ಪ್ರೇರಿತಾಃ 7
1 ತತಃ ಪರಂ ಮಹಾಯಾಜಕಃ ಪೃಷ್ಟವಾನ್, ಏಷಾ ಕಥಾಂ ಕಿಂ ಸತ್ಯಾ?
Then the high priest asked, ‘Is this true?’
2 ತತಃ ಸ ಪ್ರತ್ಯವದತ್, ಹೇ ಪಿತರೋ ಹೇ ಭ್ರಾತರಃ ಸರ್ವ್ವೇ ಲಾಕಾ ಮನಾಂಸಿ ನಿಧದ್ಧ್ವಂ| ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷ ಇಬ್ರಾಹೀಮ್ ಹಾರಣ್ನಗರೇ ವಾಸಕರಣಾತ್ ಪೂರ್ವ್ವಂ ಯದಾ ಅರಾಮ್-ನಹರಯಿಮದೇಶೇ ಆಸೀತ್ ತದಾ ತೇಜೋಮಯ ಈಶ್ವರೋ ದರ್ಶನಂ ದತ್ವಾ
Stephen replied, ‘Brothers and fathers, hear what I have to say. God, who manifests himself in the glory, appeared to our ancestor Abraham when he was in Mesopotamia, and before he settled in Haran, and said to him –
3 ತಮವದತ್ ತ್ವಂ ಸ್ವದೇಶಜ್ಞಾತಿಮಿತ್ರಾಣಿ ಪರಿತ್ಯಜ್ಯ ಯಂ ದೇಶಮಹಂ ದರ್ಶಯಿಷ್ಯಾಮಿ ತಂ ದೇಶಂ ವ್ರಜ|
“Leave your country and your people, and come into the country that I will show you.”
4 ಅತಃ ಸ ಕಸ್ದೀಯದೇಶಂ ವಿಹಾಯ ಹಾರಣ್ನಗರೇ ನ್ಯವಸತ್, ತದನನ್ತರಂ ತಸ್ಯ ಪಿತರಿ ಮೃತೇ ಯತ್ರ ದೇಶೇ ಯೂಯಂ ನಿವಸಥ ಸ ಏನಂ ದೇಶಮಾಗಚ್ಛತ್|
And so Abraham left the country of the Chaldaeans and settled in Haran; and from there, after his father’s death, God caused him to migrate into this country, in which you are now living.
5 ಕಿನ್ತ್ವೀಶ್ವರಸ್ತಸ್ಮೈ ಕಮಪ್ಯಧಿಕಾರಮ್ ಅರ್ಥಾದ್ ಏಕಪದಪರಿಮಿತಾಂ ಭೂಮಿಮಪಿ ನಾದದಾತ್; ತದಾ ತಸ್ಯ ಕೋಪಿ ಸನ್ತಾನೋ ನಾಸೀತ್ ತಥಾಪಿ ಸನ್ತಾನೈಃ ಸಾರ್ದ್ಧಮ್ ಏತಸ್ಯ ದೇಶಸ್ಯಾಧಿಕಾರೀ ತ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯಸೀತಿ ತಮ್ಪ್ರತ್ಯಙ್ಗೀಕೃತವಾನ್|
God did not at that time give him any part of it, not even a foot of ground. But he promised to give him possession of it and his descendants after him, though at that time he had no child.
6 ಈಶ್ವರ ಇತ್ಥಮ್ ಅಪರಮಪಿ ಕಥಿತವಾನ್ ತವ ಸನ್ತಾನಾಃ ಪರದೇಶೇ ನಿವತ್ಸ್ಯನ್ತಿ ತತಸ್ತದ್ದೇಶೀಯಲೋಕಾಶ್ಚತುಃಶತವತ್ಸರಾನ್ ಯಾವತ್ ತಾನ್ ದಾಸತ್ವೇ ಸ್ಥಾಪಯಿತ್ವಾ ತಾನ್ ಪ್ರತಿ ಕುವ್ಯವಹಾರಂ ಕರಿಷ್ಯನ್ತಿ|
God’s words were these – “Abraham’s descendants will live in a foreign country, where they will be enslaved and ill-treated for four hundred years.
7 ಅಪರಮ್ ಈಶ್ವರ ಏನಾಂ ಕಥಾಮಪಿ ಕಥಿತವಾನ್, ಯೇ ಲೋಕಾಸ್ತಾನ್ ದಾಸತ್ವೇ ಸ್ಥಾಪಯಿಷ್ಯನ್ತಿ ತಾಲ್ಲೋಕಾನ್ ಅಹಂ ದಣ್ಡಯಿಷ್ಯಾಮಿ, ತತಃ ಪರಂ ತೇ ಬಹಿರ್ಗತಾಃ ಸನ್ತೋ ಮಾಮ್ ಅತ್ರ ಸ್ಥಾನೇ ಸೇವಿಷ್ಯನ್ತೇ|
But I myself will judge the nation, to which they will be enslaved,” God said, “and after that they will leave the country and worship me in this place.”
