ลูก: 1
1 ปฺรถมโต เย สากฺษิโณ วากฺยปฺรจารกาศฺจาสนฺ เต'สฺมากํ มเธฺย ยทฺยตฺ สปฺรมาณํ วากฺยมรฺปยนฺติ สฺม
Many have undertaken to compose an account of the things that have been fulfilled among us,
2 ตทนุสารโต'เนฺยปิ พหวสฺตทฺวฺฤตฺตานฺตํ รจยิตุํ ปฺรวฺฤตฺตา: ฯ
just as they were handed down to us by the initial eyewitnesses and servants of the word.
3 อเตอว เห มหามหิมถิยผิลฺ ตฺวํ ยา ยา: กถา อศิกฺษฺยถาสฺตาสำ ทฺฤฒปฺรมาณานิ ยถา ปฺราปฺโนษิ
Therefore, having carefully investigated everything from the beginning, it seemed good also to me to write an orderly account for you, most excellent Theophilus,
4 ตทรฺถํ ปฺรถมมารภฺย ตานิ สรฺวฺวาณิ ชฺญาตฺวาหมปิ อนุกฺรมาตฺ สรฺวฺววฺฤตฺตานฺตานฺ ตุภฺยํ เลขิตุํ มติมการฺษมฺฯ
so that you may know the certainty of the things you have been taught.
5 ยิหูทาเทศียเหโรทฺนามเก ราชตฺวํ กุรฺวฺวติ อพียยาชกสฺย ปรฺยฺยายาธิการี สิขริยนามก เอโก ยาชโก หาโรณวํโศทฺภวา อิลีเศวาขฺยา
In the time of Herod king of Judea there was a priest named Zechariah, who belonged to the priestly division of Abijah, and whose wife Elizabeth was a daughter of Aaron.
6 ตสฺย ชายา ทฺวาวิเมา นิรฺโทเษา ปฺรโภ: สรฺวฺวาชฺญา วฺยวสฺถาศฺจ สํมนฺย อีศฺวรทฺฤษฺเฏา ธารฺมฺมิกาวาสฺตามฺฯ
Both of them were righteous in the sight of God, walking blamelessly in all the commandments and decrees of the Lord.
7 ตโย: สนฺตาน เอโกปิ นาสีตฺ, ยต อิลีเศวา พนฺธฺยา เตา ทฺวาเวว วฺฤทฺธาวภวตามฺฯ
But they had no children, because Elizabeth was barren, and they were both well along in years.
8 ยทา สฺวปรฺยฺยานุกฺรเมณ สิขริย อีศฺวาสฺย สมกฺษํ ยาชกียํ กรฺมฺม กโรติ
One day while Zechariah’s division was on duty and he was serving as priest before God,
9 ตทา ยชฺญสฺย ทินปริปายฺยา ปรเมศฺวรสฺย มนฺทิเร ปฺรเวศกาเล ธูปชฺวาลนํ กรฺมฺม ตสฺย กรณียมาสีตฺฯ
he was chosen by lot, according to the custom of the priesthood, to enter the temple of the Lord and burn incense.
10 ตทฺธูปชฺวาลนกาเล โลกนิวเห ปฺรารฺถนำ กรฺตุํ พหิสฺติษฺฐติ
And at the hour of the incense offering, the whole congregation was praying outside.
11 สติ สิขริโย ยสฺยำ เวทฺยำ ธูปํ ชฺวาลยติ ตทฺทกฺษิณปารฺเศฺว ปรเมศฺวรสฺย ทูต เอก อุปสฺถิโต ทรฺศนํ ทเทาฯ
Just then an angel of the Lord appeared to Zechariah, standing at the right side of the altar of incense.
12 ตํ ทฺฤษฺฏฺวา สิขริย อุทฺวิวิเช ศศงฺเก จฯ
When Zechariah saw him, he was startled and gripped with fear.
13 ตทา ส ทูตสฺตํ พภาเษ เห สิขริย มา ไภสฺตว ปฺรารฺถนา คฺราหฺยา ชาตา ตว ภารฺยฺยา อิลีเศวา ปุตฺรํ ปฺรโสษฺยเต ตสฺย นาม โยหนฺ อิติ กริษฺยสิฯ
But the angel said to him, “Do not be afraid, Zechariah, because your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to give him the name John.
