< Mateos 26 >
1 Leleꞌ Yesus nanori nateꞌe basa dalaꞌ naa ra, ma Ana nafadꞌe ana mana tungga nara nae,
Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς πάντας τοὺς λόγους τούτους, εἶπεν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ
2 “Hei bubꞌuluꞌ ena, fai rua fai te hita fai malolen, naeni, Fefeta Paska. Leleꞌ naa, dei fo hambu atahori mana seo Au, Atahori Matetuꞌ ia. Basa de ara mbaku risa Au sia hau ngganggeꞌ.”
Οἴδατε ὅτι μετὰ δύο ἡμέρας τὸ πάσχα γίνεται, καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς τὸ σταυρωθῆναι.
3 Faiꞌ naa, malangga agama Yahudi malangga nara ro lasi-lasi adat ra raꞌabꞌue sia Kayafas umen. Kayafas naa, naeni malangga agama Yahudi malangga moko-monae na.
Τότε συνήχθησαν οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι τοῦ λαοῦ εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ ἀρχιερέως τοῦ λεγομένου Καϊάφα,
4 Ara sangga dalaꞌ fo rae humu Yesus no nee-nee, fo rae risa E.
καὶ συνεβουλεύσαντο ἵνα τὸν Ἰησοῦν δόλῳ κρατήσωσιν καὶ ἀποκτείνωσιν·
5 Te ara rala haraꞌ rae, “Helafiꞌ dei! Ata afiꞌ humu E lai-laiꞌ huu fai-fai maloleꞌ sangga losa ena. Afiꞌ losa atahori hetar mana hii E, fela ramue.”
ἔλεγον δέ Μὴ ἐν τῇ ἑορτῇ, ἵνα μὴ θόρυβος γένηται ἐν τῷ λαῷ.
6 Sia Kambo Betania, hambu atahori esa, naran Simon. Feꞌesaꞌan, atahori melumudꞌu e, huu ana namahedꞌi kusta. Te ia na, ana hai ena. Leleꞌ fai malole ra nda feꞌe losa sa, ma Yesus se reu raa mia Simon umen.
Τοῦ δὲ Ἰησοῦ γενομένου ἐν Βηθανίᾳ ἐν οἰκίᾳ Σίμωνος τοῦ λεπροῦ,
7 Leleꞌ ara raa, ma inaꞌ esa nema nandaa no Yesus. Ana toꞌu boto esa, tao mia fatu mafelit. Boto a isin mina maꞌameni mafelit. Basa ma, inaꞌ a poko tiku boto a tatanan. De ana mbori naꞌandandaliꞌ mina naa mbei-mbei neu Yesus langgan, fo dadꞌi bukti eni fee hadꞌa-hormat neu E.
προσῆλθεν αὐτῷ γυνὴ ἔχουσα ἀλάβαστρον μύρου βαρυτίμου καὶ κατέχεεν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ ἀνακειμένου.
8 Te leleꞌ Yesus ana mana tungga nara rita inaꞌ a tao taꞌo naa, ma ramanasa, de ara ola-olaꞌ rae, “Hee! Afiꞌ nggari hendi mina maꞌameniꞌ mafelit naa neuꞌ ena!
ἰδόντες δὲ οἱ μαθηταὶ ἠγανάκτησαν λέγοντες Εἰς τί ἡ ἀπώλεια αὕτη;
9 Malole lenaꞌ eni seo mina naa! Fo doin, babꞌanggi fee neu atahori mana toꞌa-taaꞌ ra!”
ἐδύνατο γὰρ τοῦτο πραθῆναι πολλοῦ καὶ δοθῆναι πτωχοῖς.
10 Te Yesus nahine dudꞌuꞌa nara, de Ana olaꞌ nae, “Hei afiꞌ tao miꞌisususaꞌ inaꞌ ia! Hela neu leo! Te saa fo ana tao neu Auꞌ ia maloleꞌ.
γνοὺς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς Τί κόπους παρέχετε τῇ γυναικί; ἔργον γὰρ καλὸν ἠργάσατο εἰς ἐμέ·
11 Te atahori mana toꞌa-taaꞌ ra sia hei taladꞌam mara rakandooꞌ a. Te nda doo sa ena, te Au ia, nda uꞌubꞌue o nggi sa ena.
πάντοτε γὰρ τοὺς πτωχοὺς ἔχετε μεθ’ ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε·
12 Ma inaꞌ ia mbori mina ia, ana sadꞌia Au ao ngga onaꞌ ana rambe memaꞌ Au ao sisi mana mate ngga. Huu Au masodꞌa ngga nda dooꞌ sa ena.
