< Mateos 12 >
1 Lao esa, nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae tao ues na, Yesus no ana mana tungga nara laoꞌ tungga atahori osin. Ana mana tungga nara ndoe, de ara etu rala are nggandum mbuleꞌ de raa lao-laoꞌ.
A wannan lokaci, Yesu ya tafi a ranar Asabaci, ya bi cikin gonar hatsi. Almajiransa na jin yunwa, sai suka fara zagar hatsi suna ci.
2 Sia naa, hambu atahori hira mia partei agama Farisi feꞌe toꞌu rahereꞌ adat Yahudi. Rita Yesus ana mana tungga nara tao taꞌo naa, ma ara ai E rae, “Ana mana tungga mara etu are nggandum nandaa no fai hahae tao ues! Afiꞌ taꞌo naa! Te naa nalena-langga neu hita hohoro lalanen.”
Amma da Farisawa suka gan su, sai su ka ce wa Yesu. “Duba, almajiranka su na yin abin da doka ta haramta a ranar Asabaci.”
3 Te Yesus nataa nae, “Taꞌo bee, o! Hei nda misinedꞌa baꞌi Daud dudꞌuit na sa, do? Baꞌi Daud no ana mana tungga nara ndoe de tei nara radꞌiro-dꞌoro huu ndoe rala seli. Boe ma ana nisiꞌ Lamatualain Lalaa hule-oꞌen rala, de haꞌi roti fo malangga agama ra fee neu Lamatuaꞌ ena, fo ara raa. Tao-tao te akaꞌ malangga agama ra bole raa roti naa. Atahori laen nda bole raa sa. Basa de baꞌi Daud se raa, te atahori nda rae ara sala sa. Hei onaꞌ nda baca mihine Lamatualain Susura Meumaren sa!
Amma Yesu ya ce masu, “Baku karanta abin da Dauda ya yi ba, lokacin da ya ke jin yunwa, tare da mazan da ke tare da shi?
Yadda ya shiga gidan Allah, ya ci gurasar alfarwa da doka ta hana shi ko mazan da ke tare da shi su ci, sai dai Firistoci ne kawai doka ta basu damar ci?
5 Te sia naa o nenesuraꞌ soꞌal malangga agama ra tao ues mete-seꞌu sia ume hule-oꞌe, nandaa no fai hahae tao ues. Te ara nda hambu salaꞌ saa sa boe.
Sa'annan ba ku karanta cikin shari'a cewa, a ranar Asabaci, Firistoci da ke cikin haikali na sabawa ranar Asabaci, amma kamar ba su yi laifi ba?
6 Rena, o! Dalahulun, ume hule-oꞌe na pantin, te aleꞌ ia hambu dalaꞌ sa pantin lenaꞌ, naeni, Au, Atahori Matetuꞌ ia.
Amma ina tabbatar maku da cewa, wani wanda ya fi haikali girma yana nan.
7 Sia Lamatualain Susura Meumaren, Lamatualain nae, ‘Au hihii-nanau ngga taꞌo ia: Au atahori nggara musi ratudꞌu susueꞌ esa no esa. Mete ma ara nda tao taꞌo naa sa, na, banda tutunu-hohotuꞌ fo ara rendi fee Auꞌ naa, nda naꞌena sosoa-ndandaaꞌ saa sa boe.’ Na, mete ma ama mihine malolole Lamatuaꞌ oꞌolan, neꞌo ama nda fee salaꞌ neu ana mana tungga ngga ra sa. Te ara nda tao sala saa sa boe!
In da kun san ma'anar wannan 'Na fi son jinkai fiye da hadaya,' da baku shari'anta wa marar laifi ba.
8 Te Au ia, Atahori Matetuꞌ a. Au uꞌena hak uꞌetuꞌ ae, atahori bole tao saa nandaa no fai hahae tao ues.”
Gama Dan mutum shine Ubangijin Asabaci.”
9 Basa naa ma Yesus lao hela mamanaꞌ naa, de nisiꞌ sira ume hule-oꞌen.
Sa'annan Yesu ya bar wannan wuri, ya shiga majami'ar su.
