మథిః 13
1 అపరఞ్చ తస్మిన్ దినే యీశుః సద్మనో గత్వా సరిత్పతే రోధసి సముపవివేశ|
That same day, when Jesus had left the house and was sitting by the sea,
2 తత్ర తత్సన్నిధౌ బహుజనానాం నివహోపస్థితేః స తరణిమారుహ్య సముపావిశత్, తేన మానవా రోధసి స్థితవన్తః|
such great crowds gathered around him, that he got into a boat, and sat in it, while all the people stood on the beach.
3 తదానీం స దృష్టాన్తైస్తాన్ ఇత్థం బహుశ ఉపదిష్టవాన్| పశ్యత, కశ్చిత్ కృషీవలో బీజాని వప్తుం బహిర్జగామ,
Then he told them many truths in parables. “The sower,” he began, “went out to sow; and,
4 తస్య వపనకాలే కతిపయబీజేషు మార్గపార్శ్వే పతితేషు విహగాస్తాని భక్షితవన్తః|
as they were sowing, some seed fell along the path, and the birds came and ate it up.
5 అపరం కతిపయబీజేషు స్తోకమృద్యుక్తపాషాణే పతితేషు మృదల్పత్వాత్ తత్క్షణాత్ తాన్యఙ్కురితాని,
Some fell on rocky places, where it had not much soil, and, because the soil wasn’t deep, sprang up at once.
6 కిన్తు రవావుదితే దగ్ధాని తేషాం మూలాప్రవిష్టత్వాత్ శుష్కతాం గతాని చ|
As soon as the sun had risen, it was scorched, and, because their roots were not deep enough, withered away.
7 అపరం కతిపయబీజేషు కణ్టకానాం మధ్యే పతితేషు కణ్టకాన్యేధిత్వా తాని జగ్రసుః|
Some, again, fell into the brambles; but the brambles shot up and choked it.
8 అపరఞ్చ కతిపయబీజాని ఉర్వ్వరాయాం పతితాని; తేషాం మధ్యే కానిచిత్ శతగుణాని కానిచిత్ షష్టిగుణాని కానిచిత్ త్రింశగుంణాని ఫలాని ఫలితవన్తి|
Some, however, fell on good soil, and yielded a return, sometimes one hundred, sometimes sixty, sometimes thirty fold.
9 శ్రోతుం యస్య శ్రుతీ ఆసాతే స శృణుయాత్|
Let those who have ears hear.”
10 అనన్తరం శిష్యైరాగత్య సోఽపృచ్ఛ్యత, భవతా తేభ్యః కుతో దృష్టాన్తకథా కథ్యతే?
Afterward his disciples came to him, and said, “Why do you speak to them in parables?”
11 తతః స ప్రత్యవదత్, స్వర్గరాజ్యస్య నిగూఢాం కథాం వేదితుం యుష్మభ్యం సామర్థ్యమదాయి, కిన్తు తేభ్యో నాదాయి|
“To you,” answered Jesus, “the knowledge of the hidden truths of the kingdom of heaven has been imparted, but not to those.
12 యస్మాద్ యస్యాన్తికే వర్ద్ధతే, తస్మాయేవ దాయిష్యతే, తస్మాత్ తస్య బాహుల్యం భవిష్యతి, కిన్తు యస్యాన్తికే న వర్ద్ధతే, తస్య యత్ కిఞ్చనాస్తే, తదపి తస్మాద్ ఆదాయిష్యతే|
For, to all who have, more will be given, and they will have abundance; but, from all who have nothing, even what they have will be taken away.
13 తే పశ్యన్తోపి న పశ్యన్తి, శృణ్వన్తోపి న శృణ్వన్తి, బుధ్యమానా అపి న బుధ్యన్తే చ, తస్మాత్ తేభ్యో దృష్టాన్తకథా కథ్యతే|
That is why I speak to them in parables, because, though they have eyes, they do not see, and though they have ears, they do not hear or understand.
