< Proverbios 10 >
1 Parábolas de Salomón. Un hijo sabio es la alegría de su padre, y un hijo necio el desconsuelo de su madre.
Maahmaahyadii Sulaymaan. Wiilka caqliga lahu aabbihiisuu ka farxiyaa, Laakiinse wiilka nacaska ahu waa u caloolxumo hooyadiis.
2 Nada aprovechan los tesoros de iniquidad, pero la justicia libra de la muerte.
Qasnadaha sharnimadu faa'iido ma leh, Laakiinse xaqnimada ayaa dhimasho kaa samatabbixisa.
3 Yahvé no permite que el justo sufra hambre, al par que desatiende los apetitos de los malvados.
Kii xaq ah naftiisu inay gaajooto Rabbigu u oggolaan maayo, Laakiinse doonista kuwa sharka leh ayuu ridaa.
4 La mano indolente empobrece, y la mano laboriosa enriquece.
Kii gacan caajis ah lahu wuu caydhoobaa, Laakiinse kuwa dadaala gacantoodu hodan bay ka dhigtaa.
5 Quien en verano recoge, es hijo sabio; el que ronca en la siega, se acarrea deshonra.
Kii guga wax soo urursadaa waa wiil caqli leh, Laakiinse kii wakhtiga beergooyska seexdaa waa wiil ceeb sameeya.
6 La bendición (descansa) sobre la cabeza del justo, mientras los labios de los malvados encubren la maldad.
Barako waxay saaran tahay kan xaqa ah madaxiisa, Laakiinse kuwa sharka leh afkooda dulmi baa qariya.
7 La memoria del justo será bendita, pero el nombre de los malos es podredumbre.
Kan xaqa ah xusuustiisu barako bay leedahay, Laakiinse kuwa sharka leh magacoodu waa qudhmi doonaa.
8 El sabio de corazón acepta los preceptos, el necio de labios, en cambio, caerá.
Kii qalbiga caqli ku lahu amarro buu aqbalaa, Laakiinse kan bushimaha ka nacaska ahu afgembi buu u dhacaa.
9 Quien procede con rectitud anda seguro, mas el que tuerce sus caminos vendrá a ser descubierto.
Kii qummanaan ku socdaa ammaan buu ku socdaa; Laakiinse kii jidadkiisa qalqalloociya waa la ogaan doonaa.
10 Quien guiña los ojos causa dolores; y el necio de labios va a la perdición.
Kii indhaha ku baaqaa murug buu keenaa. Laakiinse kan bushimaha ka nacaska ahu afgembi buu u dhacaa.
11 Fuente de vida es la boca del justo; mas los labios de los malvados encubren la injusticia.
Ninkii xaq ah afkiisu waa il nololeed, Laakiinse kuwa sharka leh afkooda dulmi baa qariya.
12 El odio suscita contiendas, el amor, empero, cubre todas las faltas.
Necbaantu waxay kicisaa isqabashada, Laakiinse jacaylku xadgudubyada oo dhan buu qariyaa.
13 En los labios del prudente se halla la sabiduría, mas para las espaldas del que no tiene juicio es la vara.
Kii waxgarasho leh bushimihiisa waxaa laga helaa xigmad, Laakiinse ushu waxay u taal kan garaadka daran dhabarkiisa.
14 Los sabios conservan su saber, mas la boca del necio se apresura en causar ruina.
Dadkii caqli lahu waxay kaydsadaan aqoon, Laakiinse nacaska afkiisu waa baabba' dhow.
15 La hacienda del rico es su plaza fuerte, la desgracia de los pobres es su misma pobreza.
Ninkii hodan ah maalkiisu waa u magaalo xoog leh, Laakiinse masaakiinta caydhnimadoodu waa u baabba'.
16 Los trabajos del justo son para vida, las ganancias del impío, para pecado.
Kuwa xaqa ah hawshoodu waxay u waddaa nolol, Laakiinse waxa kan sharka leh u kordhaa, dembi bay u sii kexeeyaan.
