Mateos 9
1 Basa naa ma, Yesus se hene baliꞌ ofaꞌ rala reu, de lea laar risiꞌ dano seriꞌ reu, losa Eni nusan.
Xuning bilǝn u kemigǝ qüxüp dengizdin ɵtüp, ɵzi turƣan xǝⱨǝrgǝ ⱪaytip kǝldi.
2 Sia naa atahori ndoro rendi nonoon esa mamaluꞌuꞌ nisiꞌ Yesus matan. Nita taꞌo naa ma, Yesus bubꞌuluꞌ ara ramahere Eni rae, Eni bisa tao nahaiꞌ sira nonoon. Boe ma Ana olaꞌ neu atahori mamaluꞌuꞌ a nae, “Ana, ngge! Tao manggatetee ralam dei! Te Au fee ambon neu basa sala mara ena.”
Wǝ mana, kixilǝr zǝmbilgǝ yatⱪuzulƣan bir palǝqni uning aldiƣa elip kǝldi. Əysa ularning ixǝnqini kɵrüp ⱨeliⱪi palǝqkǝ: — Oƣlum, yürǝklik bol, gunaⱨliring kǝqürüm ⱪilindi, — dedi.
3 Te hambu meser agama Yahudi hira sia naa, rena Yesus oꞌolan. Ma ara ramanasa neuꞌ ena. Boe ma ara ola-olaꞌ rae, “Atahori ia nambarani olaꞌ taꞌo naa, o! Akaꞌ Lamatualain mana fee ambon neu atahori salan. Te atahori ia oꞌolan, tao aon onaꞌ Lamatualain. Ana naꞌamuti!”
Andin mana, Tǝwrat ustazliridin bǝziliri kɵnglidǝ: «Bu adǝm kupurluⱪ ⱪiliwatidu!» dǝp oylidi.
4 Te Yesus bubꞌuluꞌ rala nara. Basa ma Ana olaꞌ nae, “Taꞌo bee de ama duꞌa mae, Au, olaꞌ uꞌumuti?
Ularning kɵnglidǝ nemǝ oylawatⱪanliⱪini bilgǝn Əysa ularƣa: — Nemǝ üqün kɵnglünglarda rǝzil oylarda bolisilǝr?
5 Be mudaꞌ lenaꞌ? Mete ma Au ufadꞌe atahori mamaluꞌuꞌ ia ae, ‘Sala-kilum hambu ambon ena,’ do, Au ae, ‘Fela leo, fo baliꞌ.’
«Gunaⱨliring kǝqürüm ⱪilindi» deyix asanmu yaki «Ornungdin tur, mang!» deyixmu? — dedi wǝ yǝnǝ ularƣa: —
6 Mete ma ana fela neuꞌ ena, ama feꞌe mita bukti mae, Au ia, Atahori Matetuꞌ a. Huu Au uꞌena hak fee ambon neu atahori sala-kilun.” Boe ma Yesus parenda atahori mamaluꞌuꞌ a nae, “Fela leo! Soꞌu-botiꞌ radꞌat ma fo lao baliꞌ leo!”
Əmma ⱨazir silǝrning Insan’oƣlining yǝr yüzidǝ gunaⱨlarni kǝqürüm ⱪilix ⱨoⱪuⱪiƣa igǝ ikǝnlikini bilixinglar üqün, — u palǝq kesǝlgǝ: — Ornungdin tur, orun-kɵrpǝngni yiƣixturup ɵyünggǝ ⱪayt, — dedi.
7 Boe ma, atahori mamaluꞌuꞌ a fela, de lao baliꞌ.
Ⱨeliⱪi adǝm ornidin turup ɵyigǝ ⱪaytti.
8 Rita onaꞌ naa ma, basa atahori ra titindindi. De ara soꞌu rananaru Lamatualain naran rae, “Lamatualain manaseliꞌ, o! Ana fee koasa monaeꞌ onaꞌ ia neu atahori.”
Buni kɵrgǝn top-top adǝmlǝr ⱪorⱪuxup, insanlarƣa bundaⱪ ⱨoⱪuⱪni bǝrgǝn Hudani uluƣlaxti.