14 กิญฺจ ตฺวํ สานนฺท: สหรฺษศฺจ ภวิษฺยสิ ตสฺย ชนฺมนิ พหว อานนฺทิษฺยนฺติ จฯ
He will be a joy and delight to you, and many will rejoice at his birth,
15 ยโต เหโต: ส ปรเมศฺวรสฺย โคจเร มหานฺ ภวิษฺยติ ตถา ทฺรากฺษารสํ สุรำ วา กิมปิ น ปาสฺยติ, อปรํ ชนฺมารภฺย ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณ:
for he will be great in the sight of the Lord. He shall never take wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit even from his mother’s womb.
16 สนฺ อิสฺราเยลฺวํศียานฺ อเนกานฺ ปฺรโภ: ปรเมศฺวรสฺย มารฺคมาเนษฺยติฯ
Many of the sons of Israel he will turn back to the Lord their God.
17 สนฺตานานฺ ปฺรติ ปิตฺฤณำ มนำสิ ธรฺมฺมชฺญานํ ปฺรตฺยนาชฺญาคฺราหิณศฺจ ปราวรฺตฺตยิตุํ, ปฺรโภ: ปรเมศฺวรสฺย เสวารฺถมฺ เอกำ สชฺชิตชาตึ วิธาตุญฺจ ส เอลิยรูปาตฺมศกฺติปฺราปฺตสฺตสฺยาเคฺร คมิษฺยติฯ
And he will go on before the Lord in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous—to make ready a people prepared for the Lord.”
18 ตทา สิขริโย ทูตมวาทีตฺ กถเมตทฺ เวตฺสฺยามิ? ยโตหํ วฺฤทฺโธ มม ภารฺยฺยา จ วฺฤทฺธาฯ
“How can I be sure of this?” Zechariah asked the angel. “I am an old man, and my wife is well along in years.”
19 ตโต ทูต: ปฺรตฺยุวาจ ปเศฺยศฺวรสฺย สากฺษาทฺวรฺตฺตี ชิพฺราเยลฺนามา ทูโตหํ ตฺวยา สห กถำ คทิตุํ ตุภฺยมิมำ ศุภวารฺตฺตำ ทาตุญฺจ เปฺรษิต: ฯ
“I am Gabriel,” replied the angel. “I stand in the presence of God, and I have been sent to speak to you and to bring you this good news.
20 กินฺตุ มทียํ วากฺยํ กาเล ผลิษฺยติ ตตฺ ตฺวยา น ปฺรตีตมฺ อต: การณาทฺ ยาวเทว ตานิ น เสตฺสฺยนฺติ ตาวตฺ ตฺวํ วกฺตุํมศกฺโต มูโก ภวฯ
And now you will be silent and unable to speak until the day this comes to pass, because you did not believe my words, which will be fulfilled at their proper time.”
21 ตทานีํ เย เย โลกา: สิขริยมไปกฺษนฺต เต มเธฺยมนฺทิรํ ตสฺย พหุวิลมฺพาทฺ อาศฺจรฺยฺยํ เมนิเรฯ
Meanwhile, the people were waiting for Zechariah and wondering why he took so long in the temple.
22 ส พหิราคโต ยทา กิมปิ วากฺยํ วกฺตุมศกฺต: สงฺเกตํ กฺฤตฺวา นิ: ศพฺทสฺตเสฺยา ตทา มเธฺยมนฺทิรํ กสฺยจิทฺ ทรฺศนํ เตน ปฺราปฺตมฺ อิติ สรฺเวฺว พุพุธิเรฯ
When he came out and was unable to speak to them, they realized he had seen a vision in the temple. He kept making signs to them but remained speechless.
23 อนนฺตรํ ตสฺย เสวนปรฺยฺยาเย สมฺปูรฺเณ สติ ส นิชเคหํ ชคามฯ
And when the days of his service were complete, he returned home.
24 กติปยทิเนษุ คเตษุ ตสฺย ภารฺยฺยา อิลีเศวา ครฺพฺภวตี พภูว
After these days, his wife Elizabeth became pregnant and for five months remained in seclusion. She declared,
25 ปศฺจาตฺ สา ปญฺจมาสานฺ สํโคปฺยากถยตฺ โลกานำ สมกฺษํ มมาปมานํ ขณฺฑยิตุํ ปรเมศฺวโร มยิ ทฺฤษฺฏึ ปาตยิตฺวา กรฺมฺเมทฺฤศํ กฺฤตวานฺฯ
“The Lord has done this for me. In these days He has shown me favor and taken away my disgrace among the people.”