βαλοῦσα γὰρ αὕτη τὸ μύρον τοῦτο ἐπὶ τοῦ σώματός μου πρὸς τὸ ἐνταφιάσαι με ἐποίησεν.
13 Misinedꞌa matalolole, o! Sia bee-bꞌee Lamatualain Dudꞌui malolen nene dui-bꞌenggaꞌ ndule raefafoꞌ ia, neꞌo ara o dui inaꞌ ia malolen! Naa fo basa atahori rasanedꞌa e.”
ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὅπου ἐὰν κηρυχθῇ τὸ εὐαγγέλιον τοῦτο ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ, λαληθήσεται καὶ ὃ ἐποίησεν αὕτη εἰς μνημόσυνον αὐτῆς.
14 Hambu atahori esa mia Yesus ana mana tungga ka sanahulu rua nara, naran Yudas Iskariot. Faiꞌ naa boe o, ana lao neu sangga malangga agama Yahudi ra malangga nara, fo nae fee hendi Yesus neu se.
Τότε πορευθεὶς εἷς τῶν δώδεκα, ὁ λεγόμενος Ἰούδας Ἰσκαριώτης, πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς
15 Losa se ma, ana natane nae, “Amaꞌ re! Mete ma au tulun humu Yesus fee neu nggi, naa, hei fee au saa?” Boe ma rataa rae, “Mete ma nau seo E neu hai naa, hai bae.” Basa ma, ara reken rala doi fulaꞌ telu nulu de fee neu Yudas.
εἶπεν Τί θέλετέ μοι δοῦναι, κἀγὼ ὑμῖν παραδώσω αὐτόν; οἱ δὲ ἔστησαν αὐτῷ τριάκοντα ἀργύρια.
16 Basa ma, Yudas lao dea neu, ma ana sangga dalaꞌ fo nae fee Yesus neu se.
καὶ ἀπὸ τότε ἐζήτει εὐκαιρίαν ἵνα αὐτὸν παραδῷ.
17 Tungga too, atahori Yahudi ra fai maloleꞌ nara doon fai hitu. Ara roꞌe fai malole naa ra rae, ‘Fefeta Roti nda pake bibꞌit sa’. Leleꞌ ara sadꞌia rae feta ma, Yesus ana mana tungga nara rema ratane E rae, “Amaꞌ! Tetembaꞌ ia hita musi mulai tao fai malole tara. Dadꞌi Amaꞌ nau hai mi mbau bibꞌi Lombo, ma mii sadꞌia mamanaꞌ feta Paska sia bee?”
Τῇ δὲ πρώτῃ τῶν ἀζύμων προσῆλθον οἱ μαθηταὶ τῷ Ἰησοῦ λέγοντες Ποῦ θέλεις ἑτοιμάσωμέν σοι φαγεῖν τὸ πάσχα;
18 Boe ma Ana nataa nae, “Ama kota rala mii, dei fo hei mindaa mo amaꞌ sa. Mifadꞌe mbali e maꞌo ia, ‘Aꞌa, e! Ama Meser medꞌa-medꞌa na nda dooꞌ sa te Eni mate ena. De Ana noꞌe mamanaꞌ sia aꞌa umen, fo Ana tao fefeta Paska no ana mana tungga nara.’”
ὁ δὲ εἶπεν Ὑπάγετε εἰς τὴν πόλιν πρὸς τὸν δεῖνα καὶ εἴπατε αὐτῷ Ὁ Διδάσκαλος λέγει Ὁ καιρός μου ἐγγύς ἐστιν· πρὸς σὲ ποιῶ τὸ πάσχα μετὰ τῶν μαθητῶν μου.
19 Rena taꞌo naa ma, ana mana tungga nara reu tao tungga oꞌolan. De ara lole-lau nanaat fefeta Paska sia naa.
καὶ ἐποίησαν οἱ μαθηταὶ ὡς συνέταξεν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς, καὶ ἡτοίμασαν τὸ πάσχα.
20 Tetemban ma, Yesus no ana mana tungga ka sanahulu rua nara endoꞌ ra fefetas.
Ὀψίας δὲ γενομένης ἀνέκειτο μετὰ τῶν δώδεκα μαθητῶν
21 Leleꞌ ara raa ma, Ana olaꞌ nae, “Hei rena, e! Hambu esa mia hei, dei fo mana seo hendi Au neu atahori feaꞌ ra.”
καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν εἶπεν Ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑμῶν παραδώσει με.
