Притчи 14
1 Мудрая жена устроит дом свой, а глупая разрушит его своими руками.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 Идущий прямым путем боится Господа; но чьи пути кривы, тот небрежет о Нем.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 В устах глупого - бич гордости; уста же мудрых охраняют их.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Где нет волов, там ясли пусты; а много прибыли от силы волов.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 Верный свидетель не лжет, а свидетель ложный наговорит много лжи.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 Распутный ищет мудрости, и не находит; а для разумного знание легко.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Отойди от человека глупого, у которого ты не замечаешь разумных уст.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 Мудрость разумного - знание пути своего, глупость же безрассудных - заблуждение.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 Глупые смеются над грехом, а посреди праведных - благоволение.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 Сердце знает горе души своей, и в радость его не вмешается чужой.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 Дом беззаконных разорится, а жилище праведных процветет.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 Есть пути, которые кажутся человеку прямыми; но конец их - путь к смерти.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 И при смехе иногда болит сердце, и концом радости бывает печаль.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 Человек с развращенным сердцем насытится от путей своих, и добрый - от своих.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 Глупый верит всякому слову, благоразумный же внимателен к путям своим.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 Мудрый боится и удаляется от зла, а глупый раздражителен и самонадеян.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 Вспыльчивый может сделать глупость; но человек, умышленно делающий зло, ненавистен.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 Невежды получают в удел себе глупость, а благоразумные увенчаются знанием.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 Преклонятся злые пред добрыми и нечестивые - у ворот праведника.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 Бедный ненавидим бывает даже близким своим, а у богатого много друзей.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 Кто презирает ближнего своего, тот грешит; а кто милосерд к бедным, тот блажен.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 Не заблуждаются ли умышляющие зло? не знают милости и верности делающие зло; но милость и верность у благомыслящих.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 От всякого труда есть прибыль, а от пустословия только ущерб.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 Венец мудрых - богатство их, а глупость невежд глупость и есть.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 Верный свидетель спасает души, а лживый наговорит много лжи.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 В страхе пред Господом - надежда твердая, и сынам Своим Он прибежище.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 Страх Господень - источник жизни, удаляющий от сетей смерти.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 Во множестве народа - величие царя, а при малолюдстве народа беда государю.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 У терпеливого человека много разума, а раздражительный выказывает глупость.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 Кроткое сердце - жизнь для тела, а зависть - гниль для костей.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 Кто теснит бедного, тот хулит Творца его; чтущий же Его благотворит нуждающемуся.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 За зло свое нечестивый будет отвергнут, а праведный и при смерти своей имеет надежду.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 Мудрость почиет в сердце разумного, и среди глупых дает знать о себе.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 Праведность возвышает народ, а беззаконие - бесчестие народов.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 Благоволение царя - к рабу разумному, а гнев его против того, кто позорит его.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
