Ded'enu' ra Dud'uin 28
1 Basa hai losa madꞌaꞌ ata no masodꞌaꞌ, dei de hai bubꞌuluꞌ naa, pulu Malta.
Καὶ διασωθέντες, τότε ἐπέγνωσαν ὅτι Μελίτη ἡ νῆσος καλεῖται.
2 Nusaꞌ naa atahori nara simbo hai no maloleꞌ. Huu udꞌan ma maꞌariniꞌ seli, de ara raniꞌi ai monaeꞌ sia retaan, ma roꞌe hai mi dꞌara.
Οἱ δὲ βάρβαροι παρεῖχον οὐ τὴν τυχοῦσαν φιλανθρωπίαν ἡμῖν· ἀνάψαντες γὰρ πυράν, προσελάβοντο πάντας ἡμᾶς, διὰ τὸν ὑετὸν τὸν ἐφεστῶτα, καὶ διὰ τὸ ψῦχος.
3 Paulus o neu hehere hau anaꞌ, fo nae tao neu ai a. Te ana ndae hau ra risiꞌ ai a, aiboiꞌ ma, mengge marasoꞌ esa dꞌea nema, huu nda naꞌatataaꞌ ai a matobꞌi na sa. De ana ero nakandika Paulus lima na.
Συστρέψαντος δὲ τοῦ Παύλου φρυγάνων πλῆθος, καὶ ἐπιθέντος ἐπὶ τὴν πυράν, ἔχιδνα ἐκ τῆς θέρμης διεξελθοῦσα καθῆψε τῆς χειρὸς αὐτοῦ.
4 Atahori Malta ra rita mengge a ero nahereꞌ Paulus lima na ma, ara ola-ola oi, “Atahori ia, mana nisa atahori. Mae ana nasodꞌa mia rii-ree ra ena o, uanale na taꞌo naa ena. Naa de, ana nda bisa nasodꞌa sa ena. Huu seka tao deꞌulakaꞌ, naa, ana musi lemba-doi e.”
Ὡς δὲ εἶδον οἱ βάρβαροι κρεμάμενον τὸ θηρίον ἐκ τῆς χειρὸς αὐτοῦ, ἔλεγον πρὸς ἀλλήλους, Πάντως φονεύς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος οὗτος, ὃν διασωθέντα ἐκ τῆς θαλάσσης ἡ Δίκη ζῇν οὐκ εἴασεν.
5 Atahori naa ra duꞌa rae, mbeifen te, Paulus lima na mbae, do nggengger te, ana mate neuꞌ ena. Te Paulus birus hendi mengge a ai rala neu. Ma ana nda medꞌa nambeta mbei saꞌ boe. Boe ma, atahori naa ra mete-meteꞌ, te Paulus nda taꞌo bee saꞌ boe. Ma ara duꞌa oi, “Seꞌu te atahori ia, atahori ra songgoꞌ a!”
Ὁ μὲν οὖν, ἀποτινάξας τὸ θηρίον εἰς τὸ πῦρ, ἔπαθεν οὐδὲν κακόν.
Οἱ δὲ προσεδόκων αὐτὸν μέλλειν πίμπρασθαι ἢ καταπίπτειν ἄφνω νεκρόν· ἐπὶ πολὺ δὲ αὐτῶν προσδοκώντων, καὶ θεωρούντων μηδὲν ἄτοπον εἰς αὐτὸν γινόμενον, μεταβαλλόμενοι ἔλεγον θεὸν αὐτὸν εἶναι.
7 Nda dooꞌ no mamanaꞌ naa sa, hambu hofernor ume no rae loa na. Hofernor a nara na, Publius. Ana nema simbo hai mia retaan a, de noꞌe hai mi leo sia ume na. De ana mete-seꞌu hai fai telu.
Ἐν δὲ τοῖς περὶ τὸν τόπον ἐκεῖνον ὑπῆρχε χωρία τῷ πρώτῳ τῆς νήσου, ὀνόματι Ποπλίῳ, ὃς ἀναδεξάμενος ἡμᾶς τρεῖς ἡμέρας φιλοφρόνως ἐξένισεν.
8 Leleꞌ naa, hofernor ama bꞌonggi na namahedꞌi mafeo-matobꞌiꞌ, ma sali nda naloeꞌ sa. De Paulus neu seꞌu e mia kama na rala. Ana ndae lima na neu atahori mamahedꞌiꞌ naa, de hule-oꞌe fee ne. Ma ana hai neuꞌ ena.
Ἐγένετο δὲ τὸν πατέρα τοῦ Ποπλίου πυρετοῖς καὶ δυσεντερίᾳ συνεχόμενον κατακεῖσθαι· πρὸς ὃν ὁ Παῦλος εἰσελθών, καὶ προσευξάμενος, ἐπιθεὶς τὰς χεῖρας αὐτῷ, ἰάσατο αὐτόν.
