< Mateos 6 >
1 Yesus nanori nakandoo nae, “Misinedꞌa, e! Afiꞌ tungga-tunggaꞌ a agama hohoro-lalanen fo atahori koa-bobꞌoꞌu nggi. Te mete ma ama tao taꞌo naa, na, hei Amam mana sia sorga nda fee nggi bala-bꞌaeꞌ saa sa boe.
“Mwiteiganje nnatendanje indu ya mmbone pa bhandu nkupinga bhammonanje. Nngabha nneyo, Ainabhenunji bha kunnungu bhakampanganga upo.
2 Mete ma hei nau tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afiꞌ mii bengga leli sia bee bee. Te mete ma hei tao taꞌo naa, na, hei onaꞌ atahori mana olaꞌ laen, tao laen. Ara hiiꞌ a lao-laoꞌ risiꞌ ume hule-oꞌe huuꞌ a fo atahori koa se oi, ‘Wei, atahori ia ra, seli tebꞌe, o!’ Au olaꞌ no matetuꞌ! Te noꞌ a koaot onaꞌ naa, ara simbo sira hahambun ena.
“Bhai, punkunnjangutila jwangali shindu, nnagombe mmbila. Nnatende malinga shibhaatendanga bhagulumba mmashinagogi na mmipanda, nkupinga bhalumbililwanje na bhandunji. Kweli ngunakunnugulilanga, bhene bhanganyabho bhapatilenje upo yabhonji.
3 Dadꞌi mete ma hei mae tulu-fali atahori mana kasian ra, na, afiꞌ mifadꞌe see-see boe e!
Ikabheje punkunnjangutila mundu jwangali shindu, nkali mundu jwa tome na mmwe, anamumanye inkutenda.
4 No taꞌo naa, atahori sia raefafoꞌ ia nda rahine sa. Te hei Amam sia sorga nahine saa fo ama tao nee-neeꞌ naa. Dei fo Ana bala-bꞌae nggi no papala-babꞌanggiꞌ naen seli.”
Nshoye mbepei yenu kwa nng'iyo, na Ainabhenu bhakwiibhona indu ya nng'iyo, shibhanng'upe.
5 “Leleꞌ ama hule-oꞌe, na, afiꞌ tao aom onaꞌ atahori mana olaꞌ laen, te tao laen. Ara hiiꞌ a reu lao-laoꞌ sia dala rarameꞌ a, ma rambariiꞌ sia ume hule-oꞌeꞌ rala, fo atahori hetar rita ma koa-koaꞌ se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumareꞌ, o!’ Te rena, e! Te mete ma ara simbo kokoaꞌ naa, na, ara simbo rala hahambu nara ena.
“Punkwaajuganga a Nnungu, nnatendanje malinga bhagulumba. Pabha bhanganyabho, pubhajuganga bhanaapinganga kujima mmashinagogi na nnyenje mipanda nkupinga bhalolwanje na bhandunji. Kweli ngunakummalanjilanga, bhalabhonji bhapatilenje upo yabhonji.
6 Te ama afiꞌ taꞌo naa. Mete ma mae hule-oꞌe, na, kama rala mii fo ena lelesu a. Ma hule-oꞌe neenee neu Amam. Mae atahori nda rita nggi sa o, Amam nita nggi. Dei fo Ana bala-bꞌae fee nggi papala-babꞌanggiꞌ naen seli.
Ikabheje mmwe punkwaajuga a Nnungu, nnjinjile kukati jenu, nng'ugale nnango, mwaajuje Ainabhenu bhakabhonekana. Na bhalabho Ainabhenu bhakwibhona indu ya nng'iyo, shibhanng'upe.
7 Mete ma ama hule-oꞌe, naa, afiꞌ ola leꞌu-lolo neu nema. Te atahori nda mana rahine Lamatualain sa o hule-oꞌe rahine onaꞌ naa boe. Ara duꞌa rae, mete ma hule-oꞌe loa-naruꞌ onaꞌ naa, na Lamatualain hiiꞌ a rena ma nataa se.