14 యథా కర్ణైః శ్రోష్యథ యూయం వై కిన్తు యూయం న భోత్స్యథ| నేత్రైర్ద్రక్ష్యథ యూయఞ్చ పరిజ్ఞాతుం న శక్ష్యథ| తే మానుషా యథా నైవ పరిపశ్యన్తి లోచనైః| కర్ణై ర్యథా న శృణ్వన్తి న బుధ్యన్తే చ మానసైః| వ్యావర్త్తితేషు చిత్తేషు కాలే కుత్రాపి తైర్జనైః| మత్తస్తే మనుజాః స్వస్థా యథా నైవ భవన్తి చ| తథా తేషాం మనుష్యాణాం క్రియన్తే స్థూలబుద్ధయః| బధిరీభూతకర్ణాశ్చ జాతాశ్చ ముద్రితా దృశః|
In them is being fulfilled that prophecy of Isaiah which says – ‘You will hear with your ears without ever understanding, and, though you have eyes, you will see without ever perceiving,
15 యదేతాని వచనాని యిశయియభవిష్యద్వాదినా ప్రోక్తాని తేషు తాని ఫలన్తి|
for the mind of this nation has grown dense, and their ears are dull of hearing, their eyes also have they closed; otherwise some day they might perceive with their eyes, and with their ears they might hear, and in their mind they might understand, and might turn – and I might heal them.’
16 కిన్తు యుష్మాకం నయనాని ధన్యాని, యస్మాత్ తాని వీక్షన్తే; ధన్యాశ్చ యుష్మాకం శబ్దగ్రహాః, యస్మాత్ తైరాకర్ణ్యతే|
“But blessed are your eyes, for they see, and your ears, for they hear;
17 మయా యూయం తథ్యం వచామి యుష్మాభి ర్యద్యద్ వీక్ష్యతే, తద్ బహవో భవిష్యద్వాదినో ధార్మ్మికాశ్చ మానవా దిదృక్షన్తోపి ద్రష్టుం నాలభన్త, పునశ్చ యూయం యద్యత్ శృణుథ, తత్ తే శుశ్రూషమాణా అపి శ్రోతుం నాలభన్త|
for I tell you that many prophets and good people have longed for the sight of the things which you are seeing, yet never saw them, and to hear the things which you are hearing, yet never heard them.
18 కృషీవలీయదృష్టాన్తస్యార్థం శృణుత|
“Listen, then, yourselves to the parable of the sower.
19 మార్గపార్శ్వే బీజాన్యుప్తాని తస్యార్థ ఏషః, యదా కశ్చిత్ రాజ్యస్య కథాం నిశమ్య న బుధ్యతే, తదా పాపాత్మాగత్య తదీయమనస ఉప్తాం కథాం హరన్ నయతి|
When anyone hears the message of the kingdom without understanding it, the evil one comes and snatches away what has been sown in their mind. This is the person meant by the seed which was sown along the path.
20 అపరం పాషాణస్థలే బీజాన్యుప్తాని తస్యార్థ ఏషః; కశ్చిత్ కథాం శ్రుత్వైవ హర్షచిత్తేన గృహ్లాతి,
By the seed which was sown on rocky places is meant the person who hears the message, and at once accepts it joyfully;
21 కిన్తు తస్య మనసి మూలాప్రవిష్టత్వాత్ స కిఞ్చిత్కాలమాత్రం స్థిరస్తిష్ఠతి; పశ్చాత తత్కథాకారణాత్ కోపి క్లేస్తాడనా వా చేత్ జాయతే, తర్హి స తత్క్షణాద్ విఘ్నమేతి|
but, as they have no root, they stand for only a short time; and, when trouble or persecution arises because of the message, they fall away at once.
22 అపరం కణ్టకానాం మధ్యే బీజాన్యుప్తాని తదర్థ ఏషః; కేనచిత్ కథాయాం శ్రుతాయాం సాంసారికచిన్తాభి ర్భ్రాన్తిభిశ్చ సా గ్రస్యతే, తేన సా మా విఫలా భవతి| (aiōn g165)
By the seed which was sown among the brambles is meant the person who hears the message, but the cares of life and the glamour of wealth completely choke the message, so that it gives no return. (aiōn g165)
23 అపరమ్ ఉర్వ్వరాయాం బీజాన్యుప్తాని తదర్థ ఏషః; యే తాం కథాం శ్రుత్వా వుధ్యన్తే, తే ఫలితాః సన్తః కేచిత్ శతగుణాని కేచిత షష్టిగుణాని కేచిచ్చ త్రింశద్గుణాని ఫలాని జనయన్తి|
But by the seed which was sown on the good ground is meant the person who hears the message and understands it, and really yields a return, sometimes one hundred, sometimes sixty, sometimes thirty fold.”
