< Притчи Соломона 6 >
1 Сыне, аще поручишися за твоего друга, предаси твою руку врагу.
My son, if you be guarantor for your friend, if you have stricken your hand with a stranger,
2 Сеть бо крепка мужу свои устне, и пленяется устнами своих уст.
You are snared with the words of your mouth, you are taken with the words of your mouth.
3 Твори, сыне, яже аз заповедую ти, и спасайся: идеши бо в руце злых за твоего друга: буди не ослабевая, поощряй же и твоего друга, егоже испоручил еси.
Do this now, my son, and deliver yourself, when you are come into the hand of your friend; go, humble yourself, and make sure your friend.
4 Не даждь сна твоима очима, ниже да воздремлеши твоима веждома,
Give not sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
5 да спасешися аки серна от тенет и яко птица от сети.
Deliver yourself as a roe from the hand of the hunter, and as a bird from the hand of the fowler.
6 Иди ко мравию, о, лениве, и поревнуй видев пути его, и буди онаго мудрейший:
Go to the ant, you sluggard; consider her ways, and be wise:
7 он бо, не сущу ему земледелцу, ниже нудящаго его имеяй, ниже под владыкою сый,
Which having no guide, overseer, or ruler,
8 готовит в жатву пищу и многое в лето творит уготование. Или иди ко пчеле и увеждь, коль делателница есть, делание же коль честное творит: еяже трудов царие и простии во здравие употребляют, любима же есть всеми и славна: аще силою и немощна сущи, (но) премудростию почтена произведеся.
Provides her food in the summer, and gathers her food in the harvest.
9 Доколе, о, лениве, лежиши? Когда же от сна востанеши?
How long will you sleep, O sluggard? when will you arise out of your sleep?
10 Мало убо спиши, мало же седиши, мало же дремлеши, мало же объемлеши перси рукама:
Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
11 потом же найдет тебе аки зол путник убожество: скудость же аки благий течец. Аще же не ленив будеши, приидет яко источник жатва твоя, скудость же аки злый течец (от тебе) отбежит.
So shall your poverty come as one that travels, and your lack as an armed man.
12 Муж безумен и законопреступный ходит в пути не благи:
A naughty person, a wicked man, walks with a perverse mouth.
13 той же намизает оком и знамение дает ногою, учит же помаванием перстов.
He winks with his eyes, he speaks with his feet, he teaches with his fingers;
14 Развращенно же сердце кует злая: на всякое время таковый мятежы составляет граду.
Perverseness is in his heart, he devises mischief continually; he sows discord.
15 Сего ради внезапу приходит ему погибель, разсечение и сокрушение неизцельное.
Therefore shall his calamity come suddenly; suddenly shall he be broken without remedy.
16 Яко радуется о всех, ихже ненавидит Бог, сокрушается же за нечистоту души:
These six things does the LORD hate: yea, seven are an abomination unto him:
17 око досадителя, язык неправедный, руце проливающя кровь праведнаго,
A proud look, a lying tongue, and hands that shed innocent blood,
18 и сердце кующее мысли злы, и нозе тщащыяся зло творити потребятся.
An heart that devises wicked imaginations, feet that be swift in running to mischief,
19 Разжизает лжы свидетель неправеден и насылает суды посреде братий.
A false witness that speaks lies, and he that sows discord among brethren.
20 Сыне, храни законы отца твоего и не отрини наказания матере твоея:
My son, keep your father's commandment, and forsake not the law of your mother:
21 навяжи же я на твою душу присно и обяжи их о твоей выи.
Bind them continually upon your heart, and tie them about your neck.
22 Егда ходиши, води ю, и с тобою да будет: егда же спиши, да хранит тя, да востающу ти глаголет с тобою.
When you go, it shall lead you; when you sleep, it shall keep you; and when you awake, it shall talk with you.
23 Зане светилник заповедь закона и свет, и путь жизни, и обличение, и наказание,
For the commandment is a lamp; and the law is light; and reproofs of instruction are the way of life:
24 еже сохранити тя от жены мужаты и от наваждения языка чуждаго.
To keep you from the evil woman, from the flattery of the tongue of a strange woman.
25 Сыне, да не победит тя доброты похоть, ниже уловлен буди твоима очима, ниже да совосхитишися веждами ея.
Lust not after her beauty in your heart; neither let her take you with her eyelids.
26 Цена бо блудницы, елика единаго хлеба: жена же мужей честныя душы уловляет.
For by means of a whorish woman a man is brought to a piece of bread: and the adultress will hunt for the precious life.
27 Ввяжет ли кто огнь в недра, риз же (своих) не сожжет ли?
Can a man take fire in his bosom, and his clothes not be burned?
28 Или ходити кто будет на углиех огненных, ног же не сожжет ли?
Can one go upon hot coals, and his feet not be burned?
29 Тако вшедый к жене мужатей не без вины будет, ниже всяк прикасайся ей.
So he that goes in to his neighbour's wife; whosoever touches her shall not be innocent.
30 Не дивно, аще кто ят будет крадый: крадет бо, да насытит душу свою алчущую:
Men do not despise a thief, if he steal to satisfy his soul when he is hungry;
31 аще же ят будет, воздаст седмерицею, и вся имения своя дав, избавит себе.
But if he be found, he shall restore sevenfold; he shall give all the substance of his house.
32 Прелюбодей же за скудость ума погибель души своей содевает,
But whoso commits adultery with a woman lacks understanding: he that does it destroys his own soul.
33 болезни же и безчестие понесет: поношение же его не загладится во век:
A wound and dishonour shall he get; and his reproach shall not be wiped away.
34 исполнена бо ревности ярость мужа ея: не пощадит в день суда,
For jealousy is the rage of a man: therefore he will not spare in the day of vengeance.
35 не изменит ни единою ценою вражды, ниже разрешится многими дарми.
He will not regard any ransom; neither will he rest content, though you give many gifts.