< Четвертая книга Царств 23 >
1 И возвестиша сия глаголы цареви: и посла царь, и собра к себе вся старейшины Иудины и Иерусалимляны,
Et renunciaverunt regi quod dixerat. Qui misit: et congregati sunt ad eum omnes senes Iuda et Ierusalem.
2 и вниде царь в дом Господень, и вси мужие Иудины и вси живущии во Иерусалиме с ним, и жерцы, и пророцы, и вси людие от мала и до велика, и прочте во ушеса их вся словеса книги завета обретшияся в дому Господни:
Ascenditque rex templum Domini, et omnes viri Iuda, universique qui habitabant in Ierusalem cum eo sacerdotes et prophetæ, et omnis populus a parvo usque ad magnum: legitque cunctis audientibus omnia verba libri fœderis, qui inventus est in domo Domini.
3 и ста царь у столпа и завеща завет пред Господем, еже ходити вслед Господа и хранити заповеди Его и свидения Его и оправдания Его всем сердцем и всею душею, еже возставити словеса завета сего, яже писана в книзе сей. И сташа вси людие в завете.
Stetitque rex super gradum: et fœdus percussit coram Domino, ut ambularent post Dominum, et custodirent præcepta eius, et testimonia, et ceremonias in omni corde, et in tota anima, et suscitarent verba fœderis huius, quæ scripta erant in libro illo: acquievitque populus pacto.
4 И заповеда царь Хелкии жерцу великому и жерцем вторым и стрегущым врат изнести от храма Господня вся сосуды сотвореныя Ваалу и Дубраве и всей силе небесней, и сожже и вне Иерусалима в Садимофе Кедрсте и изверже прах их в Вефиль:
Et præcepit rex Helciæ pontifici, et sacerdotibus secundi ordinis, et ianitoribus, ut proiicerent de templo Domini omnia vasa, quæ facta fuerant Baal, et in luco, et universæ militiæ cæli: et combussit ea foris Ierusalem in Convalle cedron, et tulit pulverem eorum in Bethel.
5 и сожже хомаримы, ихже даша царие Иудины, и кадяху в высоких и во градех Иудиных и во окрестных Иерусалима, и кадящих Ваалу, и солнцу, и луне, и планетам и всей силе небесней:
Et delevit aruspices, quos posuerant reges Iuda ad sacrificandum in excelsis per civitates Iuda, et in circuitu Ierusalem: et eos, qui adolebant incensum Baal, et Soli, et Lunæ, et duodecim signis, et omni militiæ cæli.
6 и изнесе кумир из храма Господня вне Иерусалима на поток Кедрск, и сожже его в потоце Кедрсте, и истни в прах, и вверже прах их в гробы сынов людских:
Et efferri fecit lucum de domo Domini foras Ierusalem in Convalle cedron, et combussit eum ibi, et redegit in pulverem, et proiecit super sepulchra vulgi.
7 и разруши храм кадисимов, иже бе в храме Господни, идеже жены прядяху ризы кумиру:
Destruxit quoque ædiculas effeminatorum, quæ erant in domo Domini, pro quibus mulieres texebant quasi domunculas luci.
8 и возведе вся жерцы от градов Иудиных, и оскверни высокая, идеже кадяху жерцы, от Гаваи да Вирсавеи: и разруши храм врат, иже бе при дверех врат Иисуса князя граднаго, иже ошуюю входящым дверми града.
Congregavitque omnes sacerdotes de civitatibus Iuda: et contaminavit excelsa, ubi sacrificabant sacerdotes de Gabaa usque Bersabee: et destruxit aras portarum in introitu ostii Iosue principis civitatis, quod erat ad sinistram portæ civitatis.
9 Обаче не вхождаху жерцы высоких ко олтарю Господню во Иерусалиме, но токмо ядяху опресноки посреде братии своея.
Verumtamen non ascendebant sacerdotes excelsorum ad altare Domini in Ierusalem: sed tantum comedebant azyma in medio fratrum suorum.
10 И оскверни Тафефа, иже в дебри сынов Еномлих, еже не превести мужу сына своего и мужу дщере своея Молоху сквозе огнь:
Contaminavit quoque Topheth, quod est in Convalle filii Ennom: ut nemo consecraret filium suum aut filiam per ignem, Moloch.
11 и сожже кони, ихже даша царие Иудины солнцу во входе храму Господня, при влагалищи Нафана, царева скопца во Фаруриме: и колесницу солнечную сожже огнем:
Abstulit quoque equos, quos dederant reges Iuda, Soli, in introitu templi Domini iuxta exedram Nathanmelech eunuchi, qui erat in Pharurim: currus autem Solis combussit igni.
