< Marcos 6 >
1 Saliendo de allí, vino a su tierra, y sus discípulos lo acompañaron.
Yesu noa kanyo modhi dalagi kaachiel gi jopuonjrene.
2 Llegado el sábado, se puso a enseñar en la sinagoga, y la numerosa concurrencia que lo escuchaba estaba llena de admiración, y decía: “¿De dónde le viene esto? ¿Y qué es esta sabiduría que le ha sido dada? ¿Y estos grandes milagros obrados por sus manos?
To ka Sabato nochopo nochako puonjo ei sinagogi. Ji mangʼeny mane owinje nohum nono, ka gipenjore ni, “Ngʼatni ogolo gigi kure? Koso rieko manade mosemiyeni, momiyo otimo koda ka honni?
3 ¿No es Este el carpintero, el hijo de María, el hermano de Santiago, de José, de Judas y de Simón? ¿Y sus hermanas no están aquí entre nosotros?” Y se escandalizaban de Él.
Donge en fundi bao-cha ma wuod Maria kendo ma owetene gin Jakobo gi Josef kod Judas gi Simon? Nyiminene donge nikodwa ka?” Kamano negichwanyore kode.
4 Mas Jesús les dijo: “No hay profeta sin honor sino en su tierra, entre sus parientes y en su casa”.
To Yesu nowachonegi niya, “Janabi imiyo duongʼ kuonde duto, makmana e kind jogwengʼ-gi gi wedene kod joode owuon.”
5 Y no pudo hacer allí ningún milagro; solamente puso las manos sobre unos pocos enfermos, y los sanó.
Omiyo Yesu koro ne ok nyal timo honni kanyo, makmana ni noketo lwete kuom joma tuo manok mi ochangogi.
6 Y se quedó asombrado de la falta de fe de ellos. Y recorrió las aldeas a la redonda, enseñando.
To nowuoro kaka jogo ne onge gi yie. Bangʼ mano Yesu nomedo dhi nyime gipuonjo e gwengʼ ka gwengʼ
7 Entonces, llamando a los doce, comenzó a enviarlos, de dos en dos, dándoles poder sobre los espíritus inmundos,
Kindeno noluongo ji apar gariyo ire, mi oorogi ji ariyo ariyo, kendo omiyogi teko kuom jochiende maricho.
8 y les ordenó que no llevasen nada para el camino, sino solo un bastón; ni pan, ni alforja, ni dinero en el cinto,
Nomiyogi chik machal kama: “Kik utingʼ gimoro ka udhi e wuoth makmana ludh wuoth. Makati, kata ofuku kata pesa mikano e ofuku kik utingʼ.
9 sino que fuesen calzados de sandalias, y no se pusieran dos túnicas.
Opato ema urwaki, to kik utingʼ kata law machielo miloko.
10 Y les dijo: “Dondequiera que entréis en una casa, quedaos allí hasta el momento de salir del lugar.
Ot moro amora mudonje, to dagieuru nyaka udar e dalano.
11 Y si en algún lugar no quieren recibiros y no se os escucha, salid de allí y sacudid el polvo de la planta de vuestros pies para testimonio a ellos”.
Kaponi udhi e dala moro to ok orwaku kata ka jo-dalano otamore winjo wachu, to mondo utengʼ buch tiendeu bangʼe ua kanyo. Mano nobednigi ranyisi ni bura oseloyogi.”
12 Partieron, pues, y predicaron el arrepentimiento.
Negidhi ma gilando wach ji mondo olokre owe richo.
13 Expulsaban también a muchos demonios, y ungían con óleo a muchos enfermos y los sanaban.
Bende negigolo jochiende mathoth kuom ji kendo ne giolo mo kuom joma tuo mathoth mi gichangogi.
14 El rey Herodes oyó hablar ( de Jesús ), porque su nombre se había hecho célebre y dijo: “Juan el Bautista ha resucitado de entre los muertos, y por eso las virtudes obran en Él”.
Ruoth Herode nowinjo wechegi, nikech nying Yesu koro noselandore mongʼere malach. Jomoko ne wacho kuom Yesu niya, “Johana Ja-batiso osechier oa kuom joma otho, kendo mano emomiyo teko mar timo honni ni e ngimane.”
