ලූකඃ 2
1 අපරඤ්ච තස්මින් කාලේ රාජ්‍යස්‍ය සර්ව්වේෂාං ලෝකානාං නාමානි ලේඛයිතුම් අගස්තකෛසර ආඥාපයාමාස|
Pea pehē, naʻe fai ʻae fono ʻe Sisa ʻAokositusi, ʻi he ngaahi ʻaho ko ia, ke tohi ʻae kakai kotoa pē ʻoe puleʻanga.
2 තදනුසාරේණ කුරීණියනාමනි සුරියාදේශස්‍ය ශාසකේ සති නාමලේඛනං ප්‍රාරේභේ|
(Pea naʻe fuofua fai ʻae tohi ni ʻi he pule ʻa Kilinio ʻi Silia.)
3 අතෝ හේතෝ ර්නාම ලේඛිතුං සර්ව්වේ ජනාඃ ස්වීයං ස්වීයං නගරං ජග්මුඃ|
Pea naʻe taki taha ʻalu ʻae kakai kotoa pē ki hono potu, ke tohi ai ia.
4 තදානීං යූෂඵ් නාම ලේඛිතුං වාග්දත්තයා ස්වභාර‍්‍ය්‍යයා ගර්බ්භවත්‍යා මරියමා සහ ස්වයං දායූදඃ සජාතිවංශ ඉති කාරණාද් ගාලීල්ප්‍රදේශස්‍ය නාසරත්නගරාද්
Pea ʻalu hake foki ʻa Siosefa mei Kāleli, mei he kolo ko Nāsaleti, ki Siutea, ki he Kolo ʻo Tevita, ʻoku ui ko Petelihema; (he naʻa ne ʻoe fale mo e faʻahinga ʻo Tevita; )
5 යිහූදාප්‍රදේශස්‍ය බෛත්ලේහමාඛ්‍යං දායූද්නගරං ජගාම|
Ke tohi ia mo hono uaifi ko Mele, naʻe fakanofo, kuo feitama ia.
6 අන්‍යච්ච තත්‍ර ස්ථානේ තයෝස්තිෂ්ඨතෝඃ සතෝ ර්මරියමඃ ප්‍රසූතිකාල උපස්ථිතේ
Pea naʻe lolotonga ʻena ʻi ai, pea pehē, kuo kakato hono ngaahi ʻaho ke fāʻele ai ia.
7 සා තං ප්‍රථමසුතං ප්‍රාසෝෂ්ට කින්තු තස්මින් වාසගෘහේ ස්ථානාභාවාද් බාලකං වස්ත්‍රේණ වේෂ්ටයිත්වා ගෝශාලායාං ස්ථාපයාමාස|
Pea fāʻeleʻi ʻe ia ʻae tama ko hono ʻolopoʻou, pea ne takatakai ʻaki ia ʻae kofu, ʻo fakatokoto ia ʻi he ʻaiʻanga kai ʻoe manu; koeʻuhi naʻe ʻikai te nau hao ʻi he fale talifononga.
8 අනන්තරං යේ කියන්තෝ මේෂපාලකාඃ ස්වමේෂව්‍රජරක්‍ෂායෛ තත්ප්‍රදේශේ ස්ථිත්වා රජන්‍යාං ප්‍රාන්තරේ ප්‍රහරිණඃ කර්ම්ම කුර්ව්වන්ති,
Pea naʻe ʻi he fonua ko ia ʻae kau tauhi sipi ʻoku nofo ʻi he ngoue, ʻo leʻohi ʻenau fanga sipi ʻi he poʻuli.
9 තේෂාං සමීපං පරමේශ්වරස්‍ය දූත ආගත්‍යෝපතස්ථෞ; තදා චතුෂ්පාර්ශ්වේ පරමේශ්වරස්‍ය තේජසඃ ප්‍රකාශිතත්වාත් තේ(අ)තිශශඞ්කිරේ|
Pea ʻiloange, naʻe tuʻu mai kiate kinautolu ʻae ʻāngelo ʻae ʻEiki, pea malama ʻae nāunau ʻoe ʻEiki ʻo takatakai ʻakinautolu: pea naʻa nau manavahē ʻaupito.
