Roma 1
1 Susura ia mia au, Paulus. Lamatualain noꞌe nala au fo dadꞌi Yesus Kristus dedꞌenun. Ana soꞌu au dadꞌi Yesus Kristus atahori dedꞌenun fo uu dui-bꞌengga Eni Hara-lii Malolen sudꞌiꞌ sia bee-bꞌee.
Paulus, servus Jesu Christi, vocatus Apostolus, segregatus in Evangelium Dei,
2 Dalahulun, Lamatualain nafadꞌe neu mana ola-ola nara fo suraꞌ soꞌal Hara-lii Maloleꞌ naa, sia Susura Meumaren. Sia Susura naa, Lamatuaꞌ helu-fuli nae haitua Anan, Yesus, fo nema dadꞌi atahori. Ia naa, Hehelu-fufulin naa dadꞌi ena, huu Yesus nema dadꞌi atahori mia mane Daud tititi-nononosin ena.
quod ante promiserat per prophetas suos in Scripturis sanctis
de Filio suo, qui factus est ei ex semine David secundum carnem,
4 Te Lamatualain natudꞌu bukti nae, Yesus Kristus naa, Eni Anan boe. Huu Yesus Dula-dalen, tebꞌe-tebꞌeꞌ meumareꞌ onaꞌ Lamatualain. Ma Lamatuaꞌ pake koasan de nafefela baliꞌ Yesus mia mamaten. Naa de, hita bubꞌuluꞌ tae Lamatualain Anan, naeni Yesus, hita Lamatuan.
qui prædestinatus est Filius Dei in virtute secundum spiritum sanctificationis ex resurrectione mortuorum Jesu Christi Domini nostri:
5 Yesus natudꞌu rala malolen neu au, huu Ana tengga nala au dadꞌi dedꞌenun fo uu dui-bꞌengga hehelu-fufulin sia bee-bꞌee. Huu Ana nau atahori nda Yahudi ra sa o, ramahere E boe ma rasodꞌa tungga hihii-nanaun. Au o nau fo atahori mia basa nusaꞌ ra, ramahere Kristus ma rasodꞌa tungga hihii-nanaun.
per quem accepimus gratiam, et apostolatum ad obediendum fidei in omnibus gentibus pro nomine ejus,
6 Hei mana sia Roma ra o, onaꞌ naa boe. Hei ima mia nusaꞌ hetar sia mamanaꞌ hetar. Yesus Kristus noꞌe nala hei nae, “Ima leo! Ima dadꞌi Au atahori nggara!”
in quibus estis et vos vocati Jesu Christi:
7 Naa de au haitua susura fee nggi sia Roma, ma fee nggi nesenenedꞌaꞌ ae, Lamatualain sue-lai nggi. Ana o noꞌe fo ama dadꞌi Eni atahorin mana rasodꞌa meumareꞌ. Au hule-oꞌe fo Lamatualain, hita Aman, no Yesus Kristus, hita Lamatuan, ratudꞌu rala malole nara neu nggi ma fee nggi misodꞌa no mole-dꞌame.
omnibus qui sunt Romæ, dilectis Dei, vocatis sanctis. Gratia vobis, et pax a Deo Patre nostro, et Domino Jesu Christo.
8 Au mulai suraꞌ susura ngga ia, no oꞌe makasi nae-nae neu Lamatualain, huu Yesus Kristus ue-tao sia rala mara. Au o oꞌe makasi boe, huu atahori mana leo sia mana parenda Roma ra nusa nara, ara ola-olaꞌ soꞌal hei nemehere mara neu Yesus.
Primum quidem gratias ago Deo meo per Jesum Christum pro omnibus vobis: quia fides vestra annuntiatur in universo mundo.
9 Au hule-oꞌe nda namaꞌetu sa fee nggi. Tebꞌe! Lamatuaꞌ bubꞌuluꞌ nae, saa fo au olaꞌ ia, tebꞌe. Ana o bubꞌuluꞌ au manggate tao ues, fo dui-bꞌengga Anan Hara-lii Malolen.
Testis enim mihi est Deus, cui servio in spiritu meo in Evangelio Filii ejus, quod sine intermissione memoriam vestri facio
10 Mete ma au hule-oꞌe na, au oꞌe taꞌo ia: “Lamatuaꞌ, au nda itaꞌ ae dꞌalan taꞌo bee sa boe. Te mete ma tungga Lamatuaꞌ hihii-nanaun, na, soi dalaꞌ fo au uu ita nonoo nggara sia Roma.”
semper in orationibus meis: obsecrans, si quomodo tandem aliquando prosperum iter habeam in voluntate Dei veniendi ad vos.