26 อปรญฺจ ตสฺยา ครฺพฺภสฺย ษษฺเฐ มาเส ชาเต คาลีลฺปฺรเทศียนาสรตฺปุเร
In the sixth month, God sent the angel Gabriel to a town in Galilee called Nazareth,
27 ทายูโท วํศียาย ยูษผฺนามฺเน ปุรุษาย ยา มริยมฺนามกุมารี วาคฺทตฺตาสีตฺ ตสฺยา: สมีปํ ชิพฺราเยลฺ ทูต อีศฺวเรณ ปฺรหิต: ฯ
to a virgin pledged in marriage to a man named Joseph, who was of the house of David. And the virgin’s name was Mary.
28 ส คตฺวา ชคาท เห อีศฺวรานุคฺฤหีตกเนฺย ตว ศุภํ ภูยาตฺ ปฺรภุ: ปรเมศฺวรสฺตว สหาโยสฺติ นารีณำ มเธฺย ตฺวเมว ธนฺยาฯ
The angel appeared to her and said, “Greetings, you who are highly favored! The Lord is with you.”
29 ตทานีํ สา ตํ ทฺฤษฺฏฺวา ตสฺย วากฺยต อุทฺวิชฺย กีทฺฤศํ ภาษณมิทมฺ อิติ มนสา จินฺตยามาสฯ
Mary was greatly troubled at his words and wondered what kind of greeting this might be.
30 ตโต ทูโต'วทตฺ เห มริยมฺ ภยํ มาการฺษี: , ตฺวยิ ปรเมศฺวรสฺยานุคฺรโหสฺติฯ
So the angel told her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
31 ปศฺย ตฺวํ ครฺพฺภํ ธฺฤตฺวา ปุตฺรํ ปฺรโสษฺยเส ตสฺย นาม ยีศุริติ กริษฺยสิฯ
Behold, you will conceive and give birth to a son, and you are to give Him the name Jesus.
32 ส มหานฺ ภวิษฺยติ ตถา สรฺเวฺวภฺย: เศฺรษฺฐสฺย ปุตฺร อิติ ขฺยาสฺยติ; อปรํ ปฺรภุ: ปรเมศฺวรสฺตสฺย ปิตุรฺทายูท: สึหาสนํ ตไสฺม ทาสฺยติ;
He will be great and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give Him the throne of His father David,
and He will reign over the house of Jacob forever. His kingdom will never end!” (aiōn g165)
34 ตทา มริยมฺ ตํ ทูตํ พภาเษ นาหํ ปุรุษสงฺคํ กโรมิ ตรฺหิ กถเมตตฺ สมฺภวิษฺยติ?
“How can this be,” Mary asked the angel, “since I am a virgin?”
35 ตโต ทูโต'กถยตฺ ปวิตฺร อาตฺมา ตฺวามาศฺรายิษฺยติ ตถา สรฺวฺวเศฺรษฺฐสฺย ศกฺติสฺตโวปริ ฉายำ กริษฺยติ ตโต เหโตสฺตว ครฺพฺภาทฺ ย: ปวิตฺรพาลโก ชนิษฺยเต ส อีศฺวรปุตฺร อิติ ขฺยาตึ ปฺราปฺสฺยติฯ
The angel replied, “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you. So the Holy One to be born will be called the Son of God.
36 อปรญฺจ ปศฺย ตว ชฺญาติริลีเศวา ยำ สรฺเวฺว พนฺธฺยามวทนฺ อิทานีํ สา วารฺทฺธเกฺย สนฺตานเมกํ ครฺพฺเภ'ธารยตฺ ตสฺย ษษฺฐมาโสภูตฺฯ
Look, even Elizabeth your relative has conceived a son in her old age, and she who was called barren is in her sixth month.
37 กิมปิ กรฺมฺม นาสาธฺยมฺ อีศฺวรสฺยฯ
For no word from God will ever fail.”