10 තදා ස දූත උවාච මා භෛෂ්ට පශ්‍යතාද්‍ය දායූදඃ පුරේ යුෂ්මන්නිමිත්තං ත්‍රාතා ප්‍රභුඃ ඛ්‍රීෂ්ටෝ(අ)ජනිෂ්ට,
Pea pehē ʻe he ʻāngelo kiate kinautolu, “ʻOua ʻe manavahē: vakai, he ʻoku ou ʻomi kiate kimoutolu ʻae ongoongolelei ʻoe fiefia lahi, ʻaia ʻe hoko ki he kakai fulipē.
11 සර්ව්වේෂාං ලෝකානාං මහානන්දජනකම් ඉමං මඞ්ගලවෘත්තාන්තං යුෂ්මාන් ඥාපයාමි|
He kuo ʻaloʻi kiate kimoutolu ʻi he ʻaho ni, ʻi he Kolo ʻo Tevita, ʻae Fakamoʻui, ʻaia ko Kalaisi ko e ʻEiki.
12 යූයං (තත්ස්ථානං ගත්වා) වස්ත්‍රවේෂ්ටිතං තං බාලකං ගෝශාලායාං ශයනං ද්‍රක්‍ෂ්‍යථ යුෂ්මාන් ප්‍රතීදං චිහ්නං භවිෂ්‍යති|
Pea ko e fakaʻilonga eni kiate kimoutolu; te mou ʻilo ʻae tamasiʻi kuo takatakai ʻaki ia ʻae kofu, pea tokoto ia ʻi he ʻaiʻanga kai ʻoe manu.”
13 දූත ඉමාං කථාං කථිතවති තත්‍රාකස්මාත් ස්වර්ගීයාඃ පෘතනා ආගත්‍ය කථාම් ඉමාං කථයිත්වේශ්වරස්‍ය ගුණානන්වවාදිෂුඃ, යථා,
Pea fakafokifā pe kuo ʻi he ʻāngelo ʻae tokolahi ʻoe kau ʻāngelo mei he langi, ʻonau fakamālō ki he ʻOtua, ʻo pehē,
14 සර්ව්වෝර්ද්ව්වස්ථෛරීශ්වරස්‍ය මහිමා සම්ප්‍රකාශ්‍යතාං| ශාන්තිර්භූයාත් පෘථිව්‍යාස්තු සන්තෝෂශ්ච නරාන් ප්‍රති||
“Fakafetaʻi ki he ʻOtua ʻi ʻolunga, Pea ʻi māmani ʻae melino, ko e ʻofa ki he kakai.”
15 තතඃ පරං තේෂාං සන්නිධේ ර්දූතගණේ ස්වර්ගං ගතේ මේෂපාලකාඃ පරස්පරම් අවේචන් ආගච්ඡත ප්‍රභුඃ පරමේශ්වරෝ යාං ඝටනාං ඥාපිතවාන් තස්‍යා යාථර‍්‍යං ඥාතුං වයමධුනා බෛත්ලේහම්පුරං යාමඃ|
Pea pehē, ʻi he liliu ange ʻae kau ʻāngelo ki he langi meiate kinautolu, naʻe fepehēʻaki ʻe he kau tauhi sipi, “Ke tau ō eni ki Petelihema, ʻo mamata ki he meʻa ni kuo fai, ʻaia kuo fakahā mai ʻe he ʻEiki kiate kitautolu.”
16 පශ්චාත් තේ තූර්ණං ව්‍රජිත්වා මරියමං යූෂඵං ගෝශාලායාං ශයනං බාලකඤ්ච දදෘශුඃ|
Pea naʻa nau omi fakavave, ʻo ʻilo ʻa Mele, mo Siosefa, mo e tama ʻoku tokoto ʻi he ʻaiʻanga kai ʻoe manu.
17 ඉත්ථං දෘෂ්ට්වා බාලකස්‍යාර්ථේ ප්‍රෝක්තාං සර්ව්වකථාං තේ ප්‍රාචාරයාඤ්චක්‍රුඃ|
Pea kuo nau mamata, pea nau ongoongoa ʻae lea naʻe fakahā kiate kinautolu ʻi he tama ni.
18 තතෝ යේ ලෝකා මේෂරක්‍ෂකාණාං වදනේභ්‍යස්තාං වාර්ත්තාං ශුශ්‍රුවුස්තේ මහාශ්චර‍්‍ය්‍යං මේනිරේ|
Pea ofo ai ʻakinautolu kotoa pē naʻe fanongo ʻi he ngaahi meʻa ko ia naʻe fakahā ʻe he kau tauhi sipi kiate kinautolu.