22 Rena rala ma, rala nara susa. Boe ma esa-esaꞌ natane Yesus nae, “Atahori fo Amaꞌ olaꞌ naa, nda au sa to?”
καὶ λυπούμενοι σφόδρα ἤρξαντο λέγειν αὐτῷ εἷς ἕκαστος Μήτι ἐγώ εἰμι, Κύριε;
23 Boe ma Ana nataa nae, “Atahori fo mana boroꞌ rotin nandaa no Au nisiꞌ manggo a rala, dei fo ana mana seo hendi Au.
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν Ὁ ἐμβάψας μετ’ ἐμοῦ τὴν χεῖρα ἐν τῷ τρυβλίῳ, οὗτός με παραδώσει.
24 Misinedꞌa, e! Au, atahori Tebꞌe-Tebꞌeꞌ ia, musi mate onaꞌ ara suraꞌ memaꞌ sia Lamatualain Susura Meumaren. Te besa-bꞌesa! Atahori mana nae seo hendi Au na, dei fo ana lemba-nasaa sosoen! Malole lenaꞌ maman nda bonggi e sa!”
ὁ μὲν Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὑπάγει καθὼς γέγραπται περὶ αὐτοῦ, οὐαὶ δὲ τῷ ἀνθρώπῳ ἐκείνῳ δι’ οὗ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται· καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος.
25 Basa naa ma, Yudas o tungga natane nae, “Neꞌo atahori fo Amaꞌ olaꞌ na, nda au sa, to?” Boe ma Yesus nataa nae, “Memaꞌ mesaꞌ nggo mana maꞌo naa ena. Te seka fai?”
ἀποκριθεὶς δὲ Ἰούδας ὁ παραδιδοὺς αὐτὸν εἶπεν Μήτι ἐγώ εἰμι, Ῥαββεί; λέγει αὐτῷ Σὺ εἶπας.
26 Leleꞌ ara feꞌe ra ma, Yesus haꞌi roti balaꞌ esa, de noꞌe makasi mbali Lamatualain. Basa de Ana bibꞌibꞌi roti a, ma olaꞌ nae, “Roti ia, Au ao ngga. Ama haꞌi fo mia leo!”
Ἐσθιόντων δὲ αὐτῶν λαβὼν ὁ Ἰησοῦς ἄρτον καὶ εὐλογήσας ἔκλασεν καὶ δοὺς τοῖς μαθηταῖς εἶπεν Λάβετε φάγετε· τοῦτό ἐστιν τὸ σῶμά μου.
27 Basa naa ma, Ana haꞌi nala nggalas esa anggor sofe, de noꞌe makasi mbali Lamatualain. Basa ma Ana loo neu ana mana tungga nara, ma olaꞌ nae, “Basa nggi haꞌi fo minu leo.
καὶ λαβὼν ποτήριον καὶ εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς λέγων Πίετε ἐξ αὐτοῦ πάντες·
28 Huu anggor ia, Au raa ngga. Dei fo Au mate, na raa ngga nandali fo fee masodꞌaꞌ neu atahori hetar mia sala-kilu nara. Raaꞌ ia dadꞌi tanda nesenenedꞌaꞌ oi, saa fo Lamatualain helu-fuliꞌ a, ia na dadꞌi ena. Naa, haꞌi fo minu leo!
τοῦτο γάρ ἐστιν τὸ αἷμά μου τῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυννόμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν.
29 Te rena malolole! Eniꞌ a mia tetembaꞌ ia, Au nda inu anggor sa ena. Dei fo mete ma Ama ngga endoꞌ toꞌu parendaꞌ sia sorga, fo Au feꞌe inu o nggi fai.”
λέγω δὲ ὑμῖν, οὐ μὴ πίω ἀπ’ ἄρτι ἐκ τούτου τοῦ γενήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω μεθ’ ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός μου.
30 Basa ma, ara sodꞌa sosodꞌat esa de koa-kio Lamatualain. Ma, tetemba naa boe o, ara lao risiꞌ lete Saitun.
Καὶ ὑμνήσαντες ἐξῆλθον εἰς τὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν.
31 Leleꞌ ara lao-laoꞌ ma, Yesus nafadꞌe ana mana tungga nara nae, “Dei fo tetembaꞌ ia na, basa hei mela hela Au. Te ara suraꞌ memaꞌ sia Lamatualain Susura Meumaren oi, ‘Dei fo Lamatualain tao nisa manatadꞌa a, ma bibꞌi lombo nara rela sea-saranggaa.’