15 Otros decían: “Es Elías” otros: “Es un profeta, tal como uno de los ( antiguos ) profetas”.
Joma moko to ne wacho niya, “En Elija.” To joma moko bende noramo niya, “En janabi machal gi jonabi machon gi lala.”
16 No obstante esos rumores, Herodes decía: “Aquel Juan, a quien hice decapitar, ha resucitado”.
Kane ruoth Herode owinjo wechegi, nowacho niya, “Johana ngʼat mane asengʼado wiye osechier oa kuom joma otho!”
17 Herodes, en efecto, había mandado arrestar a Juan, y lo había encadenado en la cárcel, a causa de Herodías, la mujer de Filipo, su hermano, pues la había tomado por su mujer.
Herode ne chunye chandore nikech en owuon ema nogolo chik mondo omak Johana, kendo kuom chikneno askechene nomako Johana moketo e od twech. Notimo kamano nikech wach Herodia mane en chi owadgi ma nyinge Filipo. Herode nomayo owadgino dhako mi oloko chiege owuon.
18 Porque Juan decía a Herodes: “No te es lícito tener a la mujer de tu hermano”.
To Johana nosebedo ka kwero Herode kawachone niya, “Chik ok oyieni mondo ibed gi chi owadu.”
19 Herodías le guardaba rencor, y quería hacerlo morir, y no podía.
Kuom mano dhako ma nyinge Herodia nomako sadha gi Johana, kendo nodwaro mondo onege. To kata kamano ne ok onyal,
20 Porque Herodes tenía respeto por Juan, sabiendo que era un varón justo y santo, y lo amparaba: al oírlo se quedaba muy perplejo y sin embargo lo escuchaba con gusto.
nikech Herode ne oluoro Johana kendo ne ok odwar ni ngʼato ohinye, nikech nokawe kaka ngʼama kare kendo maler. Kinde ka kinde ka Herode nowinjo yalo Johana to dhoge ne moko; to pod nogombo mana mondo omed winjo yalone.
21 Llegó, empero, una ocasión favorable, cuando Herodes, en su cumpleaños, dio un festín a sus grandes, a los oficiales, y a los personajes de Galilea.
Achien thuolo nochopo mondo Herodia otim dwarone. Chiengʼ rapar mar nywol Herode nochopo, kendo ne oloso chiemo moyiedhi ne jotend ogandane madongo gi jotend jolweny mage kod jok midewo duto moa Galili.
22 Entró ( en esta ocasión ) la hija de Herodías y se congració por sus danzas con Herodes y los convidados. Dijo, entonces, el rey a la muchacha. “Pídeme lo que quieras, yo te lo daré”.
To kane budho dhi nyime, nyar Herodia nobiro momiel e nyim Herode mi miendeno nomoro ruoth gi wende. Ruoth nowachone nyakono niya, “Kwaya gimoro amora ma chunyi dwaro mondo amiyi.”
23 Y le juró: “Todo lo que me pidas, te lo daré, aunque sea la mitad de mi reino”.
Herode nosingore ne nyakono e yor kwongʼruok niya, “Gimoro amora mikwaya abiro miyi, kata obed mana nus pinyruodha.”
24 Ella salió y preguntó a su madre: “¿Qué he de pedir?” Esta dijo: “La cabeza de Juan el Bautista”.
Nyakono nowuok modhi openjo min mare gima dokwa ruoth kowacho niya, “En angʼo manyalo kwayo?” To min mare nodwoke niya, “Wi Johana Ja-batiso.”
25 Y entrando luego a prisa ante el rey, le hizo su petición: “Quiero que al instante me des sobre un plato la cabeza de Juan el Bautista”.
Gikanyono nyakono nodok ir ruoth koreto mi okwaye kowacho niya, “Adwaro ni mondo imiya wi Johana ja-batiso sani sani e san.”
26 Se afligió mucho el rey; pero en atención a su juramento y a los convidados, no quiso rechazarla.
Ruoth ne chunye ochandore ahinya ka nowinjo kwayono, to nikech noyudo osesingore e yor kwongʼruok, kendo nikech wende mane ni e nyasineno, ne ok odwar tuono nyakono gima nosekwayo.
