പ്രേരിതാഃ 17
1 പൗലസീലൗ ആമ്ഫിപല്യാപല്ലോനിയാനഗരാഭ്യാം ഗത്വാ യത്ര യിഹൂദീയാനാം ഭജനഭവനമേകമ് ആസ്തേ തത്ര ഥിഷലനീകീനഗര ഉപസ്ഥിതൗ|
After Paul and Silas had passed through Amphipolis and Apollonia they arrived at Thessalonica, where there was a Jewish synagogue.
2 തദാ പൗലഃ സ്വാചാരാനുസാരേണ തേഷാം സമീപം ഗത്വാ വിശ്രാമവാരത്രയേ തൈഃ സാർദ്ധം ധർമ്മപുസ്തകീയകഥായാ വിചാരം കൃതവാൻ|
As usual, Paul went into the synagogue and over the course of three Sabbaths he debated with them using the Scriptures.
3 ഫലതഃ ഖ്രീഷ്ടേന ദുഃഖഭോഗഃ കർത്തവ്യഃ ശ്മശാനദുത്ഥാനഞ്ച കർത്തവ്യം യുഷ്മാകം സന്നിധൗ യസ്യ യീശോഃ പ്രസ്താവം കരോമി സ ഈശ്വരേണാഭിഷിക്തഃ സ ഏതാഃ കഥാഃ പ്രകാശ്യ പ്രമാണം ദത്വാ സ്ഥിരീകൃതവാൻ|
He explained what the Scriptures meant, proving that the Messiah had to die and rise from the dead. “This Jesus I'm telling you about—he is the Messiah,” he told them.
4 തസ്മാത് തേഷാം കതിപയജനാ അന്യദേശീയാ ബഹവോ ഭക്തലോകാ ബഹ്യഃ പ്രധാനനാര്യ്യശ്ച വിശ്വസ്യ പൗലസീലയോഃ പശ്ചാദ്ഗാമിനോ ജാതാഃ|
Some of them were convinced and joined Paul and Silas, along with many Greek-speaking worshipers and some leading women of the town.
5 കിന്തു വിശ്വാസഹീനാ യിഹൂദീയലോകാ ഈർഷ്യയാ പരിപൂർണാഃ സന്തോ ഹടട്സ്യ കതിനയലമ്പടലോകാൻ സങ്ഗിനഃ കൃത്വാ ജനതയാ നഗരമധ്യേ മഹാകലഹം കൃത്വാ യാസോനോ ഗൃഹമ് ആക്രമ്യ പ്രേരിതാൻ ധൃത്വാ ലോകനിവഹസ്യ സമീപമ് ആനേതും ചേഷ്ടിതവന്തഃ|
But the Jews became jealous and with some rabble-rousers they gathered from the marketplace they formed a mob. They rioted in the town, and attacked Jason's house. They tried to find Paul and Silas so they could bring them before the people.
6 തേഷാമുദ്ദേശമ് അപ്രാപ്യ ച യാസോനം കതിപയാൻ ഭ്രാതൃംശ്ച ധൃത്വാ നഗരാധിപതീനാം നികടമാനീയ പ്രോച്ചൈഃ കഥിതവന്തോ യേ മനുഷ്യാ ജഗദുദ്വാടിതവന്തസ്തേ ഽത്രാപ്യുപസ്ഥിതാഃ സന്തി,
When they couldn't find them they dragged Jason and some of the other believers before the town leaders, shouting, “These people are famous for causing trouble, turning the world upside down. Now they've come here,
7 ഏഷ യാസോൻ ആതിഥ്യം കൃത്വാ താൻ ഗൃഹീതവാൻ| യീശുനാമക ഏകോ രാജസ്തീതി കഥയന്തസ്തേ കൈസരസ്യാജ്ഞാവിരുദ്ധം കർമ്മ കുർവ്വതി|
and Jason has made them welcome in his house. They all defy Caesar's decrees, committing treason by saying there is another king called Jesus.”
