Zvirevo 22
1 Zita rakanaka rinodiwa kwazvo kupfuura pfuma zhinji; kuremekedzwa kuri nani pane sirivha kana goridhe.
Heri kuchagua jina jema kuliko utajiri mwingi, kuheshimiwa ni bora kuliko fedha au dhahabu.
2 Vapfumi navarombo vakafanana pachinhu ichi: Jehovha ndiye Musiki wavo vose.
Tajiri na maskini wanafanana kwa hili: Bwana ni Muumba wao wote.
3 Munhu akangwara anoona njodzi agohwanda, asi asina mano anoramba achienda uye agotambudzika nokuda kwaizvozvo.
Mtu mwenye busara huona hatari na kujificha, bali mjinga huendelea mbele kama kipofu nayo ikamtesa.
4 Kuzvininipisa nokutya Jehovha kunouyisa pfuma nokukudzwa uye noupenyu.
Unyenyekevu na kumcha Bwana huleta utajiri, heshima na uzima.
5 Munzira yeakaipa mune minzwa nemisungo, asi uyo anochengeta mweya wake anogara kure nazvo.
Katika mapito ya waovu kuna miiba na mitego, bali yeye ailindaye nafsi yake hukaa mbali nayo.
6 Rovedza mwana munzira yaanofanira kufamba nayo, uye kana achinge akura haazotsauki kubva pairi.
Mfundishe mtoto njia impasayo kuiendea, naye hataiacha hata akiwa mzee.
7 Mupfumi anobata ushe pamusoro pomurombo, uye anokwereta anova muranda weanokweretesa.
Matajiri huwatawala maskini naye akopaye ni mtumwa wa akopeshaye.
8 Uyo anodyara kuipa anokohwa dambudziko, uye tsvimbo yokutsamwa kwake ichaparadzwa.
Yeye aupandaye uovu huvuna taabu, nayo fimbo ya ghadhabu yake itaangamizwa.
9 Munhu anopa zvakawanda acharopafadzwa, nokuti anopa varombo zvokudya zvake.
Mtu mkarimu yeye mwenyewe atabarikiwa kwa kuwa hushiriki chakula chake na maskini.
10 Dzinga museki, kukakavara kunobva kwaendawo; kupopotedzana nokutukana kunoguma.
Mfukuze mwenye dhihaka, na mvutano utatoweka; ugomvi na matukano vitakoma.
11 Uyo anoda mwoyo wakachena uye anotaura zvakanaka, achava shamwari yamambo.
Yeye apendaye moyo safi na yeye ambaye maneno yake ni ya neema, mfalme atakuwa rafiki yake.
12 Meso aJehovha anorinda zivo, asi anokonesa mashoko omunhu asina kutendeka.
Macho ya Bwana hulinda maarifa, bali huyapinga maneno ya asiye mwaminifu.
13 Simbe inoti, “Panze pane shumba,” kana kuti, “Ndinourayiwa munzira!”
Mvivu husema, “Yuko simba nje!” au, “Nitauawa katika mitaa!”
14 Muromo womukadzi chifeve igomba rakadzika; uyo ari pasi pokutsamwa kwaJehovha achawira mariri.
Kinywa cha mwanamke kahaba ni shimo refu; yeye aliye chini ya ghadhabu ya Bwana atatumbukia ndani yake.
15 Upenzi hwakasungirirwa mumwoyo momwana, asi shamhu yokuranga ichahudzingira kure naye.
Upumbavu umefungwa ndani ya moyo wa mtoto, bali fimbo ya adhabu itaufukuzia mbali naye.
16 Uyo anomanikidza varombo kuti awedzere pfuma yake nouyo anopa zvipo kuvapfumi, vose vachava varombo.
Yeye amwoneaye maskini ili kujiongezea mali, naye ampaye tajiri zawadi, wote huwa maskini.
17 Nyatsoteerera unzwe mashoko omuchenjeri; isa mwoyo wako kumashoko andinokudzidzisa,
Tega sikio na usikie misemo ya wenye hekima, elekeza moyo wako kwenye yale nifundishayo,
18 nokuti chinhu chinofadza kana ukaachengeta mumwoyo mako, uye ugare wakagadzirira kuataura ose.
kwa maana inapendeza unapoyahifadhi moyoni mwako na kuwa nayo yote tayari midomoni mwako.
19 Kuti uvimbe naJehovha, ndinokudzidzisa nhasi, kunyange iyewe.
Ili tumaini lako liwe katika Bwana, hata wewe, ninakufundisha leo.
20 Handina kukunyorera zvirevo makumi matatu here, mashoko edzidziso noruzivo,
Je, sijakuandikia misemo thelathini, misemo ya mashauri na maarifa,
21 kukudzidzisa mashoko echokwadi anovimbika, kuitira kuti ugopa mhinduro dzakafanira kuno uyo akakutuma?
kukufundisha maneno ya kweli na ya kuaminika, ili uweze kutoa majibu sahihi kwake yeye aliyekutuma?
22 Usatorera varombo nokuti varombo, uye usamanikidza vanoshayiwa mudare redzimhosva,
Usiwadhulumu maskini kwa sababu ni maskini, wala kumdhulumu mhitaji mahakamani,
23 nokuti Jehovha achavarwira pamhaka yavo, uye achapamba vanovapamba.
kwa sababu Bwana atalichukua shauri lao naye atawateka wao waliowateka.
24 Usaita ushamwari nomunhu ane hasha, uye usafambidzana nomunhu anokurumidza kutsamwa,
Usifanye urafiki na mtu mwenye hasira ya haraka, usishirikiane na yule aliye mwepesi kukasirika,
25 kuti urege kudzidza tsika dzake, uye urege kuzviteya nomusungo.
la sivyo utajifunza njia zake na kujiingiza mwenyewe kwenye mtego.
26 Usava munhu anombunda ruoko pamhiko, kana kuzviita rubatso pazvikwereti;
Usiwe mwenye kupana mikono katika rehani, au kuweka dhamana kwa ajili ya madeni.
27 kana usina chaungaripa nacho, uchatorerwa mubhedha wako chaiwo, paurere chaipo.
Kama ukikosa njia ya kulipa, kitanda chako kitachukuliwa ukiwa umekilalia.
28 Usabvisa dombo romuganhu wakare, wakaiswapo namadzibaba ako.
Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani lililowekwa na baba zako.
29 Unoona munhu ane unyanzvi pabasa rake here? Achashanda pamberi pamadzimambo; haangashandiri vanhu vasina maturo.
Je, unamwona mtu stadi katika kazi yake? Atahudumu mbele ya wafalme; hatahudumu mbele ya watu duni.