9 Basa ma, Yesus lao mia naa, ma nita atahori mana edꞌa bea esa sia ume bea a. Naran, Mateos. Yesus noꞌe nala e nae, “Uma tungga Au!” Rena nala ma, Mateos fela de tungga neuꞌ ena.
Əysa u yǝrdin qiⱪip aldiƣa ketiwetip, baj yiƣidiƣan orunda olturƣan, Matta isimlik bir [bajgirni] kɵrdi. U uningƣa: — Manga ǝgǝxkin! — dedi. Wǝ Matta ornidin turup, uningƣa ǝgǝxti.
10 Basa ma, Mateos noꞌe Yesus se reu raa sia umen. Ana o noꞌe nonoo mana ꞌedꞌa bea nara ro fuiꞌ laen ra, fo atahori duꞌa rae atahori deꞌulakaꞌ ra, fo rema raa raꞌabꞌue ro se.
Wǝ xundaⱪ boldiki, Əysa [Mattaning] ɵyidǝ meⱨman bolup dastihanda olturƣanda, nurƣun bajgirlar wǝ gunaⱨkarlarmu kirip, Əysa wǝ uning muhlisliri bilǝn ⱨǝmdastihan boldi.
11 Te hambu atahori partei Farisi hira o, rema ramue mbali Yesus ana mana tungga nara rae, “Taꞌo bee de hei meser ma endoꞌ naa naꞌabꞌue no atahori nda mana laku-lakuꞌ ra sa, onaꞌ mana edꞌa bea ra, ro nonoo atahori deꞌulaka nara?”
Buni kɵrgǝn Pǝrisiylǝr uning muhlisliriƣa: — Ustazinglar nemixⱪa bajgir wǝ gunaⱨkarlar bilǝn bir dastihanda yǝp-iqip olturidu?! — dedi.
12 Te Yesus nafadꞌe se nae, “Atahori mamahedꞌiꞌ ra memaꞌ parlu doter. Te atahori nda mamahedꞌiꞌ ra sa, nda parlu sa.
Bu gǝpni angliƣan Əysa: — Saƣlam adǝmlǝr ǝmǝs, bǝlki bimarlar tewipⱪa moⱨtajdur.
13 Malole lenaꞌ ama baliꞌ fo paresaꞌ malolole Lamatualain Dedꞌea-oꞌolan, fo lele uluꞌ a Ana denu mana ola-olan Hosea sura nae, ‘Au hihii ngga, naeni, Au atahori ngga esa sue esa ratudꞌu susue-lalaiꞌ. Mete ma ara nda tao taꞌo naa sa, na, banda tutunu-hohotuꞌ fo rendi fee Auꞌ a, nda naꞌena sosoaꞌ sa.’ Naa Lamatualain nafadꞌe ena. Huu naa, Au nda uma mete-seꞌu atahori mana duꞌa rae sira ndoo-tetuꞌ sa, te uma mete-seꞌu atahori mana rahine rae sira masala-kiluꞌ.”
Silǝr berip [muⱪǝddǝs yazmilardiki]: «Izdǝydiƣinim ⱪurbanliⱪlar ǝmǝs, bǝlki rǝⱨim-xǝpⱪǝt» deyilgǝn xu sɵzning mǝnisini ɵgininglar; qünki mǝn ⱨǝⱪⱪaniylarni ǝmǝs, bǝlki gunaⱨkarlarni qaⱪirƣili kǝldim, dedi.
14 Basa ma, Yohanis Mana Saraniꞌ a, ana mana tungga nara rema risiꞌ Yesus. Ara ratane rae, “Hai mana tungga Yohanis, biasa puasa. Atahori Farisi ra puasa boe. Te taꞌo bee de Amaꞌ ana mana tungga mara akaꞌ raa-rinu rakandooꞌ a? Saa de ara nda puasa sa?”
Xu waⱪitlarda, Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝrning] muhlisliri Əysaning yeniƣa kelip uningƣa: — Nemixⱪa biz wǝ Pǝrisiylǝr pat-pat roza tutimiz, lekin sizning muhlisliringiz tutmaydu? — dǝp soraxti.