8 ಪಶ್ಚಾತ್ ಸ ತಸ್ಮೈ ತ್ವಕ್ಛೇದಸ್ಯ ನಿಯಮಂ ದತ್ತವಾನ್, ಅತ ಇಸ್ಹಾಕನಾಮ್ನಿ ಇಬ್ರಾಹೀಮ ಏಕಪುತ್ರೇ ಜಾತೇ, ಅಷ್ಟಮದಿನೇ ತಸ್ಯ ತ್ವಕ್ಛೇದಮ್ ಅಕರೋತ್| ತಸ್ಯ ಇಸ್ಹಾಕಃ ಪುತ್ರೋ ಯಾಕೂಬ್, ತತಸ್ತಸ್ಯ ಯಾಕೂಬೋಽಸ್ಮಾಕಂ ದ್ವಾದಶ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾ ಅಜಾಯನ್ತ|
Then God made with Abraham the covenant of circumcision; and under it Abraham became the father of Isaac, and circumcised him when he was eight days old; and Isaac became the father of Jacob; and Jacob of the Twelve Patriarchs.
9 ತೇ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾ ಈರ್ಷ್ಯಯಾ ಪರಿಪೂರ್ಣಾ ಮಿಸರದೇಶಂ ಪ್ರೇಷಯಿತುಂ ಯೂಷಫಂ ವ್ಯಕ್ರೀಣನ್|
The Patriarchs, out of jealousy, sold Joseph into slavery in Egypt; but God was with him,
10 ಕಿನ್ತ್ವೀಶ್ವರಸ್ತಸ್ಯ ಸಹಾಯೋ ಭೂತ್ವಾ ಸರ್ವ್ವಸ್ಯಾ ದುರ್ಗತೇ ರಕ್ಷಿತ್ವಾ ತಸ್ಮೈ ಬುದ್ಧಿಂ ದತ್ತ್ವಾ ಮಿಸರದೇಶಸ್ಯ ರಾಜ್ಞಃ ಫಿರೌಣಃ ಪ್ರಿಯಪಾತ್ರಂ ಕೃತವಾನ್ ತತೋ ರಾಜಾ ಮಿಸರದೇಶಸ್ಯ ಸ್ವೀಯಸರ್ವ್ವಪರಿವಾರಸ್ಯ ಚ ಶಾಸನಪದಂ ತಸ್ಮೈ ದತ್ತವಾನ್|
and delivered him out of all his troubles, and enabled him to win favour and show wisdom before Pharaoh, king of Egypt, who appointed him Governor of Egypt and of his whole household.
11 ತಸ್ಮಿನ್ ಸಮಯೇ ಮಿಸರ-ಕಿನಾನದೇಶಯೋ ರ್ದುರ್ಭಿಕ್ಷಹೇತೋರತಿಕ್ಲಿಷ್ಟತ್ವಾತ್ ನಃ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾ ಭಕ್ಷ್ಯದ್ರವ್ಯಂ ನಾಲಭನ್ತ|
Then a famine spread over the whole of Egypt and Canaan, causing great distress, and our ancestors could find no food.
12 ಕಿನ್ತು ಮಿಸರದೇಶೇ ಶಸ್ಯಾನಿ ಸನ್ತಿ, ಯಾಕೂಬ್ ಇಮಾಂ ವಾರ್ತ್ತಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪ್ರಥಮಮ್ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾನ್ ಮಿಸರಂ ಪ್ರೇಷಿತವಾನ್|
Hearing, however, that there was corn in Egypt, Jacob sent our ancestors there on their first visit.
13 ತತೋ ದ್ವಿತೀಯವಾರಗಮನೇ ಯೂಷಫ್ ಸ್ವಭ್ರಾತೃಭಿಃ ಪರಿಚಿತೋಽಭವತ್; ಯೂಷಫೋ ಭ್ರಾತರಃ ಫಿರೌಣ್ ರಾಜೇನ ಪರಿಚಿತಾ ಅಭವನ್|
In the course of their second visit, Joseph revealed himself to his brothers, and his family became known to Pharaoh.
14 ಅನನ್ತರಂ ಯೂಷಫ್ ಭ್ರಾತೃಗಣಂ ಪ್ರೇಷ್ಯ ನಿಜಪಿತರಂ ಯಾಕೂಬಂ ನಿಜಾನ್ ಪಞ್ಚಾಧಿಕಸಪ್ತತಿಸಂಖ್ಯಕಾನ್ ಜ್ಞಾತಿಜನಾಂಶ್ಚ ಸಮಾಹೂತವಾನ್|
Then Joseph sent an urgent invitation to his father Jacob and to his relatives, seventy-five persons in all;
15 ತಸ್ಮಾದ್ ಯಾಕೂಬ್ ಮಿಸರದೇಶಂ ಗತ್ವಾ ಸ್ವಯಮ್ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾಶ್ಚ ತಸ್ಮಿನ್ ಸ್ಥಾನೇಽಮ್ರಿಯನ್ತ|
and so Jacob went down into Egypt. There he died, and our ancestors also,
16 ತತಸ್ತೇ ಶಿಖಿಮಂ ನೀತಾ ಯತ್ ಶ್ಮಶಾನಮ್ ಇಬ್ರಾಹೀಮ್ ಮುದ್ರಾದತ್ವಾ ಶಿಖಿಮಃ ಪಿತು ರ್ಹಮೋರಃ ಪುತ್ರೇಭ್ಯಃ ಕ್ರೀತವಾನ್ ತತ್ಶ್ಮಶಾನೇ ಸ್ಥಾಪಯಾಞ್ಚಕ್ರಿರೇ|
and their bodies were removed to Shechem, and laid in the tomb which Abraham had bought for a sum of money from the sons of Hamor in Shechem.
