Proverbios 1
1 Proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 para aprender sabiduría e instrucción, para entender las palabras sensatas;
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 para instruirse en la sabiduría, en la justicia, equidad y rectitud;
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 para enseñar discernimiento a los sencillos, y a los jóvenes conocimientos y discreción.
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 Escuche el sabio y acrecerá en saber. El hombre inteligente adquirirá maestría
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 en entender las parábolas y su sentido misterioso, las sentencias de los sabios y sus enigmas.
7 El temor de Yahvé es el principio de la sabiduría; solo los insensatos desprecian la sabiduría y la doctrina.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Escucha, hijo mío, la instrucción de tu padre; y no deseches las enseñanzas de tu madre.
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 Serán una corona de gracia para tu cabeza, un collar para tu cuello.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 Hijo mío, si los malvados quieren seducirte, no les des oído;
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 si te dicen: “Ven con nosotros; pongamos asechanzas a la vida ajena, tendamos por mero antojo celadas al inocente;
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 y hallaremos preciosas riquezas, henchiremos de despojos nuestras casas.
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 Echa tu suerte con nosotros; sea una sola la bolsa de todos nosotros.”
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 Hijo mío, no sigas sus caminos; aparta tu pie de sus senderos;
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 porque sus pies corren al mal, van presurosos a derramar sangre.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 En vano se tiende la red ante los ojos de los pájaros;
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 mas ellos arman asechanzas a su propia sangre, traman maquinaciones contra su propia vida.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 Tal es la senda de los codiciosos de ganancia, quita la vida a los propios dueños.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 La sabiduría clama en las calles, en las plazas levanta su voz;
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 llama donde hay más concurso de gente, en las puertas de la ciudad expone su doctrina:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 ¿Hasta cuándo, oh necios, amaréis la necedad? ¿Hasta cuándo los burladores se deleitarán en burlas, y odiarán los fatuos la sabiduría?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Volveos para (oír) mi instrucción, y derramaré sobre vosotros mi espíritu, quiero enseñaros mis palabras.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Os convidé y no respondisteis, tendí mis manos, y nadie prestó atención;
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 rechazasteis todos mis consejos, y ningún caso hicisteis de mis amonestaciones.
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 Por eso también yo me reiré de vuestra calamidad, y me burlaré cuando os sobrevenga el espanto,
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 cuando os sobrevenga cual huracán el terror, cuando caiga sobre vosotros, como torbellino, la calamidad, y os acometan la angustia y la tribulación.
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Entonces me llamarán, y no les responderé; madrugarán a buscarme, y no me hallarán,
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 por cuanto aborrecieron la instrucción y abandonaron el temor de Dios,
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 no amando mi consejo, y desdeñando mis exhortaciones.
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Comerán los frutos de su conducta, y se saciarán de sus propios consejos.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 Porque la indocilidad lleva a los necios a la muerte, y la prosperidad de los insensatos es causa de su ruina.
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 Mas el que me escucha, habitará seguro, y vivirá tranquilo sin temer el mal.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
