Matayos 13
1 Maalintaas Ciise ayaa guriga ka baxay oo fadhiistay badda agteeda,
那天晚些时候，耶稣走到屋外，坐在海边进行教导。
2 oo waxaa u soo ururay dad faro badan, sidaa darteed doonni ayuu fuulay oo fadhiistay, dadkii badnaa oo dhammuna xeebtay taagnaayeen.
很多人聚集到他那里，于是他登上船坐下来，但众人都站在岸上。
3 Markaasuu wax badan masaallo ugu sheegay isagoo leh, Beerrey baa baxay inuu wax beero,
他以比喻的方式对众人讲了许多故事。 耶稣开始讲述：“一位农民出去播种，
4 oo intuu beerayay qaar baa jidka geestiisa ku dhacay. Kolkaasaa shimbirro yimaadeen oo cuneen.
有些种子落在路旁，被过来的小鸟吃掉。
5 Qaar kalena waxay ku dhaceen dhul dhagax ah oo aan carro badan lahayn; kolkiiba way soo baxeen, waayo, carradu hoos uma dheerayn,
有些种子落在泥土稀薄的石地上，很快就发芽生长。
6 laakiin qorraxdu goortay soo baxday way gubteen, waana engegeen, waayo, xidid ma lahayn.
但太阳一出来就把它晒干了，又因为根很浅，很快就枯萎了。
7 Qaar kalena waxay ku dhaceen qodxan, qodxantiina waa soo baxday oo ceejisay.
有的种子落在荆棘中，荆棘长大后把它挤到一边。
8 Qaar kalena dhul wanaagsan bay ku dhaceen oo ay midho dhaleen, mid boqol, midna lixdan, midna soddon.
有的落在肥沃土壤种，结出的果实比种子多了 30 倍、 60 倍、甚至 100 倍。
9 Kan dhego wax lagu maqlo lahu ha maqlo.
如果你有耳朵，就要去听。”
10 Markaasaa xertii u timid oo ku tidhi, Maxaad masaallo ugula hadashaa?
门徒上前问耶稣：“你对他们讲解时，为什么用比喻的方式呢？”
11 Wuxuu u jawaabay oo ku yidhi, Idinka waa laydin siiyaa inaad waxa qarsoon ee boqortooyada jannada garataan, kuwaase lama siiyo.
耶稣回答：“你们有幸获得天国奥秘的显化，但他们没有获得这样的领悟。
12 Waayo, ku alla kii wax haysta waa la siin doonaa, waana loo badin doonaa, kii aan waxba haysanse, waa laga qaadi doonaa wuxuu haysto.
已拥有的，就会为其提供更多，充足有余，凡是没有的，现有的也会被夺走。
13 Sidaa darteed ayaan masaallo ugula hadlaa, waayo, iyagoo arkaya ma arkaan, oo iyagoo maqlaya ma maqlaan, mana gartaan.
因此，我会用比喻的方式和他们说话，因为他们看不见，听不到，也不明白。
14 Iyagay u noqotay waxsheegidda Isayos iyadoo leh, Maqal baad ku maqli doontaan mana garan doontaan, Idinkoo arkaya wax baad arki doontaan, idiinmana dhaadhici doonto.
以赛亚的预言正在他们身上应验：‘即使你们听见了，却不明白，看到了，却不领悟。
15 Waayo, dadkan qalbigoodu waa qallafsanaaday, Oo dhib bay dhegahooda wax ugu maqlaan, Indhahoodana way isku qabteen; Si aanay indhaha wax ugu arkin, Oo dhegaha wax ugu maqlin, Oo qalbiga wax ugu garan, Si aanay u soo noqon, Oo aanan u bogsiin.
因为他们心思迟钝，不想倾听，闭上了双眼。如果不是这样，他们理当用双眼看见，用双耳倾听，用思想理解。然后他们才会回来找我，让我来医好他们。’
16 Laakiin waxaa barakaysan indhihiinna, waayo, wax bay arkaan, iyo dhegihiinna, waayo, wax bay maqlaan.
你们的双眼看到了，所以被祝福，你们的耳朵听见了，所以被祝福。
17 Runtii waxaan idinku leeyahay, Nebiyo badan iyo niman xaq ah ayaa doonay inay arkaan waxaad aragtaan, mana arkin, iyo inay maqlaan waxaad maqashaan, mana ay maqlin.