38 ตทา มริยมฺ ชคาท, ปศฺย ปฺรเภรหํ ทาสี มหฺยํ ตว วากฺยานุสาเรณ สรฺวฺวเมตทฺ ฆฏตามฺ; อนนตรํ ทูตสฺตสฺยา: สมีปาตฺ ปฺรตเสฺถฯ
“I am the Lord’s servant,” Mary answered. “May it happen to me according to your word.” Then the angel left her.
39 อถ กติปยทินาตฺ ปรํ มริยมฺ ตสฺมาตฺ ปรฺวฺวตมยปฺรเทศียยิหูทายา นครเมกํ ศีฆฺรํ คตฺวา
In those days Mary got ready and hurried to a town in the hill country of Judah,
40 สิขริยยาชกสฺย คฺฤหํ ปฺรวิศฺย ตสฺย ชายามฺ อิลีเศวำ สมฺโพธฺยาวทตฺฯ
where she entered the home of Zechariah and greeted Elizabeth.
41 ตโต มริยม: สมฺโพธนวาเกฺย อิลีเศวายา: กรฺณโย: ปฺรวิษฺฏมาเตฺร สติ ตสฺยา ครฺพฺภสฺถพาลโก นนรฺตฺตฯ ตต อิลีเศวา ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณา สตี
When Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
42 โปฺรจฺไจรฺคทิตุมาเรเภ, โยษิตำ มเธฺย ตฺวเมว ธนฺยา, ตว ครฺพฺภสฺถ: ศิศุศฺจ ธนฺย: ฯ
In a loud voice she exclaimed, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
43 ตฺวํ ปฺรโภรฺมาตา, มม นิเวศเน ตฺวยา จรณาวรฺปิเตา, มมาทฺย เสาภาคฺยเมตตฺฯ
And why am I so honored, that the mother of my Lord should come to me?
44 ปศฺย ตว วาเกฺย มม กรฺณโย: ปฺรวิษฺฏมาเตฺร สติ มโมทรสฺถ: ศิศุรานนฺทานฺ นนรฺตฺตฯ
For as soon as the sound of your greeting reached my ears, the baby in my womb leaped for joy.
45 ยา สฺตฺรี วฺยศฺวสีตฺ สา ธนฺยา, ยโต เหโตสฺตำ ปฺรติ ปรเมศฺวโรกฺตํ วากฺยํ สรฺวฺวํ สิทฺธํ ภวิษฺยติฯ
Blessed is she who has believed that the Lord’s word to her will be fulfilled.”
46 ตทานีํ มริยมฺ ชคาทฯ ธนฺยวาทํ ปเรศสฺย กโรติ มามกํ มน: ฯ
Then Mary said: “My soul magnifies the Lord,
47 มมาตฺมา ตารเกเศ จ สมุลฺลาสํ ปฺรคจฺฉติฯ
and my spirit rejoices in God my Savior!
48 อกโรตฺ ส ปฺรภุ รฺทุษฺฏึ สฺวทาสฺยา ทุรฺคตึ ปฺรติฯ ปศฺยาทฺยารภฺย มำ ธนฺยำ วกฺษฺยนฺติ ปุรุษา: สทาฯ
For He has looked with favor on the humble state of His servant. From now on all generations will call me blessed.
49 ย: สรฺวฺวศกฺติมานฺ ยสฺย นามาปิ จ ปวิตฺรกํฯ ส เอว สุมหตฺกรฺมฺม กฺฤตวานฺ มนฺนิมิตฺตกํฯ
For the Mighty One has done great things for me. Holy is His name.
50 เย พิภฺยติ ชนาสฺตสฺมาตฺ เตษำ สนฺตานปํกฺติษุฯ อนุกมฺปา ตทียา จ สรฺวฺวไทว สุติษฺฐติฯ
His mercy extends to those who fear Him, from generation to generation.
51 สฺวพาหุพลตเสฺตน ปฺรากาศฺยต ปรากฺรม: ฯ มน: กุมนฺตฺรณาสารฺทฺธํ วิกีรฺยฺยนฺเต'ภิมานิน: ฯ
He has performed mighty deeds with His arm; He has scattered those who are proud in the thoughts of their hearts.
52 สึหาสนคตาโลฺลกานฺ พลินศฺจาวโรหฺย ส: ฯ ปเทษูจฺเจษุ โลกำสฺตุ กฺษุทฺรานฺ สํสฺถาปยตฺยปิฯ
He has brought down rulers from their thrones, but has exalted the humble.
