Mateyo 15
1 Busuba nabumbi Bafalisi ne beshikwiyisha Milawo ya Mose nabambi balesa kuli Yesu kufumina ku Yelusalemu, balamwipusheti,
Τότε προσέρχονται τῷ Ἰησοῦ ἀπὸ Ἱεροσολύμων Φαρισαῖοι καὶ γραμματεῖς λέγοντες·
2 Nipacebo cini beshikwiya benu nkabalasungunga mwambo wa bakulukulu? Nkabalasambanga kumakasa balyanga cakulya.
διατί οἱ μαθηταί σου παραβαίνουσιν τὴν παράδοσιν τῶν πρεσβυτέρων; οὐ γὰρ νίπτονται τὰς χεῖρας ὅταν ἄρτον ἐσθίωσιν.
3 Nendi Yesu walabakumbuleti, “Inga ne njamwe mukute kusulila cani Milawo ya Lesa, ne kuyuminina nta ku mwambo wamashali benu bakulukulu?”
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς· διατί καὶ ὑμεῖς παραβαίνετε τὴν ἐντολὴν τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν;
4 Lesa walambeti, “Kopa bulemu baiso ne banyoko kayi kwambeti, uyo lanyanshanga baishi ne banyina welela kushinwa nditu.
ὁ γὰρ θεὸς ἐνετείλατο λέγων· τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα, καί ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω·
5 Nsombi amwe mukute kwambeti, ‘Muntu ambila baishi, nambi banyina, eti, mbyondayandanga kumunyamfwani, ndabibenge kuli Lesa,
ὑμεῖς δὲ λέγετε· ὃς ἂν εἴπῃ τῷ πατρὶ ἢ τῇ μητρί· δῶρον ὃ ἐὰν ἐξ ἐμοῦ ὠφεληθῇς, οὐ μὴ τιμήσει τὸν πατέρα αὐτοῦ ἢ τὴν μητέρα αὐτοῦ.
6 nteko kwambeti uyo uliya kupa bulemu baishi,’ Cebo ca mwambo wenuwo Maswi a Lesa akute kuba abulyo.”
καὶ ἠκυρώσατε τὸν νόμον τοῦ θεοῦ διὰ τὴν παράδοσιν ὑμῶν.
7 Amwe bantu bandemi shibili, mushinshimi Yesaya walamba cakubinga mpwalambeti,
ὑποκριταί, καλῶς ἐπροφήτευσεν περὶ ὑμῶν Ἡσαΐας λέγων·
8 “Bantu aba bakute kumpa bulemu bwa pamulomo nsombi moyo wabo ulikutali ne njame.
ὁ λαὸς οὗτος τοῖς χείλεσίν με τιμᾷ, ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ’ ἐμοῦ·
9 Ee, bakute kunkambilila, nsombi kunkambilila kulico ni kwabulyo, pakwinga mbyobakute kwiyisha, nteyo milawo yakame, nsombi niya bantu.”
μάτην δὲ σέβονταί με, διδάσκοντες διδασκαλίας ἐντάλματα ἀνθρώπων.
10 Panyuma pakendi Yesu walabakuwa bantu basa, kwambeti bese pepi ne kubambileti, “Kamunyumfwani, kayi munyumfwishishe cena,
Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον εἶπεν αὐτοῖς· ἀκούετε καὶ συνίετε·
11 cintu cikute kwingila mu mulomo, nteco cikute kwipisha muntu sobwe, nsombi cisa cikute kupula pamulomo pakendi endico cikute kwipisha muntu.”
οὐ τὸ εἰσερχόμενον εἰς τὸ στόμα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον, ἀλλὰ τὸ ἐκπορευόμενον ἐκ τοῦ στόματος, τοῦτο κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
12 Popelapo beshikwiya bakendi nabo balamwipusheti, “Sena mucinshi kwambeti mubalabanyufwishi nsoni Bafalisi ne ncomulamba?”
τότε προσελθόντες οἱ μαθηταὶ λέγουσιν αὐτῷ· οἶδας ὅτι οἱ Φαρισαῖοι ἀκούσαντες τὸν λόγον ἐσκανδαλίσθησαν;
13 Yesu walambeti, “Imbuto iliyonse yabula kubyalwa ne Bata bakwilu, ni katumunwe.
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· πᾶσα φυτεία ἣν οὐκ ἐφύτευσεν ὁ πατήρ μου ὁ οὐράνιος ἐκριζωθήσεται.
