Luka 19
1 Yesu walengila mu Yeliko, nekupitilila.
Í Jeríkó bjó maður sem Sakkeus hét.
2 Mu Yeliko mopelomo mwalikuba muntu wali kukwiweti Zakeyo. Walikuba shikusonkesha misonko mukulene, kayi walikuba mubile.
Hann var yfirskattheimtumaður Rómverja og því mjög ríkur.
3 Walikuyandishisha kubona Yesu ncabele nomba walikuba mufupi, walalilwa kumubona pakwinga bantu balafulisha.
Þegar Jesús var á leið um borgina reyndi Sakkeus, sem var mjög lágvaxinn, að sjá Jesú, en hann gat það ekki vegna mannfjöldans.
4 Neco walafwambila kuntangu ne kutanta mu citondo ca mukuyu kwambeti amubone, pakwinga Yesu empalikupitila popelapo.
Hann hljóp því fram fyrir og klifraði upp í mórberjatré, sem stóð við veginn, til að fá góða yfirsýn.
5 Yesu mpwalashika pamusenapo walalanga kwilu nekumwambileti, “Zakeyo, fwambana seluka pakwinga ndelela kuya kwikala kung'anda yakobe lelo.”
Þegar Jesús kom þar að, leit hann upp til Sakkeusar og kallaði: „Sakkeus! Komdu niður! Ég ætla að heimsækja þig í dag.“
6 Lino Zakeyo walaseluka cakufwambana nekutambula Yesu mwakukondwa.
Sakkeus varð mjög glaður. Hann flýtti sér niður úr trénu, fullur eftirvæntingar, og fór með Jesú heim til sín.
7 Lino bantu bonse balabonako, balatatika kudandaula ne kwambeti, “Kamubonani muntu uyu lenga kwikala kung'anda ya muntu mwipishi.”
Þá lét mannfjöldinn óánægju sína í ljós og sagði: „Hví leyfir hann sér að heimsækja slíkan syndara?“
8 Nomba Zakeyo walanyamuka nekwambila Mwami eti, “Mwami, kamubonani, ninkape buboni bwakame kupa bapenshi. Na ndalamanta kantu kumuntu munshila yabula kwelela, ndimubweshele mankanda ana.”
En á meðan stóð Sakkeus frammi fyrir Drottni og sagði: „Herra, héðan í frá ætla ég að gefa fátækum helming auðæfa minna. Og hafi ég látið einhvern greiða of háa skatta, þá mun ég refsa sjálfum mér með því að greiða honum fjórfalt aftur.“
9 Yesu walamwambileti, “Lelo kupuluka kulesa mung'anda ino, pakwinga muntu uyu neye nimwanendi Abulahamu.
Þá sagði Jesús við hann: „Þetta sýnir, að í dag hefur hjálp Guðs veist þessu heimili. Þú varst einn hinna týndu sona Abrahams. Ég, Kristur, er kominn til að leita að hinu týnda og frelsa það.“
10 Neco Mwana Muntu walesa kuyandaula nekupulusha bataika.”
11 Bantu kabacinyumfwa mbyalikwamba Yesu, walapitilisha kayi kubambila mukoshano pakwinga balashika pepi ku Yelusalemu. Nomba bantu bali kabayeyeti Bwami bwa Lesa buli pepi kwisa.
Þegar Jesús var kominn í námunda við Jerúsalem, sagði hann dæmisögu til að leiðrétta þá sem héldu að ríki Guðs stæði fyrir dyrum:
12 Lino walambeti, “Kwalikuba muntu, walikuba walemekwa uyo walaya kucishi ca kutali kuya kupewa bwami nekubwelela kayi.
„Höfðingi, sem bjó í skattlandi einu, var kvaddur til höfuðborgar ríkisins, en þar átti að krýna hann konung yfir skattlandinu.
13 Katanaya walakuwa basebenshi bakendi nekupa mali a golide likumi ku musebenshi umo ne umo” Nekubambileti, “kamwinsanga makwebo mpaka nkabwele.”
Áður en hann fór, kallaði hann saman tíu aðstoðarmenn sína og afhenti hverjum um sig hálfa milljón króna, sem þeir áttu að versla með meðan hann væri í burtu.
14 Lino bantu mbwalikwikala nabo mucishi umo nkabali kumuyanda, neco balatuma ntumwi kuya kucishico akwambeti, “Afwe nkatulayandanga muntu uyo kuba mwami wetu.”
Sumum landsmanna var illa við hann og því sendu þeir honum sjálfstæðisyfirlýsingu. Þeir tóku fram að þeir hefðu gert byltingu og myndu ekki líta á hann sem konung sinn.
15 “Necikabeco muntu uyo walaya kupewa bwami busa, lino mpwalabwela kwabo, walakuwa basebenshi bakendi abo mbwalapa mali kwambeti, bamwambile bwili mbwacanapo umo ne umo.”