“Punkwaajuganga a Nnungu, nnajobhelanje malinga bhandunji bhangabha Bhayaudi. Pabha pubhaaganishiyanga kuti a Nnungu shibhaapilikanilanje kwa ligongo lya gwinji gwa malobhe gabhonji.
8 Afiꞌ tao tungga onaꞌ se, e! Te mae ama nda feꞌe moꞌe saa mbali Amaꞌ sia sorga sa o, Ana bubꞌuluꞌ memaꞌ hei parlu ma ena.
Nnabhanganje malinga bhanganyabho. Pabha Ainabhenunji bhaimanyi inkupinganga, nkali nkanabhe kwaajuganga.
9 Dadꞌi mete ma hule-oꞌe, na, hule-oꞌe onaꞌ ia: ‘Amaꞌ sia sorga! Amaꞌ naram meumareꞌ manaseliꞌ Hela fo basa atahori soꞌu rananaru Amaꞌ naram manaseliꞌ a.
Bhai, nnjuganje nnei, ‘Atati nni kunnungu, Lina lyenu likuywe.
10 Amaꞌ dadꞌi maneꞌ soaꞌ neu basa atahori! Hela neu fo basa atahori tao tungga Amaꞌ parendan sia raefafoꞌ ia, onaꞌ basa mana sia sorga ra tao tungga Amaꞌ parendan sia sorga.
Upalume gwenu guishe. Linkupinga mmwe litendeshe pa shilambolyo malinga shiikutendeka kunnunguko.
11 Amaꞌ tulun pala-banggi fee hai nanaat manadꞌaiꞌ tungga-tungga fai.
Ntupe lelo shalya sha togolela lelo.
12 Hai moꞌe Amaꞌ fee ambon neu basa hai sala-kiluꞌ mara, onaꞌ hai fee ambon neu atahori mana tao salaꞌ neu hai boe.
Ntuleshelele itulebhile, malinga na uwe shitukwaaleshelelanga bhatulebhilenje.
13 Amaꞌ, munea hai fo hai afiꞌ tao deꞌulakaꞌ. Ma mboꞌi hendi hai mia nitu a koasan. [Te Amaꞌ, Maneꞌ mana koasa ma manaseliꞌ Amaꞌ mana toꞌu parendaꞌ mukundooꞌ a. Hai hule-oꞌem baꞌu a naa ena, Amaꞌ. Amin.]’
Nnatubhishe mmalinjilo, ikabheje ntuembuye naka Lishetani jula. Pabha upalume ni gwenu na mashili na ukonjelo pitipiti. Amina.’
14 Te rena, e! Mete ma ama fee ambon neu atahori salan, dei fo Amam sia sorga o fee ambon neu sala-kilu mara boe
“Pabha Mwaaleshelelangaga bhandu ibhannebhilenje, nneyo peyo Ainabhenunji bha kunnungu shibhanneshelelanje innebhilenje.
15 Te mete ma ama nda nau fee ambon neu atahori salan, dei fo Amaꞌ sia sorga o, nda nau fee ambon neu sala mara sa boe.
Ikabheje nkaaleshelelanje bhandunji yambi yabhonji, na bhalabho Ainabhenunji bhakanneshelelanga innebhilenje.
16 “Mete ma ama hule-oꞌe no puasa, na, afiꞌ tao mata masaloeꞌ onaꞌ atahori mana olaꞌ laen te tao laen. Huu ara tao taꞌo naa fo atahori koa se rae, ‘Wue! Sira ia, atahori meumareꞌ, o!’ Te rena, e! No koaot naa, ara simbo rala hahambu nara ena.
“Punkutabhanga, nnaumalanje kumeyo malinga bhagulumba. Bhanaumalanga kumeyo nkupinga bhabhonekanje na bhandu kuti bhashitabhanga. Kweli ngunakummalanjilanga bhanganyabho, bhapatilenje upo yabhonji.
17 Te mete ma ama puasa, na, safe mata mara meuꞌ-meuꞌ, ma sau langga mara malolole!
Ikabheje mmwe punkutabha, nnabhe kumeyo na mpakale mauta muntwe.