17 ತತಃ ಪರಮ್ ಈಶ್ವರ ಇಬ್ರಾಹೀಮಃ ಸನ್ನಿಧೌ ಶಪಥಂ ಕೃತ್ವಾ ಯಾಂ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ಕೃತವಾನ್ ತಸ್ಯಾಃ ಪ್ರತಿಜ್ಞಾಯಾಃ ಫಲನಸಮಯೇ ನಿಕಟೇ ಸತಿ ಇಸ್ರಾಯೇಲ್ಲೋಕಾ ಸಿಮರದೇಶೇ ವರ್ದ್ಧಮಾನಾ ಬಹುಸಂಖ್ಯಾ ಅಭವನ್|
As the time drew near for the fulfilment of the promise which God had made to Abraham, the people increased largely in numbers in Egypt,
18 ಶೇಷೇ ಯೂಷಫಂ ಯೋ ನ ಪರಿಚಿನೋತಿ ತಾದೃಶ ಏಕೋ ನರಪತಿರುಪಸ್ಥಾಯ
until a new king, who knew nothing of Joseph, came to the throne.
19 ಅಸ್ಮಾಕಂ ಜ್ಞಾತಿಭಿಃ ಸಾರ್ದ್ಧಂ ಧೂರ್ತ್ತತಾಂ ವಿಧಾಯ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾನ್ ಪ್ರತಿ ಕುವ್ಯವಹರಣಪೂರ್ವ್ವಕಂ ತೇಷಾಂ ವಂಶನಾಶನಾಯ ತೇಷಾಂ ನವಜಾತಾನ್ ಶಿಶೂನ್ ಬಹಿ ರ್ನಿರಕ್ಷೇಪಯತ್|
This king acted deceitfully towards our people and ill-treated our ancestors, making them abandon their own infants, so that they should not be reared.
20 ಏತಸ್ಮಿನ್ ಸಮಯೇ ಮೂಸಾ ಜಜ್ಞೇ, ಸ ತು ಪರಮಸುನ್ದರೋಽಭವತ್ ತಥಾ ಪಿತೃಗೃಹೇ ಮಾಸತ್ರಯಪರ್ಯ್ಯನ್ತಂ ಪಾಲಿತೋಽಭವತ್|
It was just at this time that Moses was born. He was an exceedingly beautiful child, and for three months was brought up in his own father’s house;
21 ಕಿನ್ತು ತಸ್ಮಿನ್ ಬಹಿರ್ನಿಕ್ಷಿಪ್ತೇ ಸತಿ ಫಿರೌಣರಾಜಸ್ಯ ಕನ್ಯಾ ತಮ್ ಉತ್ತೋಲ್ಯ ನೀತ್ವಾ ದತ್ತಕಪುತ್ರಂ ಕೃತ್ವಾ ಪಾಲಿತವತೀ|
and, when he was abandoned, the daughter of Pharaoh found him and brought him up as her own son.
22 ತಸ್ಮಾತ್ ಸ ಮೂಸಾ ಮಿಸರದೇಶೀಯಾಯಾಃ ಸರ್ವ್ವವಿದ್ಯಾಯಾಃ ಪಾರದೃಷ್ವಾ ಸನ್ ವಾಕ್ಯೇ ಕ್ರಿಯಾಯಾಞ್ಚ ಶಕ್ತಿಮಾನ್ ಅಭವತ್|
So Moses was educated in all the learning of the Egyptians, and proved his ability both by his words and actions.
23 ಸ ಸಮ್ಪೂರ್ಣಚತ್ವಾರಿಂಶದ್ವತ್ಸರವಯಸ್ಕೋ ಭೂತ್ವಾ ಇಸ್ರಾಯೇಲೀಯವಂಶನಿಜಭ್ರಾತೃನ್ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಕರ್ತುಂ ಮತಿಂ ಚಕ್ರೇ|
When he was in his fortieth year, he resolved to visit his fellow Israelites;
24 ತೇಷಾಂ ಜನಮೇಕಂ ಹಿಂಸಿತಂ ದೃಷ್ಟ್ವಾ ತಸ್ಯ ಸಪಕ್ಷಃ ಸನ್ ಹಿಂಸಿತಜನಮ್ ಉಪಕೃತ್ಯ ಮಿಸರೀಯಜನಂ ಜಘಾನ|
and, seeing an Israelite ill-treated, he defended him, and avenged the man, who was being wronged, by striking down the Egyptian.