Τότε λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς Πάντες ὑμεῖς σκανδαλισθήσεσθε ἐν ἐμοὶ ἐν τῇ νυκτὶ ταύτῃ· γέγραπται γάρ Πατάξω τὸν ποιμένα, καὶ διασκορπισθήσονται τὰ πρόβατα τῆς ποίμνης·
32 Memaꞌ au mate. Te dei fo Au usodꞌa baliꞌ, na Au uu uhani nggi sia profinsi Galilea.
μετὰ δὲ τὸ ἐγερθῆναί με προάξω ὑμᾶς εἰς τὴν Γαλιλαίαν.
33 Te Petrus nareresi nae, “Amaꞌ! Onaꞌ mae atahori laen ra basa se rela hela Amaꞌ, te au nda ela hela nggo sa!”
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος εἶπεν αὐτῷ Εἰ πάντες σκανδαλισθήσονται ἐν σοί, ἐγὼ οὐδέποτε σκανδαλισθήσομαι.
34 Boe ma Yesus nataa nae, “Tebꞌe taꞌo naa do Petrus? Mumuhere neu Au! Tetembaꞌ ia, manu nda feꞌe koꞌokee sa, te ho olaꞌ lao telu ena mae, nda muhine Au sa!”
ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Ἀμὴν λέγω σοι ὅτι ἐν ταύτῃ τῇ νυκτὶ πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με.
35 Te Petrus nareresi nae, “Hokoꞌ, Amaꞌ! Mete ma Amaꞌ mate, na au mate o nggo boe. Huu au nda ela hela Amaꞌ sa!” Petrus nonoon laen ra o esa-esaꞌ raꞌo naa boe.
λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος Κἂν δέῃ με σὺν σοὶ ἀποθανεῖν, οὐ μή σε ἀπαρνήσομαι. ὁμοίως καὶ πάντες οἱ μαθηταὶ εἶπαν.
36 Basa ma Yesus se lao rakandoo sia lete Saitun, losa osi esa naran Getsemani. Sia naa Ana olaꞌ no ana mana tungga nara nae, “Ama endoꞌ tahan sia ia dei, te Au ae uu hule-oꞌe sia naa.”
Τότε ἔρχεται μετ’ αὐτῶν ὁ Ἰησοῦς εἰς χωρίον λεγόμενον Γεθσημανεί, καὶ λέγει τοῖς μαθηταῖς Καθίσατε αὐτοῦ ἕως οὗ ἀπελθὼν ἐκεῖ προσεύξωμαι.
37 Te Ana noꞌe nala Petrus, Yakobis, no Yohanis, fo teluꞌ se reu ramaloloꞌ ro E. Eniꞌ a mia leleꞌ naa, ma ralan susa nala seli ma nda fefeet sa.
καὶ παραλαβὼν τὸν Πέτρον καὶ τοὺς δύο υἱοὺς Ζεβεδαίου ἤρξατο λυπεῖσθαι καὶ ἀδημονεῖν.
38 Ara feꞌe laoꞌ rala mbei, te Ana nafadꞌe se nae, “Au rala ngga susa nala seli! Au medꞌa onaꞌ Au aeꞌ a mate! Ama endoꞌ beꞌe minea mo au sia ia dei.”
τότε λέγει αὐτοῖς Περίλυπός ἐστιν ἡ ψυχή μου ἕως θανάτου· μείνατε ὧδε καὶ γρηγορεῖτε μετ’ ἐμοῦ.
39 Basa de ana mata neu naꞌadꞌodꞌooꞌ mbei, ma Ana sendeꞌ lululanggan de hule-oꞌe nae, “Ama boꞌi! Mete ma Amaꞌ naꞌaheiꞌ, na, Au afiꞌ lemba-doi doidꞌosoꞌ ia. Te afiꞌ tungga Au hihii Ngga; tunggaꞌ a Amaꞌ hihiin.”
καὶ προελθὼν μικρὸν ἔπεσεν ἐπὶ πρόσωπον αὐτοῦ προσευχόμενος καὶ λέγων Πάτερ μου, εἰ δυνατόν ἐστιν, παρελθάτω ἀπ’ ἐμοῦ τὸ ποτήριον τοῦτο· πλὴν οὐχ ὡς ἐγὼ θέλω ἀλλ’ ὡς σύ.
40 Hule-oꞌe basa, ma Ana baliꞌ nisiꞌ ana mana tungga ka teluꞌ ra. Te mana sunggu masambetaꞌ ra. De Ana fafae se ma olaꞌ no Petrus nae, “He, Petrus! Saa de hei sungguꞌ? Au mia naa losaꞌ a, te ama nda beꞌe minea mo Au mbei sa boe do!