53 กฺษุธิตานฺ มานวานฺ ทฺรไวฺยรุตฺตไม: ปริตรฺปฺย ส: ฯ สกลานฺ ธนิโน โลกานฺ วิสฺฤเชทฺ ริกฺตหสฺตกานฺฯ
He has filled the hungry with good things, but has sent the rich away empty.
54 อิพฺราหีมิ จ ตทฺวํเศ ยา ทยาสฺติ สไทว ตำฯ สฺมฺฤตฺวา ปุรา ปิตฺฤณำ โน ยถา สากฺษาตฺ ปฺรติศฺรุตํฯ (aiōn g165)
He has helped His servant Israel, remembering to be merciful,
55 อิสฺราเยลฺเสวกเสฺตน ตโถปกฺริยเต สฺวยํ๚
as He promised to our fathers, to Abraham and his descendants forever.” (aiōn g165)
56 อนนฺตรํ มริยมฺ ปฺราเยณ มาสตฺรยมฺ อิลีเศวยา สโหษิตฺวา วฺยาฆุยฺย นิชนิเวศนํ ยเยาฯ
Mary stayed with Elizabeth for about three months and then returned home.
57 ตทนนฺตรมฺ อิลีเศวายา: ปฺรสวกาล อุปสฺถิเต สติ สา ปุตฺรํ ปฺราโสษฺฏฯ
When the time came for Elizabeth to have her child, she gave birth to a son.
58 ตต: ปรเมศฺวรสฺตสฺยำ มหานุคฺรหํ กฺฤตวานฺ เอตตฺ ศฺรุตฺวา สมีปวาสิน: กุฏุมฺพาศฺจาคตฺย ตยา สห มุมุทิเรฯ
Her neighbors and relatives heard that the Lord had shown her great mercy, and they rejoiced with her.
59 ตถาษฺฏเม ทิเน เต พาลกสฺย ตฺวจํ เฉตฺตุมฺ เอตฺย ตสฺย ปิตฺฤนามานุรูปํ ตนฺนาม สิขริย อิติ กรฺตฺตุมีษุ: ฯ
On the eighth day, when they came to circumcise the child, they were going to name him after his father Zechariah.
60 กินฺตุ ตสฺย มาตากถยตฺ ตนฺน, นามาสฺย โยหนฺ อิติ กรฺตฺตวฺยมฺฯ
But his mother replied, “No! He shall be called John.”
61 ตทา เต วฺยาหรนฺ ตว วํศมเธฺย นาเมทฺฤศํ กสฺยาปิ นาสฺติฯ
They said to her, “There is no one among your relatives who bears this name.”
62 ตต: ปรํ ตสฺย ปิตรํ สิขริยํ ปฺรติ สงฺเกตฺย ปปฺรจฺฉุ: ศิโศ: กึ นาม การิษฺยเต?
So they made signs to his father to find out what he wanted to name the child.
63 ตต: ส ผลกเมกํ ยาจิตฺวา ลิเลข ตสฺย นาม โยหนฺ ภวิษฺยติฯ ตสฺมาตฺ สรฺเวฺว อาศฺจรฺยฺยํ เมนิเรฯ
Zechariah asked for a tablet and wrote, “His name is John.” And they were all amazed.
64 ตตฺกฺษณํ สิขริยสฺย ชิหฺวาชาเฑฺย'ปคเต ส มุขํ วฺยาทาย สฺปษฺฏวรฺณมุจฺจารฺยฺย อีศฺวรสฺย คุณานุวาทํ จการฯ
Immediately Zechariah’s mouth was opened and his tongue was released, and he began to speak, praising God.
65 ตสฺมาจฺจตุรฺทิกฺสฺถา: สมีปวาสิโลกา ภีตา เอวเมตา: สรฺวฺวา: กถา ยิหูทายา: ปรฺวฺวตมยปฺรเทศสฺย สรฺวฺวตฺร ปฺรจาริตา: ฯ
All their neighbors were filled with awe, and people throughout the hill country of Judea were talking about these events.
66 ตสฺมาตฺ โศฺรตาโร มน: สุ สฺถาปยิตฺวา กถยามฺพภูวุ: กีทฺฤโศยํ พาโล ภวิษฺยติ? อถ ปรเมศฺวรสฺตสฺย สหาโยภูตฺฯ
And all who heard this wondered in their hearts and asked, “What then will this child become?” For the Lord’s hand was with him.