25 ತಸ್ಯ ಹಸ್ತೇನೇಶ್ವರಸ್ತಾನ್ ಉದ್ಧರಿಷ್ಯತಿ ತಸ್ಯ ಭ್ರಾತೃಗಣ ಇತಿ ಜ್ಞಾಸ್ಯತಿ ಸ ಇತ್ಯನುಮಾನಂ ಚಕಾರ, ಕಿನ್ತು ತೇ ನ ಬುಬುಧಿರೇ|
He thought his own people would understand that God was using him to save them; but they failed to do so.
26 ತತ್ಪರೇ ಽಹನಿ ತೇಷಾಮ್ ಉಭಯೋ ರ್ಜನಯೋ ರ್ವಾಕ್ಕಲಹ ಉಪಸ್ಥಿತೇ ಸತಿ ಮೂಸಾಃ ಸಮೀಪಂ ಗತ್ವಾ ತಯೋ ರ್ಮೇಲನಂ ಕರ್ತ್ತುಂ ಮತಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಕಥಯಾಮಾಸ, ಹೇ ಮಹಾಶಯೌ ಯುವಾಂ ಭ್ರಾತರೌ ಪರಸ್ಪರಮ್ ಅನ್ಯಾಯಂ ಕುತಃ ಕುರುಥಃ?
The next day he again appeared on the scene, when some of them were fighting, and tried to make peace between them. “Men,” he said, “you are brothers; how is it that you are ill-treating one another?”
27 ತತಃ ಸಮೀಪವಾಸಿನಂ ಪ್ರತಿ ಯೋ ಜನೋಽನ್ಯಾಯಂ ಚಕಾರ ಸ ತಂ ದೂರೀಕೃತ್ಯ ಕಥಯಾಮಾಸ, ಅಸ್ಮಾಕಮುಪರಿ ಶಾಸ್ತೃತ್ವವಿಚಾರಯಿತೃತ್ವಪದಯೋಃ ಕಸ್ತ್ವಾಂ ನಿಯುಕ್ತವಾನ್?
But the man who was ill-treating his fellow workman pushed Moses aside saying – “Who made you a ruler and judge over us?
28 ಹ್ಯೋ ಯಥಾ ಮಿಸರೀಯಂ ಹತವಾನ್ ತಥಾ ಕಿಂ ಮಾಮಪಿ ಹನಿಷ್ಯಸಿ?
Do you mean to make away with me as you did yesterday with that Egyptian?”
29 ತದಾ ಮೂಸಾ ಏತಾದೃಶೀಂ ಕಥಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ಪಲಾಯನಂ ಚಕ್ರೇ, ತತೋ ಮಿದಿಯನದೇಶಂ ಗತ್ವಾ ಪ್ರವಾಸೀ ಸನ್ ತಸ್ಥೌ, ತತಸ್ತತ್ರ ದ್ವೌ ಪುತ್ರೌ ಜಜ್ಞಾತೇ|
At these words Moses took to flight, and became an exile in Midian; and there he had two sons born to him.
30 ಅನನ್ತರಂ ಚತ್ವಾರಿಂಶದ್ವತ್ಸರೇಷು ಗತೇಷು ಸೀನಯಪರ್ವ್ವತಸ್ಯ ಪ್ರಾನ್ತರೇ ಪ್ರಜ್ವಲಿತಸ್ತಮ್ಬಸ್ಯ ವಹ್ನಿಶಿಖಾಯಾಂ ಪರಮೇಶ್ವರದೂತಸ್ತಸ್ಮೈ ದರ್ಶನಂ ದದೌ|
Forty years had passed when there appeared to him, in the desert of Mount Sinai, an angel in a flame of fire in a bush.
31 ಮೂಸಾಸ್ತಸ್ಮಿನ್ ದರ್ಶನೇ ವಿಸ್ಮಯಂ ಮತ್ವಾ ವಿಶೇಷಂ ಜ್ಞಾತುಂ ನಿಕಟಂ ಗಚ್ಛತಿ,
When Moses saw it, he was astonished at the vision; but on his going nearer to look at it more closely, the voice of the Lord was heard to say –
32 ಏತಸ್ಮಿನ್ ಸಮಯೇ, ಅಹಂ ತವ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾಣಾಮ್ ಈಶ್ವರೋಽರ್ಥಾದ್ ಇಬ್ರಾಹೀಮ ಈಶ್ವರ ಇಸ್ಹಾಕ ಈಶ್ವರೋ ಯಾಕೂಬ ಈಶ್ವರಶ್ಚ, ಮೂಸಾಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ಯೈತಾದೃಶೀ ವಿಹಾಯಸೀಯಾ ವಾಣೀ ಬಭೂವ, ತತಃ ಸ ಕಮ್ಪಾನ್ವಿತಃ ಸನ್ ಪುನ ರ್ನಿರೀಕ್ಷಿತುಂ ಪ್ರಗಲ್ಭೋ ನ ಬಭೂವ|
“I am the God of your ancestors, the God of Abraham, Isaac, and Jacob.” Moses trembled, and did not dare to look.
