Incito 27
1 Mpokwalasuminishiweti twenga ku Italiya mubwato, Paulo pamo ne bakaili nabambi balabikwa mumakasa amukulene wa bashilikali mwanda lina lyakendi Juliyasi, wamulikoto lyalikukwiweti, “Bashilikali ba Mwami waku Loma.”
Ut autem iudicatum est navigare eum in Italiam, et tradi Paulum cum reliquis custodiis centurioni nomine Iulio cohortis Augustæ,
2 Twalatanta bwato bwalafumina ku Adilamitayo bwalikuya ku bito bya mucishi ca Asiya. Twalikuba pamo ne Alisitako walafuma ku Tesalonika mu cimpansha ca Makedoniya.
ascendentes navem Adrumetinam, incipientes navigare circa Asiæ loca, sustulimus, perseverante nobiscum Aristarcho Macedone Thessalonicensi.
3 Busuba bwalakonkapo, twalashika ku Sidoni. Juliyasi walamunyumfwila nkumbo Paulo, walamusuminisha kuya kubona banendi kwambeti, bamupengonga bintu bilayandikinga palyendiye.
Sequenti autem die devenimus Sidonem. Humane autem tractans Iulius Paulum, permisit ad amicos ire, et curam sui agere.
4 Mpotwalafuma uko, kayi pacebo cacipupu calikubako, twalapitila kwalikubula cipupu kunsa kwansumbu ya Saipulasi.
Et inde cum sustulissemus, subnavigavimus Cyprum, propter ea quod essent venti contrarii.
5 Lino panyuma pa kwenda mumbali mulwenje pepi ne cishi ca Kilikiya ne Pamfuliya, twalashika ku munshi wa Mula mucishi ca Lukiya.
Et pelagus Ciliciæ, et Pamphyliæ navigantes, venimus Lystram, quæ est Lyciæ:
6 Uko mukulene wa bashilikali mwanda, nkwalacana bwato bunene bwalikufuma ku Alekisandiliya bwalikuya ku Italiya, emwalatutantika.
et ibi inveniens centurio navem Alexandrinam navigantem in Italiam, transposuit nos in eam.
7 Twalikwenda pang'anapang'ana kwa masuba angi mwakupenga penga kwambeti tushike pepi ne munshi wa Sinido. Lino mpotwalaboneti lukupwe lunene lulafumunga nkotwalikuya, twalalilwa kwenda. Twalapita kulubasu nkotwalashinkililwako ne nsumbu ya Kelete, yalangana ne Salimoni.
Et cum multis diebus tarde navigaremus, et vix devenissemus contra Gnidum, prohibente nos vento, adnavigavimus Cretæ iuxta Salmonem:
8 Twalenda mwa kupengapenga mu mbali mwa nsumbu, mpaka twalashika pamusena walikukwiweti “Bito Byaina,” Pepi ne munshi wa Laseya.
et vix iuxta navigantes, venimus in locum quendam, qui vocatur Boni Portus, cui iuxta erat civitas Thalassa.
9 Twalataya cindi citali mu bulwendo, cakwinseti busuba bwa kulikanisha kulya bwalikuba bulapiti kendi. Cindico calaboneketi nitukumane ne bintu biyosha mu bulwendo bwetu. Neco Paulo walabacenjesheti,
Multo autem tempore peracto, et cum iam non esset tuta navigatio, eo quod et ieiunium iam præteriisset, consolabatur eos Paulus,
10 “Mobaname, ame ndabonongeti kufuma pano bulwendo bwetu bwakuya kuntangu nitukumane ne bintu biyosha. Bintu bingi nibyonongeke ne kutaika, ntebyo bintu byonka ne bwato sobwe, nsombi ne buyumi bwetu.”
dicens eis: Viri, video quoniam cum iniuria, et multo damno non solum oneris, et navis, sed etiam animarum nostrarum incipit esse navigatio.