19 කින්තු මරියම් ඒතත්සර්ව්වඝටනානාං තාත්පර‍්‍ය්‍යං විවිච්‍ය මනසි ස්ථාපයාමාස|
Ka naʻe faʻoa ʻe Mele ʻae ngaahi meʻa ni kotoa pē ki hono loto, ʻo fifili ki ai.
20 තත්පශ්චාද් දූතවිඥප්තානුරූපං ශ්‍රුත්වා දෘෂ්ට්වා ච මේෂපාලකා ඊශ්වරස්‍ය ගුණානුවාදං ධන්‍යවාදඤ්ච කුර්ව්වාණාඃ පරාවෘත්‍ය යයුඃ|
Pea naʻe liu mai ʻae kau tauhi sipi, ʻo fakamālō mo fakafetaʻi ki he ʻOtua, koeʻuhi ko e ngaahi meʻa kotoa pē kuo nau fanongo mo mamata ai, ʻo hangē ko ia ne fakahā kiate kinautolu.
21 අථ බාලකස්‍ය ත්වක්ඡේදනකාලේ(අ)ෂ්ටමදිවසේ සමුපස්ථිතේ තස්‍ය ගර්බ්භස්ථිතේඃ පුර්ව්වං ස්වර්ගීයදූතෝ යථාඥාපයත් තදනුරූපං තේ තන්නාමධේයං යීශුරිති චක්‍රිරේ|
Pea ʻi heʻene kakato ʻae ʻaho ʻe valu naʻe kamu ʻae tama, pea ui hono huafa ko Sisu, ʻaia naʻe fakahingoa ʻe he ʻāngelo kae teʻeki tuituʻia ia ʻi he manāva.
22 තතඃ පරං මූසාලිඛිතව්‍යවස්ථායා අනුසාරේණ මරියමඃ ශුචිත්වකාල උපස්ථිතේ,
Pea kuo hili ʻae ngaahi ʻaho ʻo ʻena fakamaʻa, ʻo fakatatau ki he fono ʻa Mōsese, naʻa nau ʻomi ia ki Selūsalema ke ʻatu [ia ]ki he ʻEiki;
23 "ප්‍රථමජඃ සර්ව්වඃ පුරුෂසන්තානඃ පරමේශ්වරේ සමර්ප්‍යතාං," ඉති පරමේශ්වරස්‍ය ව්‍යවස්ථයා
(ʻO hangē ko ia kuo tohi ʻi he fono ʻae ʻEiki, “Ko e tama kotoa pe, ʻae ʻolopoʻou, ʻe ui ia ko e tapu ki he ʻEiki;”)
24 යීශුං පරමේශ්වරේ සමර්පයිතුම් ශාස්ත්‍රීයවිධ්‍යුක්තං කපෝතද්වයං පාරාවතශාවකද්වයං වා බලිං දාතුං තේ තං ගෘහීත්වා යිරූශාලමම් ආයයුඃ|
Pea ke ʻatu ʻae feilaulau, ʻo fakatatau mo ia ʻoku fakahā mai ʻi he fono ʻae ʻEiki, “Ko e ongo kulukulu, pe ko e lupe mui ʻe ua.”
25 යිරූශාලම්පුරනිවාසී ශිමියෝන්නාමා ධාර්ම්මික ඒක ආසීත් ස ඉස්‍රායේලඃ සාන්ත්වනාමපේක්‍ෂ්‍ය තස්ථෞ කිඤ්ච පවිත්‍ර ආත්මා තස්මින්නාවිර්භූතඃ|
Pea vakai, naʻe ʻi Selūsalema ʻae tangata, ko Simione hono hingoa; pea naʻe angatonu ʻae tangata ko ia mo faʻa lotu, mo tatali ki he fiemālieʻanga ʻo ʻIsileli: pea naʻe ʻiate ia ʻae Laumālie Māʻoniʻoni.
