મથિઃ 13
1 અપરઞ્ચ તસ્મિન્ દિને યીશુઃ સદ્મનો ગત્વા સરિત્પતે રોધસિ સમુપવિવેશ|
On that day Yeshua went out of the house and sat by the seaside.
2 તત્ર તત્સન્નિધૌ બહુજનાનાં નિવહોપસ્થિતેઃ સ તરણિમારુહ્ય સમુપાવિશત્, તેન માનવા રોધસિ સ્થિતવન્તઃ|
Great multitudes gathered to him, so that he entered into a boat and sat; and all the multitude stood on the beach.
3 તદાનીં સ દૃષ્ટાન્તૈસ્તાન્ ઇત્થં બહુશ ઉપદિષ્ટવાન્| પશ્યત, કશ્ચિત્ કૃષીવલો બીજાનિ વપ્તું બહિર્જગામ,
He spoke to them many things in parables, saying, “Behold, a farmer went out to sow.
4 તસ્ય વપનકાલે કતિપયબીજેષુ માર્ગપાર્શ્વે પતિતેષુ વિહગાસ્તાનિ ભક્ષિતવન્તઃ|
As he sowed, some seeds fell by the roadside, and the birds came and devoured them.
5 અપરં કતિપયબીજેષુ સ્તોકમૃદ્યુક્તપાષાણે પતિતેષુ મૃદલ્પત્વાત્ તત્ક્ષણાત્ તાન્યઙ્કુરિતાનિ,
Others fell on rocky ground, where they didn’t have much soil, and immediately they sprang up, because they had no depth of earth.
6 કિન્તુ રવાવુદિતે દગ્ધાનિ તેષાં મૂલાપ્રવિષ્ટત્વાત્ શુષ્કતાં ગતાનિ ચ|
When the sun had risen, they were scorched. Because they had no root, they withered away.
7 અપરં કતિપયબીજેષુ કણ્ટકાનાં મધ્યે પતિતેષુ કણ્ટકાન્યેધિત્વા તાનિ જગ્રસુઃ|
Others fell amongst thorns. The thorns grew up and choked them.
8 અપરઞ્ચ કતિપયબીજાનિ ઉર્વ્વરાયાં પતિતાનિ; તેષાં મધ્યે કાનિચિત્ શતગુણાનિ કાનિચિત્ ષષ્ટિગુણાનિ કાનિચિત્ ત્રિંશગુંણાનિ ફલાનિ ફલિતવન્તિ|
Others fell on good soil and yielded fruit: some one hundred times as much, some sixty, and some thirty.
9 શ્રોતું યસ્ય શ્રુતી આસાતે સ શૃણુયાત્|
He who has ears to hear, let him hear.”
10 અનન્તરં શિષ્યૈરાગત્ય સોઽપૃચ્છ્યત, ભવતા તેભ્યઃ કુતો દૃષ્ટાન્તકથા કથ્યતે?
The disciples came, and said to him, “Why do you speak to them in parables?”
11 તતઃ સ પ્રત્યવદત્, સ્વર્ગરાજ્યસ્ય નિગૂઢાં કથાં વેદિતું યુષ્મભ્યં સામર્થ્યમદાયિ, કિન્તુ તેભ્યો નાદાયિ|
He answered them, “To you it is given to know the mysteries of the Kingdom of Heaven, but it is not given to them.
12 યસ્માદ્ યસ્યાન્તિકે વર્દ્ધતે, તસ્માયેવ દાયિષ્યતે, તસ્માત્ તસ્ય બાહુલ્યં ભવિષ્યતિ, કિન્તુ યસ્યાન્તિકે ન વર્દ્ધતે, તસ્ય યત્ કિઞ્ચનાસ્તે, તદપિ તસ્માદ્ આદાયિષ્યતે|
For whoever has, to him will be given, and he will have abundance; but whoever doesn’t have, from him will be taken away even that which he has.
