< Maliko 14 >

1 Mpokwalashala masuba abili kwambeti kube Pasika, ne kusekelela kwa shinkwa wabula chishikufufumusha. Beshimilumbo bamakulene ne beshikwiyisha Milawo ya Mose, bali kulangaula mwakumwikatila Yesu kwakubula kwinshiba bantu kwambeti bamushine.
E dali a dois dias era a Páscoa, e [a festa] dos pães sem fermento; e os chefes dos sacerdotes, e os escribas buscavam um meio de prendê-lo através de um engano, e o matarem.
2 Nomba balikwambeti “Nkatwelela kumwikata pa cindi cakusekelela sobwe, pakwinga ngapaba mipyopyongano.”
Pois diziam: “Não na festa, para que não aconteça tumulto entre o povo.”
3 Yesu mpwalikuba mung'anda ya shimoni, shimankuntu ku Betani, pacindi ncebalikulya kwalashika mutukashi walikuba wamata nsupa yalibwe lya alabasita mwalikuba wabika mafuta anunkila amulo wadula, amushobo wa nadi. Walapwaya nsupa ya libwe ne kutatika kwitila mafuta pa mutwi wa Yesu.
E estando ele em Betânia, na casa de Simão o Leproso, sentado [à mesa], veio uma mulher, que tinha um vaso de alabastro, de óleo perfumado de nardo puro, de muito preço, e quebrando o vaso de alabastro, derramou-o sobre a cabeça dele.
4 Nomba nabambi calabepila, balambeti “Nipacebo cini ncalatayilinga awa mafuta anunkila cisa?”
E houve alguns que em si mesmos se indignaram, [e disseram]: “Para que foi feito este desperdício do óleo perfumado?
5 “Canga celela kwaulisha mafutawa ne kucanamo mali angi ngelakufola muntu pa caka, akunyamfwilisha bakandu.” Neco balamukalalila mutukashi usa.
Porque este óleo perfumado podia ter sido vendido por mais de trezentos denários, e seria dado aos pobres.” E reclamavam contra ela.
6 Nomba Yesu walambeti, “Mulekeni, mulamupenshelenga cani uyu mutukashi? Ici ncalenshili ame caina.
Porém Jesus disse: “Deixai-a; por que a incomodais? Ela me fez boa obra.
7 Pakwinga bakandu mulinabo cindi conse, cakwinseti mwayandanga kubenshila byaina, inga mubenshila, nomba amwe nteti mubenga nenjame cindi conse sobwe.
Porque pobres sempre tendes convosco; e quando quiserdes, podeis lhes fazer bem; porém a mim, nem sempre me tendes.
8 Uyu mutukashi lenshi ncelela kwinsa, pakwinga lananikili limo mafuta pamubili wakame kantanambikwa mu manda.
Esta fez o que podia; adiantou-se para ungir o meu corpo, para a sepultura.
9 Cakubinga ndambangeti kulikonse uko Mulumbe Waina nkoti ukakambaukwe pa cishi conse. Ici ncalenshi mutukashi uyu naco nibakacambenga kubantu kwambeti bakamwanukilengaponga.”
Em verdade vos digo, que onde quer que em todo o mundo o Evangelho for pregado, também o que esta fez será dito em sua memória.”
10 Nomba Yuda Sikalyote umo wa beshikwiya likumi ne babili, walaya kuli beshimilumbo bamakulene kuya kumulisha kulyendibo.
E Judas Iscariotes, um dos doze, foi aos chefes dos sacerdotes, para o entregar a eles.
11 Balakondwa mpobalanyumfwa ncalabambila ne kumushomesha kwambeti nibakamupe mali ngobalapangana. Nendi walatatika kulangaula cindi celela ca kumulisha.
E eles ouvindo, alegraram-se; e prometeram lhe dar dinheiro; e buscava como o entregaria em tempo oportuno.
12 Pabusuba bwakutanguna bwa kusekelela kwa shinkwa wabula cishikufufumusha, pacindi ncobali kubenga milumbo ya nyama, beshikwiya bakendi Yesu balamwipusheti, “Inga mulayandanga twengakupeyo kuya kumubambila musena wakulyelako Pasika?”
E o primeiro dia dos pães sem fermento, quando sacrificavam [o cordeiro da] Páscoa, seus discípulos lhe disseram: “Onde queres que vamos preparar para comerdes a Páscoa?”
13 Popelapo Yesu walatuma beshikwiya babili kuya kulangaula musena, ne kubambileti, “Kamuyani mu munshi uwu. Nimukumane ne mutuloba wamanta mungomo wa menshi mumukonkele.