67 ตทา โยหน: ปิตา สิขริย: ปวิเตฺรณาตฺมนา ปริปูรฺณ: สนฺ เอตาทฺฤศํ ภวิษฺยทฺวากฺยํ กถยามาสฯ
Then his father Zechariah was filled with the Holy Spirit and prophesied:
68 อิสฺราเยล: ปฺรภุ รฺยสฺตุ ส ธนฺย: ปรเมศฺวร: ฯ อนุคฺฤหฺย นิชาโลฺลกานฺ ส เอว ปริโมจเยตฺฯ
“Blessed be the Lord, the God of Israel, because He has visited and redeemed His people.
69 วิปกฺษชนหเสฺตโภฺย ยถา โมจฺยามเห วยํฯ ยาวชฺชีวญฺจ ธรฺมฺเมณ สารเลฺยน จ นิรฺภยา: ฯ
He has raised up a horn of salvation for us in the house of His servant David,
70 เสวามไห ตเมไวกมฺ เอตตฺการณเมว จฯ สฺวกียํ สุปวิตฺรญฺจ สํสฺมฺฤตฺย นิยมํ สทาฯ
as He spoke through His holy prophets, those of ages past, (aiōn g165)
71 กฺฤปยา ปุรุษานฺ ปูรฺวฺวานฺ นิกษารฺถาตฺตุ น: ปิตุ: ฯ อิพฺราหีม: สมีเป ยํ ศปถํ กฺฤตวานฺ ปุราฯ
salvation from our enemies and from the hand of all who hate us,
72 ตเมว สผลํ กรฺตฺตํ ตถา ศตฺรุคณสฺย จฯ ฤตียาการิณศฺไจว กเรโภฺย รกฺษณาย น: ฯ
to show mercy to our fathers and to remember His holy covenant,
the oath He swore to our father Abraham, to grant us
74 ยโถกฺตวานฺ ตถา สฺวสฺย ทายูท: เสวกสฺย ตุฯ
deliverance from hostile hands, that we may serve Him without fear,
75 วํเศ ตฺราตารเมกํ ส สมุตฺปาทิตวานฺ สฺวยมฺฯ
in holiness and righteousness before Him all the days of our lives.
76 อโต เห พาลก ตฺวนฺตุ สรฺเวฺวภฺย: เศฺรษฺฐ เอว ย: ฯ ตไสฺยว ภาวิวาทีติ ปฺรวิขฺยาโต ภวิษฺยสิฯ อสฺมากํ จรณานฺ เกฺษเม มารฺเค จาลยิตุํ สทาฯ เอวํ ธฺวานฺเต'รฺถโต มฺฤโตฺยศฺฉายายำ เย ตุ มานวา: ฯ
And you, child, will be called a prophet of the Most High; for you will go on before the Lord to prepare the way for Him,
77 อุปวิษฺฏาสฺตุ ตาเนว ปฺรกาศยิตุเมว หิฯ กฺฤตฺวา มหานุกมฺปำ หิ ยาเมว ปรเมศฺวร: ฯ
to give to His people the knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
78 อูรฺทฺวฺวาตฺ สูรฺยฺยมุทาไยฺยวาสฺมภฺยํ ปฺราทาตฺตุ ทรฺศนํฯ ตยานุกมฺปยา สฺวสฺย โลกานำ ปาปโมจเนฯ
because of the tender mercy of our God, by which the Dawn will visit us from on high,
79 ปริตฺราณสฺย เตโภฺย หิ ชฺญานวิศฺราณนาย จฯ ปฺรโภ รฺมารฺคํ ปริษฺกรฺตฺตุํ ตสฺยาคฺรายี ภวิษฺยสิ๚
to shine on those who live in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the path of peace.”
80 อถ พาลก: ศรีเรณ พุทฺธฺยา จ วรฺทฺธิตุมาเรเภ; อปรญฺจ ส อิสฺราเยโล วํศียโลกานำ สมีเป ยาวนฺน ปฺรกฏีภูตสฺตาสฺตาวตฺ ปฺรานฺตเร นฺยวสตฺฯ
And the child grew and became strong in spirit; and he lived in the wilderness until the time of his public appearance to Israel.