33 ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ತಂ ಜಗಾದ, ತವ ಪಾದಯೋಃ ಪಾದುಕೇ ಮೋಚಯ ಯತ್ರ ತಿಷ್ಠಸಿ ಸಾ ಪವಿತ್ರಭೂಮಿಃ|
Then the Lord said to him – “Take your sandals off your feet, for the spot where you are standing is holy ground.
34 ಅಹಂ ಮಿಸರದೇಶಸ್ಥಾನಾಂ ನಿಜಲೋಕಾನಾಂ ದುರ್ದ್ದಶಾಂ ನಿತಾನ್ತಮ್ ಅಪಶ್ಯಂ, ತೇಷಾಂ ಕಾತರ್ಯ್ಯೋಕ್ತಿಞ್ಚ ಶ್ರುತವಾನ್ ತಸ್ಮಾತ್ ತಾನ್ ಉದ್ಧರ್ತ್ತುಮ್ ಅವರುಹ್ಯಾಗಮಮ್; ಇದಾನೀಮ್ ಆಗಚ್ಛ ಮಿಸರದೇಶಂ ತ್ವಾಂ ಪ್ರೇಷಯಾಮಿ|
I have seen the oppression of my people who are in Egypt, and heard their groans, and I have come down to deliver them. Come now and I will send you into Egypt.”
35 ಕಸ್ತ್ವಾಂ ಶಾಸ್ತೃತ್ವವಿಚಾರಯಿತೃತ್ವಪದಯೋ ರ್ನಿಯುಕ್ತವಾನ್, ಇತಿ ವಾಕ್ಯಮುಕ್ತ್ವಾ ತೈ ರ್ಯೋ ಮೂಸಾ ಅವಜ್ಞಾತಸ್ತಮೇವ ಈಶ್ವರಃ ಸ್ತಮ್ಬಮಧ್ಯೇ ದರ್ಶನದಾತ್ರಾ ತೇನ ದೂತೇನ ಶಾಸ್ತಾರಂ ಮುಕ್ತಿದಾತಾರಞ್ಚ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರೇಷಯಾಮಾಸ|
This same Moses, whom they had disowned with the words – “Who made you a ruler and a judge?” was the man whom God sent to be both a ruler and a deliverer, under the guidance of the angel that had appeared to him in the bush.
36 ಸ ಚ ಮಿಸರದೇಶೇ ಸೂಫ್ನಾಮ್ನಿ ಸಮುದ್ರೇ ಚ ಪಶ್ಚಾತ್ ಚತ್ವಾರಿಂಶದ್ವತ್ಸರಾನ್ ಯಾವತ್ ಮಹಾಪ್ರಾನ್ತರೇ ನಾನಾಪ್ರಕಾರಾಣ್ಯದ್ಭುತಾನಿ ಕರ್ಮ್ಮಾಣಿ ಲಕ್ಷಣಾನಿ ಚ ದರ್ಶಯಿತ್ವಾ ತಾನ್ ಬಹಿಃ ಕೃತ್ವಾ ಸಮಾನಿನಾಯ|
He it was who led them out, after he had shown wonders and signs in Egypt, in the Red Sea, and in the desert during forty years.
37 ಪ್ರಭುಃ ಪರಮೇಶ್ವರೋ ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಭ್ರಾತೃಗಣಸ್ಯ ಮಧ್ಯೇ ಮಾದೃಶಮ್ ಏಕಂ ಭವಿಷ್ಯದ್ವಕ್ತಾರಮ್ ಉತ್ಪಾದಯಿಷ್ಯತಿ ತಸ್ಯ ಕಥಾಯಾಂ ಯೂಯಂ ಮನೋ ನಿಧಾಸ್ಯಥ, ಯೋ ಜನ ಇಸ್ರಾಯೇಲಃ ಸನ್ತಾನೇಭ್ಯ ಏನಾಂ ಕಥಾಂ ಕಥಯಾಮಾಸ ಸ ಏಷ ಮೂಸಾಃ|
This was the Moses who said to the people of Israel – “God will raise up for you, from among yourselves, a prophet, as he raised up me.”
38 ಮಹಾಪ್ರಾನ್ತರಸ್ಥಮಣ್ಡಲೀಮಧ್ಯೇಽಪಿ ಸ ಏವ ಸೀನಯಪರ್ವ್ವತೋಪರಿ ತೇನ ಸಾರ್ದ್ಧಂ ಸಂಲಾಪಿನೋ ದೂತಸ್ಯ ಚಾಸ್ಮತ್ಪಿತೃಗಣಸ್ಯ ಮಧ್ಯಸ್ಥಃ ಸನ್ ಅಸ್ಮಭ್ಯಂ ದಾತವ್ಯನಿ ಜೀವನದಾಯಕಾನಿ ವಾಕ್ಯಾನಿ ಲೇಭೇ|
He, too, it was who was present at the assembly in the desert, with the angel who talked to him on Mount Sinai, and with our ancestors, and who received living truths to impart to you.