10 Sia naa, hambu touꞌ esa liman seri maꞌamateꞌ. Atahori Farisi naa ra rae sangga dalaꞌ fo fee salaꞌ neu Yesus, mete ma Ana tao nahaiꞌ atahori naa, nandaa no fai hahae tao ues. De ara ratane rae, “Tungga hita agaman hohoro-lalanen, atahori bole tao nahaiꞌ atahori nandaa no fai hahae tao ues, do hokoꞌ?”
Sai ga wani mutum wanda hannun sa ya shanye, sai Farisawa suka tambayi Yesu, cewa, “Doka ta halarta a yi warkarwa a ranar Asabaci?” Domin su zarge shi a kan zunubi.
11 De Yesus nataa nae, “Mete ma atahori sa bibꞌin esa tudꞌa ndolaꞌ rala neu, nandaa no fai hahae tao ues, neꞌo tenu bibꞌiꞌ a neu oꞌo bibꞌi a dea neu, to?
Yesu ya ce masu, “Wanene a cikin ku, wanda idan ya na da tunkiya guda, sa'annan tunkiyar nan ta fada a rami mai zurfi a ranar Asabaci ba zai kamo ta ya fitar da ita ba?
12 Naa! Lamatuaꞌ sue atahori lenaꞌ tenu bibꞌiꞌ a sue bibꞌin. Huu naa, atahori bole tao dala maloleꞌ nandaa no fai hahae tao ues.”
Yaya za a kwatanta darajar mutum da tunkiya! Saboda haka ya halarta a yi alheri ranar Asabaci.”
13 Boe ma Ana olaꞌ no atahori lima maꞌamate seseriꞌ naa nae, “Aꞌa, e! Loo limam nema!” Boe ma ana loo lima maꞌamate seseriꞌ naa, boe ma liman hai neuꞌ ena, onaꞌ liman seriꞌ a.
Sai Yesu ya ce wa mutumin nan “Mika hannun ka.” Ya mike hannunsa, sai hannun nan ya dawo lafiyaye kamar dayan hannunsa.
14 Rita taꞌo naa ma, atahori Farisi ra ramue. De ara fela lao hela ume hule-oꞌe a, boe ma ara reu rala ralaꞌ sa rae, “Ata musi sangga dalaꞌ fo tisa E!”
Amma Farisawa su ka fita waje su ka fara mugun shiri domin sa. Su na neman hanyar da za su kashe shi.
15 Te Yesus bubꞌuluꞌ dudꞌuꞌa deꞌulaka nara, naa de Ana lao nisiꞌ mamanaꞌ laen. Atahori hetar tungga E, ma Ana tao nahaiꞌ basa atahori mamahedꞌiꞌ ra
Da Yesu ya fahimci wannan, sai ya janye kan sa daga nan. Mutane da dama su ka bi shi, ya warkar da su duka.
16 Te Ana ai se nae, “Ama afiꞌ mifadꞌe atahori laen soꞌal Au.”
Ya dokace su da kada su bayyana shi ga kowa,
17 Ana tao taꞌo naa tungga saa fo Lamatualain nafadꞌe neu mana ola-olan Yesaya nae,
domin ya zama gaskiyar abin da aka fada ta wurin annabi Ishaya, cewa,
18 “Mete dei! Eni ia, Au Atahori dedꞌenu ngga fo tengga alaꞌ a ena. Au sue E, ma Au umuhoꞌo ukundoo o E. Dei fo Au fee Dula-dale ngga neu E, fo neu nanori atahori sia basa nusaꞌ ra soꞌal Au dala masodꞌa ndoos ngga.
“Dubi, bawa na zababbe; kaunatacce na, wanda ya ke faranta mani raina sosai. Zan sa Ruhu na bisan sa, za ya furta hukunci zuwa al'ummai.
19 Ana nda toꞌo tendan sa. Ana nda soꞌu-soꞌu aon sa.
Ba za ya yi jayayya ko tada murya ba, babu wanda za ya ji muryar sa a karabku.
