< Mateos 20 >
1 Basa naa ma, Yesus nanori nae, “Lamatualain totoꞌu parendan, onaꞌ nekendandaaꞌ ia: hambu tenu osiꞌ esa feꞌe fefetu anaꞌ liiꞌ nee te ana lao, neu sangga atahori fo tao ues sia osi anggor na.
Ὁμοία γάρ ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ οἰκοδεσπότῃ ὅστις ἐξῆλθεν ἅμα πρωῒ μισθώσασθαι ἐργάτας εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ.
2 Ana hambu atahori mana tao ues, boe ma ara rala haraꞌ esa de tao ues fai sa na, sesebꞌan, doi fulaꞌ esa, tungga felin. Raꞌaheiꞌ basa ma, ana denu se reu tao ues sia osin rala.
⸂συμφωνήσας δὲ μετὰ τῶν ἐργατῶν ἐκ δηναρίου τὴν ἡμέραν ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἀμπελῶνα αὐτοῦ.
3 Liiꞌ sio fefetun ma, ana lao pasar neu. Sia naa nita atahori hira mana endoꞌ hie-hieꞌ a.
καὶ ἐξελθὼν περὶ τρίτην ὥραν εἶδεν ἄλλους ἑστῶτας ἐν τῇ ἀγορᾷ ἀργούς·
4 Boe ma ana nafadꞌe se nae, ‘We aꞌa nggara e! Hei nau tao ues sia au osi ngga, do? Dei fo au bae nggi tungga ndandaan.’ Rena rala taꞌo naa ma, ara raꞌaheiꞌ neuꞌ ena, de reu ue-tao.
καὶ ἐκείνοις εἶπεν· Ὑπάγετε καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν ἀμπελῶνα, καὶ ὃ ἐὰν ᾖ δίκαιον δώσω ὑμῖν·
5 Liiꞌ sanahulu rua reorendun no liiꞌ telu bobꞌon, tenu osiꞌ a lao hela umen, de neu sangga seluꞌ mana tao ues fai.
οἱ δὲ ἀπῆλθον. ⸀πάλινἐξελθὼν περὶ ἕκτην καὶ ἐνάτην ὥραν ἐποίησεν ὡσαύτως.
6 Mbei ma liiꞌ lima bobꞌon, ma tenu osiꞌ a lao fai. Ana mete neu-nema ma, feꞌe hambu atahori mana bakariiꞌ hie-hieꞌ a. Boe ma natane se nae, ‘Taꞌo bee de ama ririi hie-hieꞌ a mia fefetun losa bobꞌon, nda tao saa sa boe?’
περὶ δὲ τὴν ⸀ἑνδεκάτηνἐξελθὼν εὗρεν ἄλλους ⸀ἑστῶτας καὶ λέγει αὐτοῖς· Τί ὧδε ἑστήκατε ὅλην τὴν ἡμέραν ἀργοί;
7 Atahori naa ra rataa rae, ‘Amaꞌ e! Nda hambu atahori fee hai ue-tataos sa.’ Basa ma, tenu osiꞌ a nae, ‘Mete ma taꞌo naa, naa, ama mii tao ues sia osi ngga leo!’
λέγουσιν αὐτῷ· Ὅτι οὐδεὶς ἡμᾶς ἐμισθώσατο. λέγει αὐτοῖς· Ὑπάγετε καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν ⸀ἀμπελῶνα
8 Losa jam hahae tao ues ma, tenu osiꞌ a noꞌe dedꞌenun de nae, ‘Moꞌe atahori mana tao ues ra, fo bae esa-esaꞌ nggadi nara leo. Mulai mia atahori mana maso tao ues maꞌabꞌuit a losa mana tao ues fefeun.’
ὀψίας δὲ γενομένης λέγει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελῶνος τῷ ἐπιτρόπῳ αὐτοῦ· Κάλεσον τοὺς ἐργάτας καὶ ἀπόδος ⸀αὐτοῖςτὸν μισθὸν ἀρξάμενος ἀπὸ τῶν ἐσχάτων ἕως τῶν πρώτων.
9 De dedꞌenun noꞌe atahori mana tao ues mia liiꞌ lima bobꞌon. Ana fee se esa na simbo doi fulaꞌ esa.
⸂καὶ ἐλθόντες οἱ περὶ τὴν ἑνδεκάτην ὥραν ἔλαβον ἀνὰ δηνάριον.