9 Ara rita hofernor ama na hai ma, atahori mamahedꞌiꞌ feaꞌ ra rema risiꞌ Paulus. Ara roꞌe tulun neu e, de ana naꞌahahaiꞌ se.
Τούτου οὖν γενομένου, καὶ οἱ λοιποὶ οἱ ἔχοντες ἀσθενείας ἐν τῇ νήσῳ προσήρχοντο καὶ ἐθεραπεύοντο·
10 Basa ma, atahori ra ratudꞌu makasi de rendi sudꞌiꞌ a saa naeꞌ fee hai. Hai leo mia Malta fula telu, losa fai rii-ree ra raloeꞌ. Leleꞌ naa, ofaꞌ esa mia kota Aleksandria mananafu eniꞌ a fai rii-ree sia pulu na. Ofaꞌ a nara na, Ana Duaꞌ, huu hambu paton sosonggot ana duaꞌ sia ofaꞌ a mataꞌ na. Hai mae sae ofaꞌ naa mikindoo Roma mi. De hai mae sae ofaꞌ a ma, atahori Malta ra rendi fee hai lepa-ngges ma sudꞌi a saa fo hai parlu sia ofaꞌ.
οἳ καὶ πολλαῖς τιμαῖς ἐτίμησαν ἡμᾶς, καὶ ἀναγομένοις ἐπέθεντο τὰ πρὸς τὴν χρείαν.
Μετὰ δὲ τρεῖς μῆνας ἤχθημεν ἐν πλοίῳ παρακεχειμακότι ἐν τῇ νήσῳ, Ἀλεξανδρίνῳ, παρασήμῳ Διοσκούροις.
12 Hai lao koe-koe, losa kota Sirakusa sia pulu Sisilia. Boe ma, hai nafu mia naa fai telu.
Καὶ καταχθέντες εἰς Συρακούσας ἐπεμείναμεν ἡμέρας τρεῖς·
13 Mia naa, hai lao tungga-tunggaꞌ a tasi Sisilia suun, de losa kota Regium. Mbila fefetun fai, ani onas a fela, de hai lao mikindoo lai-lai. Finiesa na ma, hai losa namo, sia kota esa naran Putioli.
ὅθεν περιελθόντες κατηντήσαμεν εἰς Ῥήγιον, καὶ μετὰ μίαν ἡμέραν ἐπιγενομένου νότου, δευτεραῖοι ἤλθομεν εἰς Ποτιόλους·
14 Basa ma, hai onda hela ofaꞌ a, de mi sangga Yesus atahori nara. Hai mindaa mo se ma, ara roꞌe fo hai leo mo sira. De hai numban mo se, nggarei esa. Basa de, hai lao eiꞌ a Roma mi.
οὗ εὑρόντες ἀδελφούς, παρεκλήθημεν ἐπ᾽ αὐτοῖς ἐπιμεῖναι ἡμέρας ἑπτά· καὶ οὕτως εἰς τὴν Ῥώμην ἤλθομεν.
15 Yesus atahori mana sia Roma nara rena oi hai mae naa mi ma, ara rema soru hai mia dalaꞌ taladꞌa na. Ruma randaa ro hai mia pasar Apius; ma ruma randaa ro hai mia mamanaꞌ sa, naran Ume Tutuliꞌ Telu. Paulus nita se ma, ana noꞌe makasi nae-nae neu Lamatualain, ma rala na dadꞌi manggatee.
Κἀκεῖθεν οἱ ἀδελφοὶ ἀκούσαντες τὰ περὶ ἡμῶν, ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν ἡμῖν ἄχρις Ἀππίου Φόρου καὶ Τριῶν Ταβερνῶν· οὓς ἰδὼν ὁ Παῦλος, εὐχαριστήσας τῷ Θεῷ, ἔλαβε θάρσος.
16 Losa Roma ma, [soldꞌadꞌu ra tao atahori bui ra bui rala reu.] Te ara fee Paulus sebꞌa ume esa. Ana leo no soldꞌadꞌu esa fo nanea nahereꞌ e. Ruꞌa se lima nara nenepaꞌaꞌ no rante.
Ὅτε δὲ ἤλθομεν εἰς Ῥώμην, ὁ ἑκατόνταρχος παρέδωκε τοὺς δεσμίους τῷ στρατοπεδάρχῃ· τῷ δὲ Παύλῳ ἐπετράπη μένειν καθ᾽ ἑαυτόν, σὺν τῷ φυλάσσοντι αὐτὸν στρατιώτῃ.