15 Te Yesus nataa se, nendiꞌ nekendandaaꞌ nae, “Taꞌo ia: mete ma hambu fefeta kakabꞌiꞌ, fuiꞌ ra nda puasa sa, te raa raꞌabꞌeta. Mete ma touꞌ a lemba-dodꞌen feꞌe sia naa, neꞌo basa se raa raꞌabꞌue reu esa. Te dei fo lao esa, mete ma atahori laen toꞌu rendi touꞌ a lemba-dodꞌen, na nonoon ra susa, dei fo oras naa ara puasa.
Əysa jawabǝn: — Toyi boluwatⱪan yigit tehi toyda ⱨǝmdastihan oltuƣan qaƣda, toy meⱨmanliri ⱨaza tutup oltursa ⱪandaⱪ bolidu!? Əmma xu künlǝr keliduki, yigit ulardin elip ketilidu, ular xu kündǝ roza tutidu.
16 Atahori nda haꞌi teme feuꞌ mbei, fo tanda neu badꞌu mbara manasideꞌ sa. Huu mete ma safe badꞌu a, na teme feuꞌ a kurulululu. No taꞌo naa, badꞌu nenetandaꞌ a boe sika naꞌadꞌuaꞌ.
Ⱨeqkim kona kɵnglǝkkǝ yengi rǝhttin yamaⱪ salmaydu. Undaⱪ ⱪilsa, yengi yamaⱪ [kirixip], kiyimni tartip yirtiwetidu. Nǝtijidǝ, yirtiⱪ tehimu yoƣinap ketidu.
17 Onaꞌ naa boe, atahori nda oni tua feuꞌ neu mbaꞌo mbokoꞌ sa. Te hokoꞌ na mbaꞌo a fanggi neuꞌ ena, ma nosi hendiꞌ tuaꞌ a. Dadꞌi tua feuꞌ musi oni neu mbaꞌo feuꞌ boe, naa fo ruꞌa se raꞌatataaꞌ no maloleꞌ!” [De Yesus nanori se nae Eni nenorin, feuꞌ. De afiꞌ neꞌebꞌue no nenori mbaraaꞌ.]
Xuningdǝk, ⱨeqkim yengi xarabni kona tulumlarƣa ⱪaqilimaydu. Əgǝr undaⱪ ⱪilsa, [xarabning eqixi bilǝn] tulumlar yerilip ketidu-dǝ, xarabmu tɵkülüp ketidu ⱨǝm tulumlarmu kardin qiⱪidu. Xuning üqün kixilǝr yengi xarabni yengi tulumlarƣa ⱪaqilaydu; xundaⱪ ⱪilƣanda, ⱨǝr ikkilisi saⱪlinip ⱪalidu.
18 Leleꞌ Yesus feꞌe olaꞌ no Yohanis ana mana tungga nara, malangga ume hule-oꞌeꞌ esa nema nandaa no Yesus. Atahori naa sendeꞌ lululanggan neu Yesus matan, de noꞌe nae, “Amaꞌ e! Tulun dei! Te au ana feto ngga feꞌe mate ena na. Amaꞌ nema fo tao limam neu e dei, fo ana nasodꞌa baliꞌ.”
U [Yǝⱨyaning muhlisliriƣa] bu sɵzlǝrni ⱪiliwatⱪan waⱪtida, mana bir ⱨɵkümdar kelip, uning aldiƣa bax urup: — Mening ⱪizim ⱨazirla ɵlüp kǝtti; ǝmma siz berip uningƣa ⱪolingizni tǝgküzüp ⱪoysingiz, u tirilidu, dedi.
19 Yesus rena nala ma, no ana mana tungga nara tungga tuteꞌ a atahori naa.
Əysa ornidin turup, muhlisliri bilǝn billǝ uning kǝynidin mangdi.
20 Sia dalaꞌ taladꞌan, ma inaꞌ esa lao tungga no se. Ana mboꞌa-mboꞌaꞌ a raaꞌ nda naloeꞌ no matetuꞌ sa too sanahulu rua ena. Ana duꞌa sia ralan nae, “Sadꞌi au nggama Yesus badꞌun, na, au hai neuꞌ ena.” Naa de ana neu nggama Yesus badꞌun suun.
Wǝ mana, yolda hun tǝwrǝx kesiligǝ giriptar bolƣiniƣa on ikki yil bolƣan bir ayal Əysaning arⱪisidin kelip, uning tonining pexini silidi.