20 Ralan maloleꞌ. Ana nda naꞌasususaꞌ atahori sa. Ana nda helu tiku hau mana naeꞌa tiku sa. Ana nda fuu nisa lambu anaꞌ mana naeꞌa mate sa. Ana nanori atahori nakandooꞌ a, losa dodꞌoo ma basa nusaꞌ ra rahine de tungga Lamatuaꞌ dala masodꞌa ndoo-tetun boe.
Ba zai karya kara da ya tankwashe ba; ba zai kashe fitilar da ta kusa mutuwa ba; sai ya kawo hukunci ga nasara.
21 Dei fo atahori mia basa nusaꞌ ra ramahere neu E, huu rahine rae Eni, seka.”
Sa'annan al'ummai za su dogara a ga sunansa.
22 Lao esa, atahori ra rendi atahori nitu taoꞌ esa nisiꞌ Yesus. Atahori naa matan pokeꞌ ma nda olaꞌ nala sa. Boe ma Yesus oi hendi nitu de naꞌahahaiꞌ e. Boe ma, atahori naa nita ma olaꞌ neuꞌ ena.
Sa'annan wani mutum, makaho ne, kurma kuma, aljannu kuma na cikinsa, an kawo shi wurin Yesu. Ya warkar da shi, ya sami ganin gari ya kuma yi magana.
23 Rita taꞌo naa, ma basa atahori titindindiꞌ a. Ara ola-olaꞌ rae, “Mbei ma Eni ia, Daud tititi-nonosin, fo Lamatuaꞌ mana ola-ola nara suraꞌ memaꞌ mia lele uluꞌ a. Eni ia, neꞌo Atahori fo hita nea-neaꞌ a!”
Jama'a su ka yi mamaki kwarai, su na cewa, “Ko wannan ne Dan Dawuda?”
24 Te leleꞌ atahori Farisi ra rena rala, ma ara nda simbo sa. Boe ma ara ola-olaꞌ rae, “Woe! Atahori ia bisa oi hendi nitu, huu nitu ra malanggan Balsebul mana fee E koasa.”
Amma da Farisawa su ka ji wannan al'ajibi, sai su ka ce, “Mutumin nan yana fitar da aljannu ta wurin Bahalzabuba sarkin aljannu ne.”
25 Te Yesus nahine atahori Farisi ra oꞌolan. Boe ma nafadꞌe se nae, “Hei oꞌolam naa, nda naꞌena sosoa-ndandaaꞌ sa! Mete ma sia nusaꞌ esa, rauinggu nara rafetu-raparu, taꞌo bee fo nusaꞌ naa naꞌatataaꞌ! Onaꞌ naa boe mete ma atahori sia kota esa, do sia ume sa rala, esa natofa no esa, neꞌo ara sea-saranggaa losa rambalulutu, o!
Amma Yesu ya san tunanin su, sai ya ce. “Duk mulkin da ya rabu gaba da kan sa, ba zaya tsaya ba, duk wani birni da ya rabu ba zai tsaya ba, ko gida da ya tsage, za ya rushe.
26 Dadꞌi mete ma nitu ra bamusuꞌ ma esa oi esa, na, sira malanggan nda toꞌu parendaꞌ doo-doo sa ena!
Idan Shaidan ya fitar da Shaidan, ya rabu gaba da kansa. Yaya mulkin sa za ya tsaya?
27 Misinedꞌa, e! Hei atahori mara o oi rahine nitu ra boe. Ara oi rendiꞌ nitu a koasan, do? Hokoꞌ! Dadꞌi ama afiꞌ olaꞌ leli mae, Au oi nitu ra endiꞌ nitu a koasan. Dei fo hei atahori mara raꞌetuꞌ ao nara rae, saa fo ama runduꞌ a, nda tebꞌe sa.
Idan Ina fitar da aljannu da ikon Ba'alzabuba, ta wurin wa masu bin ku su ke fitar da su? Saboda haka, su za su shari'anta ku.
