Mateos 18
1 Leleꞌ naa, Yesus ana mana tungga nara reu ratane mbali E rae, “Amaꞌ! Seka monaeꞌ lenaꞌ mia basa Lamatualain atahori nara?”
Onej godziny przystąpili uczniowie do Jezusa, mówiąc: Któż wżdy największy jest w królestwie niebieskiem?
2 Boe ma Yesus noꞌe nala anadꞌikiꞌ sa, de naririi e neu taladꞌa nara.
A zawoławszy Jezus dziecięcia, postawił je w pośrodku ich,
3 Basa ma Ana olaꞌ nae, “Rena malolole! Atahori mana nau masoꞌ dadꞌi Lamatuaꞌ atahorin, ana musi ubꞌa dudꞌuꞌan dei, fo dadꞌi onaꞌ anadꞌikiꞌ nda mana nahine soꞌu-soꞌuꞌ aon sa.
I rzekł: Zaprawdę powiadam wam: Jeźli się nie nawrócicie i nie staniecie się jako dzieci, żadnym sposobem nie wnijdziecie do królestwa niebieskiego.
4 Huu atahori mana maloe-madꞌae ralaꞌ onaꞌ anadꞌikiꞌ ia, eni atahori monaeꞌ lenaꞌ sia Lamatuaꞌ matan.
Kto się tedy uniży jako to dziecię, tenci jest największym w królestwie niebieskiem.
5 Boe ma atahori mana simbo atahori anak onaꞌ anadꞌikiꞌ ia, huu namahere neu Au, na, atahori naa simbo Au ena.”
A kto by przyjął jedno dziecię takie w imieniu mojem, mnie przyjmuje.
6 Basa ma Yesus nafadꞌe se fai nae, “Mete ma hambu atahori tao anadꞌikiꞌ esa tungga dala salaꞌ, losa ana nda namahere Au sa ena, na besa-bꞌesa, o! Malole lenaꞌ atahori paꞌa fatu monaeꞌ sa, neu boton, fo neꞌetetenaꞌ e tasi rala neu.
Kto by zaś zgorszył jednego z tych małych, którzy we mię wierzą, pożyteczniej by mu było, aby zawieszony był kamień młyński na szyi jego, a utopiony był w głębokości morskiej.
7 Raefafoꞌ ia memaꞌ mamana deꞌulakaꞌ, huu hambu dalaꞌ hetar mana tao atahori tudꞌa salaꞌ rala reu. Te atahori mana hambu sosoeꞌ seli, naeni atahori mana tao atahori laen tudꞌa salaꞌ.
Biada światu dla zgorszenia! albowiem muszą zgorszenia przyjść; wszakże biada człowiekowi onemu, przez którego przychodzi zgorszenie!
8 Mete ma tao salaꞌ mendiꞌ limam, do, eim, na, nggero hendi e! Huu malole lenaꞌ sorga muu mendiꞌ a limam seri, do, eim seri, afiꞌ losa ara nggari nggo misiꞌ ai naraka rala muu mo limam ma eim ruꞌa se. (aiōnios g166)
Przetoż jeźli ręka twoja albo noga twoja gorszy cię, odetnij ją i zarzuć od siebie; lepiej jest tobie wnijść do żywota chromym albo ułomnym, niżeli dwie ręce albo dwie nogi mając, wrzuconym być do ognia wiecznego. (aiōnios g166)
9 Mete ma, tao salaꞌ mendiꞌ matam, na edꞌo hendi e! Huu malole lenaꞌ masoꞌ sorga muu mo matam esaꞌ a, afiꞌ losa ara nggari nggo misiꞌ ai naraka muu mo matam ruꞌa se.” (Geenna g1067)
A jeźli cię oko twoje gorszy, wyłup je i zarzuć od siebie; lepiej jest tobie jednookim wnijść do żywota, niżeli oba oczy mając, być wrzuconym do ognia piekielnego. (Geenna g1067)
10 Yesus olaꞌ fai nae, “Besa-bꞌesa, o! Afiꞌ losa hei miloe-midꞌae anadꞌikiꞌ onaꞌ ia. Huu Lamatuaꞌ aten mana sia sorga ranea se. Ma ate naa ra sudꞌi a reu fain sa, fo rafadꞌe soꞌal atahori ia ra dala nara neu Lamatualain mana sia sorga.
Patrzajcież, abyście nie gardzili żadnym z tych maluczkich; albowiem wam powiadam, iż Aniołowie ich w niebiesiech zawsze patrzą na oblicze Ojca mojego, który jest w niebiesiech.