Qünki u iqidǝ «Uning tonini silisamla, qoⱪum saⱪiyip ketimǝn» dǝp oyliƣanidi.
22 Yesus medꞌa, de Ana heoꞌ dean de mete inaꞌ naa. Boe ma, Ana olaꞌ nae, “Ana ngge! Tao manggatee ralam. Te, huu mumuhere tebꞌe-tebꞌeꞌ neu Au, naa de ho hai.” Leleꞌ naa, inaꞌ naa hai neuꞌ ena boe.
Əmma Əysa kǝynigǝ burulup, uni kɵrüp: — Ⱪizim, yürǝklik bol, ixǝnqing seni saⱪaytti! dedi. Xuning bilǝn u ayal xu saǝttǝ saⱪaydi.
23 Boe ma Yesus se lao rakandoo risiꞌ malangga ume hule-oꞌeꞌ a umen. Losa naa ma, Ana rala neu ma nita mana maꞌaminaꞌ lilii sususaꞌ, ma atahori hetar nggae ei-ei.
Əmdi Əysa ⱨeliⱪi ⱨɵkümdarning ɵyigǝ kirgǝndǝ, nǝy qeliwatⱪan wǝ ⱨaza tutup waysawatⱪan kixilǝr topini kɵrüp,
24 Te Yesus nafadꞌe se nae, “Sudꞌi nggae, fo ama baliꞌ leo! Huu anaꞌ ia nda mate sa. Ana sungguꞌ a.” Te ara mali penggo bafa nara mbali Yesus.
ularƣa: — Qiⱪip ketinglar, bu ⱪiz ɵlmidi, bǝlki uhlawatidu, dedi. [Xuni anglap] kɵpqilik uni mǝshirǝ ⱪildi.
25 Te basa ma, basa atahori ra lao dea reu. Boe ma Yesus nisiꞌ anaꞌ a kaman rala neu, de toꞌu nala liman. Boe ma anaꞌ a nasodꞌa neuꞌ ena.
Kixilǝr qiⱪiriwetilgǝndin keyin, u ⱪizning yeniƣa kirip, uning ⱪolini tutiwidi, ⱪiz ornidin turdi.
26 Atahori rita onaꞌ naa, boe ma ara dui-bꞌengga ndule basa mamanaꞌ, saa fo Yesus taoꞌ naa.
Bu toƣrisidiki hǝwǝr pütün yurtta pur kǝtti.
27 Boe ma Yesus lao nakandoo. Mia dalaꞌ taladꞌan, atahori pokeꞌ rua matutunggaꞌ ro Yesus. Ara nggasi rae, “Mane Daud tititi-nonosin, e! Kasian hai dei!”
Əysa u yǝrdin qiⱪⱪanda, ikki ⱪariƣu uning kǝynidin kelip: — I Dawutning oƣli, bizgǝ rǝⱨim ⱪilƣaysiz! — dǝp nida ⱪilixti.
28 Yesus ume rala neu, boe ma atahori poke ka ruaꞌ ra rema risiꞌ Yesus. De natane se nae, “Hei mimihere tebꞌe-tebꞌeꞌ mae Au uꞌena koasa fo tao nggi mita baliꞌ?” Boe ma rataa rae, “Awii! Amaꞌ afiꞌ mutane fai, te hai mimihere Amaꞌ tebꞌe-tebꞌeꞌ.”
U ɵygǝ kirgǝndin keyin, xu ikki ⱪariƣu uning aldiƣa kǝldi. Əysa ulardin: — Silǝr mening bu ixⱪa ⱪadir ikǝnlikimgǝ ixinǝmsilǝr? — dǝp soridi. — I Rǝbbim, ixinimiz, — dǝp jawab bǝrdi ular.
29 Yesus rena nala boe ma, Ana nggama mata nara, de olaꞌ nae, “Mete ma taꞌo naa, na, dadꞌi tungga hei nemehere mara!”
U ⱪolini ularning kɵzlirigǝ tǝgküzüp turup: — Ixǝnqinglar boyiqǝ bolsun! dewidi,
30 Yesus olaꞌ basa boe ma, ara rita neuꞌ ena. Te Yesus fee nesenenedꞌaꞌ neu se nae, “Misinedꞌa, e! Afiꞌ mifadꞌe neu atahori esa boe soꞌal saa mana dadꞌiꞌ ia!”