12 и олтари, яже на крове горницы Ахазовы, яже сотвориша царие Иудины и олтари, иже созда Манассиа во двою двору храма Господня, раскопа царь, и сверже оттуду, и всыпа прах их в поток Кедрск:
Altaria quoque, quæ erant super tecta cœnaculi Achaz, quæ fecerant reges Iuda, et altaria quæ fecerat Manasses in duobus atriis templi Domini, destruxit rex: et cucurrit inde, et dispersit cinerem eorum in Torrentem cedron.
13 и храм, иже пред лицем Иерусалима, одесную горы Мосфаф, егоже созда Соломон царь Израилев Астарте мерзости Сидонстей и Хамосу мерзости Моавли и Молхолу мерзости сынов Аммоних, оскверни царь:
Excelsa quoque, quæ erant in Ierusalem ad dexteram partem Montis offensionis, quæ ædificaverat Salomon rex Israel Astaroth idolo Sidoniorum, et Chamos offensioni Moab, et Melchom abominationi filiorum Ammon, polluit rex.
14 и сокруши столпы, и искорени дубравы, и наполни места их костми человеческими:
Et contrivit statuas, et succidit lucos: replevitque loca eorum ossibus mortuorum.
15 и олтарь иже во Вефили высокий, егоже сотвори Иеровоам сын Наватов, иже в грех введе Израиля, и олтарь той высокий раскопа, и сокруши камение его, и истни в прах, и сожже кумиры.
Insuper et altare, quod erat in Bethel, et excelsum, quod fecerat Ieroboam filius Nabat, qui peccare fecit Israel: et altare illud, et excelsum destruxit, atque combussit, et comminuit in pulverem, succenditque etiam lucum.
16 И восклонися Иосиа, и виде гробы сущыя во граде тамо, и посла, и взя кости от гроб, и сожже на олтари, и оскверни его по глаголу Господню, егоже глагола человек Божий, егда стояше Иеровоам в праздник пред олтарем: и обращься возведе очи свои на гроб человека Божия глаголавшаго словеса сия.
Et conversus Iosias, vidit ibi sepulchra, quæ erant in monte: misitque et tulit ossa de sepulchris, et combussit ea super altare, et polluit illud iuxta verbum Domini, quod locutus est vir Dei, qui prædixerat verba hæc.
17 И рече: что могила сия, юже аз вижду? И реша ему мужие града: гроб сей человека Божия есть, иже прииде от Иуды и проглагола словеса сия, яже сотворил еси ныне над олтарем, иже в Вефили.
Et ait: Quis est titulus ille, quem video? Responderuntque ei cives urbis illius: Sepulchrum est hominis Dei, qui venit de Iuda, et prædixit verba hæc, quæ fecisti super altare Bethel.
18 И рече: оставите его, да не подвижет ни един муж костей его. И оставиша кости его с костьми пророка пришедшаго от Самарии.
Et ait: Dimitte eum, nemo commoveat ossa eius. Et intacta manserunt ossa illius cum ossibus prophetæ, qui venerat de Samaria.
19 Еще и вся храмы высоких сущих во градех Самарийских, яже сотвориша царие Израилевы прогневляюще Господа, отверже Иосиа, и сотвори им вся дела, яже сотвори в Вефили,
Insuper et omnia fana excelsorum, quæ erant in civitatibus Samariæ, quæ fecerant reges Israel ad irritandum Dominum, abstulit Iosias: et fecit eis secundum omnia opera, quæ fecerat in Bethel.
20 и закла вся жерцы высоких сущыя тамо пред олтарми, и сожже на них кости человечи, и возвратися во Иерусалим.
Et occidit universos sacerdotes excelsorum, qui erant ibi super altaria: et combussit ossa humana super ea: reversusque est Ierusalem.
21 И заповеда царь всем людем, глаголя: сотворите пасху Господеви Богу нашему, якоже писано в книзе завета сего:
Et præcepit omni populo, dicens: Facite Phase Domino Deo vestro, secundum quod scriptum est in libro fœderis huius.
22 яко не бысть пасха сия от дний судий, иже судиша Израилеви, и во всех днех царей Израилевых и царей Иудиных:
Nec enim factum est Phase tale a diebus iudicum, qui iudicaverunt Israel, et omnium dierum regum Israel, et regum Iuda,
23 но токмо во осмоенадесять лето царя Иосии бысть пасха Господу во Иерусалиме.
sicut in octavo decimo anno regis Iosiæ factum est Phase istud Domino in Ierusalem.
24 Еще и волшебники, и вражбиты, и ферафимы, и кумиры, и вся мерзости бывшыя в земли Иудине и во Иерусалиме, искорени царь Иосиа, да утвердит словеса законная писанная в книзе, юже обрете Хелкиа жрец в храме Господни.
Sed et pythones, et ariolos, et figuras idolorum, et immunditias, et abominationes, quæ fuerant in terra Iuda et Ierusalem, abstulit Iosias: ut statueret verba legis, quæ scipta sunt in Libro, quem invenit Helcias sacerdos in templo Domini.