13 તે પશ્યન્તોપિ ન પશ્યન્તિ, શૃણ્વન્તોપિ ન શૃણ્વન્તિ, બુધ્યમાના અપિ ન બુધ્યન્તે ચ, તસ્માત્ તેભ્યો દૃષ્ટાન્તકથા કથ્યતે|
Therefore I speak to them in parables, because seeing they don’t see, and hearing, they don’t hear, neither do they understand.
14 યથા કર્ણૈઃ શ્રોષ્યથ યૂયં વૈ કિન્તુ યૂયં ન ભોત્સ્યથ| નેત્રૈર્દ્રક્ષ્યથ યૂયઞ્ચ પરિજ્ઞાતું ન શક્ષ્યથ| તે માનુષા યથા નૈવ પરિપશ્યન્તિ લોચનૈઃ| કર્ણૈ ર્યથા ન શૃણ્વન્તિ ન બુધ્યન્તે ચ માનસૈઃ| વ્યાવર્ત્તિતેષુ ચિત્તેષુ કાલે કુત્રાપિ તૈર્જનૈઃ| મત્તસ્તે મનુજાઃ સ્વસ્થા યથા નૈવ ભવન્તિ ચ| તથા તેષાં મનુષ્યાણાં ક્રિયન્તે સ્થૂલબુદ્ધયઃ| બધિરીભૂતકર્ણાશ્ચ જાતાશ્ચ મુદ્રિતા દૃશઃ|
In them the prophecy of Isaiah is fulfilled, which says, ‘By hearing you will hear, and will in no way understand; Seeing you will see, and will in no way perceive;
15 યદેતાનિ વચનાનિ યિશયિયભવિષ્યદ્વાદિના પ્રોક્તાનિ તેષુ તાનિ ફલન્તિ|
for this people’s heart has grown callous, their ears are dull of hearing, and they have closed their eyes; or else perhaps they might perceive with their eyes, hear with their ears, understand with their heart, and would turn again, and I would heal them.’
16 કિન્તુ યુષ્માકં નયનાનિ ધન્યાનિ, યસ્માત્ તાનિ વીક્ષન્તે; ધન્યાશ્ચ યુષ્માકં શબ્દગ્રહાઃ, યસ્માત્ તૈરાકર્ણ્યતે|
“But blessed are your eyes, for they see; and your ears, for they hear.
17 મયા યૂયં તથ્યં વચામિ યુષ્માભિ ર્યદ્યદ્ વીક્ષ્યતે, તદ્ બહવો ભવિષ્યદ્વાદિનો ધાર્મ્મિકાશ્ચ માનવા દિદૃક્ષન્તોપિ દ્રષ્ટું નાલભન્ત, પુનશ્ચ યૂયં યદ્યત્ શૃણુથ, તત્ તે શુશ્રૂષમાણા અપિ શ્રોતું નાલભન્ત|
For most certainly I tell you that many prophets and righteous men desired to see the things which you see, and didn’t see them; and to hear the things which you hear, and didn’t hear them.
18 કૃષીવલીયદૃષ્ટાન્તસ્યાર્થં શૃણુત|
“Hear, then, the parable of the farmer.
19 માર્ગપાર્શ્વે બીજાન્યુપ્તાનિ તસ્યાર્થ એષઃ, યદા કશ્ચિત્ રાજ્યસ્ય કથાં નિશમ્ય ન બુધ્યતે, તદા પાપાત્માગત્ય તદીયમનસ ઉપ્તાં કથાં હરન્ નયતિ|
When anyone hears the word of the Kingdom and doesn’t understand it, the evil one comes and snatches away that which has been sown in his heart. This is what was sown by the roadside.
