Markus 8
1 Lao esa, atahori naeꞌ rema raꞌabꞌue, fo rena Yesus. Ara tungga E fai telu ena, naa de, sira nanaa na basa. Boe ma Yesus noꞌe nala mana tungga nara, de nafadꞌe nae, “Au sue atahori ia ra. Hambu ruma mana nemaꞌ mia dodꞌooꞌ, naa te, ara raꞌabꞌue fai telu ena losa nanaat nara basa ena. Malole lenaꞌ ara afiꞌ baliꞌ no tei rouꞌ. Afiꞌ losa ara masaloe sia dalaꞌ taladꞌan.”
Ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις, παμπόλλου ὄχλου ὄντος, καὶ μὴ ἐχόντων τί φάγωσι, προσκαλεσάμενος ὁ Ἰησοῦς τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ λέγει αὐτοῖς,
Σπλαγχνίζομαι ἐπὶ τὸν ὄχλον, ὅτι ἤδη ἡμέραι τρεῖς προσμένουσί μοι, καὶ οὐκ ἔχουσι τί φάγωσι·
καὶ ἐὰν ἀπολύσω αὐτοὺς νήστεις εἰς οἶκον αὐτῶν, ἐκλυθήσονται ἐν τῇ ὁδῷ· τινὲς γὰρ αὐτῶν μακρόθεν ἥκουσι.
4 Yesus mana tungga nara rataa oi, “Papa. Mamanaꞌ ia naꞌadꞌoo no kamboꞌ a. De nda bisa hita fee atahori naeꞌ ia ra raa sa!”
Καὶ ἀπεκρίθησαν αὐτῷ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, Πόθεν τούτους δυνήσεταί τις ὧδε χορτάσαι ἄρτων ἐπ᾽ ἐρημίας;
5 Te Yesus natane se, oi “Hei roti ma hira?” Rataa rae, “Papa. Hai mbedꞌa hela akaꞌ roti bueꞌ hitu.”
Καὶ ἐπηρώτα αὐτούς, Πόσους ἔχετε ἄρτους; Οἱ δὲ εἶπον, Ἑπτά.
6 Basa ma, Yesus denu atahori naa ra endoꞌ reu rae a. Ana haꞌi nala roti bueꞌ hitu naa ra, de noꞌe makasi neu Lamatualain. Ana bibꞌibꞌi roti naa ra, de fee neu mana tungga nara, fo reu babanggi fee neu basa atahori naa ra.
Καὶ παρήγγειλε τῷ ὄχλῳ ἀναπεσεῖν ἐπὶ τῆς γῆς· καὶ λαβὼν τοὺς ἑπτὰ ἄρτους, εὐχαριστήσας ἔκλασε καὶ ἐδίδου τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, ἵνα παραθῶσι· καὶ παρέθηκαν τῷ ὄχλῳ.
7 Sira o hambu uꞌu hira boe. Basa ma Yesus noꞌe makasi seluꞌ neu Lamatualain soaꞌ neu uꞌu naa ra. Basa ma Ana denu seluꞌ mana tungga nara, fo babanggi fee atahori naa ra fali.
Καὶ εἶχον ἰχθύδια ὀλίγα· καὶ εὐλογήσας εἶπε παραθεῖναι καὶ αὐτά.
8 Basa se mbeima atahori rifon haa. Ara raa losa raꞌabꞌeta. Basa ma, mana tungga nara reu raduru nanaa sisaꞌ ra, sofe boa monaeꞌ hitu. Basa naa de, Yesus denu se baliꞌ.
Ἔφαγον δέ, καὶ ἐχορτάσθησαν· καὶ ἦραν περισσεύματα κλασμάτων ἑπτὰ σπυρίδας.
Ἦσαν δὲ οἱ φαγόντες ὡς τετρακισχίλιοι· καὶ ἀπέλυσεν αὐτούς.
10 Ara baliꞌ, boe ma Yesus no mana tungga nara hene risiꞌ ofaꞌ rala, de lao risiꞌ mamanaꞌ esa, nara na Dalmanuta.
Καὶ εὐθέως ἐμβὰς εἰς τὸ πλοῖον μετὰ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, ἦλθεν εἰς τὰ μέρη Δαλμανουθά.
11 Yesus se losa Dalmanuta, boe ma atahori bꞌaꞌubꞌe mia partei Farisi rema randaa ro E. Ara raselu bale ro E fo rae raꞌatutudꞌa E. Ara roꞌe E rae, “Papa! Mutudꞌu mana dadꞌi fo dadꞌi tatanda oi Papa memaꞌ hambu koasa mia Lamatualain.”