39 ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾಸ್ತಮ್ ಅಮಾನ್ಯಂ ಕತ್ವಾ ಸ್ವೇಭ್ಯೋ ದೂರೀಕೃತ್ಯ ಮಿಸರದೇಶಂ ಪರಾವೃತ್ಯ ಗನ್ತುಂ ಮನೋಭಿರಭಿಲಷ್ಯ ಹಾರೋಣಂ ಜಗದುಃ,
Yet our ancestors refused him obedience; more than that, they rejected him, and in their hearts turned back to Egypt,
40 ಅಸ್ಮಾಕಮ್ ಅಗ್ರೇಽಗ್ರೇ ಗನ್ತುಮ್ ಅಸ್ಮದರ್ಥಂ ದೇವಗಣಂ ನಿರ್ಮ್ಮಾಹಿ ಯತೋ ಯೋ ಮೂಸಾ ಅಸ್ಮಾನ್ ಮಿಸರದೇಶಾದ್ ಬಹಿಃ ಕೃತ್ವಾನೀತವಾನ್ ತಸ್ಯ ಕಿಂ ಜಾತಂ ತದಸ್ಮಾಭಿ ರ್ನ ಜ್ಞಾಯತೇ|
while they said to Aaron – “Make us Gods who will lead the way for us, since, as for this Moses who has brought us out of Egypt, we do not know what has become of him.”
41 ತಸ್ಮಿನ್ ಸಮಯೇ ತೇ ಗೋವತ್ಸಾಕೃತಿಂ ಪ್ರತಿಮಾಂ ನಿರ್ಮ್ಮಾಯ ತಾಮುದ್ದಿಶ್ಯ ನೈವೇದ್ಯಮುತ್ಮೃಜ್ಯ ಸ್ವಹಸ್ತಕೃತವಸ್ತುನಾ ಆನನ್ದಿತವನ್ತಃ|
That was the time when they made the calf and offered sacrifice to their idol, and held festivities in honour of their own handiwork!
42 ತಸ್ಮಾದ್ ಈಶ್ವರಸ್ತೇಷಾಂ ಪ್ರತಿ ವಿಮುಖಃ ಸನ್ ಆಕಾಶಸ್ಥಂ ಜ್ಯೋತಿರ್ಗಣಂ ಪೂಜಯಿತುಂ ತೇಭ್ಯೋಽನುಮತಿಂ ದದೌ, ಯಾದೃಶಂ ಭವಿಷ್ಯದ್ವಾದಿನಾಂ ಗ್ರನ್ಥೇಷು ಲಿಖಿತಮಾಸ್ತೇ, ಯಥಾ, ಇಸ್ರಾಯೇಲೀಯವಂಶಾ ರೇ ಚತ್ವಾರಿಂಶತ್ಸಮಾನ್ ಪುರಾ| ಮಹತಿ ಪ್ರಾನ್ತರೇ ಸಂಸ್ಥಾ ಯೂಯನ್ತು ಯಾನಿ ಚ| ಬಲಿಹೋಮಾದಿಕರ್ಮ್ಮಾಣಿ ಕೃತವನ್ತಸ್ತು ತಾನಿ ಕಿಂ| ಮಾಂ ಸಮುದ್ದಿಶ್ಯ ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ ಪ್ರಕೃತಾನೀತಿ ನೈವ ಚ|
So God turned from them and left them to the worship of the Starry Host, as is written in the book of the prophets – “Did you offer victims and sacrifices to me, house of Israel, all those forty years in the desert?
43 ಕಿನ್ತು ವೋ ಮೋಲಕಾಖ್ಯಸ್ಯ ದೇವಸ್ಯ ದೂಷ್ಯಮೇವ ಚ| ಯುಷ್ಮಾಕಂ ರಿಮ್ಫನಾಖ್ಯಾಯಾ ದೇವತಾಯಾಶ್ಚ ತಾರಕಾ| ಏತಯೋರುಭಯೋ ರ್ಮೂರ್ತೀ ಯುಷ್ಮಾಭಿಃ ಪರಿಪೂಜಿತೇ| ಅತೋ ಯುಷ್ಮಾಂಸ್ತು ಬಾಬೇಲಃ ಪಾರಂ ನೇಷ್ಯಾಮಿ ನಿಶ್ಚಿತಂ|
You took with you the tent where Moloch is worshipped and the star of the god Rephan – the images which you had made to worship. Therefore I will exile you beyond Babylon.”