14 Balekeni, aba nibatangunishi bashipilwa babantu bashipilwa, Lino na washipilwa utangunina washipilwa munendi, babili bonse ni bakawile mucisengu.”
ἄφετε αὐτούς· ὁδηγοί εἰσιν τυφλοί τυφλῶν· τυφλὸς δὲ τυφλὸν ἐὰν ὁδηγῇ, ἀμφότεροι εἰς βόθυνον πεσοῦνται.
15 Pacindici nendi Petulo walamwipusha Yesu kwambeti, “Tupandululwileni mukoshanyowu.”
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ· φράσον ἡμῖν τὴν παραβολήν.
16 Yesu walambeti, “Anu ne njamwe kayi nkamulanyumfwishishinga?
ὁ δὲ εἶπεν· ἀκμὴν καὶ ὑμεῖς ἀσύνετοί ἐστε;
17 Sena kamucinshi kwambeti, ciliconse cilengilinga mumulomo cikute kwingila mulibunda mwakendi, ne kuya kucitaila kucisuwa?
οὐ νοεῖτε ὅτι πᾶν τὸ εἰσπορευόμενον εἰς τὸ στόμα εἰς τὴν κοιλίαν χωρεῖ καὶ εἰς ἀφεδρῶνα ἐκβάλλεται;
18 Nomba bilapulunga mu mulomo wa muntu bikute kufuma mumoyo, neco, ibi ebikute kumwipisha.
τὰ δὲ ἐκπορευόμενα ἐκ τοῦ στόματος ἐκ τῆς καρδίας ἐξέρχεται, κἀκεῖνα κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
19 Pakwinga mu myoyo ya bantu emukute kufuma manjeyaulwa aipa, nambi akushina nambi abupombo nambi abufule nambi akwiba nambi abukamboni bwabwepeshi, kayi ne abufwiyishi.
ἐκ γὰρ τῆς καρδίας ἐξέρχονται διαλογισμοὶ πονηροί, φόνοι, μοιχεῖαι, πορνεῖαι, κλοπαί, ψευδομαρτυρίαι, βλασφημίαι.
20 Ibi ebikute kwipisha muntu. Nteko kulya cakulya kwakubula kusamba kumakasa sobwe.”
ταῦτά ἐστιν τὰ κοινοῦντα τὸν ἄνθρωπον· τὸ δὲ ἀνίπτοις χερσὶν φαγεῖν οὐ κοινοῖ τὸν ἄνθρωπον.
21 Yesu walafumako, ne kuya kubibela bya Tulo ne Sidoni.
Καὶ ἐξελθὼν ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη Τύρου καὶ Σιδῶνος.
22 Mutukashi naumbi mu Kenani wamucibela ca kopeloko, walesa kuli Yesu, kabilikisheti, “Kamunyumfwilako nkumbo, Nkambo, Mobana bendi Dafeti. Mwaname mutukashi lapenge kwine pakwinga wekatwa ne mushimu waipa.”
καὶ ἰδοὺ γυνὴ Χαναναία ἀπὸ τῶν ὁρίων ἐκείνων ἐξελθοῦσα ἔκραζεν λέγουσα· ἐλέησόν με, κύριε, υἱὸς Δαυείδ· ἡ θυγάτηρ μου κακῶς δαιμονίζεται.
23 Nomba Yesu uliya kumukumbulapo. Beshikwiya bakendi Yesu balesa kumusengeti, “Anu kamumwambilani enga, bonani latuyobekelenga.”
ὁ δὲ οὐκ ἀπεκρίθη αὐτῇ λόγον. καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτουν αὐτὸν λέγοντες· ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν.
24 Nendi Yesu walambeti, “Ame ndalatumwa ku mbelele shataika sha Baislayeli.”
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ.
25 Mutukashi usa walasuntama, ne kwambeti, “Kamunyamfwilishako Nkambo.”
ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνει αὐτῷ λέγουσα· κύριε, βοήθει μοι.
26 Yesu walamwambileti, “Nkacaina kupa bakabwa cakulya cabana.”
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἔξεστιν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις.
27 Mutukashi usa walambeti, “Ee, nicakubinga Nkambo, nomba ntepasa bakabwa bakute nabo kubweselela bilalakanga panshi alyanga mwine ng'anda.”
ἡ δὲ εἶπεν· ναί, κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν.
28 Nendi Yesu walambeti, “Obe mutukashi lushomo lwakobe ni lunene, cinshike nditu ncolayandanga.” Popelapo mwanendi mutukashi usa walabacena.
τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῇ· ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις· γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης.