E mandou dois de seus discípulos, e disse-lhes: “Ide à cidade, e um homem que leva um cântaro de água vos encontrará, a ele segui.
14 Engila mung'anda mumwambile mwine, eti ‘Bashikwiyisha balepushungeti, cilikupeyo cipinda cabensu umo mweti njise ndyele Pasika pamo ne beshikwiya bakame?
E onde quer que ele entrar, dizei ao senhor da casa: O Mestre diz: Onde está o cômodo onde comerei Páscoa com meus discípulos?
15 Nomba amulesha ng'anda yapelu mwabambwa cena, mopelomo mweshimubambile Pasika.”
E ele vos mostrará um grande salão, ornado e preparado; ali fazei os preparativos para nós.”
16 Neco beshikwiya basa balaya mumunshi, kayi byalenshika ndendende mbuli mwalabambilila, Pasika balamubambila kopeloko.
E osdiscípulos saíram, e vieram à cidade, e acharam como havia lhes dito, e prepararam a Páscoa.
17 Cakumansailo Yesu pamo ne beshikwiya likumi ne babili balashika.
E chegada a tarde, veio com os doze.
18 Pacindi ncobalekala panshi kabalya Yesu walabambileti, “Cakubinga ndamwambilinga umo pali njamwe uyo lalinga pamo nenjame nangulishe.”
E quando se sentaram [à mesa], e comeram, Jesus disse: “Em verdade vos digo, que um de vós, que está comendo comigo, me trairá.”
19 Bonse balanyumfwa nsoni ne kutatika ku mwipusha Yesu umo ne umo kabambeti, “Ndashometi ntame ngomulambanga ayi?”
Eles começaram a se entristecer, e a lhe dizer um após outro: “Por acaso sou eu?”
20 Nendi Yesu walambeti, “Umo pali amwe likumi ne babili, ‘Umo pali njamwe, uyo walyanga pamo nenjame mumbale iyi, epeloyo elangulishinga.’
Porém ele lhes respondeu: “[É] um dos doze, o que está molhando [a mão] comigo no prato.
21 Ni cakubinga Mwana Muntu lenga akufwa, mbuli Mabala ncalambanga sha endiye, nomba malele ku muntu lamulishinga Mwana wa Muntu! Ne calaba cena muntuyo nalabula kusemwa.”
Pois em verdade o Filho do homem vai, como está escrito sobre ele; mas ai daquele homem por quem o Filho do homem é traído; bom lhe fosse ao tal homem não haver nascido.”
22 Mpobalikulya Yesu walamanta shinkwa ne kulumba Lesa, ne kukomauna shinkwa ne kubapa, ne kwambeti, “Kamumanta shinkwa uwu, emubili wakame.”
E enquanto eles comiam, [Jesus] tomou o pão; e bendizendo, partiu-o, deu-lhes, e disse: “Tomai, isto é o meu corpo.”
23 Kayi walamanta nkomenshi mwalikuba waini walalumba Lesa, panyuma pakendi walabatambika nkomeshi mpaka bonse balanwamo.
E tomando o copo, e dando graças, deu-lhes; e todos beberam dele.
24 Panyuma pakendi walabambileti, “Waini uwu emilopa yakame ya Cipangano iletikilinga bantu bangi.
E disse-lhes: “Isto é o meu sangue, o do testamento, que é derramado por muitos.
25 Cakubinga ndamwambilingeti, nteti nkanwepo waini mpaka pa busuba ubo mbweshi nkanwe waini naumbi mu Bwami bwa Lesa.”
Em verdade vos digo, que não beberei mais do fruto da vide, até aquele dia, quando o beber novo no Reino de Deus.”
26 Mpobalapwisha kwimbila nyimbo shakushikaisha Lesa balapula ne kuya ku mulundu maolifi.
E depois de cantarem um hino, saíram para o monte das Oliveiras.
27 Yesu walabambileti, “Mwense nimunkane mbuli Mabala alambangeti, ‘Ninkashine mwembeshi, ne mbelele ni shikamwaike.’
E Jesus lhes disse: “Todos vós falhareis; porque está escrito: Ferirei ao pastor, e as ovelhas serão dispersas.
28 Ndakapundushiwa kufuma kubafu, ninkamutangunine kuya ku Galileya.”
Mas depois de eu haver ressuscitado, irei adiante de vós para a Galileia.”