20 અપરં પાષાણસ્થલે બીજાન્યુપ્તાનિ તસ્યાર્થ એષઃ; કશ્ચિત્ કથાં શ્રુત્વૈવ હર્ષચિત્તેન ગૃહ્લાતિ,
What was sown on the rocky places, this is he who hears the word and immediately with joy receives it;
21 કિન્તુ તસ્ય મનસિ મૂલાપ્રવિષ્ટત્વાત્ સ કિઞ્ચિત્કાલમાત્રં સ્થિરસ્તિષ્ઠતિ; પશ્ચાત તત્કથાકારણાત્ કોપિ ક્લેસ્તાડના વા ચેત્ જાયતે, તર્હિ સ તત્ક્ષણાદ્ વિઘ્નમેતિ|
yet he has no root in himself, but endures for a while. When oppression or persecution arises because of the word, immediately he stumbles.
22 અપરં કણ્ટકાનાં મધ્યે બીજાન્યુપ્તાનિ તદર્થ એષઃ; કેનચિત્ કથાયાં શ્રુતાયાં સાંસારિકચિન્તાભિ ર્ભ્રાન્તિભિશ્ચ સા ગ્રસ્યતે, તેન સા મા વિફલા ભવતિ| (aiōn g165)
What was sown amongst the thorns, this is he who hears the word, but the cares of this age and the deceitfulness of riches choke the word, and he becomes unfruitful. (aiōn g165)
23 અપરમ્ ઉર્વ્વરાયાં બીજાન્યુપ્તાનિ તદર્થ એષઃ; યે તાં કથાં શ્રુત્વા વુધ્યન્તે, તે ફલિતાઃ સન્તઃ કેચિત્ શતગુણાનિ કેચિત ષષ્ટિગુણાનિ કેચિચ્ચ ત્રિંશદ્ગુણાનિ ફલાનિ જનયન્તિ|
What was sown on the good ground, this is he who hears the word and understands it, who most certainly bears fruit and produces, some one hundred times as much, some sixty, and some thirty.”
24 અનન્તરં સોપરામેકાં દૃષ્ટાન્તકથામુપસ્થાપ્ય તેભ્યઃ કથયામાસ; સ્વર્ગીયરાજ્યં તાદૃશેન કેનચિદ્ ગૃહસ્થેનોપમીયતે, યેન સ્વીયક્ષેત્રે પ્રશસ્તબીજાન્યૌપ્યન્ત|
He set another parable before them, saying, “The Kingdom of Heaven is like a man who sowed good seed in his field,
25 કિન્તુ ક્ષણદાયાં સકલલોકેષુ સુપ્તેષુ તસ્ય રિપુરાગત્ય તેષાં ગોધૂમબીજાનાં મધ્યે વન્યયવમબીજાન્યુપ્ત્વા વવ્રાજ|
but while people slept, his enemy came and sowed darnel weeds also amongst the wheat, and went away.
26 તતો યદા બીજેભ્યોઽઙ્કરા જાયમાનાઃ કણિશાનિ ઘૃતવન્તઃ; તદા વન્યયવસાન્યપિ દૃશ્યમાનાન્યભવન્|
But when the blade sprang up and produced grain, then the darnel weeds appeared also.
27 તતો ગૃહસ્થસ્ય દાસેયા આગમ્ય તસ્મૈ કથયાઞ્ચક્રુઃ, હે મહેચ્છ, ભવતા કિં ક્ષેત્રે ભદ્રબીજાનિ નૌપ્યન્ત? તથાત્વે વન્યયવસાનિ કૃત આયન્?
The servants of the householder came and said to him, ‘Sir, didn’t you sow good seed in your field? Where did these darnel weeds come from?’
28 તદાનીં તેન તે પ્રતિગદિતાઃ, કેનચિત્ રિપુણા કર્મ્મદમકારિ| દાસેયાઃ કથયામાસુઃ, વયં ગત્વા તાન્યુત્પાય્ય ક્ષિપામો ભવતઃ કીદૃશીચ્છા જાયતે?
“He said to them, ‘An enemy has done this.’ “The servants asked him, ‘Do you want us to go and gather them up?’
