< Вторая книга Царств 19 >
1 И поведаша Иоаву, глаголюще: се, царь плачет и рыдает о Авессаломе.
Soon Joab was told, “The king is crying and mourning for Absalom.”
2 И бысть спасение в той день в рыдание всем людем, услышаша бо людие в той день, глаголюще: яко печален есть царь о сыне своем.
Victory that day was turned into mourning for the whole army, because they were told, “The king is grieving for his son.”
3 И украдахуся людие в той день еже входити во град, якоже украдаются людие посрамленнии, внегда бегати им на брани.
They stole back into town that day like defeated people steal in, ashamed of running away from the battle.
4 И царь покры лице свое: и возопи царь гласом великим, глаголя: сыне мой, Авессаломе, Авессаломе, сыне мой.
The king held his face in his hands and sobbed loudly, “My son Absalom! Absalom, my son, my son!”
5 И вниде Иоав к царю в дом и рече: посрамил еси днесь лица раб твоих всех иземших тя днесь и душу сынов твоих и дщерей твоих и душу жен твоих и подложниц твоих,
Then Joab went inside and told the king, “Today you have humiliated all your men who have saved your life, and the lives of your sons, your daughters, your wives, and your concubines.
6 еже любити ненавидящыя тебе и ненавидети любящыя тя: и явил еси днесь, яко не суть тебе князи, ниже отроцы: но разумех днесь, яко аще бы Авессалом жив был, мы вси днесь мертвы быхом были, яко тогда право было бы пред очима твоима:
You did this by loving those who hate you and hating those who love you. Today you have made it plain that the commanders and the men don't mean anything to you. Today I'm sure that you'd be quite happy if Absalom was alive and all of us were dead!
7 и ныне востав изыди и глаголи в сердца рабов твоих, яко о Господе кляхся, яко аще не изыдеши днесь, не останет ни един муж с тобою в нощь сию: и разумей в себе, яко зло ти есть сие паче всех зол, яже приидоша на тя от юности твоея до ныне.
So get up, go out, and thank your men. I swear by the Lord that if you don't, you won't have a man left by tonight. That will be far worse for you than all the disasters you've had from your youth until now.”
8 И воста царь и седе при дверех. И возвестиша всем людем глаголюще: се, царь седит в дверех. И внидоша вси людие пред лице царево пред двери: мужие же Израилевы бежаша во селения своя.
So the king got up and went to sit at the town gate. Everybody was told: “Look, the king is sitting at the town gate.” They all came to see the king. In the meantime the Israelites had run away and gone to their homes.
9 И пряхуся вси людие во всех коленах Израилевых, глаголюще: царь Давид избави ны от всех враг наших, и се, изя нас от руки иноплеменничи, и ныне бежа от земли и от царства своего и от Авессалома:
Everyone among the tribes of Israel were arguing with each other, saying, “The king rescued us from the persecution of our enemies, he saved us from the Philistines, but now he's had to run from the country because of Absalom.
10 Авессалом же, егоже помазахом над нами, умре на брани: и ныне что вы молчите, еже возвратити царя? И глагол всего Израиля прииде ко царю.
Now Absalom, the man we chose to be our king by anointing him, he's died in battle. Why don't we do something and invite King David to come back?”
11 И царь Давид посла ко Садоку и ко Авиафару иереом, глаголя: рцыте старейшинам Иудиным, глаголюще: почто бысте последнии, еже возвратити царя в дом его? Слово же всего Израиля прииде к царю в дом его:
King David sent this message to Zadok and Abiathar, the priests: “Tell the elders of Judah, ‘Are you going to be the last people to bring the king back to his palace, since the king has heard that all of Israel wants it?
12 братия моя вы, кости моя и плоть моя вы есте, то почто бысте последнии, еже возвратити царя в дом его?
You are my brothers, my own flesh and blood. Why should you be the last ones to want to bring the king back?’
13 И Амессаю рцыте: неси ли кость моя и плоть моя ты? И ныне сия ми да сотворит Бог и сия да приложит, аще не будеши князь силы предо мною во вся дни вместо Иоава.
Tell Amasa, ‘Aren't you my flesh and blood too? May God punish me very severely if from now on you're not the commander of my army instead of Joab!’”
14 И преклони сердца всех мужей Иудиных яко мужа единаго. И послаша к царю, глаголюще: возвратися ты и вси раби твои.
Amasa convinced all the people of Judah to unitedly support David, so they sent a message to the king: “Please come back, you and everyone with you.”