καὶ ἔρχεται πρὸς τοὺς μαθητὰς καὶ εὑρίσκει αὐτοὺς καθεύδοντας, καὶ λέγει τῷ Πέτρῳ Οὕτως οὐκ ἰσχύσατε μίαν ὥραν γρηγορῆσαι μετ’ ἐμοῦ;
41 Kukur mimeu mata mara dei. Basaꞌ fo fela minea mo Au! Huu memaꞌ hei rala mara mae tao maloleꞌ, akaꞌ na ao sisi mara nda beꞌi sa. Dadꞌi malole lenaꞌ ama hule-oꞌe fo mete ma hambu sosoba-dodꞌouꞌ, na bisa miꞌitataꞌ.
γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσέλθητε εἰς πειρασμόν· τὸ μὲν πνεῦμα πρόθυμον, ἡ δὲ σὰρξ ἀσθενής.
42 Basa de Ana neu hule-oꞌe fai nae, “Amaꞌ! Mete ma Au musi lemba doidꞌosoꞌ ia, na, tunggaꞌ a Amaꞌ hihii-nanaun.”
πάλιν ἐκ δευτέρου ἀπελθὼν προσηύξατο λέγων Πάτερ μου, εἰ οὐ δύναται τοῦτο παρελθεῖν ἐὰν μὴ αὐτὸ πίω, γενηθήτω τὸ θέλημά σου.
43 Hule-oꞌe basa ma, Ana baliꞌ nema nisiꞌ ana mana tungga ka teluꞌ ra. Te ara sungguꞌ baliꞌ fai, huu ara nduar rala seli na.
καὶ ἐλθὼν πάλιν εὗρεν αὐτοὺς καθεύδοντας, ἦσαν γὰρ αὐτῶν οἱ ὀφθαλμοὶ βεβαρημένοι.
44 Boe ma Ana lao hela se, de baliꞌ neu hule-oꞌe lao esa faiꞌ. Ana noꞌe seluꞌ Aman, fo afiꞌ fee Eni lemba-nasaa doidꞌosoꞌ naa, te tungga neu akaꞌ Amaꞌ hihii-nanaun.
καὶ ἀφεὶς αὐτοὺς πάλιν ἀπελθὼν προσηύξατο ἐκ τρίτου, τὸν αὐτὸν λόγον εἰπὼν πάλιν.
45 Hule-oꞌe basa ma, Ana baliꞌ neu de fafae Ana mana tungga nara nae, “Hei feꞌe sunggu mikindoo, do? Fela leo! Te atahori mana nae seo Au, Atahori Matetuꞌ ia, sangga losa ena. Leleꞌ ia, ara rae humu Au, fo fee neu atahori deꞌulakaꞌ ra liman.
τότε ἔρχεται πρὸς τοὺς μαθητὰς καὶ λέγει αὐτοῖς Καθεύδετε λοιπὸν καὶ ἀναπαύεσθε· ἰδοὺ ἤγγικεν ἡ ὥρα καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἁμαρτωλῶν.
46 Weh! Fela leo! Milaa mata mara fo mete sobꞌa sia naa dei! Te atahori mana seo Au a, nema ena.”
ἐγείρεσθε, ἄγωμεν· ἰδοὺ ἤγγικεν ὁ παραδιδούς με.
47 Leleꞌ Yesus feꞌe ola-olaꞌ taꞌo naa, ma Yudas nema no atahori nononggoꞌ sa. Ara rema rendi fela tafaꞌ no hau eꞌetuꞌ, fo rae humu E. Ara tao taꞌo naa, tungga malangga agama Yahudi ra malangga monaen ma lasi-lasi adat ra parendan.
Καὶ ἔτι αὐτοῦ λαλοῦντος, ἰδοὺ Ἰούδας εἷς τῶν δώδεκα ἦλθεν, καὶ μετ’ αὐτοῦ ὄχλος πολὺς μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων ἀπὸ τῶν ἀρχιερέων καὶ πρεσβυτέρων τοῦ λαοῦ.
48 Yudas nafadꞌe memaꞌ se nae, “hei mete malolole, e! Atahori fo au idꞌuꞌ a, hei toꞌu E leo! Te Eni, atahori fo hei sanggaꞌ a!
ὁ δὲ παραδιδοὺς αὐτὸν ἔδωκεν αὐτοῖς σημεῖον λέγων Ὃν ἂν φιλήσω αὐτός ἐστιν· κρατήσατε αὐτόν.
49 Leleꞌ ara losa Yesus, boe ma Yudas neu nisiꞌ Yesus matan, de nae, “Sodꞌa-moleꞌ, Ama Meser!” Boe ma Yudas holu ma idꞌu E.
καὶ εὐθέως προσελθὼν τῷ Ἰησοῦ εἶπεν Χαῖρε, Ῥαββεί, καὶ κατεφίλησεν αὐτόν.
