Вторая книга Паралипоменон 34
1 Осми лет бысть Иосиа, егда царствовати нача, и тридесять едино лето царствова во Иерусалиме,
Walong taong gulang si Josias nang magsimula siyang maghari. Tatlumpu't isang taon siyang naghari sa Jerusalem.
2 и сотвори правое пред Господем, и ходи в путех Давида отца своего, и не уклонися ни на десно, ни на лево.
Ginawa niya kung ano ang tama sa mga mata ni Yahweh at sumunod sa mga yapak ni David na kaniyang ninuno, at hindi lumingon sa kanan man o sa kaliwa.
3 И во осмое лето царства своего, и той еще сый отрок, нача взыскати Господа Бога отца своего Давида: и во второенадесять лето царства своего нача очищати Иудею и Иерусалим от высоких и лесов, и от капищ и от истуканных.
Dahil sa ikawalong taon ng kaniyang paghahari, habang siya ay bata pa, sinimulan niyang hanapin ang Diyos ni David na kaniyang ninuno. Sa ikalabing dalawang taon, sinimulan niyang linisin ang Juda at Jerusalem mula sa mga dambana, mga imahen ni Ashera, at mga inukit na mga imahe, at ang mga molde ng imahe na gawa sa metal.
4 И разориша пред лицем его олтари Ваалимли, и высокая, яже на них: и посече дубравы и истуканныя, и слиянная сокруши и истни, и растопи и поверже пред лицем гробов жрущих им:
Giniba ng mga tao ang mga altar ng mga Baal sa kaniyang harapan. Binasag niya ang mga altar ng insenso na nasa ibabaw nila. Giniba niya ang mga imahen ni Ashera at ang mga inukit naimahe sa pira-piraso hanggang sa maging abo ang mga ito. Ikinalat niya ang abo sa mga libingan ng mga taong nag-alay sa mga ito.
5 и кости жерцев сожже на олтарех их, и очисти Иуду и Иерусалим,
Sinunog niya ang mga buto ng kanilang mga pari sa kanilang mga altar. Sa ganitong paraan, nilinis niya ang Juda at ang Jerusalem.
6 и во градех Манассииных и Ефремлих и Симеоних даже до Неффалима, и в местех их окрест:
Ginawa rin niya ito sa mga lungsod ng Manases, Efraim, at Simeon, hanggang sa Neftali, at sa mga nawasak na lugar na nakapalibot sa kanila.
7 и олтари размета и лесы, и идолы разсече в частицы, и вся высокая изсече от всея земли Израилевы, и возвратися во Иерусалим.
Giniba niya ang mga altar, dinurog ang mga imahen ni Ashera at ang mga inukit na imahe hanggang sa naging pulbos ang mga ito, at hinati-hati ang lahat ng altar ng insenso sa lahat ng dako ng lupain ng Israel. Pagkatapos ay bumalik siya sa Jerusalem.
8 И во осмоенадесять лето царства своего, егда очищена бысть земля и церковь Господня, посла Сафана сына Еселиева и Амесию началника града и Иоаса сына Иоахазова памятописца своего, да утвердят дом Господа Бога своего.
Ngayon sa ikalabing-walong taon ng kaniyang paghahari, matapos linisin ni Josias ang lupain at ang templo, ipinadala niya si Safan na anak ni Azalias, si Maasias, ang gobernador ng lungsod, at si Joas na anak ni Joahaz na nakalihim upang ipaayos ang tahanan ni Yahweh na kaniyang Diyos.
9 И приидоша ко Хелкии священнику великому, и даша сребро принесенное в дом Господень, еже собраша левити хранящии дверь от руки Манассиины и Ефремли, и от началников и от всех прочих во Израили, и от сынов Иудиных и Вениаминих и обитающих во Иерусалиме,
Pumunta sila kay Hilkias, ang pinakapunong pari at ipinagkatiwala sa kaniya ang pera na dinala sa tahanan ng Diyos na tinipon ng mga Levita, ng mga bantay ng mga pintuan mula sa Manases at Efraim, mula sa lahat ng mga naninirahan sa Israel, mula sa buong Juda at Benjamin at mula sa mga naninirahan sa Jerusalem.
10 и даша оное в руце творящих дела, приставницы в дому Господни, и даша е творящым дела, иже творяху в дому Господни да, обновят и укрепят храм:
Ipinagkatiwala nila ang pera sa mga kalalakihang namamahala sa mga gawain sa templo ni Yahweh. Binayaran ng mga kalalakihang ito ang mga manggagawang nag-ayos muli ng templo.
11 и даша тектоном и домоздателем, да купят камение четвероуголное и древа на бервна на покрытие домов, ихже разориша царие Иудины.
Ibinayad nila ito sa mga karpentero at mga manggagawa, upang bumili ng mga tabas na bato, at mga kahoy na panghalang at para gumawa ng mga barakilan para sa mga gusali na pinabayaan ng ilang mga hari na magiba.
