< Mateos 20 >
1 Basa naa ma, Yesus nanori nae, “Lamatualain totoꞌu parendan, onaꞌ nekendandaaꞌ ia: hambu tenu osiꞌ esa feꞌe fefetu anaꞌ liiꞌ nee te ana lao, neu sangga atahori fo tao ues sia osi anggor na.
“Porque el reino de los cielos es como un terrateniente que salió temprano por la mañana para contratar trabajadores para su viña.
2 Ana hambu atahori mana tao ues, boe ma ara rala haraꞌ esa de tao ues fai sa na, sesebꞌan, doi fulaꞌ esa, tungga felin. Raꞌaheiꞌ basa ma, ana denu se reu tao ues sia osin rala.
Él decidió pagar un denario por día a los trabajadores, y los envió a trabajar en ella.
3 Liiꞌ sio fefetun ma, ana lao pasar neu. Sia naa nita atahori hira mana endoꞌ hie-hieꞌ a.
Cerca de las 9 a.m. salió y vio a otros que estaban sin trabajar en la plaza del mercado.
4 Boe ma ana nafadꞌe se nae, ‘We aꞌa nggara e! Hei nau tao ues sia au osi ngga, do? Dei fo au bae nggi tungga ndandaan.’ Rena rala taꞌo naa ma, ara raꞌaheiꞌ neuꞌ ena, de reu ue-tao.
“‘Vayan y trabajen en la viña también, y yo les pagaré lo justo’, les dijo. Entonces ellos se fueron a trabajar.
5 Liiꞌ sanahulu rua reorendun no liiꞌ telu bobꞌon, tenu osiꞌ a lao hela umen, de neu sangga seluꞌ mana tao ues fai.
Entre el medio día y las 3 p.m. salió e hizo lo mismo.
6 Mbei ma liiꞌ lima bobꞌon, ma tenu osiꞌ a lao fai. Ana mete neu-nema ma, feꞌe hambu atahori mana bakariiꞌ hie-hieꞌ a. Boe ma natane se nae, ‘Taꞌo bee de ama ririi hie-hieꞌ a mia fefetun losa bobꞌon, nda tao saa sa boe?’
A las 5 p.m. salió y encontró a otros que estaban allí. ‘¿Por qué están por ahí todo el día sin hacer nada?’ les preguntó.
7 Atahori naa ra rataa rae, ‘Amaꞌ e! Nda hambu atahori fee hai ue-tataos sa.’ Basa ma, tenu osiꞌ a nae, ‘Mete ma taꞌo naa, naa, ama mii tao ues sia osi ngga leo!’
‘Porque nadie nos ha contratado’, respondieron ellos. ‘Vayan y trabajen en la viña también’, les dijo.
8 Losa jam hahae tao ues ma, tenu osiꞌ a noꞌe dedꞌenun de nae, ‘Moꞌe atahori mana tao ues ra, fo bae esa-esaꞌ nggadi nara leo. Mulai mia atahori mana maso tao ues maꞌabꞌuit a losa mana tao ues fefeun.’
“Cuando llegó la noche, el propietario de la viña le dijo a su administrador: ‘Llama a los trabajadores y págales sus salarios. Comienza con los trabajadores que fueron contratados al final y luego continúa con los que fueron contratados al principio’.
9 De dedꞌenun noꞌe atahori mana tao ues mia liiꞌ lima bobꞌon. Ana fee se esa na simbo doi fulaꞌ esa.
Cuando entraron los que fueron contratados a las 5 p.m., cada uno recibió un denario.
10 Basa ma, dedꞌenun noꞌe atahori mana tao ues laen ra, losa atahori mana tao ues eniꞌ a liiꞌ nee fefetun. Mana tao ues mia fefetun duꞌa rae, neꞌo sira simbo naeꞌ lena mana tao ues mia liiꞌ lima bobꞌon. Tao-tao te, ara o simbo doi fulaꞌ beꞌe esaꞌ boe.
Así que cuando entraron los que fueron contratados al principio, ellos pensaron que recibirían más, pero también recibieron un denario.
11 Simbo onaꞌ naa ma, ara ramue tenu osiꞌ a rae,
Cuando recibieron su pago, se quejaron del propietario.
12 ‘Aweꞌ! Nda bisa taꞌo ia sa, malangga! Sira mana rema maꞌabuit ra, tao ues akaꞌ liiꞌ esaꞌ a. Te hai mana masoꞌ tao ues eniꞌ a fefetu anan ia, tao ues mitaꞌ mamate mara losa mbusar nandali! Te taꞌo bee de malangga bae hai onaꞌ naa ra boe?’
‘Los que fueron contratados al final solo trabajaron una hora, y les pagaste lo mismo que a nosotros que trabajamos todo el día en medio del calor abrasante,’ refunfuñaban.