26 අපරං ප්‍රභුණා පරමේශ්වරේණාභිෂික්තේ ත්‍රාතරි ත්වයා න දෘෂ්ටේ ත්වං න මරිෂ්‍යසීති වාක්‍යං පවිත්‍රේණ ආත්මනා තස්ම ප්‍රාකථ්‍යත|
Pea naʻe fakahā mai kiate ia ʻe he Laumālie Māʻoniʻoni, ʻe ʻikai mate ia, kaeʻoua ke ne mamata ki he Kalaisi ʻae ʻEiki.
27 අපරඤ්ච යදා යීශෝඃ පිතා මාතා ච තදර්ථං ව්‍යවස්ථානුරූපං කර්ම්ම කර්ත්තුං තං මන්දිරම් ආනින්‍යතුස්තදා
Pea haʻu ia ʻi he Laumālie ki he falelotu tatau ki hono anga ʻoe fono,
28 ශිමියෝන් ආත්මන ආකර්ෂණේන මන්දිරමාගත්‍ය තං ක්‍රෝඩේ නිධාය ඊශ්වරස්‍ය ධන්‍යවාදං කෘත්වා කථයාමාස, යථා,
Naʻa ne toki toʻo hake ia ʻi hono nima, pea fakafetaʻi ki he ʻOtua, ʻo ne pehē,
29 හේ ප්‍රභෝ තව දාසෝයං නිජවාක්‍යානුසාරතඃ| ඉදානීන්තු සකල්‍යාණෝ භවතා සංවිසෘජ්‍යතාම්|
“ʻE ʻEiki, ko eni, ʻoku ke tukuange ʻa hoʻo tamaioʻeiki ke fononga ʻi he fiemālie, ʻO hangē ko hoʻo folofola:
30 යතඃ සකලදේශස්‍ය දීප්තයේ දීප්තිරූපකං|
He kuo mamata ʻa hoku mata ki hoʻo fakamoʻui,
31 ඉස්‍රායේලීයලෝකස්‍ය මහාගෞරවරූපකං|
ʻAia kuo ke teuteu ʻi he ʻao ʻoe kakai kotoa pē;
32 යං ත්‍රායකං ජනානාන්තු සම්මුඛේ ත්වමජීජනඃ| සඒව විද්‍යතේ(අ)ස්මාකං ධ්‍රවං නයනනගෝචරේ||
Ko e maama ke fakamaamaʻaki ʻae Senitaile, Mo e nāunau ʻo hoʻo kakai ko ʻIsileli.”
33 තදානීං තේනෝක්තා ඒතාඃ සකලාඃ කථාඃ ශ්‍රුත්වා තස්‍ය මාතා යූෂඵ් ච විස්මයං මේනාතේ|
Pea ofo ʻa Siosefa mo ʻene faʻē ʻi he ngaahi meʻa ko ia naʻe fakahā ʻiate ia.
34 තතඃ පරං ශිමියෝන් තේභ්‍ය ආශිෂං දත්ත්වා තන්මාතරං මරියමම් උවාච, පශ්‍ය ඉස්‍රායේලෝ වංශමධ්‍යේ බහූනාං පාතනායෝත්ථාපනාය ච තථා විරෝධපාත්‍රං භවිතුං, බහූනාං ගුප්තමනෝගතානාං ප්‍රකටීකරණාය බාලකෝයං නියුක්තෝස්ති|
Pea tāpuakiʻi ʻe Simione ʻakinaua, ʻo ne pehē ki heʻene faʻē ko Mele, “Vakai, kuo fokotuʻu ʻae tamasiʻi ni ko e tūkiaʻanga mo e toetuʻuʻanga ʻoe tokolahi ʻi ʻIsileli pea ko e fakaʻilonga ke lea kovi [ki ai];
35 තස්මාත් තවාපි ප්‍රාණාඃ ශූලේන ව්‍යත්ස්‍යන්තේ|
koeʻuhi ke hā ai ʻae ngaahi mahalo ʻoe loto ʻoe tokolahi: (ʻio, ʻe tui pea ʻasi ʻae heletā ʻi ho laumālie foki.”)