50 Boe ma Yesus natane mbali e nae, “Hee, Yudas! Uꞌuma ma, no masud ia, do?” Boe ma, atahori naa ra mata reu, fo rae humu E.
ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ Ἑταῖρε, ἐφ’ ὃ πάρει. τότε προσελθόντες ἐπέβαλον τὰς χεῖρας ἐπὶ τὸν Ἰησοῦν καὶ ἐκράτησαν αὐτόν.
51 Ma nda bubꞌuluꞌ sa te, Yesus atahorin esa lesu tafaꞌ na de, soe naꞌetuꞌ atahori esa ndiki roon. (Atahori mana hambu bisu naa, naeni malangga agama Yahudi ra malangga monaen atahori dedꞌenun.)
καὶ ἰδοὺ εἷς τῶν μετὰ Ἰησοῦ ἐκτείνας τὴν χεῖρα ἀπέσπασεν τὴν μάχαιραν αὐτοῦ, καὶ πατάξας τὸν δοῦλον τοῦ ἀρχιερέως ἀφεῖλεν αὐτοῦ τὸ ὠτίον.
52 Nita taꞌo naa ma, Yesus nafadꞌe nae, “Dosoꞌ baliꞌ tafa ma neu ngguman. Huu atahori mana nasodꞌa naꞌamiminaꞌ tafaꞌ, dei fo ana o mate no tafaꞌ boe.
τότε λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Ἀπόστρεψον τὴν μάχαιράν σου εἰς τὸν τόπον αὐτῆς· πάντες γὰρ οἱ λαβόντες μάχαιραν ἐν μαχαίρῃ ἀπολοῦνται.
53 Nda muhine sa, do? Au bisa oꞌe Ama ngga fo Ana haitua ana mana tunggan rifon-rifon sia sorga, fo rema tulu-fali Au.
ἢ δοκεῖς ὅτι οὐ δύναμαι παρακαλέσαι τὸν Πατέρα μου, καὶ παραστήσει μοι ἄρτι πλείω δώδεκα λεγιῶνας ἀγγέλων;
54 Te onaꞌ leo. Hela fo atahori ia ra humu rala Au. Te basa saa fo nenesuraꞌ memaꞌ sia Lamatualain Susura Meumaren soꞌal Au, musi dadꞌi.”
πῶς οὖν πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ ὅτι οὕτως δεῖ γενέσθαι;
55 Boe ma Yesus olaꞌ neu atahori hetar mana rema humu E nae, “Weh! Hei mae Au ia, atahori deꞌulakaꞌ, do? Taꞌo bee de ama ima mae humu Au mendiꞌ tafaꞌ no hau eꞌetuꞌ? Tao-tao te, tungga-tungga fai Au unori nggi sia Lamatualain Ume Hule-oꞌe Huu na, te nda hambu atahori esa tao saa-saa mbali Au sa boe.
Ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ εἶπεν ὁ Ἰησοῦς τοῖς ὄχλοις Ὡς ἐπὶ λῃστὴν ἐξήλθατε μετὰ μαχαιρῶν καὶ ξύλων συλλαβεῖν με; καθ’ ἡμέραν ἐν τῷ ἱερῷ ἐκαθεζόμην διδάσκων, καὶ οὐκ ἐκρατήσατέ με.
56 Te hela neu! Ima, toꞌu mala Au leo! Te basa ia nenesuraꞌ memaꞌ eniꞌ a lele uluꞌ a sia Lamatualain Susura Meumaren.” Rita taꞌo naa ma, Yesus ana mana tungga nara ramatau rala seli. Boe ma ara fela rela hela Lamatuaꞌ.
Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῶσιν αἱ γραφαὶ τῶν προφητῶν. Τότε οἱ μαθηταὶ πάντες ἀφέντες αὐτὸν ἔφυγον.
57 Basa ma, atahori humu rala Yesus de ro E nisiꞌ Malangga agama Yahudi ra malangga monaen, Kayafas, umen, huu atahori moko-monaen ra raꞌabꞌue sia naa ena. Naeni, malangga agama Yahudi ra malangga monae na, meser agama ra, ro lasi-lasi adꞌat ra.
Οἱ δὲ κρατήσαντες τὸν Ἰησοῦν ἀπήγαγον πρὸς Καϊάφαν τὸν ἀρχιερέα, ὅπου οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι συνήχθησαν.
58 Leleꞌ ara toꞌu ro E, ma Petrus laoꞌ naꞌabꞌabꞌambiꞌ aon tungga-tungga deaꞌ, losa malangga monaeꞌ a umen. Petrus o rala neu nisiꞌ nembeleon, de tungga endoꞌ naꞌabꞌue no atahori mana sia naa ra. Huu ana nae nahine saa fo neꞌo dadꞌi.
