< Притчи Соломона 6 >
1 Сыне, аще поручишися за твоего друга, предаси твою руку врагу.
И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
2 Сеть бо крепка мужу свои устне, и пленяется устнами своих уст.
Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
3 Твори, сыне, яже аз заповедую ти, и спасайся: идеши бо в руце злых за твоего друга: буди не ослабевая, поощряй же и твоего друга, егоже испоручил еси.
У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
4 Не даждь сна твоима очима, ниже да воздремлеши твоима веждома,
Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
5 да спасешися аки серна от тенет и яко птица от сети.
6 Иди ко мравию, о, лениве, и поревнуй видев пути его, и буди онаго мудрейший:
И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
7 он бо, не сущу ему земледелцу, ниже нудящаго его имеяй, ниже под владыкою сый,
Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
8 готовит в жатву пищу и многое в лето творит уготование. Или иди ко пчеле и увеждь, коль делателница есть, делание же коль честное творит: еяже трудов царие и простии во здравие употребляют, любима же есть всеми и славна: аще силою и немощна сущи, (но) премудростию почтена произведеся.
Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
9 Доколе, о, лениве, лежиши? Когда же от сна востанеши?
И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
10 Мало убо спиши, мало же седиши, мало же дремлеши, мало же объемлеши перси рукама:
Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
11 потом же найдет тебе аки зол путник убожество: скудость же аки благий течец. Аще же не ленив будеши, приидет яко источник жатва твоя, скудость же аки злый течец (от тебе) отбежит.
Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
12 Муж безумен и законопреступный ходит в пути не благи:
Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
13 той же намизает оком и знамение дает ногою, учит же помаванием перстов.
У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
14 Развращенно же сердце кует злая: на всякое время таковый мятежы составляет граду.
Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
15 Сего ради внезапу приходит ему погибель, разсечение и сокрушение неизцельное.
Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
16 Яко радуется о всех, ихже ненавидит Бог, сокрушается же за нечистоту души:
Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
17 око досадителя, язык неправедный, руце проливающя кровь праведнаго,
Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
18 и сердце кующее мысли злы, и нозе тщащыяся зло творити потребятся.
Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
19 Разжизает лжы свидетель неправеден и насылает суды посреде братий.
Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
20 Сыне, храни законы отца твоего и не отрини наказания матере твоея:
И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
21 навяжи же я на твою душу присно и обяжи их о твоей выи.
Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
22 Егда ходиши, води ю, и с тобою да будет: егда же спиши, да хранит тя, да востающу ти глаголет с тобою.
Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
23 Зане светилник заповедь закона и свет, и путь жизни, и обличение, и наказание,
Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
24 еже сохранити тя от жены мужаты и от наваждения языка чуждаго.
Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
25 Сыне, да не победит тя доброты похоть, ниже уловлен буди твоима очима, ниже да совосхитишися веждами ея.
Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
26 Цена бо блудницы, елика единаго хлеба: жена же мужей честныя душы уловляет.
Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
27 Ввяжет ли кто огнь в недра, риз же (своих) не сожжет ли?
Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
28 Или ходити кто будет на углиех огненных, ног же не сожжет ли?
Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
29 Тако вшедый к жене мужатей не без вины будет, ниже всяк прикасайся ей.
Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
30 Не дивно, аще кто ят будет крадый: крадет бо, да насытит душу свою алчущую:
Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
31 аще же ят будет, воздаст седмерицею, и вся имения своя дав, избавит себе.
Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
32 Прелюбодей же за скудость ума погибель души своей содевает,
Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
33 болезни же и безчестие понесет: поношение же его не загладится во век:
У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
34 исполнена бо ревности ярость мужа ея: не пощадит в день суда,
Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
35 не изменит ни единою ценою вражды, ниже разрешится многими дарми.
Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.