25 Подобен ему не бысть пред ним царь, иже обратися к Господеви всем сердцем своим и всею душею своею и всею силою своею по всему закону Моисеову, и по нем не воста подобен ему.
Similis illi non fuit ante eum rex, qui reverteretur ad Dominum in omni corde suo, et in tota anima sua, et in universa virtute sua iuxta omnem legem Moysi: neque post eum surrexit similis illi.
26 Обаче не отвратися Господь от ярости гнева Своего великаго, имже возярися гневом на Иуду, на прогневания, имиже прогнева Его Манассиа,
Verumtamen non est aversus Dominus ab ira furoris sui magni, quo iratus est furor eius contra Iudam: propter irritationes, quibus provocaverat eum Manasses.
27 и рече Господь: еще и Иуду отрину от лица Моего, якоже отринух Израиля, и град сей отвергу, егоже избрах, Иерусалима, и храм, о немже рех: будет имя Мое ту.
Dixit itaque Dominus: Etiam Iudam auferam a facie mea, sicut abstuli Israel: et proiiciam civitatem hanc, quam elegi Ierusalem, et domum, de qua dixi: Erit nomen meum ibi.
28 И прочая словес Иосиевых, и вся елика сотвори, не сия ли написана в книзе словес дний царей Иудиных?
Reliqua autem sermonum Iosiæ, et universa quæ fecit, nonne hæc scripta sunt in Libro verborum dierum regum Iuda?
29 Во днех же его взыде фараон Нехао царь Египетск на царя Ассирийска на реку Евфрат: и изыде царь Иосиа на сретение ему, и уби его Нехао царь в Магеддоне, егда его узре.
In diebus eius ascendit Pharao Nechao rex Ægypti, contra regem Assyriorum ad flumen Euphraten: et abiit Iosias rex in occursum eius: et occisus est in Mageddo, cum vidisset eum.
30 И взяша его отроцы его мертва из Магеддона и принесоша его во Иерусалим, и погребоша его во гробе его во граде Давидове. И пояша людие земли тоя Иоахаза сына Иосиина и помазаша его, и воцариша его вместо отца его.
Et portaverunt eum servi sui mortuum de Mageddo: et pertulerunt in Ierusalem, et sepelierunt eum in sepulchro suo. Tulitque populus terræ Ioachaz filium Iosiæ: et unxerunt eum, et constituerunt eum regem pro patre suo.
31 Сын двадесяти и триех лет бе Иоахаз, внегда нача царствовати и три месяцы царствова во Иерусалиме. Имя же матери его Амитала, дщи Иеремии из Ловны.
Viginti trium annorum erat Ioachaz cum regnare cœpisset, et tribus mensibus regnavit in Ierusalem: nomen matris eius Amital, filia Ieremiæ, de Lobna.
32 И сотвори лукавое пред очима Господнима, по всем елика сотвориша отцы его.
Et fecit malum coram Domino, iuxta omnia quæ fecerant patres eius.
33 И пресели его фараон Нехао в Ревлаам в землю Емаф, да не царствует во Иерусалиме, и возложи дань на землю ту сто талант сребра и сто талант злата.
Vinxitque eum Pharao Nechao in Rebla, quæ est in terra Emath, ne regnaret in Ierusalem: et imposuit mulctam terræ centum talentis argenti, et talento auri.
34 И постави царем фараон Нехао над ними Елиакима, сына Иосии царя Иудина, вместо Иосии отца его, и премени имя ему Иоаким: Иоахаза же взя и введе во Египет и умре тамо.
Regemque constituit Pharao Nechao Eliacim filium Iosiæ pro Iosia patre eius: vertitque nomen eius Ioakim. porro Ioachaz tulit, et duxit in Ægyptum, et mortuus est ibi.
35 И сребро и злато даде Иоаким фараону, обаче написа землю даяти сребро по словеси фараоню: муж по оценению своему даяше сребро и злато от людий земли тоя даяти фараону Нехао.
Argentum autem, et aurum dedit Ioakim Pharaoni cum indixisset terræ per singulos, ut conferretur iuxta præceptum Pharaonis: et unumquemque iuxta vires suas exegit, tam argentum quam aurum de populo terræ: ut daret Pharaoni Nechao.
36 Сын бе двадесяти и пяти лет Иоаким, егда нача царствовати, и единонадесять лет царствова во Иерусалиме. Имя же матери его Иелдаф, дщи Фадаиля, от Румы.
Vigintiquinque annorum erat Ioakim cum regnare cœpisset: et undecim annis regnavit in Ierusalem: nomen matris eius Zebida filia Phadaia de Ruma.
37 И сотвори лукавое пред очима Господнима, по всем елика сотвориша отцы его.
Et fecit malum coram Domino iuxta omnia, quæ fecerant patres eius.