24 అనన్తరం సోపరామేకాం దృష్టాన్తకథాముపస్థాప్య తేభ్యః కథయామాస; స్వర్గీయరాజ్యం తాదృశేన కేనచిద్ గృహస్థేనోపమీయతే, యేన స్వీయక్షేత్రే ప్రశస్తబీజాన్యౌప్యన్త|
Another parable which Jesus told them was this – “The kingdom of heaven is compared to a person who sowed good seed in their field.
25 కిన్తు క్షణదాయాం సకలలోకేషు సుప్తేషు తస్య రిపురాగత్య తేషాం గోధూమబీజానాం మధ్యే వన్యయవమబీజాన్యుప్త్వా వవ్రాజ|
But, while everyone was asleep, their enemy came and sowed weeds among the wheat, and then went away.
26 తతో యదా బీజేభ్యోఽఙ్కరా జాయమానాః కణిశాని ఘృతవన్తః; తదా వన్యయవసాన్యపి దృశ్యమానాన్యభవన్|
So, when the blades of corn shot up, and came into ear, the weeds made their appearance also.
27 తతో గృహస్థస్య దాసేయా ఆగమ్య తస్మై కథయాఞ్చక్రుః, హే మహేచ్ఛ, భవతా కిం క్షేత్రే భద్రబీజాని నౌప్యన్త? తథాత్వే వన్యయవసాని కృత ఆయన్?
The owner’s servants came to them, and said ‘Was not it good seed that you sowed in your field? Where, then, do the weeds in it come from?’
28 తదానీం తేన తే ప్రతిగదితాః, కేనచిత్ రిపుణా కర్మ్మదమకారి| దాసేయాః కథయామాసుః, వయం గత్వా తాన్యుత్పాయ్య క్షిపామో భవతః కీదృశీచ్ఛా జాయతే?
‘An enemy has done this,’ was the owner’s answer. ‘Do you wish us, then,’ they asked, ‘to go and gather them together?’
29 తేనావాది, నహి, శఙ్కేఽహం వన్యయవసోత్పాటనకాలే యుష్మాభిస్తైః సాకం గోధూమా అప్యుత్పాటిష్యన్తే|
‘No,’ said he, ‘because while you are pulling up the weeds you might uproot the wheat with them.
30 అతః శ్స్యకర్త్తనకాలం యావద్ ఉభయాన్యపి సహ వర్ద్ధన్తాం, పశ్చాత్ కర్త్తనకాలే కర్త్తకాన్ వక్ష్యామి, యూయమాదౌ వన్యయవసాని సంగృహ్య దాహయితుం వీటికా బద్వ్వా స్థాపయత; కిన్తు సర్వ్వే గోధూమా యుష్మాభి ర్భాణ్డాగారం నీత్వా స్థాప్యన్తామ్|
Let both grow side by side until harvest; and then I will say to the reapers, Gather the weeds together first, and tie them in bundles for burning; but bring all the wheat into my barn.’”
31 అనన్తరం సోపరామేకాం దృష్టాన్తకథాముత్థాప్య తేభ్యః కథితవాన్ కశ్చిన్మనుజః సర్షపబీజమేకం నీత్వా స్వక్షేత్ర ఉవాప|
Another parable which he told them was this – “The kingdom of heaven is like a mustard seed, which a person took and sowed in his field.
32 సర్షపబీజం సర్వ్వస్మాద్ బీజాత్ క్షుద్రమపి సదఙ్కురితం సర్వ్వస్మాత్ శాకాత్ బృహద్ భవతి; స తాదృశస్తరు ర్భవతి, యస్య శాఖాసు నభసః ఖగా ఆగత్య నివసన్తి; స్వర్గీయరాజ్యం తాదృశస్య సర్షపైకస్య సమమ్|
This seed is smaller than all other seeds, but, when it has grown up, it is larger than the herbs and becomes a tree, so that ‘the wild birds come and roost in its branches.’”