11 Au hule-oꞌe taꞌo naa, huu au hii-nau ae ita nggi, fo bꞌanggi fee nggi koasa mia Lamatuaꞌ Dula-dalen, fo ama dadꞌi mii Lamatuaꞌ atahorin mana maꞌatata mahereꞌ.
Desidero enim videre vos, ut aliquid impertiar vobis gratiæ spiritualis ad confirmandos vos:
12 Au masud ngga taꞌo ia: mete ma au dadꞌi uma leo o nggi, au ae tao manggatee rala mara, fo nemehere mara boe manggatee. Ma au nau fo hei o tao manggatetee rala ngga boe.
id est, simul consolari in vobis per eam quæ invicem est, fidem vestram atque meam.
13 Toronoo susue nggara e! Au nau fo ama bubꞌuluꞌ mae, au ae eti seꞌu nggi sia Roma lao hetar ena. Te losa faiꞌ ia au nda feꞌe eti sa boe. De mete ma dadꞌi eti, au hule-huleꞌ fo atahori hetar feꞌe ramahere rahereꞌ neu Kristus, onaꞌ sia mamanaꞌ laen ra boe. No taꞌo naa, au ue-tatao ngga naꞌena buna-bꞌoa maloleꞌ.
Nolo autem vos ignorare fratres: quia sæpe proposui venire ad vos (et prohibitus sum usque adhuc) ut aliquem fructum habeam et in vobis, sicut et in ceteris gentibus.
14 Mae taꞌo bee o, au musi dui-bꞌengga Lamatuaꞌ Hara-lii Malolen neu atahori mana olaꞌ dedꞌea Yunani do, atahori diintiu mana olaꞌ dedꞌea laen do, atahori moko do, anak do, sakolaꞌ do, nda sakolaꞌ sa. Au musi dui-bꞌengga Lamatuaꞌ Hara-lii Malolen neu basa atahori. Naa de au sadꞌia ala ena ae eti seꞌu nggi sia Roma.
Græcis ac barbaris, sapientibus, et insipientibus debitor sum:
ita (quod in me) promptum est et vobis, qui Romæ estis, evangelizare.
16 Au nda mae mbei-mbei sa boe, soꞌal Lamatuaꞌ Yesus Hara-lii Malolen. Te mete ma atahori namahere neu Lamatualain, Hara-liiꞌ naa naꞌena koasa mia E fo fee masodꞌaꞌ neu atahori naa, sala-kilun. Atahori Yahudi ra bubꞌuluꞌ raꞌahuluꞌ dalaꞌ ia ra, dei de nusaꞌ laen ra.
Non enim erubesco Evangelium. Virtus enim Dei est in salutem omni credenti, Judæo primum, et Græco.
17 Hara-liiꞌ naa o natudꞌu Lamatuaꞌ dꞌalan fo tao natetu atahori masalaꞌ ra. Basa naa ra bisa dadꞌi, sadꞌi atahori ramahere neu E, ma ramahere rakandooꞌ a. Huu nenesuraꞌ sia Lamatuaꞌ Susura Meumaren oi, “Atahori musi ramahere neu Lamatualain dei, dei fo ara feꞌe malolole ro E. Huu mete ma rasodꞌa ramahere neu E, dei fo ara feꞌe hambu masodꞌa ndoo-tetuꞌ ena.”
Justitia enim Dei in eo revelatur ex fide in fidem: sicut scriptum est: Justus autem ex fide vivit.
18 Te Lamatualain nafadꞌe basa taꞌo ia: hambu atahori nda nau taoafiꞌ neu E sa. Ma hambu ruma tao dꞌala deꞌulakaꞌ mataꞌ-mataꞌ. Ma Lamatuaꞌ nda simbo tatao-nonoꞌin nara naa sa. Atahori ia ra rahine ndoo-tetuꞌ a sia rala nara ena. Onaꞌ naa o, ara akaꞌ tao rakandooꞌ a dꞌala-dꞌala nda matetuꞌ ra sa. Ara nda nau simbo ndoo-tetuꞌ a sa ma ara akaꞌ kokoe-nanasi atahori, losa basa se nda ritaꞌ rae bee ndoo-tetuꞌ sa ena. Naa de Lamatuaꞌ nae naꞌondaꞌ huku-dꞌokiꞌ neu se mia lalai nema.
Revelatur enim ira Dei de cælo super omnem impietatem, et injustitiam hominum eorum, qui veritatem Dei in injustitia detinent:
quia quod notum est Dei, manifestum est in illis. Deus enim illis manifestavit.