29 તેનાવાદિ, નહિ, શઙ્કેઽહં વન્યયવસોત્પાટનકાલે યુષ્માભિસ્તૈઃ સાકં ગોધૂમા અપ્યુત્પાટિષ્યન્તે|
“But he said, ‘No, lest perhaps while you gather up the darnel weeds, you root up the wheat with them.
30 અતઃ શ્સ્યકર્ત્તનકાલં યાવદ્ ઉભયાન્યપિ સહ વર્દ્ધન્તાં, પશ્ચાત્ કર્ત્તનકાલે કર્ત્તકાન્ વક્ષ્યામિ, યૂયમાદૌ વન્યયવસાનિ સંગૃહ્ય દાહયિતું વીટિકા બદ્વ્વા સ્થાપયત; કિન્તુ સર્વ્વે ગોધૂમા યુષ્માભિ ર્ભાણ્ડાગારં નીત્વા સ્થાપ્યન્તામ્|
Let both grow together until the harvest, and in the harvest time I will tell the reapers, “First, gather up the darnel weeds, and bind them in bundles to burn them; but gather the wheat into my barn.”’”
31 અનન્તરં સોપરામેકાં દૃષ્ટાન્તકથામુત્થાપ્ય તેભ્યઃ કથિતવાન્ કશ્ચિન્મનુજઃ સર્ષપબીજમેકં નીત્વા સ્વક્ષેત્ર ઉવાપ|
He set another parable before them, saying, “The Kingdom of Heaven is like a grain of mustard seed which a man took, and sowed in his field,
32 સર્ષપબીજં સર્વ્વસ્માદ્ બીજાત્ ક્ષુદ્રમપિ સદઙ્કુરિતં સર્વ્વસ્માત્ શાકાત્ બૃહદ્ ભવતિ; સ તાદૃશસ્તરુ ર્ભવતિ, યસ્ય શાખાસુ નભસઃ ખગા આગત્ય નિવસન્તિ; સ્વર્ગીયરાજ્યં તાદૃશસ્ય સર્ષપૈકસ્ય સમમ્|
which indeed is smaller than all seeds. But when it is grown, it is greater than the herbs and becomes a tree, so that the birds of the air come and lodge in its branches.”
33 પુનરપિ સ ઉપમાકથામેકાં તેભ્યઃ કથયાઞ્ચકાર; કાચન યોષિત્ યત્ કિણ્વમાદાય દ્રોણત્રયમિતગોધૂમચૂર્ણાનાં મધ્યે સર્વ્વેષાં મિશ્રીભવનપર્ય્યન્તં સમાચ્છાદ્ય નિધત્તવતી, તત્કિણ્વમિવ સ્વર્ગરાજ્યં|
He spoke another parable to them. “The Kingdom of Heaven is like yeast which a woman took and hid in three measures of meal, until it was all leavened.”
34 ઇત્થં યીશુ ર્મનુજનિવહાનાં સન્નિધાવુપમાકથાભિરેતાન્યાખ્યાનાનિ કથિતવાન્ ઉપમાં વિના તેભ્યઃ કિમપિ કથાં નાકથયત્|
Yeshua spoke all these things in parables to the multitudes; and without a parable, he didn’t speak to them,
35 એતેન દૃષ્ટાન્તીયેન વાક્યેન વ્યાદાય વદનં નિજં| અહં પ્રકાશયિષ્યામિ ગુપ્તવાક્યં પુરાભવં| યદેતદ્વચનં ભવિષ્યદ્વાદિના પ્રોક્તમાસીત્, તત્ સિદ્ધમભવત્|
that it might be fulfilled which was spoken through the prophet, saying, “I will open my mouth in parables; I will utter things hidden from the foundation of the world.”
