Proverbios 16
1 Del hombre es preparar el corazón, mas la respuesta de la lengua viene de Yahvé.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 Todos los caminos parecen limpios a los ojos del hombre, pero es Dios quien pesa los espíritus.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Encomienda a Yahvé tus planes, y tendrán éxito tus proyectos.
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 Todo lo ha creado Yahvé para su fin, aun al impío para el día aciago.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 Todo altivo de corazón es abominación para Yahvé, será castigado indefectiblemente.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 Con misericordia y fidelidad se expía la culpa, y con el temor de Dios (el hombre) se aparta del mal.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 Cuando los caminos de un hombre son agradables a Yahvé, Este reconcilia con él a sus enemigos.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Mejor poco con justicia, que grandes ganancias con injusticia.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 El corazón del hombre proyecta sus caminos, pero Yahvé dirige sus pasos.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 Los labios del rey pronuncian oráculos; no peca su boca cuando dicta sentencia.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 Balanza y platillos justos son de Dios, y obra suya son todas las pesas de la bolsa.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 Aborrecen los reyes a los malhechores, pues la justicia es el apoyo del trono.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 Placen a los reyes los labios justos, y les agradan los que hablan con rectitud.
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 La ira del rey anuncio es de muerte; pero el varón sabio la aplaca.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 El semblante alegre del rey significa vida, y su favor es como nube de lluvia primaveral.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 Adquirir sabiduría vale más que el oro, y mejor que la plata es poseer la inteligencia.
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 La senda de los justos es huir del mal; guarda su alma el que guarda sus pasos.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 La soberbia precede a la caída, y la altivez de espíritu a la ruina.
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Mejor ser humilde con los humildes, que repartir despojos con los soberbios.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 El que está atento a la palabra, saca provecho, y el que confía en Yahvé es dichoso.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 El sabio de corazón es llamado prudente; y la dulzura en el hablar aumenta los frutos de la enseñanza.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 Fuente de vida es la sabiduría para quien la posee pero el castigo del necio es su necedad.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 El corazón del sabio es maestro de su boca, en sus labios crece la doctrina.
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Panal de miel son las palabras amables; delicia del alma y medicina de los huesos.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 Camino hay que al hombre le parece recto, pero en su remate está la muerte.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 El que se afana, para sí se afana; a esto le estimula su boca.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 El hombre perverso se cava la desventura; sobre sus labios hay como llamas de fuego.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 El hombre depravado provoca contiendas, y el chismoso siembra discordia entre los amigos.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 El inicuo halaga a su prójimo y así lo lleva por malos caminos.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Cuando uno guiña los ojos maquina maldades, y cuando se muerde los labios, las lleva a cabo.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 Corona de gloria es la canicie, se la halla en el camino de la justicia.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 El hombre sosegado es superior al valiente, y el que es señor de sí vale más que el conquistador de una ciudad.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 En el regazo se echan las suertes, pero de Yahvé depende toda decisión.
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