10 Basa ma, dedꞌenun noꞌe atahori mana tao ues laen ra, losa atahori mana tao ues eniꞌ a liiꞌ nee fefetun. Mana tao ues mia fefetun duꞌa rae, neꞌo sira simbo naeꞌ lena mana tao ues mia liiꞌ lima bobꞌon. Tao-tao te, ara o simbo doi fulaꞌ beꞌe esaꞌ boe.
⸂καὶ ἐλθόντες οἱ πρῶτοι ἐνόμισαν ὅτι ⸀πλεῖονλήμψονται· καὶ ἔλαβον ⸂τὸ ἀνὰ δηνάριον καὶ αὐτοί.
11 Simbo onaꞌ naa ma, ara ramue tenu osiꞌ a rae,
λαβόντες δὲ ἐγόγγυζον κατὰ τοῦ οἰκοδεσπότου
12 ‘Aweꞌ! Nda bisa taꞌo ia sa, malangga! Sira mana rema maꞌabuit ra, tao ues akaꞌ liiꞌ esaꞌ a. Te hai mana masoꞌ tao ues eniꞌ a fefetu anan ia, tao ues mitaꞌ mamate mara losa mbusar nandali! Te taꞌo bee de malangga bae hai onaꞌ naa ra boe?’
⸀λέγοντες Οὗτοι οἱ ἔσχατοι μίαν ὥραν ἐποίησαν, καὶ ἴσους ⸂αὐτοὺς ἡμῖν ἐποίησας τοῖς βαστάσασι τὸ βάρος τῆς ἡμέρας καὶ τὸν καύσωνα.
13 Boe ma tenu osiꞌ a nataa neu esa nae, ‘Aꞌa, e! Au nda laka aꞌa sa. Huu aꞌa naꞌaheiꞌ tao ues fai sa naa, eni babꞌaen doi fulaꞌ esa. Tebꞌe, to? Dadꞌi au bꞌae tungga hita oꞌolan, to?
ὁ δὲ ἀποκριθεὶς ⸂ἑνὶ αὐτῶν εἶπεν· Ἑταῖρε, οὐκ ἀδικῶ σε· οὐχὶ δηναρίου συνεφώνησάς μοι;
14 Malole lenaꞌ, aꞌa simbo doi babꞌaem fo baliꞌ leo. Mete ma au ae fee atahori mana rema tao ues raꞌabuit aꞌa naa babꞌaen onaꞌ saa fo au fee aꞌa boe, na, au hihii-nanau ngga.
ἆρον τὸ σὸν καὶ ὕπαγε· θέλω δὲ τούτῳ τῷ ἐσχάτῳ δοῦναι ὡς καὶ σοί·
15 Neꞌo au bisa pake-nggao doi ngga tungga hihii ngga. Taꞌo bee de aꞌa namanasa au huu uꞌena rala maloleꞌ?’
⸀οὐκἔξεστίν μοι ⸂ὃ θέλω ποιῆσαι ἐν τοῖς ἐμοῖς; ⸀ἢὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι;
16 Onaꞌ naa boe, leleꞌ Lamatualain dadꞌi Maneꞌ soaꞌ neu atahori ra, Ana bala-bꞌae atahori ra tungga hihii-nanaun. De atahori mana nema naꞌabꞌuit, dei fo ana simbo babꞌanggin onaꞌ atahori mana nema naꞌahuluꞌa boe. Boe ma atahori mana nema naꞌahuluꞌ a, dei fo ana simbo babꞌanggin onaꞌ atahori mana nema naꞌabꞌuit a boe.
οὕτως ἔσονται οἱ ἔσχατοιπρῶτοι καὶ οἱ πρῶτοι ⸀ἔσχατοι.
17 Basa naa ma, Yesus se lao risiꞌ Yerusalem reu. Sia dalaꞌ taladꞌan, Ana noꞌe ana mana tungga nara mesaꞌ se fo raꞌabꞌue ro E. Dei de nafadꞌe seluꞌ nae,
⸂Καὶ ἀναβαίνων ὁ Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα παρέλαβεν τοὺς δώδεκα ⸀μαθητὰςκατʼ ἰδίαν, ⸂καὶ ἐν τῇ ὁδῷ εἶπεν αὐτοῖς·
18 “Hei rena, e! Ia naa hita tae Yerusalem teu. Te sia naa ara seo hendi Au, Atahori Matetuꞌ a, neu malangga agama Yahudi ra malangga nara ro meser agama ra. Basa fo ara raꞌetuꞌ hukun risa Au.
Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδοθήσεται τοῖς ἀρχιερεῦσιν καὶ γραμματεῦσιν, καὶ κατακρινοῦσιν αὐτὸν θανάτῳ,
19 Boe ma ara fee Au neu atahori laen nda mana rahine Lamatualain sa. Basa ma ara olaꞌ raꞌamamaeꞌ Au. Ma ara filo ralutu ao ngga. Dei de, ara tao risa Au sia hau ngganggeꞌ a. Memaꞌ tebꞌe Au mate. Te fini esan boe ma Au usodꞌa baliꞌ.”
καὶ παραδώσουσιν αὐτὸν τοῖς ἔθνεσιν εἰς τὸ ἐμπαῖξαι καὶ μαστιγῶσαι καὶ σταυρῶσαι, καὶ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ⸀ἐγερθήσεται
20 Basa naa ma, Sabadeus saon no ana nara Yakobis no Yohanis reu risiꞌ Yesus. Ma ana sendeꞌ lululanggan ma fee hadꞌa-hormat fo kokoe Yesus.
Τότε προσῆλθεν αὐτῷ ἡ μήτηρ τῶν υἱῶν Ζεβεδαίου μετὰ τῶν υἱῶν αὐτῆς προσκυνοῦσα καὶ αἰτοῦσά τι ⸀παρʼαὐτοῦ.
21 Boe ma Yesus natane nae, “Mama, mae parlu saa? Boe ma mama naa nafadꞌe nae, “Taꞌo ia, Amaꞌ! Au oꞌe, mete ma Amaꞌ endoꞌ toꞌu parendaꞌ, na, Amaꞌ soꞌu ana nggara ruꞌa se, fo ara o toꞌu parendaꞌ tungga raꞌabꞌue ro Nggo boe. Au oꞌe fo Amaꞌ muꞌeꞌendo esa neu bobꞌoa onam, ma esa neu bobꞌoa diim.”
ὁ δὲ εἶπεν αὐτῇ· Τί θέλεις; λέγει αὐτῷ· Εἰπὲ ἵνα καθίσωσιν οὗτοι οἱ δύο υἱοί μου εἷς ἐκ δεξιῶν ⸀σουκαὶ εἷς ἐξ εὐωνύμων σου ἐν τῇ βασιλείᾳ σου.
22 Yesus rena ana noꞌe onaꞌ naa ma, nafadꞌe neu Yakobis no Yohanis nae, “Hei nda mihine saa fo ama moꞌeꞌ a sa. Te dei fo Au hambu doidꞌosoꞌ naeꞌ. De taꞌo bee? Seꞌu te hei duꞌa mae hei o bisa lemba doidꞌosoꞌ naa miꞌibꞌue mo Au, do? Ruꞌa se rataa randaa rae, “Hai bisa, Amaꞌ, e!”
ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς εἶπεν· Οὐκ οἴδατε τί αἰτεῖσθε· δύνασθε πιεῖν τὸ ποτήριον ὃ ἐγὼ μέλλω ⸀πίνειν λέγουσιν αὐτῷ· Δυνάμεθα.
23 Basa ma Ana nataa fai nae, “Memaꞌ, dei fo hei o doidꞌoso onaꞌ Au boe. Te dei fo seka mana endoꞌ sia Au bobꞌoa ona ngga no dii ngga, Au nda uꞌetuꞌ naa sa. Lamatualain mana naꞌena hak naꞌetuꞌ naa. Lamatualain naꞌetuꞌ memaꞌ, seka mana endoꞌ sia mamanaꞌ naa ena.”
⸀λέγειαὐτοῖς· Τὸ μὲν ποτήριόν μου ⸀πίεσθε τὸ δὲ καθίσαι ἐκ δεξιῶν μου καὶ ἐξ ⸀εὐωνύμωνοὐκ ἔστιν ⸀ἐμὸνδοῦναι, ἀλλʼ οἷς ἡτοίμασται ὑπὸ τοῦ πατρός μου.
24 Leleꞌ ana mana tungga ka sanahuluꞌ ra rena ruꞌa se roꞌe taꞌo naa, ma, ramanasa.
Καὶ ἀκούσαντες οἱ δέκα ἠγανάκτησαν περὶ τῶν δύο ἀδελφῶν.
