< Zvirevo 14 >
1 Mukadzi akachenjera anovaka imba yake, asi benzi rinoputsa imba yaro namaoko aro.
La mujer sabia edifica su casa; mas la loca con sus manos la derriba.
2 Uyo ano mufambiro wakarurama anotya Jehovha, asi uyo ano mufambiro wakatsauka anomuzvidza.
El que camina en su rectitud teme al SEÑOR; mas el pervertido en sus caminos lo menosprecia.
3 Kutaura kwebenzi kunouyisa shamhu kumusana kwaro, asi miromo yavakachenjera inovadzivirira.
En la boca del loco está la vara de la soberbia; mas los labios de los sabios los guardarán.
4 Kana pasina nzombe, chidyiro hachina chinhu, asi pasimba renzombe ndipo panobva kukohwa kukuru.
Sin bueyes el alfolí está limpio; mas por la fuerza del buey hay abundancia de pan.
5 Chapupu chechokwadi hachinyengeri, asi chapupu chenhema chinodurura nhema.
El testigo verdadero no mentirá; mas el testigo falso hablará mentiras.
6 Mudadi anotsvaka uchenjeri asi anohushaya, asi ruzivo runouya zviri nyore kune anonzvera.
El burlador buscó la sabiduría, y no la halló; mas la sabiduría al hombre entendido viene fácil.
7 Gara kure nomunhu benzi, nokuti haungawani ruzivo kubva pamiromo yake.
Vete de delante del hombre loco, pues no le conociste labios de ciencia.
8 Uchenjeri hwomunhu akangwara ndiko kunzwisisa nzira dzake, asi upenzi hwamapenzi ndihwo unyengeri.
La sabiduría del cuerdo es entender su camino; mas la locura de los locos es engaño.
9 Mapenzi anoseka kutendeuka pazvivi, asi kuita zvakanaka kunowanikwa pakati pavakarurama.
Los locos se hablan pecado; mas entre los rectos hay amor.
10 Mwoyo mumwe nomumwe unoziva kutambudzika kwawo, uye hapana munhu angagoverana nawo mufaro wawo.
El corazón conoce la amargura de su alma; y extraño no se entremeterá en su alegría.
11 Imba yeakaipa ichaparadzwa, asi tende rowakarurama richabudirira.
La casa de los impíos será asolada; mas la tienda de los rectos florecerá.
12 Kune nzira inoita seyakanaka kumunhu, asi kumagumo inotungamirira kurufu.
Hay camino que al hombre parece derecho; pero su fin son caminos de muerte.
13 Kunyange mukuseka mwoyo unogona kurwadziwa, uye mufaro ungangoperera mukusuwa.
Aun en la risa el burlador tendrá dolor en el corazón; y el término de aquella alegría es congoja.
14 Vasingatendi vachapiwa mubayiro wakazara wenzira dzavo, uye munhu akanaka achapiwa mubayiro wenzira dzakewo.
De sus caminos será harto el desviado de corazón; y el hombre de bien será apartado de él.
15 Munhu asina mano anongotenda zvose zvose, asi munhu akangwara anongwarira mafambiro ake.
El simple cree a toda palabra; mas el entendido entiende sus pasos.
16 Munhu akachenjera anotya Jehovha uye anovenga zvakaipa, asi benzi rina manyawi uye harina hanya.
El sabio teme, y se aparta del mal; mas el loco se arrebata, y confía.
17 Munhu anokurumidza kutsamwa anoita zvinhu zvoupenzi, uye munhu anoita zvounyengeri achavengwa.
El que presto se enoja, hará locura; y el hombre malicioso será aborrecido.
18 Vasina mano vachagara nhaka youpenzi, asi vakangwara vachapfekedzwa korona yezivo.
Los simples heredarán la locura; mas los cuerdos se coronarán de sabiduría.
19 Vanhu vakaipa vachagwadama pamberi pavakanaka, uye vakaipa pamasuo avakarurama.
Los malos se inclinarán delante de los buenos, y los impíos a las puertas del justo.
20 Varombo vanoraswa kunyange navavakidzani vavo, asi vapfumi vane shamwari zhinji.
El pobre es odioso aun a su amigo; pero muchos son los que aman al rico.
21 Uyo anozvidza muvakidzani wake anotadza, asi akaropafadzwa ane tsitsi kune vanoshayiwa.
El pecador menosprecia a su prójimo; mas el que tiene misericordia de los pobres, es bienaventurado.
22 Ko, vanoronga zvakaipa havarasiki here? Asi avo vanoronga zvakanaka vanowana rudo nokutendeka.
¿No yerran los que piensan mal? Pero los que piensan bien alcanzarán misericordia y verdad.
23 Kushanda nesimba kwose kunopa mubayiro, asi kungotaura kunotungamirira kuurombo bedzi.
En toda labor hay fruto; mas el hablar y no hacer, empobrece.
24 Upfumi hwavakachenjera ikorona yavo, asi upenzi hwamapenzi hunobereka upenzi.
La corona de los sabios es su sabiduría; mas lo que distingue a los locos es su locura.
25 Chapupu chechokwadi chinoponesa upenyu, asi chapupu chenhema chinonyengera.
El testigo verdadero libra las almas; mas el engañoso hablará mentiras.
26 Uyo anotya Jehovha ane nhare yakasimba, uye ichava utiziro kuvana vake.
En el temor del SEÑOR está la fuerte confianza; y allí sus hijos tendrán esperanza.
27 Kutya Jehovha ndicho chitubu choupenyu, kunodzora munhu kubva pamisungo yorufu.
El temor del SEÑOR es manantial de vida, para ser apartado de los lazos de la muerte.
28 Mukuwanda kwavanhu ndimo mune ukuru hwamambo, asi pasina vanhu muchinda anoparadzwa.
En la multitud del pueblo está la gloria del rey; y en la falta del pueblo la flaqueza del príncipe.
29 Munhu ane mwoyo murefu anonzwisisa, asi munhu anokurumidza kutsamwa anoratidza upenzi.
El que tarde se aíra, es grande de entendimiento; mas el corto de espíritu engrandece la locura.
30 Mwoyo wakagadzikana unopa upenyu kumuviri, asi ruchiva runoodza mapfupa.
El corazón apacible es vida a la carne; mas la envidia, pudrimiento de huesos.
31 Uyo anomanikidza varombo anoratidza kuti anozvidza Musiki wavo, asi ani naani ane hanya nevanoshayiwa anokudza Mwari.
El que oprime al pobre, afrenta a su Hacedor; mas el que tiene misericordia del pobre, lo honra.
32 Kana njodzi yauya, akaipa anowisirwa pasi, asi kunyange murufu akarurama ane utiziro.
Por su maldad será lanzado el impío; mas el justo en su muerte tiene esperanza.
33 Uchenjeri hunogara mumwoyo yavanohunzvera uye kunyange pakati pamapenzi hunozvizivisa.
En el corazón del cuerdo reposará la sabiduría; y es dado a conocer en medio de los locos.
34 Kururama kunosimudzira rudzi, asi chivi chinonyadzisa vanhu vapi zvavo.
La justicia engrandece un pueblo; mas el pecado es afrenta de las naciones.
35 Mambo anofarira muranda akachenjera, asi muranda anonyadzisa achatsamwirwa naye.
La benevolencia del rey es para con el siervo entendido; mas su enojo contra el que lo avergüenza.