ὁ δὲ Πέτρος ἠκολούθει αὐτῷ ἀπὸ μακρόθεν ἕως τῆς αὐλῆς τοῦ ἀρχιερέως, καὶ εἰσελθὼν ἔσω ἐκάθητο μετὰ τῶν ὑπηρετῶν ἰδεῖν τὸ τέλος.
59 Sia ume naa rala, malangga agama Yahudi ra malangga nara raꞌabꞌue ro basa atahori mana maꞌetuꞌ dedꞌeat agama ra. Ara rae sangga bukti ma sangga dalaꞌ rae raꞌetuꞌ hukun risa Yesus.
Οἱ δὲ ἀρχιερεῖς καὶ τὸ συνέδριον ὅλον ἐζήτουν ψευδομαρτυρίαν κατὰ τοῦ Ἰησοῦ ὅπως αὐτὸν θανατώσωσιν,
60 Te mae ara sangga bukti rendiꞌ sakasii lelekoꞌ hetar o, ara nda hambu bukti saa-saa sa boe. Dei de ara hambu mana sakasii atahori rua.
καὶ οὐχ εὗρον πολλῶν προσελθόντων ψευδομαρτύρων. ὕστερον δὲ προσελθόντες δύο
61 Atahori ka ruaꞌ naa ra sakasii rae, “Hai rena mita atahori ia olaꞌ nae, ‘Dei fo Au ofe hendi Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. Te Au ufefela baliꞌ e, siaꞌ a fai telu rala.’”
εἶπαν Οὗτος ἔφη Δύναμαι καταλῦσαι τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ καὶ διὰ τριῶν ἡμερῶν οἰκοδομῆσαι.
62 Basa ma, malangga agama Yahudi malangga monaen nambariiꞌ sia basa atahori mana endoꞌ sia naa ra mata nara. Boe ma natane Yesus nae, “Ho rena atahori naeꞌ fua salaꞌ neu nggo. Te, taꞌo bee de neneeꞌ a?”
καὶ ἀναστὰς ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ Οὐδὲν ἀποκρίνῃ, τί οὗτοί σου καταμαρτυροῦσιν;
63 Te Yesus nda nataa saa-saa sa boe. Boe ma malangga monaeꞌ a natane fai nae, “Au ae utane ia fai! Te musi mutaa no matetuꞌ onaꞌ mutaa neu Lamatualain mana masodꞌa sia sorga. Hambu atahori rae, Ho ia, Kristus, Lamatualain Anan fo Ana helu-fuli mia lele uluꞌ a. Naa tebꞌe, do?
ὁ δὲ Ἰησοῦς ἐσιώπα. καὶ ὁ ἀρχιερεὺς εἶπεν αὐτῷ Ἐξορκίζω σε κατὰ τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος ἵνα ἡμῖν εἴπῃς εἰ σὺ εἶ ὁ Χριστὸς ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ.
64 Basa boe ma, Yesus nataa nae, “Memaꞌ tebꞌe, onaꞌ pak oꞌolan. Te musunedꞌa, e! Dei fo basa nggi mita Au, Atahori Matetuꞌ ia. Dei fo Au endoꞌ sia sorga sia Lamatualain bobꞌoa onan, fo toꞌu parendaꞌ uꞌubꞌue o E mana koasa manaseliꞌ a. Basa naa dei fo, Au onda baliꞌ uma o leleeꞌ a.”
λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς Σὺ εἶπας· πλὴν λέγω ὑμῖν, ἀπ’ ἄρτι ὄψεσθε τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου καθήμενον ἐκ δεξιῶν τῆς δυνάμεως καὶ ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ.
65 Rena Ana olaꞌ naꞌo naa, ma malangga monaeꞌ a namanasa seli, losa ana sii nasikaꞌ hendi badꞌu narun. Ma randu nahereꞌ neu basa atahori mana endoꞌ sia naa ra nae, “Woe! Hita nda parlu sangga sakasii sa ena! Hei rena oꞌolan no ndiki mara ena to. Ana soꞌu Aon dadꞌi Lamatualain Anan ena. Ia neꞌemutis! Basa hei bubꞌuluꞌ mae, tungga hita atoran agama na, mete ma hambu atahori tao aon onaꞌ Lamatuaꞌ, na, atahori naa musi mate!