17 Fai telu ma, Paulus noꞌe lasiꞌ Yahudi ra sia naa, fo rema randaa ro e. Ara raꞌabꞌue ma, ana nafadꞌe se nae, “Toronoo nggare! Au sia ia, huu malangga Yahudi ra toꞌu au mia Yerusalem. Basa de, ara fee au isiꞌ mana parenda Roma lima na. Te, au nda tao sala saa saꞌ boe. Au nda tao saa fo labꞌan neu hita atahori nara sa. Au o nda labꞌan hita atoran adat fo simbo mia hita bei-baꞌi nara sa.
Ἐγένετο δὲ μετὰ ἡμέρας τρεῖς συγκαλέσασθαι τὸν Παῦλον τοὺς ὄντας τῶν Ἰουδαίων πρώτους· συνελθόντων δὲ αὐτῶν, ἔλεγε πρὸς αὐτούς, Ἄνδρες ἀδελφοί, ἐγὼ οὐδὲν ἐναντίον ποιήσας τῷ λαῷ ἢ τοῖς ἔθεσι τοῖς πατρῴοις, δέσμιος ἐξ Ἱεροσολύμων παρεδόθην εἰς τὰς χεῖρας τῶν Ῥωμαίων·
18 Manaparenda ra paresaꞌ au dedꞌea ngga sia naa ena. Te ara nda hambu sala ngga saa saꞌ boe, nandaa no hukun mates. Naa de, ara rae mboꞌi au.
οἵτινες ἀνακρίναντές με ἐβούλοντο ἀπολῦσαι, διὰ τὸ μηδεμίαν αἰτίαν θανάτου ὑπάρχειν ἐν ἐμοί.
19 Te malangga Yahudi ra nda simbo mana parenda ra neꞌetuꞌ na sa. Naa de, nau nda nau sa o, au musi hene isiꞌ mana parenda ataꞌ a. Au tao taꞌo naa, te nda ae kalaak au atahori nggara sa.
Ἀντιλεγόντων δὲ τῶν Ἰουδαίων, ἠναγκάσθην ἐπικαλέσασθαι Καίσαρα, οὐχ ὡς τοῦ ἔθνους μου ἔχων τι κατηγορῆσαι.
20 Huu dedꞌeat naa, au uꞌubꞌue basa toronooꞌ se sia ia. Naa fo, ata ola-olaꞌ saa fo atahori Yahudi ra rahaniꞌ a. Basa hita hule-huleꞌ neu Maneꞌ fo Lamatualain nae haitua fo tao nasodꞌa hita atahori Israꞌel ra. Huu naa, ara paꞌa au no rante ia.”
Διὰ ταύτην οὖν τὴν αἰτίαν παρεκάλεσα ὑμᾶς ἰδεῖν καὶ προσλαλῆσαι· ἕνεκεν γὰρ τῆς ἐλπίδος τοῦ Ἰσραὴλ τὴν ἅλυσιν ταύτην περίκειμαι.
21 Boe ma ara rataa oi, “Losa faiꞌ ia, hai nda feꞌe simbo susura esa saꞌ boe mia Yudea nafadꞌe toronooꞌ dedꞌea ma ia sa. Ma toronooꞌ mana rema mia naa ra o, nda olaꞌ saa-saa soꞌal toronooꞌ Paul sa.”
Οἱ δὲ πρὸς αὐτὸν εἶπον, Ἡμεῖς οὔτε γράμματα περὶ σοῦ ἐδεξάμεθα ἀπὸ τῆς Ἰουδαίας, οὔτε παραγενόμενός τις τῶν ἀδελφῶν ἀπήγγειλεν ἢ ἐλάλησέ τι περὶ σοῦ πονηρόν.
22 Te hai hii rena saa fo toronooꞌ namahereꞌ, huu hai rena sia bee-bꞌee atahori ra nda simbo partei Kristen nenori na sa. Te hai nda feꞌe bubꞌuluꞌ matetu na sa. De toronooꞌ mufadꞌe hai dei.”
Ἀξιοῦμεν δὲ παρὰ σοῦ ἀκοῦσαι ἃ φρονεῖς· περὶ μὲν γὰρ τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστόν ἐστιν ἡμῖν ὅτι πανταχοῦ ἀντιλέγεται.
23 Basa ma, ara rala haraꞌ esa, de helu fai esa, fo randaa seluꞌ. Losa fai na ma, atahori naeꞌ rema raꞌabꞌue sia Paulus ume na. De ana dui se Lamatualain parenda Na. Ana olaꞌ nendiꞌ baꞌi Musa ma Lamatualain mana ola-ola Nara susura nara, fo tao se ramahere Yesus. Ana olaꞌ mia fefetun losa bobꞌoꞌ.