我告诉你们，曾经有许多先知和善人渴望看到你们所见，但却没有，想听你们所听见的，但却没有。
18 Haddaba maqla masaalkii beerreyga.
所以你们要听这农夫撒种的比喻。
19 Mid kasta oo hadalka boqortooyada maqla oo aan garan, waxaa u yimaada kan sharka leh oo ka dhifta wixii qalbigiisa lagu beeray. Waa kan kii jidka geestiisa lagu beeray.
如果有人听了天国之道却不明白，恶魔就会过来，将撒在其心中的种子夺去，就像撒在路旁的种子。
20 Oo kii meelaha dhagaxa ah lagu beeray waa kan hadalka maqla oo kolkiiba farxad ku qaata.
撒在石板路上的种子比喻的是：有的人在听道后立刻欢喜接受。
21 Xididse isagu ma leh, laakiin wakhti yar buu sii jiraa, oo goortii dhib ama silec ugu dhaco erayga aawadiis, markiiba waa ka xumaadaa.
但这只会持续一段时间，因为没有根，一旦出现问题或困难，就会迅速堕落。
22 Kii qodxanta lagu dhex beerayna waa kan hadalka maqla oo kawelwelidda dunidan iyo sasabidda maalka ayaa hadalka ceejiya, oo wuxuu noqdaa midhola'aan. (aiōn g165)
那撒进荆棘中的种子比喻的是：有的人虽然听到了讯息，但生活中的忧虑和财富的迷惑却把正道挤走，结不出果实。 (aiōn g165)
23 Kii dhulka wanaagsan lagu beeray waa kan erayga maqla oo garta, oo isagu waa kan midho dhala, mid boqol, midna lixdan, midna soddon.
那撒在肥沃土壤里的种子比喻的是：有的人听了道便理解了，结出果实是撒下去的 30 倍、 60 倍、甚至 100 倍。”
24 Masaal kale ayuu u saaray, oo wuxuu yidhi, Boqortooyada jannada waxaa loo ekaysiiyaa nin beertiisa abuur wanaagsan ku abuuray.
耶稣又讲了另外一个比喻故事：“天国就像农场主把好种子撒在田里。
25 Laakiin waxaa yimid cadowgiisa intii dadku hurday, oo wuxuu sarreenka kaga dhex abuuray gocondho, markaasuu tegey.
但农夫们睡着时，他的仇敌过来，把野草种子撒在麦子中间就走了。
26 Laakiin markii geedku soo baxay oo uu midho dhalay, markaasaa gocondhadii soo muuqatay.
到了发苗吐穗的时候，野草也长出来。
27 Kolkaasaa odayga reerka addoommadiisu u yimaadeen oo ku yidhaahdeen, Sayidow, miyaanad abuur wanaagsan beertaada ku abuurin? Xaggee haddaba gocondhadu uga timid?
农夫们都前来问家主：‘主人，你不是把好种子撒在田里吗？那些野草是从哪里来的？’
28 Wuxuu ku yidhi, Nin cadow ah ayaa waxan sameeyey. Addoommadii waxay ku yidhaahdeen, Ma waxaad doonaysaa haddaba inaannu tagno oo ururinno?
农场主回答：‘这是仇敌所为。’仆人问：‘我们要去拔掉它吗？’
29 Wuxuuse ku yidhi, Maya, waaba intaas oo goortaad gocondhada ururinaysaan aad sarreenka la rurujisaan.
他说：‘不用，因为拔野草的时候，恐怕连麦子也会连根拔出来。
30 Labadoodu ha isla baxaan ilaa beergooyska, oo wakhtiga beergooyska waxaan kuwa gooya ku odhanayaa, Horta waxaad ururisaan gocondhadii, oo xidhmo xidhmo isugu xidha in la gubo, laakiin sarreenka ku soo ururiya maqsinkayga.