29 Petulo nendi walambeti kuli Yesu, “Nambi bonse bamukane ame nkandelela.”
E Pedro lhe disse: “Ainda que todos falhem, eu não [falharei].”
30 Yesu popelapo walamwambileti, “Cakubinga ndakwambilinga obe Petulo Kombwe katanalila tunkanda tubili lelo mashiku, obe nunkane tunkanda tutatu.”
Jesus lhe disse: “Em verdade te digo, que hoje, nesta noite, antes que o galo cante duas vezes, me negarás três vezes.”
31 Nsombi nendi Petulo walakumbula cangofu, “Nkandelela kwambeco, nambi eti mfwa pamo nenjamwe!” Beshikwiya nabambi bonse balamba cimocimo.
Mas [Pedro], insistindo, dizia: “Ainda que me seja necessário morrer contigo, em maneira nenhuma te negarei.” E todos diziam também da mesma maneira.
32 Mpolabashika pa musena walikukwiweti Getsemane Yesu walabambila beshikwiya bakendi, “Kamwikalako panshi pamo ndenga kuya kupaila kuli Lesa.”
E vieram ao lugar, cujo nome era Getsêmani, e disse a seus discípulos: “Sentai-vos aqui, enquanto eu oro.”
33 Pakuya uko walamanta Petulo ne Jemusi kayi ne Yohane, nsombi walapenga ne kuyakamwa mumoyo.
E tomou consigo Pedro, Tiago, e João, e começou a ficar muito apavorado e angustiado.
34 Neco walabambileti, “Ame ndetelwa mumoyo cakwinsa kufwa, kamwikalani pano, kamutashinshila.”
E disse-lhes: “Minha alma totalmente está triste até a morte; ficai-vos aqui, e vigiai.”
35 Mpwalendako ntamwa shingana Yesu walaliwisha panshi nekutatika kupaileti, nakacikonsheka cintu cilayandanga kwinshika pacindi ici, cibule kwishinka.
Então ele foi um pouco mais adiante, e prostrou-se em terra. E orou, que se fosse possível, afastasse dele aquela hora.
36 Kayi walambeti, “Abba, Ta, Amwe ngamwinsa bintu bili byonse, kamufunyani nkomeshi mapensho ilayandanga kwisa pali njame, nsombi kakutaba kuyanda kwakame, sobwe nsombi kube kuyanda kwenu.”
E disse: “Aba, Pai, todas as coisas te são possíveis; passa de mim este copo; porém não [se faça] o que eu quero, mas sim o que tu [queres].”
37 Mpwalabwela pamusena mpwalabashiya walacana kabali bonatulo, neco walepusha Petulo, “Shimoni sena ucili wonatulo, ‘nkowelela kuliyumishako kwakacindi kang'anowa?”
Depois veio de volta, e os achou dormindo; e disse a Pedro: “Simão, estás dormindo? Não podes vigiar uma hora?
38 Kayi walabambileti, “Mobantu amwe pundukani, mupaile kwambeti kamutengila mumapensho, cakubinga, moyo ulandishishinga, nomba mubili walefuka.”
Vigiai, e orai, para que não entreis em tentação; o espírito em verdade [está] pronto, mas a carne [é] fraca.”
39 Yesu walabashiya kayi beshikwiya batatu basa, walaya akupaila kayi kamba cimo cimo.
E depois que se foi novamente, orou, dizendo as mesmas palavras.
40 Mpwalabwela walacana nkabali bonatulo pakwinga bikope byabo byalikuba byalema, neco balabula cakwamba kulyendiye.
Quando voltou outra vez, achou-os dormindo; porque os olhos deles estavam pesados, e não sabiam o que lhe responder.
41 Walabwela kacitatu ne kubepusheti “Mucili monatulo ne kupumwina? Mwaliba! Cindi cilakwana kamubonani Mwana Muntu ulipepi kutwalwa mu makasa abantu baipa.
E veio a terceira vez, e disse-lhes: “Ainda estais dormindo e descansando? Basta, chegada é a hora. Eis que o Filho do homem é entregue em mãos dos pecadores.
42 Nyamukani, tiyeni. Kamubonani shikungulisha nte uyu lashiki.”
Levantai-vos, vamos; eis que o que me trai está perto.
43 Yesu kacamba maswi awa Yuda Isikalyoti umo wabeshikwiya likumi ne babili walashika pamo ne likoto lyabantu abo balatumwa ne beshimilumbo bamakulene, ne beshikwiyisha milawo ya Mose ne bamakulene, kabalibamanta byensho, ne mingwala.