8 തേഷാം കഥാമിമാം ശ്രുത്വാ ലോകനിവഹോ നഗരാധിപതയശ്ച സമുദ്വിഗ്നാ അഭവൻ|
The people and the leaders of the town were very disturbed when they heard this.
9 തദാ യാസോനസ്തദന്യേഷാഞ്ച ധനദണ്ഡം ഗൃഹീത്വാ താൻ പരിത്യക്തവന്തഃ|
So they made Jason and the others post bail before they let them go.
10 തതഃ പരം ഭ്രാതൃഗണോ രജന്യാം പൗലസീലൗ ശീഘ്രം ബിരയാനഗരം പ്രേഷിതവാൻ തൗ തത്രോപസ്ഥായ യിഹൂദീയാനാം ഭജനഭവനം ഗതവന്തൗ|
The believers had Paul and Silas leave for Berea that very night. When they arrived in Berea they went to the Jewish synagogue.
11 തത്രസ്ഥാ ലോകാഃ ഥിഷലനീകീസ്ഥലോകേഭ്യോ മഹാത്മാന ആസൻ യത ഇത്ഥം ഭവതി ന വേതി ജ്ഞാതും ദിനേ ദിനേ ധർമ്മഗ്രന്ഥസ്യാലോചനാം കൃത്വാ സ്വൈരം കഥാമ് അഗൃഹ്ലൻ|
The people there had a better attitude than those in Thessalonica in that they were very quick to accept the word, and every day they examined the Scriptures to make sure what they were told was right.
12 തസ്മാദ് അനേകേ യിഹൂദീയാ അന്യദേശീയാനാം മാന്യാ സ്ത്രിയഃ പുരുഷാശ്ചാനേകേ വ്യശ്വസൻ|
As a result many of them became believers, along with some highly-placed Greek women and men.
13 കിന്തു ബിരയാനഗരേ പൗലേനേശ്വരീയാ കഥാ പ്രചാര്യ്യത ഇതി ഥിഷലനീകീസ്ഥാ യിഹൂദീയാ ജ്ഞാത്വാ തത്സ്ഥാനമപ്യാഗത്യ ലോകാനാം കുപ്രവൃത്തിമ് അജനയൻ|
But when the Jews in Thessalonica heard that Paul was also spreading the word of God in Berea, they went there and caused the same kind of trouble, stirring up the crowds.
14 അതഏവ തസ്മാത് സ്ഥാനാത് സമുദ്രേണ യാന്തീതി ദർശയിത്വാ ഭ്രാതരഃ ക്ഷിപ്രം പൗലം പ്രാഹിണ്വൻ കിന്തു സീലതീമഥിയൗ തത്ര സ്ഥിതവന്തൗ|
Immediately the believers sent Paul to the coast, while Silas and Timothy remained behind.
15 തതഃ പരം പൗലസ്യ മാർഗദർശകാസ്തമ് ആഥീനീനഗര ഉപസ്ഥാപയൻ പശ്ചാദ് യുവാം തൂർണമ് ഏതത് സ്ഥാനം ആഗമിഷ്യഥഃ സീലതീമഥിയൗ പ്രതീമാമ് ആജ്ഞാം പ്രാപ്യ തേ പ്രത്യാഗതാഃ|
Those escorting Paul took him as far as Athens, and then returned with instructions from Paul to Silas and Timothy that they should join him there as soon as possible.
16 പൗല ആഥീനീനഗരേ താവപേക്ഷ്യ തിഷ്ഠൻ തന്നഗരം പ്രതിമാഭിഃ പരിപൂർണം ദൃഷ്ട്വാ സന്തപ്തഹൃദയോ ഽഭവത്|
While Paul was waiting for them in Athens he was very troubled to see all the idolatry in the city.
17 തതഃ സ ഭജനഭവനേ യാൻ യിഹൂദീയാൻ ഭക്തലോകാംശ്ച ഹട്ടേ ച യാൻ അപശ്യത് തൈഃ സഹ പ്രതിദിനം വിചാരിതവാൻ|
He debated in the synagogue with the Jews and those who worshiped God, as well as in the marketplace with those he happened to meet from day to day.