Καὶ ἐξῆλθον οἱ Φαρισαῖοι, καὶ ἤρξαντο συζητεῖν αὐτῷ, ζητοῦντες παρ᾽ αὐτοῦ σημεῖον ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ, πειράζοντες αὐτόν.
12 Yesus lea hahae naruꞌ nae, “Mete ma Au rena hei olaꞌ taꞌo naa na, Au fale-rala ngga! Saa de hei moꞌe mana dadꞌi ra? Afiꞌ taꞌo naa! Memaꞌ Au bisa tao mana dadꞌi ra, te Au nda nau utudꞌu hei sa.”
Καὶ ἀναστενάξας τῷ πνεύματι αὐτοῦ λέγει, Τί ἡ γενεὰ αὕτη σημεῖον ἐπιζητεῖ; Ἀμὴν λέγω ὑμῖν, εἰ δοθήσεται τῇ γενεᾷ ταύτῃ σημεῖον.
13 Basa naa boe, Yesus lao hela se de hene baliꞌ ofaꞌ rala neu, no mana tungga nara. Boe ma ara lao risiꞌ dano a seriꞌ.
Καὶ ἀφεὶς αὐτούς, ἐμβὰς πάλιν εἰς πλοῖον, ἀπῆλθεν εἰς τὸ πέραν.
14 Yesus se losa dano a taladꞌan na, dei de mana tungga nara rasanedꞌa oi sira liliꞌ rendi lepa-ngges. Sira rendi akaꞌ roti bueꞌ esa.
Καὶ ἐπελάθοντο λαβεῖν ἄρτους, καὶ εἰ μὴ ἕνα ἄρτον οὐκ εἶχον μεθ᾽ ἑαυτῶν ἐν τῷ πλοίῳ.
15 Rena se olaꞌ roti, Yesus nae, “Hei musi besa-bꞌesa! Afiꞌ losa mane Herodes a no atahori Farisi ra kokoe-nanasi deꞌulakaꞌ na dai hei. Sira kokoe-nanasi na onaꞌ bibit roti.”
Καὶ διεστέλλετο αὐτοῖς, λέγων, Ὁρᾶτε, βλέπετε ἀπὸ τῆς ζύμης τῶν Φαρισαίων καὶ τῆς ζύμης Ἡρῴδου.
16 Rena Ana naꞌo naa, mana tungga nara bingun. Ara ola-olaꞌ rae, “Tou lasiꞌ a olaꞌ saa ia? Mbei ma Ana olaꞌ taꞌo naa, huu hita nda tendi roti sa.”
Καὶ διελογίζοντο πρὸς ἀλλήλους, λέγοντες ὅτι Ἄρτους οὐκ ἔχομεν.
17 Te Yesus nahine sira dudꞌuꞌa na. De Ana olaꞌ nae, “Saa de hei olaꞌ akaꞌ a roti a! Hei nda mihine Au oꞌola ngga sa, do? Hei uta mara memaꞌ mbakat seli!
Καὶ γνοὺς ὁ Ἰησοῦς λέγει αὐτοῖς, Τί διαλογίζεσθε ὅτι ἄρτους οὐκ ἔχετε; Οὔπω νοεῖτε, οὐδὲ συνίετε; Ἔτι πεπωρωμένην ἔχετε τὴν καρδίαν ὑμῶν;
18 Hei mita no mata mara, te nda mihine sosoa na sa. Onaꞌ a nda mita sa! Hei rena no hei ndiki mara, te nda mihine saa-saa saꞌ bee. Onaꞌ a hei nda rena mihine sa! Hei liliꞌ hendi
Ὀφθαλμοὺς ἔχοντες οὐ βλέπετε; Καὶ ὦτα ἔχοντες οὐκ ἀκούετε; Καὶ οὐ μνημονεύετε;
19 roti bueꞌ lima fo Au bibꞌibꞌi se, de nahao atahori rifon lima naa ra sa, do? Leleꞌ naa hei miduru mala roti a lena naa, boa hira?” Rataa rae, “Boa sanahulu rua, Papa.”
Ὅτε τοὺς πέντε ἄρτους ἔκλασα εἰς τοὺς πεντακισχιλίους, πόσους κοφίνους πλήρεις κλασμάτων ἤρατε; Λέγουσιν αὐτῷ, Δώδεκα.