E logo, enquanto ele ainda estava falando, veio Judas, que era um dos doze, e com ele uma multidão, com espadas e bastões, da parte dos chefes dos sacerdotes, dos escribas, dos anciãos.
44 Apa shikumulisha Yesu wali kalilabapakendi cishibisho ncobalayumfwana pamo cakwambeti, “Uyo ngotinshonshote pakumupa mitende, endiye Yesu mumwikatishe, mwenganendi, kamutamulekapo.”
E o que o traía lhes tinha dado um sinal comum, dizendo: “Ao que eu beijar, é esse; prendei-o, e levai-o em segurança.”
45 Yuda walaya pali kuba Yesu mwakufwambana ne kwambeti, “Mitende Bashikwiyisha,” Ne kumunshonshonta.
E quando veio, logo foi-se a ele, e disse-lhe: “Rabi”, e o beijou.
46 Neco balamutanya Yesu ne kumusunga.
Então o agarraram, e o prenderam.
47 Nomba naumo walikuba wemana pepi walasolola cibeshi cakendi ne kukwempula naco litwi lya musebenshi wa Shimilumbo Mukulene.
E um dos que estavam ali presentes puxou a espada, feriu o servo do sumo sacerdote, e cortou-lhe a orelha.
48 Nendi Yesu walabepusheti, “Inga mulamantili cani bibeshi, ne mingwala pakwisa kunjikata eti mulesanga kulwana ne kapondo?
Jesus começou a lhes dizer: “Viestes me prender com espadas e bastões, como [se eu fosse] um bandido?
49 Masuba onse ndalikuba nenu mpondali kwiyisha mu Ng'anda ya Lesa, muliyawa kuyeya shakunjikata. Nomba ibi bilenshikinga kwambeti Mabala akwanilishiwe.”
Todo dia eu estava convosco no templo, ensinando, e não me prendestes; mas [assim se faz] para que as Escrituras se cumpram.”
50 Beshikwiya bonse balafwamba ne kumushiya enka.
Então todos o deixaram, e fugiram.
51 Nomba mutuloba naumo walikuba walifweka mwingila walikakonkela Yesu. Neye balayanda kumwikata,
E certo rapaz o seguia, envolto num lençol sobre o [corpo] nu. E o agarraram.
52 Walashiya cakufwala cakendi mumakasa abo ne kufwamba matakosha.
Mas ele largou o lençol, e fugiu nu.
53 Balamutwala Yesu kuli Shimilumbo mukulene uko nkobalabungana beshimilumbo bonse, ne beshikwiyisha ya milawo ne bamakulene bonse.
E levaram Jesus ao sumo sacerdote; e ajuntaram-se todos os chefes dos sacerdotes, os anciãos, e os escribas.
54 Nomba Petulo walikuba pamo ne bantu bangi abo balikukonkela panyuma, mpaka walakengila mukati mwalubuwa lwa ng'anda ya Shimilumbo Mukulene, walakekala panshi pamo ne bamalonda kayota mulilo.
E Pedro o seguiu de longe até dentro do pátio do sumo sacerdote, e ficou sentado com os oficiais, esquentando-se ao fogo.
55 Pacindici beshimilumbo bamakulene, pamo ne Nkuta inene ya Bayuda, bali kulangaula bukamboni bwakwambeti Yesu acanike ne mulandu wakumushina, nomba calala kubacana.
E os chefes dos sacerdotes, e todo o supremo conselho buscavam [algum] testemunho contra Jesus, para o matarem, e não [o] achavam.
56 Pakwinga bangi balamba bukamboni bwapusanapusana pakuyanda kumucaninapo mulandu Yesu.
Porque muitos davam falso testemunho contra ele, mas os testemunhos não concordavam entre si.
57 Nikukabeco nabambi bali kwimana ne kwamba bukamboni bwabwepeshi,
E alguns se levantavam e davam falso testemunho contra ele, dizendo:
58 ne kwambeti, “Afwe twalamunyumfwa kambeti, ‘Ame ninkaiwishe Ng'anda ya Lesa iyi yalebakwa ne makasa,’ Nomba mu masuba atatu ame ninkebake imbi itebakwa ne makasa.”
“Nós o ouvimos dizer: Eu derrubarei este templo feito por mãos, e em três dias construirei outro feito não por mãos.
59 Nikukabeco byonse mbyobalikwamba nkabyalikuba byekatana.
E nem assim o testemunho deles era concordante.