Ταξάμενοι δὲ αὐτῷ ἡμέραν, ἧκον πρὸς αὐτὸν εἰς τὴν ξενίαν πλείονες· οἷς ἐξετίθετο διαμαρτυρόμενος τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, πείθων τε αὐτοὺς τὰ περὶ τοῦ Ἰησοῦ, ἀπό τε τοῦ νόμου Μωϋσέως καὶ τῶν προφητῶν, ἀπὸ πρωῒ ἕως ἑσπέρας.
24 Ara rena basa Paulus oꞌola na ma, ruma ramahere, te ruma hokoꞌ.
Καὶ οἱ μὲν ἐπείθοντο τοῖς λεγομένοις, οἱ δὲ ἠπίστουν.
25 Ara rareresi losa ruma rae baliꞌ. Te Paulus olaꞌ nae, “Hei mireresi ma ia ra, ndaa no saa fo dalahulun Lamatualain Dula-dale Meumare Na nafadꞌe neu Baꞌi Yesaya,
Ἀσύμφωνοι δὲ ὄντες πρὸς ἀλλήλους ἀπελύοντο, εἰπόντος τοῦ Παύλου ῥῆμα ἕν, ὅτι Καλῶς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐλάλησε διὰ Ἠσαΐου τοῦ προφήτου πρὸς τοὺς πατέρας ἡμῶν,
26 nae, ‘Muu mufadꞌe atahori nusaꞌ ia mae, “Dei fo hei rena mikindooꞌ a Au ola-ola Ngga, te nda mihine mbei saꞌ boe! Dei fo hei mete mikindooꞌ a Au tatao Ngga, te nda tao-afiꞌ neu sa.”
λέγον, Πορεύθητι πρὸς τὸν λαὸν τοῦτον καὶ εἰπόν, Ἀκοῇ ἀκούσετε, καὶ οὐ μὴ συνῆτε· καὶ βλέποντες βλέψετε, καὶ οὐ μὴ ἴδητε.
27 Huu atahori nusaꞌ ia rala nara manggatee na seli. Naa de, ara nda nau rena sa ena, ma ara nda nau rita sa ena. De hela neu fo ara sudꞌi boe rena fai, ma ara sudꞌi boe rita fai. Hela neu fo rala nara o raꞌateme rakandoo, losa ara nda rahine dalaꞌ baliꞌ nisiꞌ Au sa ena. De au nda parlu uꞌuhahaiꞌ se fai sa.’”
Ἐπαχύνθη γὰρ ἡ καρδία τοῦ λαοῦ τούτου, καὶ τοῖς ὠσὶ βαρέως ἤκουσαν, καὶ τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῶν ἐκάμμυσαν· μήποτε ἴδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς, καὶ τοῖς ὠσὶν ἀκούσωσι, καὶ τῇ καρδίᾳ συνῶσι, καὶ ἐπιστρέψωσι, καὶ ἰάσομαι αὐτούς.
28 Boe ma, Paulus olaꞌ nateꞌe nae, “Toronoo nggare, taꞌo ia! Hei musi bubꞌuluꞌ ia naa Lamatualain sadꞌia masodꞌaꞌ fee atahori nda Yahudi ra sa, huu ara o rae rena E boe.”
Γνωστὸν οὖν ἔστω ὑμῖν ὅτι τοῖς ἔθνεσιν ἀπεστάλη τὸ σωτήριον τοῦ Θεοῦ, αὐτοὶ καὶ ἀκούσονται.
29 [Paulus olaꞌ basa ma, atahori naa ra baliꞌ. Te dudꞌuꞌa nara nda randaa sa, huu ara balaban.]
Καὶ ταῦτα αὐτοῦ εἰπόντος, ἀπῆλθον οἱ Ἰουδαῖοι, πολλὴν ἔχοντες ἐν ἑαυτοῖς συζήτησιν.
30 Basa naa ma, Paulus leo mia ume sesebꞌa na too rua. Ana simbo malole basa atahori mana rema randaa ro e.
Ἔμεινε δὲ ὁ Παῦλος διετίαν ὅλην ἐν ἰδίῳ μισθώματι, καὶ ἀπεδέχετο πάντας τοὺς εἰσπορευομένους πρὸς αὐτόν,
31 No taꞌo naa, ana hambu dui se, Lamatualain parenda Na, ma nanori se Lamatuaꞌ Yesus Dala Masodꞌa Na. Ana mbarani olaꞌ relo-relo, ma nda hambu saa kai-baa saꞌ boe. Ama Teofilus, au dudꞌui ngga losaꞌ a ia ena. Makasi. Mia au, Lukas
κηρύσσων τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, καὶ διδάσκων τὰ περὶ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, μετὰ πάσης παρρησίας, ἀκωλύτως.