收割前，先让它们一同生长。到了收割时，我会吩咐工人先拔掉野草，捆起来后焚烧，然后将麦子收进谷仓。’”
31 Masaal kale ayuu u saaray oo wuxuu yidhi, Boqortooyada jannada waxay u eg tahay iniin khardal, tan uu nin qaaday oo beertiisa ku beeray.
耶稣又讲了另外一个比喻，说：“天国好像一粒芥菜种，农夫将它种在田里。
32 Taas waa ka wada yar tahay iniinaha oo dhan, laakiin goortay weynaato, way ka weyn tahay dhalatada oo dhan, oo waxay noqotaa geed dheer si ay shimbirraha cirku u yimaadaan oo laamaheeda ugu degaan.
尽管它是最小的种子，但最终却比其他的植物都大，最后长成一棵树，甚至天空的飞鸟都在它的枝头做窝。”
33 Masaal kale ayuu kula hadlay, Boqortooyada jannada waxay u eg tahay khamiir, kan naagi intay qaadday ay saddex qiyaasood oo bur ah ku dhex qooshtay ilaa ay wada khamiireen.
随后耶稣又讲了一个比喻：“天国好像酵母，女人把它放在很多面粉中，最终发酵成一个大面团。”
34 Waxan oo dhan ayaa Ciise masaallo kula hadlay dadkii badnaa, oo masaalla'aan kulama uu hadlin iyaga.
耶稣用比喻故事向民众解释了这一切，始终采用讲故事的方式。
35 Si ay u noqoto wixii nebiga lagaga dhex hadlay isagoo leh, Afkayga waxaan ku furayaa masaallo, Oo wax qarsoonna tan iyo aasaaskii dunida ayaan ku dhawaaqayaa.
这恰巧应验了先知所说：“我要用故事来讲述，解读创世以来的隐秘。”
36 Markaasuu dadkii badnaa ka tegey oo guriga galay. Xertiisii ayaa u timid oo waxay ku yidhaahdeen, Noo caddee masaalkii gocondhadii beerta.
耶稣离开民众进到屋内，门徒前来问他：“请你解释一下田里杂草的比喻。”
37 Markaasuu u jawaabay oo ku yidhi, Kii abuur wanaagsan abuuray waa Wiilka Aadanaha,
他回答：“那撒好种子的便是人子，
38 beertuna waa dunida. Abuurka wanaagsanna waa wiilasha boqortooyada, gocondhadiina waa wiilasha kan sharka leh.
田野为世界。好种子即天国之子，野草即邪恶之子。
39 Oo cadowga abuurayna waa Ibliiska, beergooyskuna waa dhammaadka wakhtigii dunida, kuwa gooyaana waa malaa'igo. (aiōn g165)
撒野草的仇敌是魔鬼，收割即代表这个世界的终结，收割的农夫为天使。 (aiōn g165)
40 Haddaba sidii gocondhadii loo ururiyey oo dab loogu gubay, sidaasay ahaan doontaa dhammaadka wakhtiga dunidu. (aiōn g165)
野草会被收割用火焚烧，这个世界也将以这种方式终结。 (aiōn g165)
41 Wiilka Aadanaha ayaa malaa'igihiisa diri doona, oo waxay boqortooyadiisa ka ururin doonaan wax kasta oo xumeeya iyo kuwa dembiga fala.
届时，人子将差派其天使，所有会让人犯罪的事情和不法之徒，从其国中清除，
42 Oo waxay ku tuuri doonaan foornada dabka, halkaas waxaa jiri doonta baroor iyo ilko jirriqsi.
丢进火炉，他们将在那里哀哭切齿。
43 Markaasaa kuwa xaqa ah ku dhalaali doonaan boqortooyada Aabbahood sida qorraxdu u dhalaalayso. Kan dhego lahu ha maqlo.