11 Nomba nendi mukulene wa bashilikali mwanda, walanyumfwila mukulene wa basebenshi ba bwato ne mwine bwato, kupita maswi ngalamba Paulo.
Centurio autem gubernatori et nauclero magis credebat, quam his, quæ a Paulo dicebantur.
12 Cito ico nkacalikuba caina kwikalapo cindi ca mupewo. Neco bantu bangi balayeya kufumapo pacito ico, ne kuya pantanguko kwambeti mpani ngabashika kucito ca Foinike, ne kwikalako pa cindico. Cito ici ciliku Kelete, calangila kumusansa cakumbonshi kayi ne kunyika cakumbonshi.
Et cum aptus portus non esset ad hiemandum, plurimi statuerunt consilium navigare inde, si quomodo possent, devenientes Phœnicen, hiemare, portum Cretæ respicientem ad Africum, et ad Corum.
13 Popelapo cipupu cabomba calafumina kumusansa, calatatika kupupula, neco bantu balayeyeti bapitilishe bulwendo bwabo mpaka kuya kushika ku Foinike. Balacikwela cinshimbi cinene cishikwimanika bwato, ne kutatika kwendela mu mbali mwakuma nsumbu ya Kelete.
Aspirante autem Austro, æstimantes propositum se tenere, cum sustulissent de Asson, legebant Cretam.
14 Nsombi paliya kupita cindi citali sobwe, lukupwe lwalikukwiweti, “Lukupwe lwa kunyika ca kucwe” Lwalikufumina pansumbu lwalakonempa cangofu.
Non post multum autem misit se contra ipsam ventus Typhonicus, qui vocatur Euroaquilo.
15 Ulu lukupwe lwalesa kuma ku bwato cakwinseti calala kuya kwalikufumina lukupwe. Neco twalabuleka kabuya kunyakwa ne lukupwe.
Cumque arrepta esset navis, et non posset conari in ventum, data nave flatibus, ferebamur.
16 Twaleshikilwako ne nsumbu ing'ana ya Kauda, mpotwalenda ku lubasu lwa kumusansa. Kopeloko mukupenga penga, twalacikonsha kukwabilila kabwato kang'ana kali kukwelwa ne bwato bunene.
In insulam autem quandam decurrentes, quæ vocatur Cauda, potuimus vix obtinere scapham.
17 Kabwato kang'ana balakakwelela mubwato bunene. Balasunga ntambo bwato bunene kwambeti kabuta pausuka. Balikutineti mpani ngabuya buma pa museya waku Siriti mu mbali mwacishi ca Libya. Neco balalasha byombesho bya mu bwato ne kubuleka kabuya kuselaukowa ne lukupwe.
Qua sublata, adiutoriis utebantur, accingentes navem, timentes ne in Syrtim inciderent, summisso vase sic ferebantur.
18 Twalasunkanwa ne lukupwe lwangofu lwalapitilisha kupupula. Mpobwalaca, balatatika kufunya bintu mbyebalikuba bamanta ne kubiwala mulwenje.
Valida autem nobis tempestate iactatis, sequenti die iactum fecerunt:
19 Pabusuba bwatutatu, balawala mu menshi nabimbi byombesho bya mu bwato.
et tertia die suis manibus armamenta navis proiecerunt.
20 Kwa masuba angi nkatwalikulibona lisuba nambi nyenyenshi. Lukupwe lwalapitilisha kupupula cangofu, cakwinseti kupembelela sha kupuluka nkotwalikukute kwalapwa.
Neque autem sole, neque sideribus apparentibus per plures dies, et tempestate non exigua imminente, iam ablata erat spes omnis salutis nostræ.
21 Bantu mpobalekala masuba angi kwakubula kulya cakulya, Paulo walemana pakati pabo ne kwambeti, “Mobanse bame, nshinga ne mwalanyumfwa maswi ngondalambeti katutafuma pa Kelete, ne tulabulu kutaikilwa bintu bingi cisa.