12 И мужие верно творяху в делех, и над ними надзирателе Иеф и Авдиа левити от сынов Мерариных, и Захариа и Мосоллам от сынов Каафовых надзирати, и всяк левитин, и всяк знаяй во органы пети:
Ginawa ng mga kalalakihan ang kanilang trabaho nang tapat. Ang kanilang mga tagapamahala ay sina Jahat at Obadias, ang mga Levita, na mga anak ni Merari; at sina Zacarias at Mesulam, mula sa mga anak ng mga taga-Kohat. Ang ibang mga Levita, na mahuhusay na manunugtog ay pinamahalaan ang mga trabahador.
13 и над носящими бремена и над всеми творящими дела, всяким деланием: и от левит беша писареве и судии и дверницы.
Ang mga Levitang ito ang namahala sa mga nagbuhat ng mga materyales na kinakailangan sa gawain at sa lahat ng mga kalalakihang nagtrabaho sa kahit na anong paraan. Mayroon ding mga Levita na mga kalihim, mga administrador at mga bantay ng tarangkahan.
14 И внегда износити им сребро принесенное в церковь Господню, обрете Хелкиа священник книгу закона Господня, (яже дана бысть) рукою Моисеовою.
Nang inilabas nila ang salapi na ipinasok sa tahanan ni Yahweh, natagpuan ni Hilkias na pari Ang Aklat ng Kautusan ni Yahweh na ibinigay sa pamamagitan ni Moises.
15 И отвеща Хелкиа и рече к Сафану писарю: книгу закона обретох в дому Господни. И даде Хелкиа книгу Сафану.
Sinabi ni Hilkias sa eskribang si Safan, “Natagpuan ko ang Aklat ng Kautusan sa tahanan ni Yahweh.” Dinala ni Hilkias ang aklat kay Safan.
16 И принесе Сафан книгу ко царю, и возвести еще ко царю слово, глаголя: все сребро дано в руки рабов твоих творящих дела:
Dinala ni Safan ang aklat sa hari at ibinalita sa kaniya, “Ginagawa ng inyong mga lingkod ang lahat ng ipinagkatiwala sa kanila.
17 и слияша сребро обретенное в дому Господни, и даша в руки надзирателей и в руки творящих дело.
Ibinuhos nila ang salaping natagpuan sa loob ng tahanan ni Yahweh, at ipinagkatiwala nila ito sa mga tagapamahala at sa mga trabahador.”
18 И возвести Сафан писарь слово царю, глаголя: книгу даде ми Хелкиа священник. И прочте ю Сафан пред царем.
Sinabi ng eskribang si Safan sa hari, “Binigyan ako ng paring si Hilkias ng isang aklat.” Pagkatapos ay binasa ito ni Safan sa hari.
19 И бысть егда услыша царь словеса закона, и растерза ризы своя.
At nangyari nang marinig ng hari ang mga salita ng kautusan, pinunit niya ang kaniyang mga kasuotan.
20 И повеле царь Хелкиеви и Ахикаму сыну Сафанову и Авдону сыну Михееву, и Сафану писарю и Асаию рабу цареву, глаголя:
Inutusan ng hari si Hilkias, si Ahikam na anak ni Safan, si Abdon na anak ni Mica, sa eskribang si Safan, at si Asias na kaniyang sariling lingkod, sinabi niya,
21 идите и молитеся Господу за мя и за всякаго оставшагося во Израили и Иуде, о словесех книги, яже обретена есть, велик бо гнев Господень разгореся на нас, понеже не послушаша отцы наши словес Господних, еже творити по всем написанным в книзе сей.
“Pumunta kayo at itanong ninyo ang kagustuhan ni Yahweh para sa akin at para sa mga naiwan sa Israel at sa Juda dahil sa mga salita ng aklat na natagpuan. Sapagkat malaki ang galit ni Yahweh na ibinuhos sa atin. Dahil ang ating mga ninuno ay hindi nakinig sa mga salita ng aklat na ito upang sundin ang lahat ng nakasulat dito.”
22 И иде Хелкиа, и имже повеле царь, ко Олдане пророчице, жене Селлима сына Фекуева, сына Есерии ризохранителя, хранящей заповеди, яже обиташе во Иерусалиме в масане, и глаголаша ей по сим.
Kaya si Hilkias at ang lahat ng inutusan ng hari ay pumunta kay Hulda na isang babaeng propeta, ang asawa ni Sallum na anak ni Tokat na anak ni Hasra, ang tagapag-ingat ng kasuotan (nanirahan siya sa Jerusalem sa Ikalawang Distrito) at nakipag-usap sila sa kaniya sa ganitong paraan:
23 И та отвеща им: сия рече Господь Бог Израилев: глаголите мужу, иже посла вас ко мне: сия рече Господь:
Sinabi niya sa kanila, “Ito ang sinasabi ni Yahweh, ang Diyos ng Israel: 'Sabihin ninyo sa taong nagpadala sa inyo sa akin,
24 се, Аз наведу злая на место сие и на обитающих в нем вся словеса, яже писана суть в книзе прочтенней пред царем Иудиным,
“Ito ang sinasabi ni Yahweh: 'Tingnan ninyo, magpapadala ako ng sakuna sa lugar na ito at sa mga naninirahan dito, ang lahat ng mga sumpang naisulat sa aklat na kanilang nabasa sa harapan ng hari ng Juda.