18 കിന്ത്വിപികൂരീയമതഗ്രഹിണഃ സ്തോയികീയമതഗ്രാഹിണശ്ച കിയന്തോ ജനാസ്തേന സാർദ്ധം വ്യവദന്ത| തത്ര കേചിദ് അകഥയൻ ഏഷ വാചാലഃ കിം വക്തുമ് ഇച്ഛതി? അപരേ കേചിദ് ഏഷ ജനഃ കേഷാഞ്ചിദ് വിദേശീയദേവാനാം പ്രചാരക ഇത്യനുമീയതേ യതഃ സ യീശുമ് ഉത്ഥിതിഞ്ച പ്രചാരയത്|
Some Epicurean and Stoic philosophers also argued with him. “What is he going on about?” they wondered. Others concluded, “He seems to be teaching about some foreign gods,” because he was speaking about Jesus and the resurrection.
19 തേ തമ് അരേയപാഗനാമ വിചാരസ്ഥാനമ് ആനീയ പ്രാവോചൻ ഇദം യന്നവീനം മതം ത്വം പ്രാചീകശ ഇദം കീദൃശം ഏതദ് അസ്മാൻ ശ്രാവയ;
So they took him to the Areopagus, and asked him, “Please tell us about this new teaching that you're promoting.
20 യാമിമാമ് അസമ്ഭവകഥാമ് അസ്മാകം കർണഗോചരീകൃതവാൻ അസ്യാ ഭാവാർഥഃ ക ഇതി വയം ജ്ഞാതുമ് ഇച്ഛാമഃ|
We're hearing from you things that sound odd to us, so we'd like to know what they mean.”
21 തദാഥീനീനിവാസിനസ്തന്നഗരപ്രവാസിനശ്ച കേവലം കസ്യാശ്ചന നവീനകഥായാഃ ശ്രവണേന പ്രചാരണേന ച കാലമ് അയാപയൻ|
(All the Athenians, including foreigners who lived there, spent their whole time doing nothing except explaining or listening to something new.)
22 പൗലോഽരേയപാഗസ്യ മധ്യേ തിഷ്ഠൻ ഏതാം കഥാം പ്രചാരിതവാൻ, ഹേ ആഥീനീയലോകാ യൂയം സർവ്വഥാ ദേവപൂജായാമ് ആസക്താ ഇത്യഹ പ്രത്യക്ഷം പശ്യാമി|
Paul stood up right in the middle of the Areopagus and said, “People of Athens, I notice you are very religious about everything.
23 യതഃ പര്യ്യടനകാലേ യുഷ്മാകം പൂജനീയാനി പശ്യൻ ‘അവിജ്ഞാതേശ്വരായ’ ഏതല്ലിപിയുക്താം യജ്ഞവേദീമേകാം ദൃഷ്ടവാൻ; അതോ ന വിദിത്വാ യം പൂജയധ്വേ തസ്യൈവ തത്വം യുഷ്മാൻ പ്രതി പ്രചാരയാമി|
As I was walking along, looking at your shrines, I found an altar that had the inscription, ‘To an Unknown God.’ This unknown God whom you worship is the one I'm describing to you.
24 ജഗതോ ജഗത്സ്ഥാനാം സർവ്വവസ്തൂനാഞ്ച സ്രഷ്ടാ യ ഈശ്വരഃ സ സ്വർഗപൃഥിവ്യോരേകാധിപതിഃ സൻ കരനിർമ്മിതമന്ദിരേഷു ന നിവസതി;
The God who created the world and everything in it, the Lord of heaven and earth, doesn't live in temples we make.
25 സ ഏവ സർവ്വേഭ്യോ ജീവനം പ്രാണാൻ സർവ്വസാമഗ്രീശ്ച പ്രദദാതി; അതഏവ സ കസ്യാശ്ചിത് സാമഗ്യ്രാ അഭാവഹേതോ ർമനുഷ്യാണാം ഹസ്തൈഃ സേവിതോ ഭവതീതി ന|
He doesn't need to be served by us as if he needed anything, since he is the source of all life for every living being.