15 И возвратися царь и прииде до Иордана, и мужие Иудины приидоша в Галгалы еже изыти на сретение царю, превести царя чрез Иордан.
The king began his journey back, and when he arrived at the Jordan, the men of Judah met him at Gilgal to help him cross the river.
16 И ускори Семей сын Гирань сына Иеминиева, иже от Ваурима, и сниде с мужми Иудиными во сретение царю Давиду,
Shimei, son of Gera, the Benjamite from Bahurim, hurried down with the men of Judah to meet King David.
17 и тысяща мужей с ним от Вениамина, и Сива отрок дому Сауля, и пятьнадесять сынов его с ним, и двадесять рабов его с ним: и управиша на Иордан путь пред царем,
With him were one thousand men from the tribe of Benjamin, including Ziba, servant of Saul's family, as well as Ziba's fifteen sons and twenty servants. They rushed down to the Jordan to meet the king.
18 и послужиша служением о преведении цареве. И прейде преход еже превести дом царев и сотворити правое пред очима его. И Семей сын Гирань паде на лицы своем пред царем, егда прехождаше Иордан,
They crossed at the ford to bring the king's household over and whatever else he wanted. Shimei crossed the Jordan and fell facedown before the king.
19 и рече ко царю: да не вменит господин мой беззакония, и не помяни елика неправдова раб твой в день он, в оньже господин мой царь исхождаше из Иерусалима, еже содержати царю в сердцы своем:
“Your Majesty, please forgive me and disregard the wrong that I, your servant, did when Your Majesty left Jerusalem. Please forget all about it.
20 понеже разуме раб твой, яко аз согреших, и се, аз приидох днесь первее всего Израиля и дому Иосифля, еже снити ми на сретение господину моему царю.
I, your servant, recognize that I have sinned. But look! Today I'm the first from any of the tribes of Joseph to come down and meet Your Majesty.”
21 И отвеща Авесса сын Саруин и рече: сего ли ради не умертвится Семей, яко прокля христа Господня?
Abishai, son of Zeruiah, said, “Shouldn't Shimei be executed for this, because he cursed the Lord's anointed one?”
22 И рече Давид: что мне и вам, сынове Саруины, яко бысте мне днесь в навет? Днесь не умертвится муж от Израиля, понеже не вем ли, яко днесь царствую аз над Израилем?
But David replied, “What's that got do with you, you sons of Zeruiah? Do you want to be my enemies today? Is this a day to execute anybody in Israel? Aren't I certain that today I'm the king of Israel once more?”
23 И рече царь и Семею: не умреши. И клятся ему царь.
David turned to Shimei and swore an oath to him, “You're not going to die.”
24 И се, Мемфивосфей сын Ионафана сына Сауля сниде на сретение царю, и не омы ног своих, и не обреза ногтей, ниже управи брады своея, и риз своих не измы от дне того, в оньже изыде царь, до дне в оньже той возвратися с миром.
Then Mephibosheth, Saul's grandson, went to meet the king. He had refused to look after his feet or trim his mustache or have his clothes washed from the day the king left until the day of his peaceful return.
25 И бысть егда вниде во Иерусалим на сретение царю, и рече ему царь: что яко не пошел еси со мною, Мемфивосфее?
When he arrived from Jerusalem to meet the king, the king asked him, “Why didn't you come with me, Mephibosheth?”
26 И рече к нему Мемфивосфей: господи мой царю, пренебреже мене раб мой, яко рече раб твой ему: оседлай ми осля, и всяду на не, и пойду с царем, яко хром раб твой:
Mephibosheth answered, “Your Majesty, my servant Ziba tricked me. I told him, ‘Saddle up my donkey so I can ride her and leave with the king,’ because you know that I'm lame.
27 и оболга раба твоего ко господину моему царю: и господин мой царь яко Ангел Божий, и сотвори благое пред очима твоима:
Ziba has misrepresented me, your servant, to Your Majesty. However, Your Majesty is like an angel of God, so do what you think best.
28 яко не бе весь дом отца моего, разве мужие (повиннии) смерти господину моему царю, и посадил еси раба твоего с ядущими на трапезе твоей: и кое есть мне еще оправдание, и возопити мне еще к царю?
All my grandfather's family could only expect death from Your Majesty, but you included me, your servant, among those who eat at your table. So what right do I have to ask the king for anything more?”
29 И рече ему царь: почто глаголеши еще словеса твоя? Рех тебе и Сиве: разделите себе села.