20 Yesus natane seluꞌ nae, “Hei feꞌe misinedꞌa faiꞌ naa fo Au bibꞌibꞌi roti bue kahitu ra, de fee atahori rifon haa raa, do? Hei miduru mala lena naa ra, boa hira?” Rataa rae, “Boa manaeꞌ hitu, Papa!”
Ὅτε δὲ τοὺς ἑπτὰ εἰς τοὺς τετρακισχιλίους, πόσων σπυρίδων πληρώματα κλασμάτων ἤρατε; Οἱ δὲ εἶπον, Ἑπτά.
21 Boe ma Yesus nae, “Memaꞌ tebꞌe! Hei mita no mata mara, te saa de hei nda feꞌe mihine Au koasa ngga mia bee nema sa?”
Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς, Πῶς οὐ συνίετε;
22 Basa ma, Yesus se losa kambo Betsaida. Sa naa atahori ra rendi atahori pokeꞌ sa nisi Yesus. Ara roꞌe Yesus kois naꞌahahaiꞌ atahori pokeꞌ naa.
Καὶ ἔρχεται εἰς Βηθσαϊδάν. Καὶ φέρουσιν αὐτῷ τυφλόν, καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα αὐτοῦ ἅψηται.
23 De Yesus toꞌu nala atahori naa lima na ma nendi e nisiꞌ kamboꞌ a deaꞌ. Ana pupu miru neu atahori naa mata na, basa ma nggama matan. Natane nae, “Taꞌo bee? Ho mita ena, do?”
Καὶ ἐπιλαβόμενος τῆς χειρὸς τοῦ τυφλοῦ, ἐξήγαγεν αὐτὸν ἔξω τῆς κώμης· καὶ πτύσας εἰς τὰ ὄμματα αὐτοῦ, ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτῷ, ἐπηρώτα αὐτὸν εἴ τι βλέπει.
24 Atahori naa botiꞌ mata na, de mete dii-ona. Nataa nae, “Ia! Au ita atahori lao-laoꞌ. Te onaꞌ a hau huu ra laoꞌ!”
Καὶ ἀναβλέψας ἔλεγε, Βλέπω τοὺς ἀνθρώπους, ὅτι ὡς δένδρα ὁρῶ περιπατοῦντας.
25 Yesus tao seluꞌ lima na neu atahori naa matan. Boe ma atahori naa mete seluꞌ, naa-naa te mata na nita tebꞌe ena. Ia naa eni nita no manggareloꞌ ena.
Εἶτα πάλιν ἐπέθηκε τὰς χεῖρας ἐπὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ, καὶ ἐποίησεν αὐτὸν ἀναβλέψαι. Καὶ ἀποκατεστάθη, καὶ ἐνέβλεψε τηλαυγῶς ἅπαντας.
26 Boe ma Yesus denu atahori naa baliꞌ, ma fee nesenedꞌaꞌ neu e, nae “Baliꞌ leo, te muu tungga dalaꞌ laen! Afiꞌ heoꞌ baliꞌ misiꞌ Betsaida.”
Καὶ ἀπέστειλεν αὐτὸν εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ, λέγων, Μηδὲ εἰς τὴν κώμην εἰσέλθῃς, μηδὲ εἴπῃς τινὶ ἐν τῇ κώμῃ.
27 Basa naa ma, Yesus se lao rereoꞌ kambo-kamboꞌ sia Kaisaria Filipi. Mia dalaꞌ taladꞌan Yesus natane mbali se nae, “Mete ma tungga atahori ra dudꞌui na, ara rae Au ia, seka?”
Καὶ ἐξῆλθεν ὁ Ἰησοῦς καὶ οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ εἰς τὰς κώμας Καισαρείας τῆς Φιλίππου· καὶ ἐν τῇ ὁδῷ ἐπηρώτα τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, λέγων αὐτοῖς, Τίνα με λέγουσιν οἱ ἄνθρωποι εἶναι;
28 Rataa E rae, “Atahori ruma rae, ‘Yohanis Mana Sarani.’ Ruma rae, ‘Baꞌi Elia’, Lamatualain mana dui-bꞌengga na mia fai dalahulu naa. Ruma rae, Papa ia, esa mia Lamatualain mana dui-bꞌengga laen nara.”
Οἱ δὲ ἀπεκρίθησαν, Ἰωάννην τὸν βαπτιστήν· καὶ ἄλλοι Ἠλίαν· ἄλλοι δὲ ἕνα τῶν προφητῶν.
29 Boe ma Yesus natane seluꞌ nae, “Te hei mae Au ia, seka?” Petrus nataa nae, “Papa ia, Kristus, atahori fo Lamatualain dudu basa mia dalahulu naa neu.”