25 Te Yesus noꞌe nala basa se, ma nafadꞌe nae, “Taꞌo ia! Hei bubꞌuluꞌ ena, to? Atahori moko-monaen mana toꞌu parendaꞌ ra biasa tuni-ndeni rauinggu nara, de nda tao rala saa sa boe. Ma malangga-malangga mia nusaꞌ fo nda mana rahine Lamatualain sa, ara parenda raꞌalelenaꞌ, de rauinggu nara nda botiꞌ rala langga nara sa.
ὁ δὲ Ἰησοῦς προσκαλεσάμενος αὐτοὺς εἶπεν· Οἴδατε ὅτι οἱ ἄρχοντες τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καὶ οἱ μεγάλοι κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν.
26 De ama sudꞌi boe tao taꞌo naa! Mia hei, seka nae dadꞌi atahori moko-monaen, ana musi dadꞌi onaꞌ ate fo mete-seꞌu atahori laen.
οὐχ οὕτως ⸀ἔσταιἐν ὑμῖν· ἀλλʼ ὃς ⸀ἂνθέλῃ ἐν ὑμῖν μέγας γενέσθαι ἔσται ὑμῶν διάκονος,
27 Boe ma seka nau dadꞌi malangga, ana musi tao aon onaꞌ ate.
καὶ ὃς ⸀ἂνθέλῃ ἐν ὑμῖν εἶναι πρῶτος ⸀ἔσταιὑμῶν δοῦλος·
28 Rena, e! Au o onaꞌ naa boe. Au, Atahori Matetuꞌ ia, uma fo mete-seꞌu atahori. Au nda uma fo atahori mete-seꞌu Au sa. Huu Au uma fee masodꞌa ngga teme-teme, fo tefa-soi neu atahori hetar sala-kilu nara.”
ὥσπερ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθεν διακονηθῆναι ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν.
29 Basa naa ma, Yesus see lao rakandoo. Leleꞌ ara lao hela kota Yeriko, hambu atahori hetar tungga se boe.
Καὶ ἐκπορευομένων αὐτῶν ἀπὸ Ἰεριχὼ ἠκολούθησεν αὐτῷ ὄχλος πολύς.
30 Sia naa, atahori pokeꞌ rua endoꞌ sia dalaꞌ suun. Leleꞌ ara rena rae, mana tungga naa, naeni Yesus mia Nasaret, ma ara randu, rahereꞌ rae, “Papa! Daud tititi-nononosin, e! Hai mihani Papa doon seli ena! Kasian hai dei!”
καὶ ἰδοὺ δύο τυφλοὶ καθήμενοι παρὰ τὴν ὁδόν, ἀκούσαντες ὅτι Ἰησοῦς παράγει, ἔκραξαν λέγοντες· ⸂Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς⸃, ⸀υἱὸς Δαυίδ.
31 Rena ara rameli raꞌo naa, ma atahori raꞌanggee rae, “Hee! Ama nenee!” Te ara bau rameli rahereꞌ lenaꞌ fai rae, “Papa, e! Daud tititi-nononosin, e! Kasian hai dei!”
ὁ δὲ ὄχλος ἐπετίμησεν αὐτοῖς ἵνα σιωπήσωσιν· οἱ δὲ μεῖζον ⸀ἔκραξανλέγοντες· ⸂Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς⸃, ⸀υἱὸς Δαυίδ.
32 Leleꞌ Ana rena raꞌo naa, ma Ana nambariiꞌ de natane se nae, “Hei nau Au tao saa fee nggi?”
καὶ στὰς ὁ Ἰησοῦς ἐφώνησεν αὐτοὺς καὶ εἶπεν· Τί θέλετε ποιήσω ὑμῖν;
33 Ara rataa rae, “Papa, e! Tulun fo hai mete mita dei!”
λέγουσιν αὐτῷ· Κύριε, ἵνα ⸂ἀνοιγῶσιν οἱ ὀφθαλμοὶ ἡμῶν.
34 Rena ara olaꞌ taꞌo naa, ma Ana kasian se. De Ana nggama mata nara, ma ara mete rita neuꞌ ena boe. Basa naa ma, ara lao tungga E.
σπλαγχνισθεὶς δὲ ὁ Ἰησοῦς ἥψατο τῶν ⸀ὀμμάτωναὐτῶν, καὶ εὐθέως ⸀ἀνέβλεψανκαὶ ἠκολούθησαν αὐτῷ.