13 Boe ma tenu osiꞌ a nataa neu esa nae, ‘Aꞌa, e! Au nda laka aꞌa sa. Huu aꞌa naꞌaheiꞌ tao ues fai sa naa, eni babꞌaen doi fulaꞌ esa. Tebꞌe, to? Dadꞌi au bꞌae tungga hita oꞌolan, to?
“El propietario le respondió a uno de ellos: ‘Amigo, no he sido injusto contigo. ¿No estuviste de acuerdo conmigo en trabajar por un denario?
14 Malole lenaꞌ, aꞌa simbo doi babꞌaem fo baliꞌ leo. Mete ma au ae fee atahori mana rema tao ues raꞌabuit aꞌa naa babꞌaen onaꞌ saa fo au fee aꞌa boe, na, au hihii-nanau ngga.
Toma tu pago y vete. Lo mismo que te pagué a ti, lo quiero pagar a los que fueron contratados al final.
15 Neꞌo au bisa pake-nggao doi ngga tungga hihii ngga. Taꞌo bee de aꞌa namanasa au huu uꞌena rala maloleꞌ?’
¿Acaso no puedo decidir qué hacer con mi propio dinero? ¿Por qué deberías mirarme con desprecio por querer hacer un bien?’
16 Onaꞌ naa boe, leleꞌ Lamatualain dadꞌi Maneꞌ soaꞌ neu atahori ra, Ana bala-bꞌae atahori ra tungga hihii-nanaun. De atahori mana nema naꞌabꞌuit, dei fo ana simbo babꞌanggin onaꞌ atahori mana nema naꞌahuluꞌa boe. Boe ma atahori mana nema naꞌahuluꞌ a, dei fo ana simbo babꞌanggin onaꞌ atahori mana nema naꞌabꞌuit a boe.
De esta manera, los últimos serán los primeros, y los primeros serán los últimos”.
17 Basa naa ma, Yesus se lao risiꞌ Yerusalem reu. Sia dalaꞌ taladꞌan, Ana noꞌe ana mana tungga nara mesaꞌ se fo raꞌabꞌue ro E. Dei de nafadꞌe seluꞌ nae,
Cuando iba de camino hacia Jerusalén, Jesús llevó consigo a los doce discípulos aparte mientras caminaban y les dijo:
18 “Hei rena, e! Ia naa hita tae Yerusalem teu. Te sia naa ara seo hendi Au, Atahori Matetuꞌ a, neu malangga agama Yahudi ra malangga nara ro meser agama ra. Basa fo ara raꞌetuꞌ hukun risa Au.
“Miren, vamos hacia Jerusalén, y el Hijo del hombre será entregado a los jefes de los sacerdotes y los maestros religiosos. Ellos lo condenarán a muerte
19 Boe ma ara fee Au neu atahori laen nda mana rahine Lamatualain sa. Basa ma ara olaꞌ raꞌamamaeꞌ Au. Ma ara filo ralutu ao ngga. Dei de, ara tao risa Au sia hau ngganggeꞌ a. Memaꞌ tebꞌe Au mate. Te fini esan boe ma Au usodꞌa baliꞌ.”
y lo entregarán a los gentiles para que se burlen de él, lo azoten y lo crucifiquen. Pero el tercer día será levantado de entre los muertos”.
20 Basa naa ma, Sabadeus saon no ana nara Yakobis no Yohanis reu risiꞌ Yesus. Ma ana sendeꞌ lululanggan ma fee hadꞌa-hormat fo kokoe Yesus.
Entonces la madre de los hijos de Zebedeo vino a Jesús con sus dos hijos. Se arrodilló delante de él para hacerle una petición.
21 Boe ma Yesus natane nae, “Mama, mae parlu saa? Boe ma mama naa nafadꞌe nae, “Taꞌo ia, Amaꞌ! Au oꞌe, mete ma Amaꞌ endoꞌ toꞌu parendaꞌ, na, Amaꞌ soꞌu ana nggara ruꞌa se, fo ara o toꞌu parendaꞌ tungga raꞌabꞌue ro Nggo boe. Au oꞌe fo Amaꞌ muꞌeꞌendo esa neu bobꞌoa onam, ma esa neu bobꞌoa diim.”
“¿Qué es lo que me pides?” le dijo Jesús. “Por favor, aparta a mis hijos para que se sienten a tu lado en tu reino, uno a tu derecha y el otro a tu izquierda”, le pidió ella.
22 Yesus rena ana noꞌe onaꞌ naa ma, nafadꞌe neu Yakobis no Yohanis nae, “Hei nda mihine saa fo ama moꞌeꞌ a sa. Te dei fo Au hambu doidꞌosoꞌ naeꞌ. De taꞌo bee? Seꞌu te hei duꞌa mae hei o bisa lemba doidꞌosoꞌ naa miꞌibꞌue mo Au, do? Ruꞌa se rataa randaa rae, “Hai bisa, Amaꞌ, e!”