Καὶ αὐτὸς λέγει αὐτοῖς, Ὑμεῖς δὲ τίνα με λέγετε εἶναι; Ἀποκριθεὶς δὲ ὁ Πέτρος λέγει αὐτῷ, Σὺ εἶ ὁ Χριστός.
30 Te Yesus naꞌanggee se nae, “Hei afiꞌ mifadꞌe atahori esa boe!”
Καὶ ἐπετίμησεν αὐτοῖς, ἵνα μηδενὶ λέγωσι περὶ αὐτοῦ.
31 Basa ma Yesus nafadꞌe mana tungga nara, nae “Au ia, tebꞌe-tebꞌeꞌ Atahori Matetuꞌ a. Dei fo Au doidꞌosoꞌ naeꞌ, huu lasi adat, malangga agama, ro meser agama ra basa se nda simbo Au sa. Ara risa Au, te finiesa na boe ma, Au usodꞌa baliꞌ.”
Καὶ ἤρξατο διδάσκειν αὐτούς, ὅτι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ παθεῖν, καὶ ἀποδοκιμασθῆναι ἀπὸ τῶν πρεσβυτέρων καὶ τῶν ἀρχιερέων καὶ τῶν γραμματέων, καὶ ἀποκτανθῆναι, καὶ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναστῆναι·
32 Yesus nafadꞌe relo-relo taꞌo naa, te Petrus nore nala E nisiꞌ suuꞌ, de ai nae, “Papa afiꞌ olaꞌ taꞌo naa! Au nda hela fee se lima nara dai Papa sa.”
καὶ παρρησίᾳ τὸν λόγον ἐλάλει. Καὶ προσλαβόμενος αὐτὸν ὁ Πέτρος ἤρξατο ἐπιτιμᾷν αὐτῷ.
33 Te Petrus olaꞌ taꞌo naa, nda tungga Lamatualain hihii na sa. Yesus heoꞌ dea na mete mana tungga laen nara. Ana ai Petrus nae, “He! Naa, malangga nitu ra dedꞌea na! Dinggoꞌ naa! Ho dudꞌuꞌa akaꞌ a atahori hihii na, te nda Lamatualain hihii na sa!”
Ὁ δὲ ἐπιστραφείς, καὶ ἰδὼν τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, ἐπετίμησε τῷ Πέτρῳ, λέγων, Ὕπαγε ὀπίσω μου, Σατανᾶ· ὅτι οὐ φρονεῖς τὰ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τῶν ἀνθρώπων.
34 Basa ma Yesus noꞌe atahori laen ra, fo rema raꞌabꞌue ro mana tungga nara. Basa ma nanori se nae, “Se nae tungga Au, eni musi naꞌatataaꞌ nakandoo tungga fai! Eni musi liliꞌ hendi hihii-nanau na, fo tungga akaꞌ Lamatualain hihii na. Mae atahori rae tao risa eni o, eni musi tungga nakandoo, onaꞌ a atahori lemba hau nggangge na fo neu mate.
Καὶ προσκαλεσάμενος τὸν ὄχλον σὺν τοῖς μαθηταῖς αὐτοῦ, εἶπεν αὐτοῖς, Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι.
35 Atahori mana nae dꞌuaꞌ a eni masodꞌa na, eni masodꞌa na mopo e! Te atahori mana sadꞌia mate, huu tungga Au no dui-bꞌengga Lamatualain Hara-lii Malole na, eni hambu masodꞌaꞌ nakandoo no Lamatualain.
Ὃς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾽ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν.
36 Rena! Mae ho hambu basa raefafoꞌ a isi na, te Lamatualain nda simbo nggo sa na, ho hambu saa?
Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον, ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ;
37 Mae ho lemba mendi raefafoꞌ a isi na boe o, nda bisa nggati ao samana ma sa!
Ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;
38 Musunedꞌa e! Atahori sia raefafoꞌ aleꞌ ia deꞌulaka na mataꞌ-mataꞌ. Ara nda hii tungga Lamatualain sa. De see mae tungga Au, ma mae toꞌu Au nanori ngga, Au o mae utaa eni sia Lamatualain mata na. Te Au, tebꞌe-tebꞌeꞌ Atahoriꞌ Matetuꞌ ia, dei fo Au baliꞌ mia sorga uma. Lamatualain ate nara mia sorga rema ro Au. Hai onda mia sorga mo Amaꞌ koasa monae na, dei fo atahori ra rahine rae Au ia, seka.
Ὃς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτόν, ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων.