44 ಅಪರಞ್ಚ ಯನ್ನಿದರ್ಶನಮ್ ಅಪಶ್ಯಸ್ತದನುಸಾರೇಣ ದೂಷ್ಯಂ ನಿರ್ಮ್ಮಾಹಿ ಯಸ್ಮಿನ್ ಈಶ್ವರೋ ಮೂಸಾಮ್ ಏತದ್ವಾಕ್ಯಂ ಬಭಾಷೇ ತತ್ ತಸ್ಯ ನಿರೂಪಿತಂ ಸಾಕ್ಷ್ಯಸ್ವರೂಪಂ ದೂಷ್ಯಮ್ ಅಸ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷೈಃ ಸಹ ಪ್ರಾನ್ತರೇ ತಸ್ಥೌ|
Our ancestors had the tent where they worshipped God in the desert, constructed, just as he who spoke to Moses had directed him to make it, after the model which he had seen.
45 ಪಶ್ಚಾತ್ ಯಿಹೋಶೂಯೇನ ಸಹಿತೈಸ್ತೇಷಾಂ ವಂಶಜಾತೈರಸ್ಮತ್ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷೈಃ ಸ್ವೇಷಾಂ ಸಮ್ಮುಖಾದ್ ಈಶ್ವರೇಣ ದೂರೀಕೃತಾನಾಮ್ ಅನ್ಯದೇಶೀಯಾನಾಂ ದೇಶಾಧಿಕೃತಿಕಾಲೇ ಸಮಾನೀತಂ ತದ್ ದೂಷ್ಯಂ ದಾಯೂದೋಧಿಕಾರಂ ಯಾವತ್ ತತ್ರ ಸ್ಥಾನ ಆಸೀತ್|
This tent, which was handed down to them, was brought into this country by our ancestors who accompanied Joshua (at the conquest of the nations that God drove out before their advance), and remained here until the time of David.
46 ಸ ದಾಯೂದ್ ಪರಮೇಶ್ವರಸ್ಯಾನುಗ್ರಹಂ ಪ್ರಾಪ್ಯ ಯಾಕೂಬ್ ಈಶ್ವರಾರ್ಥಮ್ ಏಕಂ ದೂಷ್ಯಂ ನಿರ್ಮ್ಮಾತುಂ ವವಾಞ್ಛ;
David found favour with God, and prayed that he might provide the God of Jacob with a place to reside.
47 ಕಿನ್ತು ಸುಲೇಮಾನ್ ತದರ್ಥಂ ಮನ್ದಿರಮ್ ಏಕಂ ನಿರ್ಮ್ಮಿತವಾನ್|
But it was Solomon who built a house for God.
48 ತಥಾಪಿ ಯಃ ಸರ್ವ್ವೋಪರಿಸ್ಥಃ ಸ ಕಸ್ಮಿಂಶ್ಚಿದ್ ಹಸ್ತಕೃತೇ ಮನ್ದಿರೇ ನಿವಸತೀತಿ ನಹಿ, ಭವಿಷ್ಯದ್ವಾದೀ ಕಥಾಮೇತಾಂ ಕಥಯತಿ, ಯಥಾ,
Yet it is not in buildings made by hands that the Most High dwells. As the prophet says –
49 ಪರೇಶೋ ವದತಿ ಸ್ವರ್ಗೋ ರಾಜಸಿಂಹಾಸನಂ ಮಮ| ಮದೀಯಂ ಪಾದಪೀಠಞ್ಚ ಪೃಥಿವೀ ಭವತಿ ಧ್ರುವಂ| ತರ್ಹಿ ಯೂಯಂ ಕೃತೇ ಮೇ ಕಿಂ ಪ್ರನಿರ್ಮ್ಮಾಸ್ಯಥ ಮನ್ದಿರಂ| ವಿಶ್ರಾಮಾಯ ಮದೀಯಂ ವಾ ಸ್ಥಾನಂ ಕಿಂ ವಿದ್ಯತೇ ತ್ವಿಹ|
“The heavens are a throne for me, and the earth a stool for my feet. What manner of house will you build me, asks the Lord, or what place is there where I may rest?
50 ಸರ್ವ್ವಾಣ್ಯೇತಾನಿ ವಸ್ತೂನಿ ಕಿಂ ಮೇ ಹಸ್ತಕೃತಾನಿ ನ||
Was it not my hand that made all these things?”
51 ಹೇ ಅನಾಜ್ಞಾಗ್ರಾಹಕಾ ಅನ್ತಃಕರಣೇ ಶ್ರವಣೇ ಚಾಪವಿತ್ರಲೋಕಾಃ ಯೂಯಮ್ ಅನವರತಂ ಪವಿತ್ರಸ್ಯಾತ್ಮನಃ ಪ್ರಾತಿಕೂಲ್ಯಮ್ ಆಚರಥ, ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾ ಯಾದೃಶಾ ಯೂಯಮಪಿ ತಾದೃಶಾಃ|
Stubborn people, heathen in heart and ears, you are for ever resisting the Holy Spirit; your ancestors did it, and you are doing it still.