20 Atahori ia ra nda raꞌena totoꞌu-nonoet fo rasalaꞌe ao nara sa, huu dalaꞌ mana tao atahori bisa bubꞌuluꞌ soꞌal Lamatualain naa, manggareloꞌ ena. Te Mesaꞌ ne mana natudꞌu naa! Au masud ngga taꞌo ia: eniꞌ a mia Ana naꞌadadadꞌiꞌ lalai no raefafoꞌ losa leleꞌ ia, mete ma atahori rae rahine soꞌal Lamatuaꞌ, no koasan nda mana mamaꞌetuꞌ sa, na bisa! Mae Lamatuaꞌ nda nenenitaꞌ sa o, te hita atahori feꞌe tahine E mia saa fo Ana taoꞌ ra. Naa de au ae, atahori deꞌulakaꞌ ra nda raꞌena totoꞌu-nonoet fo rasalaꞌe ao nara sa ena rae, “Au nda uhine saa-saa soꞌal Lamatualain sa.” (aïdios g126)
Invisibilia enim ipsius, a creatura mundi, per ea quæ facta sunt, intellecta, conspiciuntur: sempiterna quoque ejus virtus, et divinitas: ita ut sint inexcusabiles. (aïdios g126)
21 Dadꞌi mae rahine Lamatuaꞌ, te nda nau rataa E rae, “Lamatuaꞌ naa, hita Lamatualain na!” Ara o nda nau roꞌe makasi mbali E sa boe. Boe ma dudꞌuꞌa nara liuali, losa nda rahine saa-saa fo matetuꞌ a sa ena. Ara nda ritaꞌ rae taꞌo bee sa de ara ander-ander mataꞌ-mataꞌ, soꞌal Lamatuaꞌ. Ma rala nara maꞌahatu.
Quia cum cognovissent Deum, non sicut Deum glorificaverunt, aut gratias egerunt: sed evanuerunt in cogitationibus suis, et obscuratum est insipiens cor eorum:
22 Ara esa-esaꞌ olaꞌ no koaot rae, “Au ia, atahori mana nahine dalaꞌ naeꞌ!” Mae ara duꞌa raꞌo naa o, te matetun, nggoa nara onaꞌ amba e.
dicentes enim se esse sapientes, stulti facti sunt.
23 Boe ma ara nda beꞌutee neu Lamatualain manaseliꞌ a sa, huu ara rae, “Hai nda parlu Lamatuaꞌ mataꞌ naa sa!” Te ara mulai beꞌutee neu paton mataꞌ-mataꞌ, mana onaꞌ atahori. Ma ara o beꞌutee neu paton mana onaꞌ mbuiꞌ, onaꞌ banda laen, ma mana onaꞌ mengge ra boe. No taꞌo naa, ara timba hendi Lamatuaꞌ fo nda mana mateꞌ a sa, de nggati no sudꞌiꞌ a saa mana bisa mateꞌ ra!
Et mutaverunt gloriam incorruptibilis Dei in similitudinem imaginis corruptibilis hominis, et volucrum, et quadrupedum, et serpentium.
24 Naa de Lamatuaꞌ hela se taꞌo naa ena, fo hela se tao tunggaꞌ a hihii nara. Ana hela se sudꞌiꞌ a tao tungga dꞌala deꞌulakaꞌ mata-mataꞌ mana naꞌoka sia rala nara. Losa nda raꞌena mamaet sa ena. Boe ma ara tao-taoꞌ a manggenggeoꞌ mataꞌ-mataꞌ neu ao nara, ma tao onaꞌ naa neu atahori laen ao nara boe.
Propter quod tradidit illos Deus in desideria cordis eorum, in immunditiam, ut contumeliis afficiant corpora sua in semetipsis:
25 Ara rahine nenori ndoo-tetuꞌ soꞌal Lamatualain sia rala nara ena, te ara nda nau taoafiꞌ sa. Dudꞌuꞌa nara rambalulutu ena, ma ara dudꞌuꞌa rae, “Malole lenaꞌ, ata tao mataꞌ-mataꞌ, fo rambalulutu, te nda hambu nggenggeroꞌ saa sa boe!” Ara beꞌutee neu sudꞌiꞌ a saa fo Lamatuaꞌ taoꞌ ra, te nda nau beꞌutee neu Lamatuaꞌ mana tao basa sudꞌiꞌ a saa naa ra sa! Ara tao ao nara onaꞌ atahori mamahereꞌ re, tao-tao te hokoꞌ, nda maisiꞌ saa sa boe! Huu matetun, hita atahori musi koa-kio fee hadꞌa-hormat neu Lamatualain nekendoꞌ a! Naa, dei fo nandaa! (aiōn g165)
qui commutaverunt veritatem Dei in mendacium: et coluerunt, et servierunt creaturæ potius quam Creatori, qui est benedictus in sæcula. Amen. (aiōn g165)
26 Huu deꞌulaka nara, naa de Lamatuaꞌ hela se, fo ara tao-taoꞌ a manggenggeoꞌ, tunggaꞌ a hihii-nanau nara. Ara akaꞌ hohongge mataꞌ-mataꞌ, nda mae rahine sa. Inaꞌ ra nda nau sungguꞌ ro sao nara sa, ara hiiꞌ a saa, mana nda nandaa no hadꞌat sa. Huu inaꞌ ra sungguꞌ ro inaꞌ ra!