然后，正道之人将如太阳，在天父之国闪耀。有耳者必要听之。
44 Boqortooyada jannadu waxay u eg tahay maal beer ku qarsoon, kan nin intuu helay qarsaday, oo farxad aawadeed ayuu baxay, oo wuxuu lahaa oo dhan iibiyey, oo beertaas iibsaday.
天国如藏在田里的宝贝，有人发现后会把它藏起来，然后兴高采烈地变卖了自己的一切，买了那块田地。
45 Haddana boqortooyada jannadu waxay u eg tahay baayacmushtari luul wanaagsan doonaya.
天国好像一个商人，搜罗宝贵的珍珠。
46 Goortuu xabbad luul ah oo ganac weyn helay, ayuu baxay, oo wuxuu lahaa oo dhan ayuu iibiyey oo iibsaday.
他发现了一颗极贵重的珍珠，就跑去变卖了他的一切，买那颗珍珠。
47 Haddana boqortooyada jannadu waxay u eg tahay shabag badda lagu tuuray oo cayn walba lagu ururiyey.
天国又好像一个网，撒在海里可网到各种各样的鱼。
48 Kan markuu buuxsamay ay nimanku xeebta ku soo jiideen, wayna fadhiisteen oo kuwii wanaagsanaa weelal bay ku ururiyeen, kuwii xumaana way tuureen.
网里的鱼满了，人就把网拉上岸，坐下来拣出好鱼，收起来，不好的就丢在一边。
49 Sidaasay ahaan doontaa dhammaadka wakhtiga dunidu. Malaa'igahu way soo bixi doonaan oo waxay kuwa sharka leh ka dhex sooci doonaan kuwa xaqa ah, (aiōn g165)
这世界终结之时也是如此，天使将出去，把恶人从义人中区分出来， (aiōn g165)
50 oo waxay ku tuuri doonaan foornada dabka. Halkaa waxaa jiri doonta baroor iyo ilko jirriqsi.
然后丢进火炉，在那里必然会传来哀哭切齿。
51 Waxyaalahan oo dhan ma garateen? Waxay ku yidhaahdeen, Haah.
你们明白这一切了吗？” 他们回答：“明白了。”
52 Markaasuu wuxuu ku yidhi, Sidaa darteed mid kasta oo culimmada ka mid ah oo xer looga dhigay boqortooyada jannada, wuxuu u eg yahay nin reer odaygiis ah oo maalkiisa ka soo saara wax cusub iyo wax duug ah.
耶稣说：“所以，每一个从天国学习的宗教老师，就像一家之主从宝库中拿出新东西和旧东西。”
53 Kolkii Ciise masaalladan dhammeeyey, ayuu halkaas ka tegey.
耶稣讲完了这些比喻，就离开了。
54 Oo markuu waddankiisa yimid, ayuu sunagoggooda wax ku baray, sidaa darteed way yaabeen oo yidhaahdeen, Ninkanu xaggee buu ka helay xigmaddan iyo shuqulladan xoogga leh?
他回到自己的家乡，在会堂里教导众人。众人都惊奇，说：“此人的智慧和奇迹来自何处？
55 Kanu miyaanu ahayn wiilkii nijaarka? Miyaan hooyadiis la odhan Maryan? Walaalihiisna Yacquub iyo Yoosee iyo Simoon iyo Yuudas?
他不是木匠的儿子吗？母亲是玛利亚、弟弟不是雅各、约瑟、西门和犹大？
56 Gabdhihii walaalihiis ahaana miyaanay inala wada joogin? Haddaba kanu xaggee buu waxyaalahan oo dhan ka helay?
他妹妹不是住在我们这里吗？他这一切从哪里来？”
57 Wayna ka xumaadeen, laakiin Ciise wuxuu ku yidhi, Nebi murwad la' ma jiro, waddankiisa iyo gurigiisa dhexdooda maahee.
他们便拒绝相信耶稣。 耶稣告诉他们：“先知处处受到尊重，但他的家园和家人却不会如此。”
58 Halkaas shuqullo badan oo xoog leh kuma samayn rumaysadla'aantooda aawadeed.
因为他们不信，他并未在那里显化多少上帝神迹。