Et cum multa ieiunatio fuisset, tunc stans Paulus in medio eorum, dixit: Oportebat quidem, o viri, audito me, non tollere a Creta, lucrique facere iniuriam hanc, et iacturam.
22 Nikukabeco ndamusengengeti muyumishe myoyo, paliya muntu naba umo eshafwe, bwato bonka bweti bonongeke.
Et nunc suadeo vobis bono animo esse. Amissio enim nullius animæ erit ex vobis, præterquam navis.
23 Ndicinshici, pakwinga lelo mashiku, mungelo wa Lesa uyo kayi e Mwami wakame ngonkute kukambilila langa lesa kuli njame,
Astitit enim mihi hac nocte Angelus Dei, cuius sum ego, et cui deservio,
24 lambeti, ‘Kotatina Paulo! Ulenga kwimana pamenso pa Mwami waku Loma. Lesa munkumbo shakendi elashomesheti nupuluke, pamo ne bantu bonse mbolinabo mu bulwendobu.’
dicens: Ne timeas Paule, Cæsari te oportet assistere: et ecce donavit tibi Deus omnes, qui navigant tecum.
25 Neco mobanse bame, yumishani myoyo pakwinga ndashometi byonse nibinshike mbuli ncalamba mungelo wa Lesa.
Propter quod bono animo estote viri: credo enim Deo, quia sic erit, quemadmodum dictum est mihi.
26 Nikukabeco nituye tucinke pansumbu njotuteshi.”
In insulam autem quandam oportet nos devenire.
27 Mashiku abusuba mbotwalakwanisha nsondo shibili kufumina mpolwalatatika lukupwe lwacipupu, twalikatuya kwempauka ne lukupwe palwenje lwa Medeteleniya. Pakati pa mashiku basebenshi ba mu bwato bunene balikuyeyeti tuli pepi ne kumutunta.
Sed postea quam quartadecima nox supervenit, navigantibus nobis in Adria circa mediam noctem, suspicabantur nautæ apparere sibi aliquam regionem.
28 Popelapo balalasha lutambo mu menshi lwalikuba lwasungwako cinshimbi kwakumako, kwambeti babone na nipatali aconi kuya panshi mu menshi apo mpobalikuba. Balacaneti palikuba ntamwa makumi ana kuya panshi. Mpobalendako pang'ana kayi balapima, balacaneti pali ntamwa makumi atatu.
Qui et summittentes bolidem, invenerunt passus viginti: et pusillum inde separati, invenerunt passus quindecim.
29 Apa balatineti bwato bunene ngabuya buma pamabwe. Neco balalasha binshimbi byalema bishikwimanika bwato bina byalikuba byasungwa kunyuma kwa bwato, balatatika kupaileti kabuca bwangu.
Timentes autem ne in aspera loca incideremus, de puppi mittentes anchoras quattuor, optabant diem fieri.
30 Basebenshi ba mu bwato balikuyanda kuloboka. Neco balaselusha kabwato kang'ana mu menshi, kababoneketi balabikinga binshimbi bishikwimanika bwato bunene, byalikuba byasungwa kuntangu kwa bwato.
Nautis vero quærentibus fugere de navi, cum misissent scapham in mare, sub obtentu quasi inciperent a prora anchoras extendere,
31 Mwabwangu bwangu, Paulo walambila mukulene wabashilikali mwanda, ne bashilikali nabambi mbobalikuba nabo pamo kwambeti, “Na basebenshi ba mu bwato muno bafumemo, nteti mupulukepo sobwe.”
dixit Paulus Centurioni, et militibus: Nisi hi in navi manserint, vos salvi fieri non potestis.
32 Popelapo bashilikali balatimbula ntambo shalikuba shasungwako kabwato ako ne kukaleka kakaya kusela pamenshi.
Tunc absciderunt milites funes scaphæ, et passi sunt eam excidere.