18 Dadꞌi dei fo atahori rita nggi o, nda rahine rae, ama puasa sa. Te hei Amam bubꞌuluꞌ. Dei fo Ana bala-bꞌae fee nggi no papala-babꞌanggiꞌ naen seli.”
Nkupinga bhandunji bhanamumanyanje kuti nnatabha, ikabheje mmanyishepe na Ainabhenu bhakaabhoneka, nabhalabho Ainabhenu bhakwiibhona ya nng'iyo shibhanng'upe.
19 “Afiꞌ tao ues nggate-nggate fo miꞌidꞌuru hata-hetoꞌ nae-nae sia raefafoꞌ ia. Te dei fo fufuꞌ no rurutuꞌ tao nalutu se. Ma naꞌo ra rema bonggar fo haꞌi rendi se.
“Nnaibhishilanje shibhiko pa shilambolyo pano, ipukuu na nkubha inaangabhanya na bhagwii bhanakaaanga nijibha.
20 Te malole lenaꞌ ama nggate-nggate tao ues miꞌidꞌuru hata-heto nae-nae sia sorga. Te sia naa fufuꞌ no rurutuꞌ a nda tao nalutu se sa. Naꞌo ra o nda reu bonggar fo haꞌi rendi se sa boe.
Ikabhe mwibhishilanje indu yenunji kunnungu kwikaangabhanika na ipukuu na nkubha, nkali bhagwii bhakakaanga nijibha.
21 Hei mbedꞌaꞌ hata-heto mara sia bee, na, neꞌo rala mara sia naa boe.”
Pabha pushili shibhiko shenu, na ntima gwenu shugubhe popo.
22 “Atahori matan, onaꞌ lambu mana naronda sia ralan rala. Mete ma matan manggareloꞌ, na, ana tungga dala masodꞌa maloleꞌ, onaꞌ atahori mana laoꞌ sia manggareloꞌ a.
“Liyo mbuti kandili ja shiilu, bhai liyo libhaga lyalikoto, shililangaye shiilu shenu showe.
23 Te mete ma matan mana malaafuꞌ, na, ana nda tungga dala maloleꞌ a sa, onaꞌ atahori mana laoꞌ hama-hama sia maꞌahatuꞌ a. Dadꞌi mete ma manggareloꞌ mana sia rala mara dadꞌi maꞌahatu ena, na, hei o misodꞌa sia maꞌahatu manaseliꞌ a boe.”
Ikabheje liyo libhaga lilwele shiilu shenu showe shishibhe nnubhindu. Bhai, ibhaga shilangaya shili nkati jenu shilepelaga kulangaya, shilubhe lubhindu lwa punda!
24 “Atahori sa nda bisa tao ues tebꞌe-tebꞌeꞌ fee neu malangga rua lao esaꞌ sa, huu dei fo ana hii malangga esa lenaꞌ malangga laen. Boe ma ana bisa tungga malanggan esa, ma nda taoafiꞌ neu malanggan esa ka sa. Huu naa, de nda bisa olaꞌ mae, ‘Lamatuaꞌ naa, au Lamatua ngga,’ mete ma tao doiꞌ a dadꞌi lamatua ma.
“Jwakwa ntumwa akombola kwaatumishilanga bhakulungwanji bhabhili, pabha shanshime jumo nikumpinga junajo, eu shalongane naka jumo nikumpetekuya junajo. Nkakombola kwaatumishila a Nnungu na tumishila mali.
25 Naeni de Au ufadꞌe taꞌo ia: afiꞌ duꞌa doaꞌ mae, au usodꞌa taꞌo bee, au ae ua saa, inu saa, pake-nggao saa? Hei duꞌa mae masodꞌaꞌ naa, akaꞌ nanaa-nininuꞌ a, do? Boe ma aom naa, akaꞌ pake-nggaoꞌ a, do? Nda taꞌo naa sa.
“Kwa nneyo ngunakummalanjilanga, nnakolanje lipamba ga gumi gwenunji, kuti nniyanganje nndi eu mpapilanje nndi, wala ga iilu yenunji kuti nng'walanje nndi. Bhuli, gumi ukapunda shalya? Bhuli, shiilu shikapunda iwalo?