27 Acto continuo envió, pues, el rey un verdugo, ordenándole traer la cabeza de Juan.
Kuom mano nooro janek piyo piyo kendo nomiyo janekno chik mondo odhi okelne wi Johana Ja-batiso. Ngʼatno nodhi mongʼado wi Johana e od twech kama ne entie,
28 Este fue, lo decapitó en la prisión, y trajo sobre un plato la cabeza que entregó a la muchacha, y la muchacha la dio a su madre.
bangʼe nokelo wiye koketo e san. Ne ochiwe ne nyakono, mi nyakono nochiwe ni min mare.
29 Sus discípulos luego que lo supieron, vinieron a llevarse el cuerpo y lo pusieron en un sepulcro.
Kane giwinjo wachni, jopuonjre Johana nobiro mokawo ringre kendo ne giike e bur.
30 Nuevamente reunidos con Jesús, le refirieron los apóstoles todo cuanto habían hecho y enseñado.
Joote noduogo onyiso Yesu gik moko duto mane gisetimo kendo puonjo.
31 Entonces les dijo: “Venid vosotros aparte, a un lugar desierto, para que descanséis un poco”. Porque muchos eran los que venían e iban, y ellos no tenían siquiera tiempo para comer.
To nikech ji mathoth ne biro irgi kendo aa ma ok giwenegi thuolo kata mar chiemo, Yesu nowacho ni jopuonjrene niya, “Wawuoguru ka mondo wadhi kamoro mopondo ma ji ongee mondo waywe kuno.”
32 Partieron, pues, en una barca, hacia un lugar desierto y apartado.
Kuom mano ne giwuok gidhi kama opondo ka gin kendgi giwegi e yie.
33 Pero ( las gentes ) los vieron cuando se iban, y muchos los conocieron; y, acudieron allí, a pie, de todas las ciudades, y llegaron antes que ellos.
Kata kamano ji mangʼeny ma nonenogi kagiwuok nofwenyo gisano ni ne en gin, omiyo ne giwuok e mier mokiewo machiegni duto ka giringo e yor tielo magikwongo ne Yesu gi jopuonjrene kama negidhiye.
34 Al desembarcar, vio una gran muchedumbre, y tuvo compasión de ellos, porque eran como ovejas sin pastor, y se puso a enseñarles muchas cosas.
Kane Yesu ogowo loka, noneno oganda maduongʼ, nokechogi nikech ne gichal kaka rombe maonge gi jakwath. Omiyo nochako puonjogi gik mangʼeny.
35 Siendo ya la hora muy avanzada, sus discípulos se acercaron a Él, y le dijeron: “Este lugar es desierto, y ya es muy tarde.
To ka sa koro ne oniangʼ, jopuonjrene nobiro ire mowachone niya, “Ka en thim kendo sa koro olewo ahinya.
36 Despídelos, para que se vayan a las granjas y aldeas del contorno a comprarse qué comer”.
We jogi owuogi mondo gidhi e gwenge kod mier machiegni mondo gingʼiew gima digicham.”
37 Mas Él les respondió y dijo: “Dadles de comer vosotros”. Le replicaron: “¿Acaso habremos de comprar pan por doscientos denarios, a fin de darles de comer?
To Yesu nodwokogi kowacho niya, “Un uwegi migiuru gimoro gicham.” Gin to negidwoke ka gipenje niya, “Ere kaka dwadhi mwangʼiew makati ma nengone oromo chudo mar ngʼato mar dweche aboro mondo wapidhgo oganda machal kama?”
38 Les preguntó: “¿Cuántos panes tenéis? Id a ver”. Habiéndose cerciorado, le dijeron: “Cinco panes y dos peces”.
Eka Yesu nopenjogi niya, “Un gi makati adi? Dhi ungʼi.” Kane gisekwano kar romb makati mane gin-go neginyiso Yesu niya, “Abich, gi rech ariyo.”
39 Y les ordenó hacerlos acampar a todos, por grupos, sobre la hierba verde.
Eka Yesu nochiko jopuonjrene mondo ochan ji e migepe matindo tindo, ka gibet e lum mangʼich.
40 Se sentaron, pues, en cuadros, de a ciento y de a cincuenta.
Kuom mano ji nobedo piny e migepe, ka migepe moko otingʼo ji mia achiel to moko otingʼo ji piero abich.