τότε ὁ ἀρχιερεὺς διέρρηξεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ λέγων Ἐβλασφήμησεν· τί ἔτι χρείαν ἔχομεν μαρτύρων; ἴδε νῦν ἠκούσατε τὴν βλασφημίαν·
66 Dadꞌi ia na, tae taꞌetuꞌ, taꞌo bee?” Boe ma basa se randu rahereꞌ rae, “Atahori ia memaꞌ sala tebꞌe ena! Dadꞌi Ana musi nenehukun mate!”
τί ὑμῖν δοκεῖ; οἱ δὲ ἀποκριθέντες εἶπαν Ἔνοχος θανάτου ἐστίν.
67 Basa ma, hambu atahori hira mata reu de puras miru neu Yesus. Ma ara poko-paru raꞌamiminaꞌ ma mbasa E.
Τότε ἐνέπτυσαν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ καὶ ἐκολάφισαν αὐτόν, οἱ δὲ ἐράπισαν
68 Basa ma ara raꞌaꞌeꞌeiꞌ E rae, “Weh! Ho ia, Kristus, to? Mufadꞌe sobꞌa dei! Seka mana tutu nggo?”
λέγοντες Προφήτευσον ἡμῖν, Χριστέ, τίς ἐστιν ὁ παίσας σε;
69 Leleꞌ naa, Petrus tungga de feꞌe endoꞌ sia ume a nembeloan. Boe ma ate inaꞌ esa neu de olaꞌ mbali e nae, “Faꞌra, ho o uma muꞌubꞌue mo Yesus, atahori Nasaret naa, to?”
Ὁ δὲ Πέτρος ἐκάθητο ἔξω ἐν τῇ αὐλῇ· καὶ προσῆλθεν αὐτῷ μία παιδίσκη λέγουσα Καὶ σὺ ἦσθα μετὰ Ἰησοῦ τοῦ Γαλιλαίου.
70 Te ana nafanii sia atahori hetar matan nae, “Hokoꞌ! Taꞌo bee de mutane taꞌo naa! Au nda uhine atahori naa sa, ma.”
ὁ δὲ ἠρνήσατο ἔμπροσθεν πάντων λέγων Οὐκ οἶδα τί λέγεις.
71 Basa ma, Petrus dea neu de nambariiꞌ sia lelesu ineꞌ mataꞌ. Boe ma, inaꞌ laen sa fai nita e sia naa. Boe ma, ana nafadꞌe neu atahori mana sia naa ra nae, “We, faꞌ ra au ita atahori ia nema no Yesus, atahori Nasaret naa.”
ἐξελθόντα δὲ εἰς τὸν πυλῶνα εἶδεν αὐτὸν ἄλλη καὶ λέγει τοῖς ἐκεῖ Οὗτος ἦν μετὰ Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου.
72 Boe ma Petrus namue nae, “Mbei ma ho muluꞌ do! Au nda uhine atahori naa, sa ma! Au sumba!”
καὶ πάλιν ἠρνήσατο μετὰ ὅρκου ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον.
73 Nda doo sa fai ma, atahori laen mana sia naa ra olaꞌ ro e fai rae, “Hee! Ho afiꞌ ombo-koson fai mae, ho nda muꞌubꞌue mo atahori naa sa! Huu hai rena dedꞌea ma naa, onaꞌ atahori Galilea ra boe!”
μετὰ μικρὸν δὲ προσελθόντες οἱ ἑστῶτες εἶπον τῷ Πέτρῳ Ἀληθῶς καὶ σὺ ἐξ αὐτῶν εἶ, καὶ γὰρ ἡ λαλιά σου δῆλόν σε ποιεῖ.
74 Te ana rarai-oꞌole, ma labꞌan nae, “Weh! Au sumba endiꞌ Lamatualain naran, te au nda uhine Atahori ia sa!” Ana olaꞌ taꞌo naa, boe ma manu a koꞌokee boe.
τότε ἤρξατο καταθεματίζειν καὶ ὀμνύειν ὅτι Οὐκ οἶδα τὸν ἄνθρωπον. καὶ εὐθὺς ἀλέκτωρ ἐφώνησεν.
75 Rena manu koꞌokee ma, Petrus nasanedꞌa Yesus dedꞌean faꞌ ra nae, “Manu nda feꞌe koꞌokee sa te, ho mutaa mae nda muhine Au sa lao telu ena.” Nasanedꞌa nala taꞌo naa ma, ana lao deaꞌ neu de nggae mesuꞌudꞌu.
καὶ ἐμνήσθη ὁ Πέτρος τοῦ ῥήματος Ἰησοῦ εἰρηκότος ὅτι Πρὶν ἀλέκτορα φωνῆσαι τρὶς ἀπαρνήσῃ με· καὶ ἐξελθὼν ἔξω ἔκλαυσεν πικρῶς.