25 зане оставиша Мя и кадяху богом чуждим, да прогневают Мя во всех делех рук своих: и разгореся ярость Моя на место сие и не угасится:
Dahil tinalikuran nila ako at nagsunog sila ng insenso sa ibang mga diyos, upang galitin ako sa lahat ng kanilang mga ginawa—kung gayon ibubuhos ko ang aking galit sa lugar na ito, at hindi ito mapapawi.”'
26 и ко царю Иудину, иже посла вас ко Господу помолитися, тако глаголите ему: сия рече Господь Бог Израилев: словеса, яже слышал еси,
Ngunit sa hari ng Juda, na siyang nagpadala sa inyo upang tanungin ang kagustuhan ni Yahweh, ito ang sasabihin ninyo sa kaniya: “Ito ang sinabi ni Yahweh, ang Diyos ng Israel: Tungkol sa mga salitang narinig mo:
27 и сокрушися сердце твое, и смирился еси пред лицем Моим, егда услышал еси словеса Моя на место сие и на обитающих в нем, и смирился еси предо Мною, и растерзал еси ризы твоя, и плакал еси предо Мною, и Аз услышах, рече Господь:
'dahil malambot ang iyong puso at nagpakumbaba ka sa harapan ng Diyos nang marinig mo ang kaniyang mga salita laban sa lugar na ito at sa mga naninirahan dito, at dahil nagpakumbaba ka sa aking harapan at pinunit mo ang iyong kasuotan at umiyak sa aking harapan, nakinig din ako sa iyo'—ito ang pahayag ni Yahweh.
28 се, приложу тя ко отцем твоим, и приложишися ко гробом твоим в мире, и не узрят очи твои всякаго зла, яже Аз наведу на место сие и на обитающих в нем. И возвестиша царю слово.
'Tingnan mo, titipunin kita kasama ng iyong mga ninuno at magsasama-sama kayo sa inyong libingan nang payapa, at hindi mo makikita ang anuman sa mga sakunang ibibigay ko sa lugar na ito at sa mga naninirahan dito."”” Kaya dinala ng mga kalalakihan ang mensaheng ito sa hari.
29 И посла царь, и собра старейшины Иудины и Иерусалимли.
Pagkatapos nagpadala ng mga mensahero ang hari at tinipon ang lahat ng mga nakatatanda ng Juda at Jerusalem.
30 И взыде царь в дом Господень и вси мужие Иудины и живущии во Иерусалиме, и священницы и левити, и вси людие от мала даже до велика: и читаше во ушеса их вся словеса книги завета обретенныя в дому Господни.
Pagkatapos ay umakyat ang hari sa tahanan ni Yahweh, at ang lahat ng mga tao sa Juda at ang mga naninirahan sa Jerusalem, ang mga pari, ang mga Levita, at ang lahat ng tao mula sa mga dakila hanggang sa mga hamak. Binasa niya sa kanila ang lahat ng salita ng Aklat ng Kautusan na natagpuan sa tahanan ni Yahweh.
31 И ста царь на столпе, и завеща завет пред Господем ходити пред Господем, хранити заповеди Его и свидения Его и повеления Его всем сердцем и всею душею, еже творити словеса завета написанная в книзе сей.
Tumayo ang hari sa kaniyang lugar at nakipagtipan sa harap ni Yahweh, na susunod siya kay Yahweh, at susundin niya ang kaniyang mga kautusan, ang kaniyang tipan ng katapatan, at ang kaniyang mga batas nang buong puso at kaluluwa, na susundin niya ang mga salita ng kasunduan na nakasulat sa aklat na ito.
32 И постави всех, иже обретени бяху во Иерусалиме и Вениамине, и сотвориша обитающии во Иерусалиме завет в дому Господа Бога отец своих.
Pinanumpa niya ang lahat ng taong matatagpuan Jerusalem at Benjamin na sumunod sa kasunduan. Ang mga mamamayan ng Jerusalem ay sumunod sa kasunduan ng Diyos, ang Diyos ng kanilang mga ninuno.
33 И отя Иосиа вся мерзости от всея земли, яже бе сынов Израилевых, и сотвори всех обретшихся во Иерусалиме и во Израили служити Господу Богу своему во вся дни своя, и не уклонися от Господа Бога отец своих.
Tinanggal ni Josias ang lahat ng mga kasuklam-suklam na bagay mula sa mga lupain na pagmamay-ari ng mga Israelita. Pinasamba niya ang lahat ng mga Israelita kay Yahweh, na kanilang Diyos. Sa lahat ng kaniyang mga araw, hindi sila tumalikod sa pagsunod kay Yahweh, ang Diyos ng kanilang mga ninuno.