33 పునరపి స ఉపమాకథామేకాం తేభ్యః కథయాఞ్చకార; కాచన యోషిత్ యత్ కిణ్వమాదాయ ద్రోణత్రయమితగోధూమచూర్ణానాం మధ్యే సర్వ్వేషాం మిశ్రీభవనపర్య్యన్తం సమాచ్ఛాద్య నిధత్తవతీ, తత్కిణ్వమివ స్వర్గరాజ్యం|
This was another parable which Jesus related – “The kingdom of heaven is like some yeast which a woman took and covered up in three pecks of flour, until the whole had risen.”
34 ఇత్థం యీశు ర్మనుజనివహానాం సన్నిధావుపమాకథాభిరేతాన్యాఖ్యానాని కథితవాన్ ఉపమాం వినా తేభ్యః కిమపి కథాం నాకథయత్|
Of all this Jesus spoke to the crowd in parables; indeed to them he used never to speak at all except in parables,
35 ఏతేన దృష్టాన్తీయేన వాక్యేన వ్యాదాయ వదనం నిజం| అహం ప్రకాశయిష్యామి గుప్తవాక్యం పురాభవం| యదేతద్వచనం భవిష్యద్వాదినా ప్రోక్తమాసీత్, తత్ సిద్ధమభవత్|
in fulfillment of these words in the prophet – ‘I will speak to them in parables; I will utter things kept secret since the foundation of the world.’
36 సర్వ్వాన్ మనుజాన్ విసృజ్య యీశౌ గృహం ప్రవిష్టే తచ్ఛిష్యా ఆగత్య యీశవే కథితవన్తః, క్షేత్రస్య వన్యయవసీయదృష్టాన్తకథామ్ భవాన అస్మాన్ స్పష్టీకృత్య వదతు|
Then Jesus left the crowd, and went into the house. Presently his disciples came to him, and said, “Explain to us the parable of the weeds in the field.”
37 తతః స ప్రత్యువాచ, యేన భద్రబీజాన్యుప్యన్తే స మనుజపుత్రః,
He answered, “The sower of the good seed is the Son of Man.
38 క్షేత్రం జగత్, భద్రబీజానీ రాజ్యస్య సన్తానాః,
The field is the world. By the good seed is meant the people of the kingdom. The weeds are the wicked,
39 వన్యయవసాని పాపాత్మనః సన్తానాః| యేన రిపుణా తాన్యుప్తాని స శయతానః, కర్త్తనసమయశ్చ జగతః శేషః, కర్త్తకాః స్వర్గీయదూతాః| (aiōn g165)
and the enemy who sowed them is the devil. The harvest time is the close of the age, and the reapers are angels. (aiōn g165)
And, just as the weeds are gathered and burnt, so it will be at the close of the age. (aiōn g165)
41 అర్థాత్ మనుజసుతః స్వాంయదూతాన్ ప్రేషయిష్యతి, తేన తే చ తస్య రాజ్యాత్ సర్వ్వాన్ విఘ్నకారిణోఽధార్మ్మికలోకాంశ్చ సంగృహ్య
The Son of Man will send his angels, and they will gather from his kingdom all that hinders and those who live in sin,
42 యత్ర రోదనం దన్తఘర్షణఞ్చ భవతి, తత్రాగ్నికుణ్డే నిక్షేప్స్యన్తి|
and will throw them into the blazing furnace, where there will be weeping and grinding of teeth.
43 తదానీం ధార్మ్మికలోకాః స్వేషాం పితూ రాజ్యే భాస్కరఇవ తేజస్వినో భవిష్యన్తి| శ్రోతుం యస్య శ్రుతీ ఆసాతే, మ శృణుయాత్|
Then will the righteous shine, like the sun, in the kingdom of their Father. If you have ears, listen.
44 అపరఞ్చ క్షేత్రమధ్యే నిధిం పశ్యన్ యో గోపయతి, తతః పరం సానన్దో గత్వా స్వీయసర్వ్వస్వం విక్రీయ త్తక్షేత్రం క్రీణాతి, స ఇవ స్వర్గరాజ్యం|
“The kingdom of heaven is like a treasure hidden in a field, which a person found and hid again, and then, in their delight, went and sold everything that they had, and bought that field.
45 అన్యఞ్చ యో వణిక్ ఉత్తమాం ముక్తాం గవేషయన్
“Again, the kingdom of heaven is like a merchant in search of choice pearls.