36 අපරඤ්ච ආශේරස්‍ය වංශීයඵිනූයේලෝ දුහිතා හන්නාඛ්‍යා අතිජරතී භවිෂ්‍යද්වාදින්‍යේකා යා විවාහාත් පරං සප්ත වත්සරාන් පත්‍යා සහ න්‍යවසත් තතෝ විධවා භූත්වා චතුරශීතිවර්ෂවයඃපර‍්‍ය්‍යනතං
Pea naʻe ʻi ai ʻae fefine palōfita ko ʻAna, ko e ʻofefine ʻo Fanueli, ʻi he faʻahinga ʻo ʻAsa: naʻe lahi hono motuʻa, pea naʻa na nonofo mo [hono ]husepāniti ʻi he taʻu ʻe fitu talu ʻene tāupoʻou;
37 මන්දිරේ ස්ථිත්වා ප්‍රාර්ථනෝපවාසෛර්දිවානිශම් ඊශ්වරම් අසේවත සාපි ස්ත්‍රී තස්මින් සමයේ මන්දිරමාගත්‍ය
ka ka nofo ai pe ia ko e fefine ia kuo mate hono husepāniti, pea kuo valungofulu ma fā ʻae taʻu [ʻo ʻene motuʻa], pea ne ʻikai mahuʻi ia mei he falelotu lahi, ka naʻa ne ngāue ʻi he ʻaukai mo e faʻa lotu he pō mo e ʻaho.
38 පරමේශ්වරස්‍ය ධන්‍යවාදං චකාර, යිරූශාලම්පුරවාසිනෝ යාවන්තෝ ලෝකා මුක්තිමපේක්‍ෂ්‍ය ස්ථිතාස්තාන් යීශෝර්වෘත්තාන්තං ඥාපයාමාස|
Pea ʻi heʻene haʻu ʻo feʻunga mo ia, naʻa ne ʻatu foki ʻae fakafetaʻi ki he ʻEiki, ʻo ne fakahā ia kiate kinautolu kotoa pē naʻe tatali ki he huhuʻi ʻi Selūsalema.
39 ඉත්ථං පරමේශ්වරස්‍ය ව්‍යවස්ථානුසාරේණ සර්ව්වේෂු කර්ම්මසු කෘතේෂු තෞ පුනශ්ච ගාලීලෝ නාසරත්නාමකං නිජනගරං ප්‍රතස්ථාතේ|
Pea hili ʻena fai ʻae ngaahi meʻa kotoa pē, ʻo fakatatau ki he fono ʻae ʻEiki, naʻa nau foki mai ki Kāleli, ki hona kolo ko Nāsaleti.
40 තත්පශ්චාද් බාලකඃ ශරීරේණ වෘද්ධිමේත්‍ය ඥානේන පරිපූර්ණ ආත්මනා ශක්තිමාංශ්ච භවිතුමාරේභේ තථා තස්මින් ඊශ්වරානුග්‍රහෝ බභූව|
Pea tupu ʻae tamasiʻi, pea mālohi ʻi he laumālie, pea fonu ia ʻi he poto: pea naʻe ʻiate ia ʻae ʻofa ʻae ʻOtua.
41 තස්‍ය පිතා මාතා ච ප්‍රතිවර්ෂං නිස්තාරෝත්සවසමයේ යිරූශාලමම් අගච්ඡතාම්|
Pea naʻe ʻalu ʻene mātuʻa ʻi he taʻu kotoa pē ki Selūsalema, ki he kātoanga [ʻoe Lakaatu].
42 අපරඤ්ච යීශෞ ද්වාදශවර්ෂවයස්කේ සති තෞ පර්ව්වසමයස්‍ය රීත්‍යනුසාරේණ යිරූශාලමං ගත්වා
Pea kuo hongofulu ma ua hono taʻu, pea nau ō hake ki Selūsalema, ʻo hangē ko hono anga ʻoe kātoanga.
43 පාර්ව්වණං සම්පාද්‍ය පුනරපි ව්‍යාඝුය්‍ය යාතඃ කින්තු යීශුර්බාලකෝ යිරූශාලමි තිෂ්ඨති| යූෂඵ් තන්මාතා ච තද් අවිදිත්වා
Pea kuo nau fakaʻosi ʻae ngaahi ʻaho, ka ʻi heʻenau liliu mai, naʻe nofo pe ʻae tama ko Sisu ʻi Selūsalema: pea naʻe ʻikai ʻilo ʻe Siosefa mo ʻene faʻē.