11 Ama duꞌa malolole, te Au ae fee nekendandaaꞌ taꞌo ia: hambu atahori sa bibꞌi lombon natun esa. Faiꞌ sa ma, hambu bibꞌi lombo sa lao leli, tunggaꞌ a dalan. Naa, ama duꞌa mae manatadꞌa a musi tao saa? Neꞌo Ana lao hela bibꞌi lombon ka 99 nara sia leteꞌ fo neu sangga bibꞌi lombo ka esaꞌ mana mopoꞌ naa. Mete ma ana hambu baliꞌ ena, na ana namahoꞌo mete bibꞌi lombo ka esaꞌ fo ana nita baliꞌ naa lena mia bibꞌi lombo ka 99 fo nda mana mopoꞌ ra sa. [Au, Atahori Matetuꞌ ia, uma fo ae fee masodꞌaꞌ neu atahori mana lao leliꞌ mia dala ndo-tetuꞌ a.]
Przyszedł bowiem Syn człowieczy, aby zbawił to, co było zginęło.
Co się wam zda? Gdyby który człowiek miał sto owiec, a zabłąkałaby się jedna z nich, azaż nie zostawia onych dziewięćdziesięciu i dziewięciu, a poszedłszy na góry, nie szuka zbłąkanej?
A jeźli mu się zdarzy, znaleźć ją, zaprawdę powiadam wam, że się z niej bardziej raduje, niż z onych dziewięćdziesięciu i dziewięciu nie zbłąkanych.
14 Dadꞌi mae akaꞌ anadꞌikiꞌ sa mopo o, Au Ama ngga sia sorga nda namahoꞌo sa.”
Tak nie jest wola Ojca waszego, który jest w niebiesiech, aby zginął jeden z tych maluczkich.
15 Yesus olaꞌ fai nae, “Mete ma toronoom atahori mamahereꞌ ra tao salaꞌ neu nggo, na, musi muu mundaa mo e. Mete ma akaꞌ ruꞌa nggi, dei fo feꞌe mufadꞌe salan. Mete ma ana rena oꞌolam, na, hei ruꞌa nggi malole baliꞌ ena.
A jeźliby zgrzeszył przeciwko tobie brat twój, idź, strofuj go między tobą i onym samym: jeźli cię usłucha, pozyskałeś brata twego.
16 Te mete ma ana nda nau rena nggo sa, na, muu moꞌe mala nonoom atahori esa do rua fo mimiloloꞌ mii. Mii mindaa mo atahori naa, fo olaꞌ mo e fai. Huu sia Lamatuaꞌ susura Meumaren nenesuraꞌ oi, ‘Sia dedꞌeat esa, musi hambu sakasii rua do telu mana olaꞌ ona esaꞌ, dei fo feꞌe na simbo dedꞌea-oꞌola nara.’
Ale jeźli cię nie usłucha, przybierz do siebie jeszcze jednego albo dwóch, aby w uściech dwóch albo trzech świadków stanęło każde słowo.
17 Te mete ma ana nda feꞌe nau rena oꞌola mara sa, na, mii mifadꞌe jamaꞌat. Mete ma ana o nda feꞌe nau simbo no maloleꞌ jamaꞌat ra oꞌolan, sa, na, duꞌa mae ana onaꞌ atahori nda feꞌe nahine Lamatuaꞌ sa. Mete ma hokoꞌ, duꞌa mae deꞌulakan onaꞌ mana edꞌa bꞌea ra.
A jeźliby ich nie usłuchał, powiedz zborowi; a jeźliby zboru nie usłuchał, niech ci będzie jako poganin i celnik.
18 Misinedꞌa malolole Au oꞌola ngga ia, e! Saa fo hei ena-ai sia raefafoꞌ ia, naa Lamatuaꞌ ena-ai sia sorga ena. Ma saa fo hei fee isin sia raefafoꞌ ia, naa Lamatuaꞌ fee isin sia sorga ena boe.
Zaprawdę powiadam wam: Cokolwiek byście związali na ziemi, będzie związane i na niebie; a co byście rozwiązali na ziemi; będzie rozwiązane i na niebie.
19 Ma Au ufadꞌe seluꞌ ae, mete ma hambu atahori rua sia hei hule-oꞌe no ralaꞌ esa, dei fo Au Ama ngga sia sorga fee se saa fo ara roꞌeꞌ a.
Zasię powiadam wam: Iż gdyby się z was dwaj zgodzili na ziemi o wszelką rzecz, o którą by prosili, stanie się im od Ojca mego, który jest w niebiesiech.
20 Mete ma hambu atahori rua do telu raꞌabꞌue fo hule-oꞌe reu esa, huu sira, Au atahori nggara, na, Au o sia taladꞌa nara boe.”
Albowiem gdzie są dwaj albo trzej zgromadzeni w imię moje, tam jestem w pośrodku ich.
21 Basa naa ma, Petrus nema natane Yesus nae, “Papa, au ae utane mbei. Mete ma toronoo ngga atahori mamahereꞌ tao salaꞌ nasafafali mbali au, na, au musi fee ambon neu e lao hira? Lao hitu, do?”
Tedy przystąpiwszy do niego Piotr, rzekł: Panie! wielekroć zgrzeszy przeciwko mnie brat mój, a odpuszczę mu? czyż aż do siedmiu kroć?