“Why talk any more about these issues of yours?” David responded. “I've decided that you and Ziba should divide the land.”
30 И рече Мемфивосфей к царю: и вся да возмет, повнегда приити господину моему царю в мире в дом свой.
Mephibosheth replied to the king, “Let him have it all! I'm just happy that Your Majesty has returned home in peace.”
31 И Верзеллий Галаадитин сниде из Рогеллима, и прейде с царем Иордан, еже превести его чрез Иордан.
Barzillai the Gileadite had also came down from Rogelim to help the king cross the Jordan and to make his way onwards from there.
32 И Верзеллий муж стар зело, сын осмидесяти лет, и той препита царя, егда живяше в Манаиме, яко муж бе велий зело.
Barzillai was very old, eighty years of age, and because he was a very wealthy man, he had provided the king with food while he was staying in Mahanaim.
33 И рече царь к Верзеллию: ты прейдеши со мною, и препитаю старость твою со мною во Иерусалиме.
The king said to Barzillai, “Cross the Jordan with me, and I will provide for you while you stay with me in Jerusalem.”
34 И рече Верзеллий к царю: колицы дни лет живота моего, яко да взыду с царем во Иерусалим?
“How much longer do you think I have to live so I could go to Jerusalem and stay there with the king?” Barzillai replied.
35 Сын осмидесяти лет аз днесь есмь: еда уразумею посреде блага и посреде лукава? Или уразумеет еще раб твой, еже ям, или еже пию? Или услышу глас еще поющих и воспевающих? И вскую будет еще раб твой в тяжесть господину моему царю?
“I'm already eighty. I don't enjoy anything anymore. I can't taste what I eat or drink. I can't hear when people sing. There's no point for me, your servant, to be another burden to Your Majesty!
36 Мало прейдет раб твой Иордан с царем: и почто воздает ми царь воздаяние сие?
For your servant to cross the Jordan River with the king is enough reward for me!
37 Да возвратится ныне раб твой, и умру во граде моем, у гроба отца моего и матере моея: и се, раб твой сын мой Хамаам прейдет с господем моим царем, и сотвори ему благое пред очима твоима.
Then let your servant go back home, that I may die in my home town near the tomb of my father and mother. But here is your servant, my son Chimham. Let him cross over with Your Majesty, and treat him as you think best.”
38 И рече царь: со мною да прейдет Хамаам, и аз сотворю ему благое пред очима моима, и вся елика изберет себе у мене, сотворю тебе.
The king replied, “Chimham will cross over with me, and I will treat him as you think best, and I will do for you whatever you want.”
39 И преидоша вси людие Иордан, и царь прейде, и целова царь Верзеллиа и благослови его, и отпусти его в дом его.
So everybody crossed the Jordan first, and then the king crossed over. The king kissed Barzillai and blessed him, and then Barzillai went back home.
40 И прейде царь в Галгалы, и Хамаам прейде с ним, и вси людие Иудины провождаху царя и пол людий Израилевых.
Then the king carried on to Gilgal, and Chimham went with him. The whole army of Judah and half the army of Israel accompanied the king.
41 И се, вси мужие Израилевы приидоша к царю и реша к царю: что яко украдоша тебе братия нашя мужие Иудины, и преведоша царя и дом его чрез Иордан, и вси мужие Давидовы с ним?
But soon the men of Israel who were there came to the king and asked him, “Why did our brothers, the men of Judah, secretly take Your Majesty away and bring you and your household across the Jordan, together with all your men?”
42 И отвещаша вси мужие Иудины к мужем Израилевым и реша: зане ближний нам царь: и почто тако разгневастеся от словеси сем? Еда яди ядохом от царя? Или дары даде нам, Или дани отя от нас?
The men of Judah explained to the men of Israel, “We did this because the king is one of our relatives. Why are you getting upset about this? When did we ever eat the king's food? When did we ever get anything for yourselves?”
43 И отвещаша мужие Израилстии к мужем Иудиным и реша: десять рук мы у царя, и в Давиде есмы паче тебе, и первенец аз, нежели ты: и почто сице укоряеши мя? И не вменися слово мое прежде мене Иуде возвратити царя мне? И отягча слово мужей Иудиных паче словес мужей Израилевых.
“We've got ten shares in the king,” the men of Israel replied, “so we have a greater claim on David than you do. So why do you look down us? Weren't we the first ones to talk about bringing back our king?” But the men of Judah argued even more strongly than the men of Israel.