60 Shimilumbo mukulene walemana ne kumwipusha Yesu, “Sena uliyawa cakwambapo? Sena nibyakubinga ibi mbyobala kwambanga?”
Então o sumo sacerdote levantou-se no meio, e perguntou a Jesus: “Não respondes nada? O que estes testemunham contra ti?”
61 Nomba nendi walamwena tonto, uliya kwambapo ciliconse. Apa kayi Shimilumbo Mukulene walamwipusha Yesu, “Sena njobe Klistu, Mwanendi Lesa Walelekwa?”
Mas ele ficou calado, e nada respondeu. O sumo sacerdote voltou a lhe perguntar: “És tu o Cristo, o Filho daquele que é Bendito?”
62 Yesu walakumbuleti, “Cakubinga ame njame. Mobantu amwe nimukabone Mwana Muntu kaliwekala kucikasa ca lulyo ca ngofu, nimukamubone kesa mumakumbi akwilu.”
Jesus respondeu: “Eu sou. E vereis o Filho do homem sentado à direita do Poderoso, e vindo com as nuvens do céu.”
63 Shimilumbo mukulene mpwalanyumfwa maswi awa walatwamuna mwinjila wakendi nekwambeti, “Sena muciyanda kayi bakamboni nabambi?
E o sumo sacerdote, rasgando suas roupas, disse: “Para que mais necessitamos de testemunhas?
64 Mulalinyumfwili mobene ncalamunyansa Lesa. Mulayeyengapongeconi?” Bonse balambeti lacaniki ne mulandu, welela kufwa.
Vós ouvistes a blasfêmia. Que vos parece?” E todos o condenaram como culpado de morte.
65 Popelapo nabambi balatatika kumusankila mata, kumufweka pamenso, ne kumuma makofi, ne kwambeti, “Lotela!” Inga niyani lakumu? Panyuma pakendi, bamalonda balamumanta kabaya kumuma.
E alguns começaram a cuspir nele, e a cobrir o rosto dele; e a dar-lhe de socos, e dizer-lhe: “Profetiza”. E os oficiais o receberam com bofetadas.
66 Petulo kacili mu lubuwa lwamukati, umo musebenshi mutukashi wa Shimilumbo Mukulene walesa.
E, enquanto Pedro estava no pátio abaixo, veio uma das servas do sumo sacerdote.
67 Mpwalamubona Petulo kayota mulilo walamulangishisha nekwambeti, “Nenjamwe mwalikuba ne Yesu waku Nasaleti.”
Quando ela viu Pedro, que estava sentado esquentando-se, olhou para ele, e disse: “Também tu estavas com Jesus, o Nazareno.”
68 Nsombi nendi walamukana nekwambeti, “Nambi kumwinshiba, nkandi mwinshipo, kayi nkandanyumfwishishinga na ulambanga cani.” Mpwalambeco walapula kaya pacishinga.
Mas ele negou, dizendo: “Não [o] conheço, nem sei o que dizes.”; e saiu para o alpendre.
69 Kayi musebenshi mutukashi usa mpwalamubona kayi, walatatika kubambila abo mbwalikuba nabo pepi kwambeti, “Muntuyu walikwenda ne Yesu.”
A serva o viu, e começou a dizer outra vez aos que ali estavam: “Este é um deles”.
70 Kayi apa walamukana. Mpopalapita kacindi pang'ana abo balikuba bemana pepi nendi Petulo balatatika kumwipusha eti, “Cakubinga obe njobe umo wa endibo nenjobe omu Galileya.”
Mas ele o negou de novo. E pouco depois, outra vez os que ali estavam disseram a Pedro: “Verdadeiramente tu és um deles; pois também és galileu””.
71 Nsombi nendi walatatika kulishinganya, ne kulumbileti, “Ame nkandimwishi muntuyu ngomulambanga sobwe.” Ne Kombwe walalila.
Então ele começou a amaldiçoar e a jurar, [dizendo]: “Não conheço esse homem de quem dizeis.”
72 Popelapo kayi Kombwe walalila katubili, Petulo walanuka ncalamwambila Yesu “Cakubinga ndakwabilinga Petulo obe, kombwe katanalila tunkanda tubili mashiku alelo obe nunkane tunkanda tutatu.” Neco, walatatika kulila cakutamwena.
Imediatamente o galo cantou a segunda vez. E Pedro se lembrou da palavra que Jesus havia lhe dito: “Antes que o galo cante duas vezes, tu me negarás três vezes.” Então ele retirou-se dali e chorou.

< Maliko 14 >