33 Kabutana buca, Paulo walabasenga bonse kwambeti balye cakulya. Walabambileti, “Alakwana masuba likumi ne ana, mwapembelelangowa kwakubula kulya kantu kalikonse.
Et cum lux inciperet fieri, rogabat Paulus omnes sumere cibum, dicens: Quartadecima die hodie expectantes ieiuni permanetis, nihil accipientes.
34 Lino ndamusengengeti kamulyani cakulya kwambeti mube ne ngofu sha kupuluka, nteti mulilingepo sobwe.”
Propter quod rogo vos accipere cibum pro salute vestra: quia nullius vestrum capillus de capite peribit.
35 Mpwalapwisha kwamba Paulo walamanta shinkwa walatembaula Lesa pamenso abantu, walakomonako walalya.
Et cum hæc dixisset, sumens panem, gratias egit Deo in conspectu omnium: et cum fregisset, cœpit manducare.
36 Popelapo bonse balaliyuminisha myoyo balatatika kulya.
Animæquiores autem facti omnes, et ipsi sumpserunt cibum.
37 Twense twalikuba mu bwatomo twalikuba myanda ibili, ne makumi asanu ne abili, ne bantu basanu ne umo.
Eramus vero universæ animæ in navi ducentæ septuaginta sex.
38 Bonse mpobalekuta, balawala bifunta bya museke mu menshi byalikuba bilashala mu bwato kwambeti bupubeko.
Et satiati cibo alleviabant navem, iactantes triticum in mare.
39 Mumene mpobwalaca, basebenshi bamubwato bunene balabona mutunta nomba baliya kuwinshiba. Mpobalabona cisapa camuseya balayeyeti benga bemanike bwato popelapo na kacikonsheka.
Cum autem dies factus esset, terram non agnoscebant: sinum vero quendam considerabant habentem littus, in quem cogitabant, si possent, eiicere navem.
40 Balatimbula ntambo shekata bishimbi byalema bishikwimanika bwato, ne kubilekela mu menshi, kayi balasungulula ntambo kwalikuba kwasungililwa bitondo byakunyonena bwato. Balakweleka cikwisa cishi kwikata lukupwe calikuba kuntangu kwa bwato kwambeti lukupwe lubatwalanyenga kuntangu. Neco twalabukuba ne kuya ku cisapa.
Et cum anchoras sustulissent, committebant se mari, simul laxantes iuncturas gubernaculorum: et levato artemone secundum auræ flatum tendebant ad littus.
41 Nomba bwato bwalakacinka pa museya walikuba mu menshi, popelapo bwalemana. Cimpansha cakuntangu calakapatila mu museya calala kucendesha. Calo cimpansha cakunyuma calapasauka ne mankape alikwisa cangofu.
Et cum incidissemus in locum dithalassum, impegerunt navem: et prora quidem fixa manebat immobilis, puppis vero solvebatur a vi maris.
42 Pacindici bashilikali balapanganeti bashine bakaili bonse, kwambeti kapataba naba umo eshasambe nyambwe kutampukila kutala ne kuloboka.
Militum autem consilium fuit ut custodias occiderent: ne quis cum enatasset, effugeret.
43 Mukulene wabashilikali mwanda walikuyanda kupulushako Paulo. Pacebo ico walabakanisha ncebalikuyanda kwinsa. Lino walambila bakaili bonse bacinshi kusamba nyambwe kwambeti batangune kuliwala pamenshi benga kutala.
Centurio autem volens servare Paulum, prohibuit fieri: iussitque eos, qui possent natare, emittere se primos, et evadere, et ad terram exire:
44 Panyuma pakendi walambila nabambi bonseti baliwale pamenshi, kabali bekatilila ku mapulanga ne bintu nabimbi byalapasauka ku bwato. Umu emotwalatampukila ku mutunta ne kupuluka kwakubula kulilinga.
et ceteros alios in tabulis ferebant: quosdam super ea, quæ de navi erant. Et sic factum est, ut omnes animæ evaderent ad terram.