28 Te mete ma Au tebꞌe-tebꞌeꞌ oi nitu endiꞌ koasa mia Lamatuaꞌ Duladꞌalen, na natudꞌu nae, Lamatuaꞌ memaꞌ Maneꞌ mana sia hei mata mara ena.
Amma idan ina fitar da aljannu da Ruhun Allah ne, hakika mulkin Allah ya zo gare ku.
29 Mete ma atahori rae rema ramanaꞌo sudꞌiꞌ a saa sia atahori maꞌadꞌereꞌ sa umen, na, ana musi futu-paꞌa nahereꞌ atahori naa dei. Dei fo, ana namanaꞌo nala atahori naa sudꞌiꞌ a saa nara.
Kuma ta yaya mutum za ya shiga gidan mai karfi ya kwashe masa kaya ba tare da ya fara daure shi ba? Sa'annan ne za ya iya satar masa kaya daga gidansa.
30 Misinedꞌa malolole! Te atahori nda mana partei no Au sa, bamusuꞌ no Au. No atahori nda mana tao afiꞌ neu Au ue-tatao ngga sa, ana taoꞌ a nemue-neanggiꞌ.
Wanda baya tare da ni yana gaba da ni ke nan, wanda kuma baya tarawa tare da ni, yana watsarwa ne.
31 Dadꞌi rena malolole Au oꞌola ngga ia! Lamatualain sadꞌia fee ambon neu atahori sala-kilu nara ena. Ma mete ma atahori olaꞌ nda malole soꞌal atahori laen, na, Lamatualain feꞌe sadꞌia fee ambon neu e. Te mete ma atahori nambarani olaꞌ nda maloleꞌ soꞌal Lamatualain Dula-dale Meumaren, na Lamatualain nda fee ambon neu sala-kilun sa.
Saboda haka ina ce maku, kowanne zunubi da sabo, za a gafarta wa mutum, amma sabon Ruhu Mai Tsarki, ba za a gafarta shi ba.
32 Mete ma atahori olaꞌ deꞌulakaꞌ soꞌal Au, Atahori Tebꞌeꞌ-tebꞌeꞌ ia, Lamatuaꞌ sadꞌia fee ambon neu e. Te mete ma atahori olaꞌ naꞌamuti-naꞌamuu labꞌan Lamatuaꞌ Duladꞌale Meumaren, na, Lamatualain nda fee ambon neu salan naa sa losa fai mateteꞌen!” (aiōn )
Duk wanda yayi batanci ga Dan Mutum, za a gafarta masa. Amma duk wanda yayi batanci game da Ruhu Mai Tsarki ba za a gafarta masa ba, a nan duniya da har abada. (aiōn )
33 Basa ma Yesus olaꞌ nakandoo neu atahori Farisi ra nae, “Dudꞌuꞌa malolole! Hau hu maloleꞌ nabꞌoa boa maloleꞌ. Te hau hu nda maloleꞌ a sa nabꞌoa boa nda maloleꞌ sa, Hu mia hau a boan, atahori bisa bubꞌuluꞌ rae, hau huuꞌ na, maloleꞌ do hokoꞌ.
Ko dai a mai da itace mai kyau 'ya'yansa kuma su yi kyau, ko a mai da itace marar kyau 'ya'yansa kuma marasa kyau, gama ana sanin itace ta wurin 'ya'yansa.
34 Te hei ia ra onaꞌ mengge mana peko-lelekoꞌ! Ama nda bisa olaꞌ dala-dala maloleꞌ ra sa. Huu saa nenembedaꞌ sia atahori ralan, na, ana kalua tungga bafan.
Ku 'ya'yan macizai, tun da ku miyagu ne, yaya za ku iya fadin abubuwa nagari? Gama daga cikar zuciya baki ke magana.
35 Atahori maloleꞌ, tantu olaꞌ dala maloleꞌ, huu hambu dala-dala maloleꞌ nenembedaꞌ sia ralan. Te atahori deꞌulakaꞌ, olaꞌ a deꞌulakaꞌ, hu hambu dala-dala deꞌulakaꞌ nenembedaꞌ sia ralan.