Þegar hann kom heim aftur, kallaði hann til sín menn þá sem hann hafði afhent peningana. Nú vildi hann fá að vita hvernig þeim hefði gengið og hver ágóði hans yrði.
16 Lino musebenshi mutanshi walesa walambeti, “Nkambo pamali ngomwalampa ndacaninipo bwili bwa mali ali likumi.”
Sá fyrsti sagði frá stórkostlegum gróða – hann hafði tífaldað upphæðina!
17 Lino mwami wakendi walamwambileti, “Ulenshi cena, Omusebenshi waina! Pakwinga walashomeka mubintu bing'ana nube weshikwendelesha minshi ili likumi.”
„Glæsilegt!“hrópaði konungurinn. „Mér líst vel á þig. Þú hefur reynst trúr í því litla sem ég fól þér og í staðinn skaltu fá að stjórna tíu borgum.“
18 Neye musebenshi wabubili walesa walambeti, “Mwami pamali asanu ngomwalampa ndacaninipo bwili bwa mali ali asanu.”
Næsti maður hafði einnig góða sögu að segja, hann hafði fimmfaldað upphæðina.
19 Mwami walamwambileti, “Obe nube weshikwendelesha minshi isanu.”
„Gott!“sagði húsbóndi hans. „Þú skalt fá að stjórna fimm borgum.“
20 Lino musebenshi naumbi walesa walambeti, “Mwami, mali enu ndalasunga pakakwisa.
En sá þriðji skilaði aðeins sömu upphæð og hann hafði fengið og sagði: „Ég var hræddur og gætti peninganna vel, því að þú ert ekkert lamb að leika við. Þú tekur það sem þú átt ekki og hirðir jafnvel uppskeru annarra.“
21 Ndalatina pakwinga mobakalu, mukute kutambula byabula byenu nekutebula mbyomwabula kubyala.”
22 Mwami wakendi walakumbuleti, “Obe musebenshi waipa! Lino ninkutoteke kwelana ne maswi ngolamba. Ucishi kwambeti ndemukalu, nkute kumanta byabula byakame nekutebula mpondabula kubyala.
„Þú ert latur, þorparinn þinn, “hreytti konungurinn út úr sér og bætti síðan við: „Er ég harðskeyttur, ha? Já, það er ég og þannig verð ég einmitt við þig!
23 Nomba uliya kubikila cani ku banki mali akame, kwambeti pakubwelela ncane bwili?”
Hvers vegna lagðir þú þá peningana ekki í banka svo ég fengi þó einhverja vexti, fyrst þú þekktir mig svona vel?“
24 “Lino walambila balikubapo eti, ‘Mulamuneni mali ayo mupe ukute mali likumi.’
Síðan sneri hann sér að hinum sem þar stóðu og sagði skipandi: „Takið af honum peningana og fáið þeim sem græddi mest.“
25 Balo balambeti, ‘Mwami, uyo ukute kendi mali ali likumi.’
„Já, herra, en er hann ekki þegar búinn að fá nóg?“spurðu þeir.
26 Nsombi mwami walakumbuleti, ndamwambilinga ukute kantu nakabikilwepo nabimbi, nsombi uyo ukute kang'ana nibakamunyongomone nako konse kankute.
„Jú, “svaraði konungurinn, „en sá sem hefur, mun fá enn meira, en sá sem lítið á, mun missa það fyrr en varir.
27 Lino balwani bakame abo bali kuyandeti ame ntaba mwami wabo, kamubaleta kuno mubashine kambonako!”
En varðandi þessa óvini mína sem gerðu uppreisn, þá náið í þá og takið þá af lífi að mér ásjáandi“.“
28 Yesu mpwalapwisha kwambeco, walabatangunina kuya ku Yelusalemu.
Eftir að hafa sagt þessa sögu, hélt Jesús áfram til Jerúsalem og gekk á undan lærisveinunum.
29 Mpwalashika pepi ne minshi ya Betifagi ne Betaniya pepi ne mulundu wa maolifi walatuma beshikwiya bakendi babili,
Þegar þeir nálguðust þorpin Betfage og Betaníu á Olíufjallinu, sendi hann tvo þeirra á undan sér.
30 Nekubambileti, “Kamuyani mumunshi usa ngomulabononga. Mwashika, nimucane mwana wambongolo kali wasungwa uyo utana utantwapo kendi ne bantu, muye mumusungulule, mumulete kuno.
Hann sagði þeim að fara inn í þorpið, sem var nær, og þegar þangað kæmi skyldu þeir leita uppi asna í einni götunni. Þetta átti að vera foli, sem enginn hefði áður komið á bak. „Leysið hann, “sagði Jesús, „og komið með hann.