52 ಯುಷ್ಮಾಕಂ ಪೂರ್ವ್ವಪುರುಷಾಃ ಕಂ ಭವಿಷ್ಯದ್ವಾದಿನಂ ನಾತಾಡಯನ್? ಯೇ ತಸ್ಯ ಧಾರ್ಮ್ಮಿಕಸ್ಯ ಜನಸ್ಯಾಗಮನಕಥಾಂ ಕಥಿತವನ್ತಸ್ತಾನ್ ಅಘ್ನನ್ ಯೂಯಮ್ ಅಧೂನಾ ವಿಶ್ವಾಸಘಾತಿನೋ ಭೂತ್ವಾ ತಂ ಧಾರ್ಮ್ಮಿಕಂ ಜನಮ್ ಅಹತ|
Which of the prophets escaped persecution at their hands? They killed those who foretold the coming of the righteous one; of whom you, in your turn, have now become the betrayers and murderers –
53 ಯೂಯಂ ಸ್ವರ್ಗೀಯದೂತಗಣೇನ ವ್ಯವಸ್ಥಾಂ ಪ್ರಾಪ್ಯಾಪಿ ತಾಂ ನಾಚರಥ|
you who received the Law as transmitted by angels and yet failed to keep it.’
54 ಇಮಾಂ ಕಥಾಂ ಶ್ರುತ್ವಾ ತೇ ಮನಃಸು ಬಿದ್ಧಾಃ ಸನ್ತಸ್ತಂ ಪ್ರತಿ ದನ್ತಘರ್ಷಣಮ್ ಅಕುರ್ವ್ವನ್|
As they listened to this, the Council grew frantic with rage, and gnashed their teeth at Stephen.
55 ಕಿನ್ತು ಸ್ತಿಫಾನಃ ಪವಿತ್ರೇಣಾತ್ಮನಾ ಪೂರ್ಣೋ ಭೂತ್ವಾ ಗಗಣಂ ಪ್ರತಿ ಸ್ಥಿರದೃಷ್ಟಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಈಶ್ವರಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣೇ ದಣ್ಡಾಯಮಾನಂ ಯೀಶುಞ್ಚ ವಿಲೋಕ್ಯ ಕಥಿತವಾನ್;
He, filled as he was with the Holy Spirit, fixed his eyes intently on the heavens, and saw the glory of God and Jesus standing at God’s right hand.
56 ಪಶ್ಯ, ಮೇಘದ್ವಾರಂ ಮುಕ್ತಮ್ ಈಶ್ವರಸ್ಯ ದಕ್ಷಿಣೇ ಸ್ಥಿತಂ ಮಾನವಸುತಞ್ಚ ಪಶ್ಯಾಮಿ|
‘Look,’ he exclaimed, ‘I see heaven open and the Son of Man standing at God’s right hand!’
57 ತದಾ ತೇ ಪ್ರೋಚ್ಚೈಃ ಶಬ್ದಂ ಕೃತ್ವಾ ಕರ್ಣೇಷ್ವಙ್ಗುಲೀ ರ್ನಿಧಾಯ ಏಕಚಿತ್ತೀಭೂಯ ತಮ್ ಆಕ್ರಮನ್|
At this, with a loud shout, they stopped their ears and all rushed on him, forced him outside the city,
58 ಪಶ್ಚಾತ್ ತಂ ನಗರಾದ್ ಬಹಿಃ ಕೃತ್ವಾ ಪ್ರಸ್ತರೈರಾಘ್ನನ್ ಸಾಕ್ಷಿಣೋ ಲಾಕಾಃ ಶೌಲನಾಮ್ನೋ ಯೂನಶ್ಚರಣಸನ್ನಿಧೌ ನಿಜವಸ್ತ್ರಾಣಿ ಸ್ಥಾಪಿತವನ್ತಃ|
and began to stone him, the witnesses laying their clothes at the feet of a young man named Saul.
59 ಅನನ್ತರಂ ಹೇ ಪ್ರಭೋ ಯೀಶೇ ಮದೀಯಮಾತ್ಮಾನಂ ಗೃಹಾಣ ಸ್ತಿಫಾನಸ್ಯೇತಿ ಪ್ರಾರ್ಥನವಾಕ್ಯವದನಸಮಯೇ ತೇ ತಂ ಪ್ರಸ್ತರೈರಾಘ್ನನ್|
And they stoned Stephen, while he cried to the Lord, ‘Lord Jesus! Receive my spirit!’
60 ತಸ್ಮಾತ್ ಸ ಜಾನುನೀ ಪಾತಯಿತ್ವಾ ಪ್ರೋಚ್ಚೈಃ ಶಬ್ದಂ ಕೃತ್ವಾ, ಹೇ ಪ್ರಭೇ ಪಾಪಮೇತದ್ ಏತೇಷು ಮಾ ಸ್ಥಾಪಯ, ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾನಿದ್ರಾಂ ಪ್ರಾಪ್ನೋತ್|
Falling on his knees, he called out loudly, ‘Lord! Do not charge them with this sin;’ and with these words he fell asleep.