26 സ ഭൂമണ്ഡലേ നിവാസാർഥമ് ഏകസ്മാത് ശോണിതാത് സർവ്വാൻ മനുഷ്യാൻ സൃഷ്ട്വാ തേഷാം പൂർവ്വനിരൂപിതസമയം വസതിസീമാഞ്ച നിരചിനോത്;
From one man he made all the peoples who live on the earth, and decided beforehand when and where they should live.
27 തസ്മാത് ലോകൈഃ കേനാപി പ്രകാരേണ മൃഗയിത്വാ പരമേശ്വരസ്യ തത്വം പ്രാപ്തും തസ്യ ഗവേഷണം കരണീയമ്|
God's purpose was that they should seek him, hoping they would reach out for him and find him—though he isn't far from any one of us.
28 കിന്തു സോഽസ്മാകം കസ്മാച്ചിദപി ദൂരേ തിഷ്ഠതീതി നഹി, വയം തേന നിശ്വസനപ്രശ്വസനഗമനാഗമനപ്രാണധാരണാനി കുർമ്മഃ, പുനശ്ച യുഷ്മാകമേവ കതിപയാഃ കവയഃ കഥയന്തി ‘തസ്യ വംശാ വയം സ്മോ ഹി’ ഇതി|
In him we live, move, and exist. Just as one of your own poets wrote, ‘We are his family.’
29 അതഏവ യദി വയമ് ഈശ്വരസ്യ വംശാ ഭവാമസ്തർഹി മനുഷ്യൈ ർവിദ്യയാ കൗശലേന ച തക്ഷിതം സ്വർണം രൂപ്യം ദൃഷദ് വൈതേഷാമീശ്വരത്വമ് അസ്മാഭി ർന ജ്ഞാതവ്യം|
Since we are his family we shouldn't think that God is like gold, or silver, or stone, shaped by human artistry and thinking.
30 തേഷാം പൂർവ്വീയലോകാനാമ് അജ്ഞാനതാം പ്രതീശ്വരോ യദ്യപി നാവാധത്ത തഥാപീദാനീം സർവ്വത്ര സർവ്വാൻ മനഃ പരിവർത്തയിതുമ് ആജ്ഞാപയതി,
God disregarded people's ignorance in the past, but now he commands everyone everywhere to repent.
31 യതഃ സ്വനിയുക്തേന പുരുഷേണ യദാ സ പൃഥിവീസ്ഥാനാം സർവ്വലോകാനാം വിചാരം കരിഷ്യതി തദ്ദിനം ന്യരൂപയത്; തസ്യ ശ്മശാനോത്ഥാപനേന തസ്മിൻ സർവ്വേഭ്യഃ പ്രമാണം പ്രാദാത്|
For he has set a time when he will rightly judge the world by the man he has appointed, and he proved to everyone that he is the one by raising him from the dead.”
32 തദാ ശ്മശാനാദ് ഉത്ഥാനസ്യ കഥാം ശ്രുത്വാ കേചിദ് ഉപാഹമൻ, കേചിദവദൻ ഏനാം കഥാം പുനരപി ത്വത്തഃ ശ്രോഷ്യാമഃ|
Some of them laughed when they heard about the resurrection of the dead, while others said, “Please come back so we can hear more about this later.”
33 തതഃ പൗലസ്തേഷാം സമീപാത് പ്രസ്ഥിതവാൻ|
So Paul left them.
34 തഥാപി കേചില്ലോകാസ്തേന സാർദ്ധം മിലിത്വാ വ്യശ്വസൻ തേഷാം മധ്യേ ഽരേയപാഗീയദിയനുസിയോ ദാമാരീനാമാ കാചിന്നാരീ കിയന്തോ നരാശ്ചാസൻ|
A few men joined him and trusted in God, including Dionysius, a member of the Areopagus, as well as a woman called Damaris, and some others.