17 Va por senda de vida quien hace caso de la corrección, anda descarriado quien no acepta la reprensión.
Kii edbinta xajistaa wuxuu ku socdaa jidka nolosha, Laakiinse kii canaanta diidaa wuu qaldamaa.
18 El que disimula el odio tiene labios mentirosos, y quien esparce calumnias es un insensato.
Kii necbaanta qariyaa wuxuu leeyahay bushimo been badan, Oo kii xanta ku hadlaana waa nacas.
19 En el mucho hablar no falta pecado, el sabio ahorra sus palabras.
Hadal badan dembi lagama waayo, Laakiinse kii bushimihiisa ceshaa caqli buu leeyahay.
20 Plata finísima es la lengua del justo, mas el corazón del malvado vale muy poco.
Kii xaq ah carrabkiisu waa sida lacag la doortay, Laakiinse kuwa sharka leh qalbigoodu waa qiimo yar yahay.
21 Nutren a muchos los labios del justo, mas los necios mueren por falta de inteligencia.
Kii xaq ah bushimahiisu waxay masruufaan kuwa badan, Laakiinse nacasyadu waxgarashola'aantooda ayay u dhintaan.
22 La bendición de Yahvé da prosperidad, nuestro afán no le añade nada.
Rabbiga barakadiisu hodan bay kaa dhigtaa, Oo isna caloolxumo kuma daro.
23 Es como un juego para el necio el hacer mal, y para el sensato el ser sabio.
Nacasku inuu xumaan sameeyo waa u sidii cayaareed, Laakiinse ninka garaadka lahu xigmad buu leeyahay.
24 Sobrevendrá al impío el mal que teme, mas a los justos se les concede lo que desean.
Kii shar leh wuxuu ka cabsado ayaa ku soo dul degi doona, Laakiinse kuwa xaqa ah waxay doonayaan waa la siin doonaa.
25 Como pasa el torbellino, así desaparece el impío, mas el justo queda cimentado para siempre.
Markii dabaysha cirwareenta ahu dhaafto, ka sharka leh mar dambe la arki maayo, Laakiinse kii xaq ahu waa aasaas weligiis waaraya.
26 Como el agraz para los dientes, y el humo para los ojos, así es el perezoso para el que le manda.
Khalku siduu ilkaha u yahay, iyo sida qiiqu indhaha u yahay, Ayaa kan caajiska ahu u yahay kuwa isaga dirta.
27 El temor de Yahvé alarga la vida, mas los años de los malvados serán abreviados.
Rabbiga ka cabsashadiisu cimrigay dheeraysaa, Laakiinse kuwa sharka leh cimrigoodu waa soo gaaban doonaa.
28 La esperanza de los justos se transforma en gozo, la expectación de los malos en humo.
Kuwa xaqa ah rajadoodu waa farxad, Laakiinse kuwa sharka leh filashadoodu way baabbi'i doontaa.
29 El camino de Yahvé es una fortaleza para el hombre recto, pero causa de ruina para los obradores de iniquidad.
Rabbiga jidkiisu waa u qalcad kuwa qumman; Laakiinse xumaanfalayaasha waa u baabba'.
30 Nunca vacilará el justo, pero los impíos no subsistirán sobre la tierra.
Kan xaqa ah weligiis la dhaqaajin maayo, Laakiinse kuwa sharka lahu dhulka ma fadhiyi doonaan.
31 La boca del justo brota sabiduría, la lengua perversa será cortada.
Kan xaqa ah afkiisa waxaa ka soo baxda xigmad, Laakiinse carrabkii qalloocan waa la gooyn doonaa.
32 Los labios del justo conocen la benevolencia, mas de la boca de los malvados sale la perversidad.
Kan xaqa ah bushimahiisu waxay yaqaaniin waxa la aqbali karo, Laakiinse kan sharka leh afkiisu qallooc buu ku hadlaa.