36 સર્વ્વાન્ મનુજાન્ વિસૃજ્ય યીશૌ ગૃહં પ્રવિષ્ટે તચ્છિષ્યા આગત્ય યીશવે કથિતવન્તઃ, ક્ષેત્રસ્ય વન્યયવસીયદૃષ્ટાન્તકથામ્ ભવાન અસ્માન્ સ્પષ્ટીકૃત્ય વદતુ|
Then Yeshua sent the multitudes away, and went into the house. His disciples came to him, saying, “Explain to us the parable of the darnel weeds of the field.”
37 તતઃ સ પ્રત્યુવાચ, યેન ભદ્રબીજાન્યુપ્યન્તે સ મનુજપુત્રઃ,
He answered them, “He who sows the good seed is the Son of Man,
38 ક્ષેત્રં જગત્, ભદ્રબીજાની રાજ્યસ્ય સન્તાનાઃ,
the field is the world, the good seeds are the children of the Kingdom, and the darnel weeds are the children of the evil one.
39 વન્યયવસાનિ પાપાત્મનઃ સન્તાનાઃ| યેન રિપુણા તાન્યુપ્તાનિ સ શયતાનઃ, કર્ત્તનસમયશ્ચ જગતઃ શેષઃ, કર્ત્તકાઃ સ્વર્ગીયદૂતાઃ| (aiōn g165)
The enemy who sowed them is the devil. The harvest is the end of the age, and the reapers are angels. (aiōn g165)
As therefore the darnel weeds are gathered up and burnt with fire; so will it be at the end of this age. (aiōn g165)
41 અર્થાત્ મનુજસુતઃ સ્વાંયદૂતાન્ પ્રેષયિષ્યતિ, તેન તે ચ તસ્ય રાજ્યાત્ સર્વ્વાન્ વિઘ્નકારિણોઽધાર્મ્મિકલોકાંશ્ચ સંગૃહ્ય
The Son of Man will send out his angels, and they will gather out of his Kingdom all things that cause stumbling and those who do iniquity,
42 યત્ર રોદનં દન્તઘર્ષણઞ્ચ ભવતિ, તત્રાગ્નિકુણ્ડે નિક્ષેપ્સ્યન્તિ|
and will cast them into the furnace of fire. There will be weeping and gnashing of teeth.
43 તદાનીં ધાર્મ્મિકલોકાઃ સ્વેષાં પિતૂ રાજ્યે ભાસ્કરઇવ તેજસ્વિનો ભવિષ્યન્તિ| શ્રોતું યસ્ય શ્રુતી આસાતે, મ શૃણુયાત્|
Then the righteous will shine like the sun in the Kingdom of their Father. He who has ears to hear, let him hear.
44 અપરઞ્ચ ક્ષેત્રમધ્યે નિધિં પશ્યન્ યો ગોપયતિ, તતઃ પરં સાનન્દો ગત્વા સ્વીયસર્વ્વસ્વં વિક્રીય ત્તક્ષેત્રં ક્રીણાતિ, સ ઇવ સ્વર્ગરાજ્યં|
“Again, the Kingdom of Heaven is like treasure hidden in the field, which a man found and hid. In his joy, he goes and sells all that he has and buys that field.
45 અન્યઞ્ચ યો વણિક્ ઉત્તમાં મુક્તાં ગવેષયન્
“Again, the Kingdom of Heaven is like a man who is a merchant seeking fine pearls,
46 મહાર્ઘાં મુક્તાં વિલોક્ય નિજસર્વ્વસ્વં વિક્રીય તાં ક્રીણાતિ, સ ઇવ સ્વર્ગરાજ્યં|
who having found one pearl of great price, he went and sold all that he had and bought it.
47 પુનશ્ચ સમુદ્રો નિક્ષિપ્તઃ સર્વ્વપ્રકારમીનસંગ્રાહ્યાનાયઇવ સ્વર્ગરાજ્યં|
“Again, the Kingdom of Heaven is like a dragnet that was cast into the sea and gathered some fish of every kind,
48 તસ્મિન્ આનાયે પૂર્ણે જના યથા રોધસ્યુત્તોલ્ય સમુપવિશ્ય પ્રશસ્તમીનાન્ સંગ્રહ્ય ભાજનેષુ નિદધતે, કુત્સિતાન્ નિક્ષિપન્તિ;
which, when it was filled, fishermen drew up on the beach. They sat down and gathered the good into containers, but the bad they threw away.