44 ස සඞ්ගිභිඃ සහ විද්‍යත ඒතච්ච බුද්ව්වා දිනෛකගම්‍යමාර්ගං ජග්මතුඃ| කින්තු ශේෂේ ඥාතිබන්ධූනාං සමීපේ මෘගයිත්වා තදුද්දේශමප්‍රාප්‍ය
Ka naʻe mahalo ʻakinaua ʻoku ʻi he fononga ia, pea fononga ʻi he ʻaho ʻe taha; pea [toki ]kumi ia ʻi hona kāinga mo e kau fononga.
45 තෞ පුනරපි යිරූශාලමම් පරාවෘත්‍යාගත්‍ය තං මෘගයාඤ්චක්‍රතුඃ|
Pea ʻi he ʻikai te na ʻilo ia, naʻa na foki atu ki Selūsalema, ko hono kumi.
46 අථ දිනත්‍රයාත් පරං පණ්ඩිතානාං මධ්‍යේ තේෂාං කථාඃ ශෘණ්වන් තත්ත්වං පෘච්ඡංශ්ච මන්දිරේ සමුපවිෂ්ටඃ ස තාභ්‍යාං දෘෂ්ටඃ|
Pea pehē, kuo hili ʻae ʻaho ʻe tolu, pea na [toki ]ʻilo ia ʻi he falelotu lahi, ʻoku nofo ʻi he haʻohaʻonga ʻoe kau akonaki, ʻo fakafanongo kiate kinautolu, mo fakafehuʻi kiate kinautolu.
47 තදා තස්‍ය බුද්ධ්‍යා ප්‍රත්‍යුත්තරෛශ්ච සර්ව්වේ ශ්‍රෝතාරෝ විස්මයමාපද්‍යන්තේ|
Pea ko kinautolu kotoa pē naʻe fanongo kiate ia, naʻa nau ofo ʻi heʻene poto mo ʻene tali ʻae fehuʻi.
48 තාදෘශං දෘෂ්ට්වා තස්‍ය ජනකෝ ජනනී ච චමච්චක්‍රතුඃ කිඤ්ච තස්‍ය මාතා තමවදත්, හේ පුත්‍ර, කථමාවාං ප්‍රතීත්ථං සමාචරස්ත්වම්? පශ්‍ය තව පිතාහඤ්ච ශෝකාකුලෞ සන්තෞ ත්වාමන්විච්ඡාවඃ ස්ම|
Pea ʻi heʻena mamata kiate ia, ne na ofo ai ʻaupito: pea pehē ʻe heʻene faʻē kiate ia, “Tama, ko e hā kuo ke fai pehē ai kiate kimaua? Vakai, ko hoʻo tamai mo au kuo ma kumi koe ʻi he mamahi.”
49 තතඃ සෝවදත් කුතෝ මාම් අන්වෛච්ඡතං? පිතුර්ගෘහේ මයා ස්ථාතව්‍යම් ඒතත් කිං යුවාභ්‍යාං න ඥායතේ?
Pea pehē ʻe ia kiate kinaua, “Ko e hā ʻoku mo kumi ai au? ʻIkai te mo ʻilo ʻoku ʻaʻaku ke fai ʻae ngāue ʻa ʻeku Tamai?”
50 කින්තු තෞ තස්‍යෛතද්වාක්‍යස්‍ය තාත්පර‍්‍ය්‍යං බෝද්ධුං නාශක්නුතාං|
Ka naʻe ʻikai te na ʻilo [hono ʻuhinga ]ʻoe lea ne ne lea ʻaki kiate kinaua.
51 තතඃ පරං ස තාභ්‍යාං සහ නාසරතං ගත්වා තයෝර්වශීභූතස්තස්ථෞ කින්තු සර්ව්වා ඒතාඃ කථාස්තස්‍ය මාතා මනසි ස්ථාපයාමාස|
Pea ʻalu hifo ia mo kinaua, ʻo hoko ki Nāsaleti, pea anganofo ia kiate kinaua: ka naʻe faʻo ʻe heʻene faʻē ʻae ngaahi lea ni kotoa pē ki hono loto.
52 අථ යීශෝ ර්බුද්ධිඃ ශරීරඤ්ච තථා තස්මින් ඊශ්වරස්‍ය මානවානාඤ්චානුග්‍රහෝ වර්ද්ධිතුම් ආරේභේ|
Pea tupulaki ʻae poto ʻia Sisu mo e lahi, pea naʻe ʻofeina ia ʻe he ʻOtua mo e tangata.