Propterea tradidit illos Deus in passiones ignominiæ: nam feminæ eorum immutaverunt naturalem usum in eum usum qui est contra naturam.
27 Touꞌ ra o onaꞌ naa boe! Nda hii sungguꞌ ro sao nara sa, te sungguꞌ roꞌ a touꞌ ra! Nda mae rahine sa boe! Naa de ara hambu huhuku-dodꞌokiꞌ nandaa no tataon nara! Huu ara lao raꞌadꞌodꞌooꞌ mia dala ndoo-tetuꞌ a ena.
Similiter autem et masculi, relicto naturali usu feminæ, exarserunt in desideriis suis in invicem, masculi in masculos turpitudinem operantes, et mercedem, quam oportuit, erroris sui in semetipsis recipientes.
28 Ara duꞌa rae, “Malole lenaꞌ, ata afiꞌ nenepaꞌa-siiꞌ to Lamatuaꞌ,” Naa de Lamatuaꞌ hela se reuꞌ ena, de ara sudꞌiꞌ a tao tungga hihii-nanau nara! Dadꞌi ara duꞌa akaꞌ deꞌulakaꞌ ra! Boe ma tao-taoꞌ a dꞌala-dꞌala nda matetuꞌ ra sa!
Et sicut non probaverunt Deum habere in notitia, tradidit illos Deus in reprobum sensum, ut faciant ea quæ non conveniunt,
29 Masodꞌa nara sofeꞌ ro deꞌulakaꞌ mataꞌ-mataꞌ. Ara nda rahine tao maloleꞌ ra sa, te rahine taoꞌ a deꞌulakaꞌ. Ara hii-nau leli. Ara rambedꞌaꞌ ralaꞌ. Ara hiiꞌ a horombala. Ara risa atahori. Ara akaꞌ ratofa-raauꞌ. Ara peko-lelekoꞌ. Ara Lakaese. Ara rendi-rendiꞌ a dedꞌea lenaꞌ.
repletos omni iniquitate, malitia, fornicatione, avaritia, nequitia, plenos invidia, homicidio, contentione, dolo, malignitate: susurrones,
30 Ara raꞌamuti atahori naran. Ara mburu-oeꞌ ro Lamatuaꞌ. Ara onaꞌ nda nenenenoriꞌ sa. Ara hiiꞌ a raloe-radꞌae atahori. Ara hiiꞌ a koa-boꞌu ao nara. Ara hiiꞌ a sangga dudꞌuꞌa deꞌulakaꞌ mataꞌ-mataꞌ. Ara hiiꞌ a labꞌan atahori lasiꞌ ra.
detractores, Deo odibiles, contumeliosos, superbos, elatos, inventores malorum, parentibus non obedientes,
31 Ara nda ritaꞌ rae saa fo matetuꞌ sa. Ara ralena langga neu sira hehelu-fufuli nara, losa atahori nda ramahere se sa ena. Ara nda sue rahine atahori sa. Ara nda raꞌena susue-lalaiꞌ mbei sa boe neu atahori.
insipientes, incompositos, sine affectione, absque fœdere, sine misericordia.
32 Ara rahine Lamatualain hohoro-lalanen mana oi, atahori mana tao deꞌulakaꞌ mataꞌ naa ra, randaa hambu hukun mates. Mae rahine hohoro-lalaneꞌ naa o, te ara feꞌe tao deꞌulakaꞌ nda mbei-mbeiꞌ a sa. Nda akaꞌ a naa sa, ara o akaꞌ dunggu-mbau atahori, fo ara o tungga tao salaꞌ onaꞌ naa boe. Naa seli tebꞌe!
Qui cum justitiam Dei cognovissent, non intellexerunt quoniam qui talia agunt, digni sunt morte: et non solum qui ea faciunt, sed etiam qui consentiunt facientibus.