49 તથૈવ જગતઃ શેષે ભવિષ્યતિ, ફલતઃ સ્વર્ગીયદૂતા આગત્ય પુણ્યવજ્જનાનાં મધ્યાત્ પાપિનઃ પૃથક્ કૃત્વા વહ્નિકુણ્ડે નિક્ષેપ્સ્યન્તિ, (aiōn g165)
So it will be in the end of the world. The angels will come and separate the wicked from amongst the righteous, (aiōn g165)
50 તત્ર રોદનં દન્તૈ ર્દન્તઘર્ષણઞ્ચ ભવિષ્યતઃ|
and will cast them into the furnace of fire. There will be weeping and gnashing of teeth.”
51 યીશુના તે પૃષ્ટા યુષ્માભિઃ કિમેતાન્યાખ્યાનાન્યબુધ્યન્ત? તદા તે પ્રત્યવદન્, સત્યં પ્રભો|
Yeshua said to them, “Have you understood all these things?” They answered him, “Yes, Lord.”
52 તદાનીં સ કથિતવાન્, નિજભાણ્ડાગારાત્ નવીનપુરાતનાનિ વસ્તૂનિ નિર્ગમયતિ યો ગૃહસ્થઃ સ ઇવ સ્વર્ગરાજ્યમધિ શિક્ષિતાઃ સ્વર્વ ઉપદેષ્ટારઃ|
He said to them, “Therefore every scribe who has been made a disciple in the Kingdom of Heaven is like a man who is a householder, who brings out of his treasure new and old things.”
53 અનન્તરં યીશુરેતાઃ સર્વ્વા દૃષ્ટાન્તકથાઃ સમાપ્ય તસ્માત્ સ્થાનાત્ પ્રતસ્થે| અપરં સ્વદેશમાગત્ય જનાન્ ભજનભવન ઉપદિષ્ટવાન્;
When Yeshua had finished these parables, he departed from there.
54 તે વિસ્મયં ગત્વા કથિતવન્ત એતસ્યૈતાદૃશં જ્ઞાનમ્ આશ્ચર્ય્યં કર્મ્મ ચ કસ્માદ્ અજાયત?
Coming into his own country, he taught them in their synagogue, so that they were astonished and said, “Where did this man get this wisdom and these mighty works?
55 કિમયં સૂત્રધારસ્ય પુત્રો નહિ? એતસ્ય માતુ ર્નામ ચ કિં મરિયમ્ નહિ? યાકુબ્-યૂષફ્-શિમોન્-યિહૂદાશ્ચ કિમેતસ્ય ભ્રાતરો નહિ?
Isn’t this the carpenter’s son? Isn’t his mother called Miriam, and his brothers Jacob, Yosi, Simon, and Judah?
56 એતસ્ય ભગિન્યશ્ચ કિમસ્માકં મધ્યે ન સન્તિ? તર્હિ કસ્માદયમેતાનિ લબ્ધવાન્? ઇત્થં સ તેષાં વિઘ્નરૂપો બભૂવ;
Aren’t all of his sisters with us? Where then did this man get all of these things?”
57 તતો યીશુના નિગદિતં સ્વદેશીયજનાનાં મધ્યં વિના ભવિષ્યદ્વાદી કુત્રાપ્યન્યત્ર નાસમ્માન્યો ભવતી|
They were offended by him. But Yeshua said to them, “A prophet is not without honour, except in his own country and in his own house.”
58 તેષામવિશ્વાસહેતોઃ સ તત્ર સ્થાને બહ્વાશ્ચર્ય્યકર્મ્માણિ ન કૃતવાન્|
He didn’t do many mighty works there because of their unbelief.