22 Boe ma Yesus nataa nae, “Hokoꞌ! Musi fee ambon neu e losa hitu lao hitu nulu, losa nda bisa ito reken mala sa ena.
I rzekł mu Jezus: Nie mówię ci aż do siedmiu kroć, ale aż do siedmdziesiąt siedmiu kroć.
23 Ama musi tao tungga taꞌo naa, huu Lamatualain onaꞌ maneꞌ esa mana ito-reken pagau nara huta-buku nara.
Dlatego podobne jest królestwo niebieskie człowiekowi królowi, który się chciał rachować z sługami swymi.
24 Leleꞌ Ana ito-reken ma, ana denu atahorin esa neu noꞌe pagawen esa mana nahuta doiꞌ mbali e, losa juta-juta.
A gdy się począł rachować, stawiono mu jednego, który był winien dziesięć tysięcy talentów.
25 Te pagawe a nda bae nala huta-bukun sa. Dadꞌi maneꞌ a parenda nae, ‘Mii seo atahori ia no basa sao ana nara, fo ara dadꞌi ate. Boe ma seo mibasaꞌ hata-heto nara, fo bae neu huta-buku nara.’
A gdy nie miał skąd oddać, kazał go pan jego zaprzedać, i żonę jego, i dzieci, i wszystko, co miał, i dług oddać.
26 Rena taꞌo naa, ma pagawe naa naloe aon de sendeꞌ lululanggan neu maneꞌ a matan, de kokoe e nae, ‘Aduu! Amaꞌ, e! Ama maneꞌ tulun fee fai mbei neu au dei do! Dei fo au fee baliꞌ basa huta nggara.’
Upadłszy tedy sługa on, pokłonił mu się, mówiąc: Panie! miej cierpliwość nade mną, a wszystko ci oddam.
27 Maneꞌ a rena nala onaꞌ naa ma, ana kasian e. Boe ma ana nggaris memaꞌ hendi basa pagau naa huta nara. Boe ma ana mboꞌi hendi pagawe naa.
A użaliwszy się pan onego sługi, uwolnił go, i dług mu odpuścił.
28 Te leleꞌ pagawe naa dea neu, ma nandaa no nonoon esa nahuta e doiꞌ mbei. Boe ma ana toꞌu nala nonoon, de mese nggara boten ma bua e nae, ‘Weh! Faiꞌ ia bae huta ma leo!’
A wyszedłszy on sługa, znalazł jednego z spółsług swoich, który mu był winien sto groszy; a porwawszy go, dusił go, mówiąc: Oddaj mi, coś winien.
29 Nonoon rena nala onaꞌ naa ma, ana naloe aon fo sendeꞌ lululanggan de kokoe e nae, ‘Aduu! toronooꞌ, e! Tulun fee fai mbei nema au dei! Dei fo au bae huta ngga.’
Przypadłszy tedy on spółsługa jego do nóg jego, prosił go, mówiąc: Miej cierpliwość nade mną, a oddam ci wszystko.
30 Te pagawe naa nae, ‘Nda bisa sa! Akaꞌ faiꞌ ia musi bae!’ Basa ma ana nendi nonoon bui rala neu, losa ana bae nabasaꞌ hutan.
Lecz on nie chciał, ale szedłszy wrzucił go do więzienia, ażby oddał, co był winien.
31 Leleꞌ maneꞌ a pagawe laen nara rita saa fo manadadꞌiꞌ naa, ma rala nara susa. De basa ma reu rafadꞌe neu maneꞌ a.
Ujrzawszy tedy spółsłudzy jego, co się stało, zasmucili się bardzo, a szedłszy oznajmili panu swemu wszystko, co się stało.
32 Maneꞌ a rena nala onaꞌ naa ma, ana noꞌe pagawe naa, de olaꞌ nae, ‘Hee, atahori deꞌulakaꞌ! Huu moꞌe Au kasian nggo, naa de au nggaris hendi basa huta-buku mara.
Tedy zawoławszy go pan jego, rzekł mu: Sługo zły! wszystek on dług odpuściłem ci, żeś mię prosił.
33 Te taꞌo bee de nda muꞌena kasian neu nonoom sa, onaꞌ au kasian neu nggo ena to?’
Azażeś się i ty nie miał zmiłować nad spółsługą twoim, jakom się i ja zmiłował nad tobą?
34 Maneꞌ a namue, losa ana denu atahori tao e bꞌui rala neu, fo ara poko-paru e, losa ana bae nabasaꞌ huta-buku nara.”
A rozgniewawszy się pan jego, podał go katom, ażby oddał to wszystko, co mu był winien.
35 Boe ma Yesus nateꞌe dudꞌuit na, ma nafadꞌe nae, “Naa, Au Ama ngga sia sorga boe o ito-reken onaꞌ naa boe. Dei fo Ana hukun nggi, mete ma ama nda liliiꞌ tebꞌe-tebꞌe hendiꞌ hei toronoo atahori mamahere mara sala-kilu nara sa.”
Tak i Ojciec mój niebieski uczyni wam, jeźli nie odpuścicie każdy bratu swemu z serc waszych upadków ich.