Ularning kɵzliri eqildi. Əysa ularƣa: Bu ixni ⱨeqkimgǝ eytmanglar! dǝp ⱪattiⱪ tapilidi.
31 Te ara nda raꞌatataaꞌ rala ao nara sa. De ara laoꞌ ndule mamanaꞌ dui-bꞌengga saa fo Yesus taoꞌ a.
Lekin ular u yǝrdin qiⱪipla, uning nam-xɵⱨritini pütkül yurtⱪa yeyiwǝtti.
32 Atahori pokeꞌ ka ruaꞌ ra dea reu boe ma, atahori ra rendi atahori laen esa nisiꞌ Yesus. Atahori naa nda olaꞌ nalaꞌ sa, huu nitu a tao e.
Ular qiⱪip ketiwatⱪanda, kixilǝr jin qaplaxⱪan bir gaqini uning aldiƣa elip kǝldi.
33 Yesus nita taꞌo naa ma, Ana parenda nitu a lao hela atahori naa. Nitu a lao hela e ma, atahori naa olaꞌ nalaꞌ neuꞌ ena. Basa atahori hetar sia na titindindiiꞌ a. Ara rae, “Awii! Hita atahori Yahudi nda feꞌe tita onaꞌ ia sa!”
Uningƣa qaplaxⱪan jinning ⱨǝydilixi bilǝnla, ⱨeliⱪi adǝm zuwanƣa kǝldi. Halayiⱪ intayin ⱨǝyranuⱨǝs bolup: — Bundaⱪ ix Israilda zadi kɵrülüp baⱪmiƣan, — deyixti.
34 Te atahori Farisi ra nda nau sa. Ara olaꞌ rae, “Weh! Nitu ra malanggan fee koasa fo Ana use-oi hendi nitu ra.”
Lekin Pǝrisiylǝr: — U jinlarni jinlarning ǝmirigǝ tayinip ⱪoƣlaydikǝn, deyixti.
35 Basa ma Yesus neu ndule kota ma kamboꞌ hetar, fo nanori sia ume hule-oꞌeꞌ ra. Ana nanori atahori Lamatualain Hara-lii Malolen, ma tao taꞌo bee fo ara dadꞌi atahorin. Ana o tao nahaiꞌ basa hedꞌis mataꞌ-mataꞌ.
Wǝ Əysa barliⱪ xǝⱨǝr wǝ yeza-ⱪixlaⱪlarni kezip, ularning sinagoglirida tǝlim berip, ǝrx padixaⱨliⱪidiki hux hǝwǝrni jakarlidi wǝ ⱨǝrhil kesǝllǝrni wǝ ⱨǝrhil meyip-ajizlarni saⱪaytti.
36 Yesus nita atahori hetar naa ra ma, Ana kasian se, huu nda ritaꞌ rae tao taꞌo bee sa boe. Nda hambu esa nasalaꞌe se sa boe, de ara onaꞌ bibꞌi lombo nda raꞌena manatadꞌaꞌ sa.
Lekin u top-top adǝmlǝrni kɵrüp ularƣa iq aƣritti, qünki ular harlinip padiqisiz ⱪoy padiliridǝk panaⱨsiz idi.
37 De Yesus olaꞌ no ana mana tungga nara nae, “Atahori ia ra, onaꞌ osi a buna-bꞌoan. Buna-bꞌoan naeꞌ, te mana tao ues ra nda dai, fo etu-ꞌoru rala basa buna-bꞌoan, fo mbedꞌa neu soka-poleꞌ.
Xuning bilǝn u muhlisliriƣa: — Ⱨosul dǝrwǝⱪǝ kɵp ikǝn, biraⱪ [ⱨosul elix üqün] ixlǝydiƣanlar az ikǝn.
38 Huu na, ama musi moꞌe sia Tenu osiꞌ a, fo Ana haitua atahori mana tao ues, fo reu raꞌadꞌuru rala buna-bꞌoan.”
Xunga ⱨosulning Igisidin, Ɵz ⱨosulingni yiƣiwelixⱪa ixlǝmqilǝrni jiddiy ǝwǝtkǝysǝn, dǝp tilǝnglar, — dedi.