31 Na umbi muntu amwipusheti, ‘Mulamusungulilinga cani’ Mumwambileti, ‘Mwami ukute nendi incito.’”
Ef einhver spyr hvað þið séuð að gera, skuluð þið segja: „Herrann þarf hans með.““
32 Nicakubinga beshikwiya babili basa balaya kucana mbuli ncalabamba Yesu.
Þeir fóru og fundu asnann eins og Jesús hafði sagt,
33 Mpobali kusungulula mbongolo, bene balepusheti, “Nomba mulamusungulwilinga cani?”
en meðan þeir voru að leysa hann, komu eigendurnir og kröfðust skýringar. „Hvað eruð þið að gera?“spurðu þeir, „hvers vegna eruð þið að leysa folann okkar?“
34 Nabo balakumbuleti, “Mwami ukute nendi incito.”
„Herrann þarf hans með, “svöruðu lærisveinarnir.
35 Lino balatwala mbongolo kuli Yesu, nekutatika kuyansa byakufwala byabo pelu nekumutantikapo Yesu.
Síðan fóru þeir með hann til Jesú og lögðu yfirhafnir sínar á bak folans, handa Jesú að sitja á.
36 Lino Yesu mpwalikuya kali watanta mbongolo, bantu balayansa byakufwala byabo munshila kulesha bulemu kulyendiye.
Fólkið breiddi föt sín á veginn framundan. Þegar komið var þangað, sem vegurinn liggur niður af Olíufjallinu, tók öll fylkingin að hrópa og lofsyngja Guð fyrir öll undursamlegu kraftaverkin sem Jesús hafði gert.
37 Mpwalashika pepi neku Yelusalemu mwinshi mwa mulundu wa maolifi, likoto linene lya beshikwiya bali kabamukonkela balatatika kukondwa. Kayi balumbaisha Lesa ne maswi a pelu pacebo ca incito ya ngofu njobalabona.
38 Balambeti, “Walelekwa Mwami uyo lesanga mulina lya Lesa. Lumuno kwilu ne bulemu bube kuli Lesa.”
„Guð hefur gefið okkur konung!“hrópaði fólkið í gleði sinni. „Lengi lifi konungurinn! Gleðjist þið himnar! Dýrð sé Guði í hæstum himni!“
39 Lino Bafalisi nabambi balikuba mulikoto balambila Yesu eti, “Bashikwiyisha, kamwambilani beshikwiya benu bamwene.”
En í hópnum voru nokkrir farísear sem sögðu: „Herra, þú verður að banna fylgjendum þínum að segja slíka hluti.“
40 Yesu walakumbuleti, “Ndamwambilinga na aba bamwene, mabwe nawo nawolobeshe.”
Hann svaraði: „Ef þeir þegðu, myndu steinarnir hrópa gleðióp.“
41 Lino Yesu mpwalashika pepi nekubona Yelusalemu, walalila.
Þegar nær dró Jerúsalem og Jesús sá borgina, grét hann og sagði:
42 Walambeti, “Na obe newalenshiba lelo, bintu byeshikuleta lumuno! Nsombi nkobishi pakwinga menso akobe nkela kubibona.
„Ó, ef þú hefðir aðeins þekkt veg friðarins, en nú er hann hulinn sjónum þínum.
43 Necikabeco nicikashike cindi balwani bakobe mpoti bakakushinguluke nekukushinkila konse konse.
Óvinir þínir munu reisa virki gegn borgarmúrum þínum, umkringja þig og inniloka.
44 Nibakakumwayaule nekushina bantu bakobe bonse. Nteshi bakashiye libwe pelu palinendi, pakwinga uliyawa kwishiba cindi Lesa ncalesa akukupulusha.”
Þeir munu eyða þér og börnum þínum, svo að ekki standi steinn yfir steini – því þú hafnaðir boði Guðs.“
45 Yesu walengila mu Ng'anda ya Lesa nekutatika kutandanyamo abo bali kabolisha mukati mulubuwa lwa Ng'anda ya Lesa,
Jesús fór inn í musterið og rak kaupmennina frá borðum sínum
46 walabambileti, “Calembwa Mumabala a Lesa kwambeti, ‘Ng'anda yakame nikakwiweti Ng'anda yakupaililamo.’ Nsombi amwe mulaisandulu kuba ng'anda mwakuyubila bakapondo!”
og sagði: „Biblían segir: „Musteri mitt er bænastaður, en þið hafið breytt því í þjófabæli.“
47 Lino Yesu walikeyisha lyonse mu Ng'anda ya Lesa. Nomba bamakulene beshimilumbo, beshikwiyisha Milawo ne batangunishi ba Bayuda balikuyanda kumushina,
Eftir þetta kenndi hann daglega í musterinu. Æðstu prestarnir, ásamt öðrum trúarleiðtogum og framámönnum þjóðarinnar, reyndu nú að finna leið til að losna við hann.
48 Lino balabula cakwinsa pakwinga bantu bonse balikuba nendi cindi conse kwambeti banyumfwe maswi akendi.
En þeir fundu enga, því að fólkið leit á hann sem þjóðhetju – það var sammála öllu sem hann sagði.