Mutumin kirki daga ajiyar zuciyarsa ya kan fitar da abubuwa masu kyau, mugun mutum kuma daga mummunar ajiyar zuciyarsa ya kan fitar da abubuwan mugunta.
36 Mimihere neu Au! Te dei fo losa fai mateteꞌen, Lamatualain paresaꞌ basa atahori tatao-nonoꞌin. Leleꞌ naa, atahori esa-esaꞌ musi nataa eni dedꞌea-oꞌolan mana nda ma nggunaꞌ a sa.
Sa'annan ina ce maku a ranar shari'a, mutane za su bada lissafin abubuwan banza da su ka fadi.
37 Dadꞌi maꞌabꞌebꞌesa, e! Te dei fo Lamatualain timba-tai dedꞌea-oꞌola mara, no naꞌetuꞌ nae, ama hambu huku-dokiꞌ do hokoꞌ.”
Gama ta wurin maganganun ku, za a 'yantar da ku, ta wurin maganganun ku kuma za a kashe ku.”
38 Rena Yesus olaꞌ naꞌo naa ma, hambu meser agama hira ro atahori Farisi ra roꞌe mbali E rae, “Ama Meser! Hai mae mita Amaꞌ tao manadadꞌiꞌ, fo dadꞌi bukti oi, Amaꞌ koasan tebꞌe-tebꞌeꞌ mia Lamatualain.”
Sa'annan wadansu Malaman Attaura, da Farisawa suka amsa suka ce wa Yesu, “Mallam, muna so mu ga wata alama daga gare ka.”
39 Te Yesus bua se nae, “Wuih! Hei atahori aleꞌ ia, nda nau tao rerenaꞌ neu Lamatuaꞌ sa! Ama mihineꞌ a tao deꞌulakaꞌ! Mae ama moꞌe manadadꞌiꞌ o, Au nda fee sa. Huu feꞌesaꞌan Lamatuaꞌ fee manadadꞌiꞌ nendiꞌ mana ola-olan Yunus. Naa dai ena!
Amma Yesu ya amsa ya ce masu, “Mugun zamani da mazinaciyar tsara, su na bukutar alama. Amma babu alamar da za a ba su, sai dai alamar annabi Yunusa.
40 Yunus leo rereloꞌ telu, ma tetembaꞌ telu mia uꞌu monaeꞌ a ambun rala. Au o onaꞌ naa boe, Atahori Tetebꞌes ia. dei fo Au leo rereloꞌ telu, ma tetembaꞌ telu sia lua fatuꞌ, atahori mates ra mamanan.
Gama yadda Yunusa ya yi kwana uku da dare uku a cikin babban kifi, haka ma Dan Mutum zaya yi kwana uku da dare uku a cikin zuciyar kasa.
41 Dei fo sia fai mateteꞌen, mete ma Lamatuaꞌ dadꞌi mana nggero-furi, na, atahori Niniwe ra rambariiꞌ dadꞌi sakasii fo rundu nggi rae, ‘Basa hei ia, nggoaꞌ!’ Feꞌesaꞌan, atahori Niniwe ra rena Lamatuaꞌ mana ola-olan Yunus, de ara doaꞌ ma lao hela sala-kilu nara. Te hei hokoꞌ. Tao-tao te, aleꞌ ia hambu Atahori sia hei taladꞌa mara manaseliꞌ lena Yunus, naeni Au ia. Te ama nda nau tao afiꞌ neu Au mbei sa boe.
Mutanen Nineba za su tsaya a ranar shari'a da wannan zamani sannan su kashe su. Domin sun tuba da suka ji wa'azin Yunusa, amma duba wanda ya fi Yunusa yana nan.