26 Mete sobꞌa mbui mana ratambele sia lalai a. Ara nda sela-nggari ma etu-oru fo mbedꞌa nanaat sia soka-poleꞌ ra sa. Te hei Amam sia sorga naꞌabꞌoi se nakandooꞌ a. Ana o bisa naꞌabꞌoi nala nggi lenaꞌ se fai. Dadꞌi duꞌa malolole dei. Te Ana nile nggi, lenaꞌ mbuiꞌ naa ra.
Mwilolanje ijuni ya mukonde, ikapanda, wala ikauna na wala yangali nngokwe jojowe. Nkali nneyo Ainabhenunji bha kunnungu bhanakwiiliya. Bhuli, mmanganyanji nngabha mmammbonenji kupunda ijuniyo?
27 Mete ma atahori rambariiꞌ sia tiroao fo lole-lau aon, na, ana bisa tao namanaru aon, do? Nda bisa sa!
Gani munkumbi gwenunji kwa kola lipamba kwakwe anakombola kwijenjesheya kapela lyubha limo lya mobha gakwe galama?
28 Mete ma hokoꞌ, na, taꞌo bee de ama feꞌe duꞌa doaꞌ bua-loꞌas fai? Mii seꞌu mita buna bakung sia moo-loaꞌ. Ara nda podꞌeꞌ abꞌas, ma tenu-lolo temeꞌ sa.
“Kwa nndi kola lipamba ga iwalo? Nnolanje malubha ga mukonde shigakutikonja? Gakakamula liengo wala gakapota.
29 Te rena malolole, o! Mane Soleman bua-baꞌun meulau manaseli na o, nda naseliꞌ bunaꞌ naa ra meulaun sa.
Ikabheje ngunakummalanjilanga, nkali a Mpalume a Shelemani bhayene na yowe ibhaakwete bhangawashwa kwa konja malinga lilubha limo.
30 Lamatualain tao mataꞌ neu bunaꞌ mana nasodꞌa akaꞌ faiꞌ ia, te mbilaꞌ neu ana mate fo atahori nggari e ai rala neu. Mete ma Ana tao taꞌo naa, dei fo Ana pake-nggao nggi lenaꞌ bunaꞌ naa ra. De saa de ama nda mimihere tebꞌe-tebꞌeꞌ neu E sa?
Bhai ibhaga a Nnungu bhanakuliwasha liamba lya mmigunda, lelo lipali na malabhi lilileshelwa pa lituto lya moto, bhuli bhakapunda kunng'washanga mmanganyanji? Mmanganya nkwetenje ngulupai jishoko.
31 Dadꞌi ama sudꞌi boe duꞌa doaꞌ mae, ‘Ata taa saa?’ do, ‘Tinu saa?’ do, ‘Pake-nggao saa?
“Bhai, nnakolanje lipamba, ‘Shitulye indi eu shitupapile indi eu shituwale indi!’
32 Atahori nda mana ramahere neu Lamatualain sa, ara tao ues ritaꞌ mamate nara fo nau hambu basa naa ra. Te ama afiꞌ taꞌo naa, huu hei Amam sia sorga bubꞌuluꞌ basa saa fo ama parluꞌ a ena.
Pabha bhandu bhakakwaamanyanga a Nnungu bhanaabhushilanga yene yoweyo. Ainabhenunji bhali kunnungu bhamumanyi kuti nnakwiipinganga indu yoweyo.
33 Te akaꞌ na hei musi milalao ue-tataos Na no tebꞌe-tebꞌeꞌ dei, boe ma musi tungga parendan, dei fo Ana fee seluꞌ basa saa fo ama parluꞌ ra.
Ikabhe, nnoleyanje oti Upalume gwa a Nnungu na aki jabho na gene gowego, a Nnungu shibhannjenjesheyanje.
34 Dadꞌi afiꞌ duꞌa doaꞌ saa fo ama parlu mlbila. Te fai esa na no eni sususan. Faiꞌ ia sususan dai ena.”
Bhai, nnaabhushilanje ya malabhi, pabha malabhi shigaiabhushile gayene. Shilaje sha lyubha limo shinatogolela kwa lyubha lyolyo.