46 మహార్ఘాం ముక్తాం విలోక్య నిజసర్వ్వస్వం విక్రీయ తాం క్రీణాతి, స ఇవ స్వర్గరాజ్యం|
Finding one of great value, they went and sold everything that they had, and bought it.
47 పునశ్చ సముద్రో నిక్షిప్తః సర్వ్వప్రకారమీనసంగ్రాహ్యానాయఇవ స్వర్గరాజ్యం|
Or again, the kingdom of heaven is like a net which was cast into the sea, and caught fish of all kinds.
48 తస్మిన్ ఆనాయే పూర్ణే జనా యథా రోధస్యుత్తోల్య సముపవిశ్య ప్రశస్తమీనాన్ సంగ్రహ్య భాజనేషు నిదధతే, కుత్సితాన్ నిక్షిపన్తి;
When it was full, they hauled it up on the beach, and sat down and sorted the good fish into baskets, but threw the worthless ones away.
49 తథైవ జగతః శేషే భవిష్యతి, ఫలతః స్వర్గీయదూతా ఆగత్య పుణ్యవజ్జనానాం మధ్యాత్ పాపినః పృథక్ కృత్వా వహ్నికుణ్డే నిక్షేప్స్యన్తి, (aiōn g165)
So will it be at the close of the age. The angels will go out and separate the wicked from the righteous, (aiōn g165)
50 తత్ర రోదనం దన్తై ర్దన్తఘర్షణఞ్చ భవిష్యతః|
and will throw them into the blazing furnace, where there will be weeping and grinding of teeth.
51 యీశునా తే పృష్టా యుష్మాభిః కిమేతాన్యాఖ్యానాన్యబుధ్యన్త? తదా తే ప్రత్యవదన్, సత్యం ప్రభో|
“Have you understood all this?” Jesus asked. “Yes,” they answered.
52 తదానీం స కథితవాన్, నిజభాణ్డాగారాత్ నవీనపురాతనాని వస్తూని నిర్గమయతి యో గృహస్థః స ఇవ స్వర్గరాజ్యమధి శిక్షితాః స్వర్వ ఉపదేష్టారః|
Then he added, “So every teacher of the Law, who has received instruction about the kingdom of heaven, is like a householder who produces from his stores things both new and old.”
53 అనన్తరం యీశురేతాః సర్వ్వా దృష్టాన్తకథాః సమాప్య తస్మాత్ స్థానాత్ ప్రతస్థే| అపరం స్వదేశమాగత్య జనాన్ భజనభవన ఉపదిష్టవాన్;
When Jesus had finished these parables, he withdrew from that place.
54 తే విస్మయం గత్వా కథితవన్త ఏతస్యైతాదృశం జ్ఞానమ్ ఆశ్చర్య్యం కర్మ్మ చ కస్మాద్ అజాయత?
Going to his own part of the country, he taught the people in their synagogue in such a manner that they were deeply impressed. “Where did he get this wisdom?” they said, “and the miracles?
55 కిమయం సూత్రధారస్య పుత్రో నహి? ఏతస్య మాతు ర్నామ చ కిం మరియమ్ నహి? యాకుబ్-యూషఫ్-శిమోన్-యిహూదాశ్చ కిమేతస్య భ్రాతరో నహి?
Isn’t he the carpenter’s son? Isn’t his mother called Mary, and his brothers James, and Joseph, and Simon, and Judas?
56 ఏతస్య భగిన్యశ్చ కిమస్మాకం మధ్యే న సన్తి? తర్హి కస్మాదయమేతాని లబ్ధవాన్? ఇత్థం స తేషాం విఘ్నరూపో బభూవ;
And his sisters, too – are not they all living among us? Where, then did he get all this?”
57 తతో యీశునా నిగదితం స్వదేశీయజనానాం మధ్యం వినా భవిష్యద్వాదీ కుత్రాప్యన్యత్ర నాసమ్మాన్యో భవతీ|
These things proved a hindrance to their believing in him. But Jesus said, “A prophet is not without honor, except in his own country and in his own house.”
58 తేషామవిశ్వాసహేతోః స తత్ర స్థానే బహ్వాశ్చర్య్యకర్మ్మాణి న కృతవాన్|
He did not work many miracles there, because of their want of faith.