42 Dei fo sia fai mateteꞌen, mete ma Lamatuaꞌ dadꞌi mana nggero-furi, na, ina mane Seba mia seriꞌ ona o, nambarii dadꞌi sakasii. Ana dudꞌu fo rundu basa mana masodꞌa aleꞌ ia nae, ‘Basa hei ia ra, nggoaꞌ, e!’ Feꞌesaꞌan, ina maneꞌ a nema mia dodꞌoo fo nita no mata aon mane Soleman mahinen. Tao-tao te, aleꞌ ia hambu Atahori sia taladꞌa mara manaseliꞌ lenaꞌ mane Soleman, naeni Au ia. Te ama nda tao afiꞌ mbei neu Au sa boe.”
Sarauniyar Kudu za ta tashi da mutanen wannan zamani ta kuma kashe su. Ta zo daga karshen duniya domin ta ji hikimar Sulaimanu, kuma duba, wanda ya fi Sulaimanu yana nan.
43 “Mete ma nitu neneoi hendiꞌ mia atahori esa, nitu a neu nisiꞌ mamana rouꞌ fo sangga mamana hahaeꞌ. Te ana nda hambu mamana maloleꞌ sa.
Idan kazamin ruhu ya rabu da mutum, ya kan wuce ya nemi wuraren da ruwa yake domin ya huta, amma bai samu ba.
44 Boe ma ana dudꞌuꞌa nae, “Hee! Nda hambu mamanaꞌ sa, de malole lenaꞌ au baliꞌ isiꞌ atahori fo feꞌesaꞌan au leo miaꞌ a.’ Basa ma ana baliꞌ, ma nita mamanaꞌ naa, meuꞌ ma nene tao maloleꞌ ena.
Sai ya ce, 'zan koma gidana inda na fito'. Bayan ya dawo, sai ya tarar da gidan nan an share shi ya zama da tsabta.
45 Boe ma nitu naa neu noꞌe nonoon hitu, deꞌulaka nara seli lenaꞌ e fai. Boe ma basa se reu leo sia atahori naa, ma ara poko-paru randaa e. Dadꞌi aleꞌ ia, atahori naa masodꞌan deꞌulakan seli. Onaꞌ naa boe, atahori sia fai-fai maꞌabꞌuiꞌ ia ra.”
Sai ya koma ya kawo wadansu ruhohi guda bakwai, wadanda su ka fi shi mugunta, sa'annan dukan su su zo su zauna a nan. Sa'annan yanayin mutumin nan na karshe ya fi na farko muni. Haka zaya kasance ga wannan mugun zamani.
46 Leleꞌ naa, Yesus feꞌe olaꞌ no atahori hetar. Boe ma maman no odꞌi nara rema rae randaa ro E. Ara riirii mia ume deaꞌ de denu atahori reu roꞌe E.
Sa'adda Yesu ya ke yi wa Jama'a jawabi, sai mahaifiyarsa da 'yan'uwansa su ka zo su ka tsaya a waje, suna neman su yi magana da shi.
47 Boe ma atahori reu rafadꞌe rae, “Amaꞌ, e! Amaꞌ maman no odꞌi mara sia dean. Ara rae randaa ro Amaꞌ.”
Sai wani ya ce masa, “Duba, mahaifiyarka da 'yan'uwanka suna tsaye a waje, suna so su yi magana da kai”.
48 De Yesus nataa nae, “Au mama ngga, seka? Ma Au toronoo ngga, seka?”
Amma Yesu ya amsa ya ce wa shi wanda ya gaya masa, “Wacece mahaifiyata? Kuma su wanene 'yan'uwana?”
49 Boe ma Ana dudꞌu atahori mana tungga E, de nafadꞌe nae, “Mete, huu ia ra Au mama ngga ma toronoo ngga ra.
Sai ya mika hannu ya nuna almajiransa ya ce, “Duba, ga mahaifiyata da 'yan'uwana!
50 Huu atahori mana tao tungga Au Ama ngga sia sorga hihii-nanaun, sira Au bobꞌonggi matetu nggara.”
Gama duk wanda yake aikata nufin Ubana wanda ya ke cikin sama, shine dan'uwana, da 'yar'uwata da mahaifiyata.”