29 Kufumapo, Yesu walaya kwendana mu mbali mwa lwenje lwa Galileya, kayi walatanta mulundu ne kwikala panshi kopeloko.
Καὶ μεταβὰς ἐκεῖθεν ὁ Ἰησοῦς ἦλθεν παρὰ τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἀναβὰς εἰς τὸ ὄρος ἐκάθητο ἐκεῖ.
30 Nomba bantu bangi balesa kuli Yesu, balamuletela balwashi, balema myendo ne bashipilwa ne balemana ne bacibulu ne nabambi. mpobalikubaleta pantangu pakendi, walikabasengula bonse.
καὶ προσῆλθον αὐτῷ ὄχλοι πολλοὶ ἔχοντες μεθ’ ἑαυτῶν χωλούς, τυφλούς, κωφούς, κυλλούς, καὶ ἑτέρους πολλούς, καὶ ἔριψαν αὐτοὺς παρὰ τοὺς πόδας αὐτοῦ· καὶ ἐθεράπευσεν αὐτούς,
31 Lino bantu bangi balakankamana, pakubona bacibulu kabamba, balemana kabasengulwa, balema myendo basa kabenda, kayi bashipilwa kabacikonsha kubona, neco balamutembaula Lesa wa Baislayeli.
ὥστε τὸν ὄχλον θαυμάσαι βλέποντας κωφοὺς λαλοῦντας, κυλλοὺς ὑγιεῖς, καὶ χωλοὺς περιπατοῦντας καὶ τυφλοὺς βλέποντας· καὶ ἐδόξασαν τὸν θεὸν Ἰσραήλ.
32 Yesu walakuwa beshikwiya bakendi nekubambileti, “Ame ndabanyumfwilinga luse bantu aba, pakwinga balekala ne njame kwa masuba atatu, kayi kwakubula cakulya. Nkansuni kubambileti, benga kwabo ne nsala kabatana balyapo, pakwinga ngabawisuka bayanga munshila.”
Ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ εἶπεν· σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι ἤδη ἡμέραι τρεῖς προσμένουσίν μοι καὶ οὐκ ἔχουσιν τί φάγωσιν· καὶ ἀπολῦσαι αὐτοὺς νήστεις οὐ θέλω, μήποτε ἐκλυθῶσιν ἐν τῇ ὁδῷ.
33 Beshikwiya bakendi balamwipusheti, “Inga kucisuwa kuno ngatucicana kupeyo cakulya celela kukwana bantu bangi cisa?”
καὶ λέγουσιν αὐτῷ οἱ μαθηταί· πόθεν ἡμῖν ἐν ἐρημίᾳ ἄρτοι τοσοῦτοι ὥστε χορτάσαι ὄχλον τοσοῦτον;
34 Nendi Yesu walabepusheti, “Inga mukuteko shinkwa ungaye?” Balo balamukumbuleti, “Usanu ne ubili, kayi ne tunswi twakubelengowa.”
καὶ λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, πόσους ἄρτους ἔχετε; οἱ δὲ εἶπον· ἑπτά, καὶ ὀλίγα ἰχθύδια.
35 Yesu walabambila bantu basa kwambeti bekale panshi.
καὶ παραγγείλας τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τὴν γῆν
36 Panyuma pakendi walamanta shinkwa usanu ne ubili usa ne nswi, walalumba Lesa, ne kukomona komona shinkwa, walapa beshikwiya bakendi, nabo balayabila bantu.
ἔλαβεν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθύας καὶ εὐχαριστήσας ἔκλασεν καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς, οἱ δὲ μαθηταὶ τοῖς ὄχλοις.
37 Bantu bonse balalya, balekuta. Balayowela byalashalapo ne kwisusha mitanga isanu ne ibili.
καὶ ἔφαγον πάντες καὶ ἐχορτάσθησαν, καὶ τὸ περισσεῦον τῶν κλασμάτων ἦραν, ἑπτὰ σπυρίδας πλήρεις.
38 Lino bantu bonse pamo balalya balikuba batuloba myanda makumi ana, kutabelengela kumo batukashi ne batwanike.
οἱ δὲ ἐσθίοντες ἦσαν τετρακισχίλιοι ἄνδρες χωρὶς παιδίων καὶ γυναικῶν.
39 Panyuma pakulayana ne bantu basa, Yesu walatanta bwato walaya kucibela ca Magadani.
καὶ ἀπολύσας τοὺς ὄχλους ἐνέβη εἰς τὸ πλοῖον, καὶ ἦλθεν εἰς τὰ ὅρια Μαγαδάν.