41 Entonces, tomó los cinco panes y los dos peces, levantó los ojos al cielo, bendijo los panes, los partió y los dio a los discípulos, para que ellos los sirviesen. Y repartió también los dos peces entre todos.
Bangʼe nokawo makati abichgo gi rech ariyogo nongʼiyo polo malo, kogoyo erokamano. Nongʼingo makatigo mi omiyo jopuonjrene mondo opog ji. Rech ariyo ka bende nopogo matindo tindo ni ji duto.
42 Comieron todos hasta saciarse.
Giduto negichiemo mi giyiengʼ chuth,
43 Y recogieron doce canastos llenos de los trozos y de los peces.
kendo bangʼ chiemo jopuonjre nochoko ngʼinjo mag chiemo mane ji ochamo oweyo okepe apar gariyo mopongʼ mag makati gi rech.
44 Los que habían comido los panes, eran cinco mil varones.
Kar romb chwo mane ochiemo ne gin ji alufu abich.
45 Inmediatamente obligó a sus discípulos a reembarcarse y a adelantársele hacia la otra orilla, en dirección a Betsaida, mientras Él despedía a la gente.
Gisano Yesu nochiko jopuonjrene mondo odonji e yie kendo gitel nyime gingʼad gidhi loka nam e dala mar Bethsaida, ka en to ne pod odongʼ chien kogonyo oganda.
46 Habiéndola, en efecto despedido, se fue al monte a orar.
Bangʼ goyone oganda oriti, noidho modhi e bath got malo mondo olem.
47 Cuando llegó la noche, la barca estaba en medio del mar, y Él solo en tierra.
Kane piny chiegni imore, yie koro ne ni e chuny nam to Yesu to ne ni kende oko e lowo motwo kuma ne odongʼie.
48 Y viendo que ellos hacían esfuerzos penosos por avanzar, porque el viento les era contrario, vino hacia ellos, cerca de la cuarta vela de la noche, andando sobre el mar, y parecía querer pasarlos de largo.
Yesu noneno kaka jopuonjrene ne chandore gi chiko yie, nikech yamo ne kedo kodgi. To kar sa apar kogwen, Yesu nobiro irgi kowuotho ewi pi. Kochopo irgi to nochalo ka gima odwa kalo akala odhi,
49 Pero ellos, al verlo andando sobre el mar, creyeron que era un fantasma y gritaron;
to kane ginene kowuotho ewi pi, negiparo ni en jachien. Omiyo ne gibuok mi gikok matek,
50 porque todos lo vieron y se sobresaltaron. Mas Él, al instante, les habló y les dijo: “¡Ánimo! soy Yo. No tengáis miedo”.
nikech giduto ne ginene ma luoro nomakogi. To Yesu noloso kodgi gisano kowachonegi niya, “Beduru gi chir! En mana An! Kik uluor.”
51 Subió entonces con ellos a la barca, y se calmó el viento. Y la extrañeza de ellos llegó a su colmo.
Eka nodonjo e yie mobet kodgi, kendo yamo nokwe mos. Jopuonjrene nohum nono,
52 Es que no habían comprendido lo de los panes, porque sus corazones estaban endurecidos.
nikech tiend hond makati ne pok odonjonigi. Pachgi ne pod odinore.
53 Terminada la travesía, llegaron a tierra de Genesaret, y atracaron.
Kane gisengʼado loka komachielo negichopo Genesaret, mi gigowo kanyo.
54 Apenas salieron de la barca, lo conocieron,
To sa nogono mane giwuok gilor e yie, ji nofwenyo ni Yesu obiro.
55 y recorrieron toda esa región; y empezaron a transportar en camillas los enfermos a los lugares donde oían que Él estaba.
Negiringo gidhi e mier machiegni man e alworano duto ka gitingʼo joma tuo konindo e kitendini. Negikelone jotuo kamoro amora mane giwinjo ni entie.
56 Y en todas partes adonde entraba: aldeas, ciudades, granjas, colocaban a los enfermos en las plazas, y le suplicaban que los dejasen tocar aunque no fuese más que la franja de su manto; y cuantos lo tocaban, quedaban sanos.
Kamoro amora mane Yesu odhiye; e mier madongo kata matindo kata e gwenge, ji ne kelo joma tuo e chirni kendo negisaye mondo oyie jotuogo omul kata mana riak lawe. Ji duto mane omule nochango.