“No sabes lo que estás pidiendo”, le dijo Jesús. “¿Pueden ustedes beber la copa que yo estoy a punto de beber?”. “Sí podemos”, le dijeron.
23 Basa ma Ana nataa fai nae, “Memaꞌ, dei fo hei o doidꞌoso onaꞌ Au boe. Te dei fo seka mana endoꞌ sia Au bobꞌoa ona ngga no dii ngga, Au nda uꞌetuꞌ naa sa. Lamatualain mana naꞌena hak naꞌetuꞌ naa. Lamatualain naꞌetuꞌ memaꞌ, seka mana endoꞌ sia mamanaꞌ naa ena.”
“Sin duda alguna ustedes beberán de mi copa”, les dijo, “pero el privilegio de sentarse a mi derecha y a mi izquierda no me corresponde darlo a mi. Mi Padre es el que decide quién será”.
24 Leleꞌ ana mana tungga ka sanahuluꞌ ra rena ruꞌa se roꞌe taꞌo naa, ma, ramanasa.
Cuando los otros diez discípulos escucharon lo que ellos habían pedido, se molestaron con los dos hermanos.
25 Te Yesus noꞌe nala basa se, ma nafadꞌe nae, “Taꞌo ia! Hei bubꞌuluꞌ ena, to? Atahori moko-monaen mana toꞌu parendaꞌ ra biasa tuni-ndeni rauinggu nara, de nda tao rala saa sa boe. Ma malangga-malangga mia nusaꞌ fo nda mana rahine Lamatualain sa, ara parenda raꞌalelenaꞌ, de rauinggu nara nda botiꞌ rala langga nara sa.
Jesús los llamó y les dijo: “Ustedes saben que los gobernantes extranjeros se enseñorean sobre sus pueblos, y los líderes poderosos los oprimen.
26 De ama sudꞌi boe tao taꞌo naa! Mia hei, seka nae dadꞌi atahori moko-monaen, ana musi dadꞌi onaꞌ ate fo mete-seꞌu atahori laen.
No será así para ustedes. Cualquiera entre ustedes que quiera ser el más importante, será siervo de todos.
27 Boe ma seka nau dadꞌi malangga, ana musi tao aon onaꞌ ate.
Cualquiera entre ustedes que quiera ser el primero, será como un esclavo.
28 Rena, e! Au o onaꞌ naa boe. Au, Atahori Matetuꞌ ia, uma fo mete-seꞌu atahori. Au nda uma fo atahori mete-seꞌu Au sa. Huu Au uma fee masodꞌa ngga teme-teme, fo tefa-soi neu atahori hetar sala-kilu nara.”
De la misma manera, el Hijo del hombre no vino a que le sirvan, sino a servir, y a dar su vida como rescate para muchos”.
29 Basa naa ma, Yesus see lao rakandoo. Leleꞌ ara lao hela kota Yeriko, hambu atahori hetar tungga se boe.
Cuando se fueron de Jericó, una gran multitud siguió a Jesús.
30 Sia naa, atahori pokeꞌ rua endoꞌ sia dalaꞌ suun. Leleꞌ ara rena rae, mana tungga naa, naeni Yesus mia Nasaret, ma ara randu, rahereꞌ rae, “Papa! Daud tititi-nononosin, e! Hai mihani Papa doon seli ena! Kasian hai dei!”
Dos hombres ciegos estaban sentados junto al camino. Y cuando escucharon que Jesús iba pasando por allí, clamaron: “¡Ten misericordia de nosotros, Señor, hijo de David!”
31 Rena ara rameli raꞌo naa, ma atahori raꞌanggee rae, “Hee! Ama nenee!” Te ara bau rameli rahereꞌ lenaꞌ fai rae, “Papa, e! Daud tititi-nononosin, e! Kasian hai dei!”
Y la multitud les decía que se callaran, pero ellos gritaban aún más fuerte: “¡Ten misericordia de nosotros, Señor, hijo de David!”
32 Leleꞌ Ana rena raꞌo naa, ma Ana nambariiꞌ de natane se nae, “Hei nau Au tao saa fee nggi?”
Entonces Jesús se detuvo. Los llamó, preguntándoles: “¿Qué quieren que haga por ustedes?”
33 Ara rataa rae, “Papa, e! Tulun fo hai mete mita dei!”
“Señor, por favor, haz que podamos ver”, respondieron ellos.
34 Rena ara olaꞌ taꞌo naa, ma Ana kasian se. De Ana nggama mata nara, ma ara mete rita neuꞌ ena boe. Basa naa ma, ara lao tungga E.
Jesús tuvo compasión de ellos y tocó sus ojos. Ellos pudieron ver de inmediato, y le siguieron.