Ded'enu' ra Dud'uin 27
1 Basa ma, hofernor Festus naꞌetuꞌ fo haitua Paulus nisiꞌ mane monaeꞌ Keser sia Roma, fo naꞌetuꞌ dedꞌea na sia naa. Ana fee Paulus, no atahori bui feaꞌ ra, risiꞌ malangga soldꞌadꞌu esa, naran Yulius, fo ro se risiꞌ nusaꞌ Italia. Yulius ia, malangga monaeꞌ esa mia soldꞌadꞌu mana manea kaiser.
A gdy skazano, żebyśmy płynęli do Włoch, oddano i Pawła, i niektóre inne więźnie setnikowi, imieniem Julijuszowi, roty Augustowej.
2 Leleꞌ naa, au (Lukas) tungga o Paulus. Ma toronooꞌ esa fai, nara na Aristarkus, o tungga boe. Eni, atahori Makedonia mia kota Tesalonika. Basa hai sae ofaꞌ esa mana nema mia kota Adrimitium. Rafadꞌe rae, ofaꞌ ia neu tuli mamanaꞌ naeꞌ sia nusaꞌ Asia.
Tedy wsiadłszy w okręt Adramiteński, mając płynąć podle krain Azyi, puścili się od brzegu, a był z nami Arystarchus, Macedończyk z Tesaloniki.
3 Boe ma, hai lao hela Kaisarea. Mbilaꞌ neu ma, hai losa kota Sidꞌon. Malangga soldꞌadꞌu Yulius tao Paulus no maloleꞌ, ma nafadꞌe e oi, bisa muu seꞌu nonoo mara sia madꞌaꞌ ata. Nae taꞌo naa fo, ara bisa fee Paulus saa-saa fo ana parlu sia tasiꞌ ata.
A drugiego dnia przypłynęliśmy do Sydonu, kędy Julijusz ludzko się Pawłowi stawiwszy, pozwolił mu iść do przyjaciół, aby wczasu zażył.
4 Basa de, hai hene seluꞌ ofaꞌ, de lao. Te anin mataꞌ a, monae na seli, de ofaꞌ a naeꞌ a nda laliꞌ sa. Ara rauli ofaꞌ, de lao tungga pulu Siprus no rae Siria taladꞌa na, fo ofaꞌ a nenebambiꞌ.
A stamtąd się puściwszy, przypłynęliśmy pod Cypr, dlatego że były wiatry przeciwne.
5 Mia naa, hai lao tungga tasiꞌ sia nusaꞌ Kilikia no Pamfilia mataꞌ. Hai mikindoo misiꞌ kota Mira, sia nusa Likia. Losa naa ma, hai onda lao hela ofaꞌ a.
A przepłynąwszy ono morze, które jest podle Cylicyi i Pamfilii, przybyliśmy do Miry, miasta Licyjskiego.
6 Malangga soldꞌadꞌu Yulius sangga ofa feaꞌ mana nae lao mia Mira nisiꞌ Italia neu. Ana hambu ofaꞌ esa, nema mia kota Aleksandria, nae lao Italia neu. De ana denu basa hai, hene ofaꞌ ata mi.
A tam setnik znalazłszy okręt Aleksandryjski, który płynął do Włoch, wsadził nas weń.
7 Hai lao fai hira te, ofaꞌ a naeꞌ a nda laliiꞌ sa, huu ani mataꞌ a, monaen seli. Hai lao no sususa maeꞌ a losa kota Knidus. Te anin feꞌe seli, de hai lao nggero misiꞌ a pulu Kreta, fo nenebambiꞌ mia anin a. Basa de, hai tungga tonggoꞌ esa, nara na Salmone.
A gdyśmy przez wiele dni z wolna płynęli, a zaledwie przeciwko Knidowi przyjechali, przeto że nam wiatr nie dopuszczał, popłynęliśmy pod Kretę podle Salmonu.
8 Hai lao no sususaꞌ tungga tonggoꞌ naa, tunggaꞌ a pulu Kreta tasi suu na. Dei de, hai feꞌe losa mamanaꞌ esa, nara na Namo Maloleꞌ. Mamanaꞌ naa, deka no kota Lasea.
A ledwie ją przeminąwszy, przyszliśmy na miejsce niektóre, które zowią piękne porty, od którego blisko było miasto Lasea.
9 Atahori ofaꞌ ra hahae mbei sia naa, huu hai sae ofaꞌ dooꞌ na seli ena, te nda feꞌe losa Italia sa. Leleꞌ naa, atahori Yahudi ra fai monae na, fo roꞌe rae, Fai Hambu Ambon Mia Sala-Singgoꞌ, seli ena. Sosoa na, fai ree-anin nae losa. Boe ma, atahori ofaꞌ ra ratane rae mae sae ofaꞌ mikindoo, do hokoꞌ. Paulus rena nala ma, ana oi,
A gdy czas niemały wyszedł, i już było niebezpieczne żeglowanie, przeto iż już był i post przeminął, napominał je Paweł,
10 “Toronoo nggare. Au ae olaꞌ mbei. Mete ma hita sae ofaꞌ takandoo, naa, hambu sususaꞌ naeꞌ. Afiꞌ losa ofaꞌ a molo, ma mopo saa-saa ra, ma hita o mate boe.”
Mówiąc do nich: Mężowie! widzę ja, iż z ukrzywdzeniem i z wielką szkodą nie tylko towarów i okrętów, ale też i dusz naszych będzie to żeglowanie.
11 Te malangga soldꞌadꞌu a nda nau rena Paulus sa. Ana namahereꞌ a joragan, no tenu ofaꞌ a, huu ara rae lao hela mamanaꞌ naa.
Jednak setnik więcej ufał sprawcy okrętu i sternikowi, niż temu, co Paweł powiadał.
12 Sia Namo Maloleꞌ naa, ofaꞌ ra nafu nda maloleꞌ sa sia fai rii-ree. Dadꞌi sira naeꞌ nauꞌ a lao mikindoo, misiꞌ kota Feniks. Ara ramahena, mete ma bisa, naa, basa hai leo sia naa, losa fai rii-ree ia basa. Feniks naa, namo maloleꞌ sia pulu Kreta, huu nenebambiꞌ mia ani muri-onas no muri-dis, ma nda hambu ree monaeꞌ sa.
A gdy nie było portu sposobnego ku zimowaniu, wiele ich radę dawało puścić się stamtąd, owaby jakożkolwiek mogli przeprawiwszy się do Fenicyi, przezimować u portu Kreteńskiego, który leży między wiatrem południowym i zachodnim.
13 Leleꞌ ani onas koe-koe ma, ara rae neꞌo sira bisa pake anin naa fo lao risiꞌ Feniks. De rafadꞌe rae, “Ia, ani maloleꞌ. Ata lao leo!” Ara botiꞌ naka, ma lea laar, de hai laoꞌ tunggaꞌ a tasi suu na.
A gdy powionął wiatr z południa, mniemając, że swego przedsięwzięcia dopięli, puściwszy się od brzegu, płynęli blisko Krety.
14 Hai lao nda dooꞌ sa ma, aibꞌoiꞌ ma sanggu anin losa. (Atahori oi, ‘ani timu-dis’). Anin naa fuu ofaꞌ a nendi nisiꞌ tasiꞌ a taladꞌa na. Atahori ofaꞌ ra nda rauli rala ofaꞌ sa, de tunggaꞌ a anin a.
Lecz niedługo potem uderzył na nie wiatr gwałtowny, który zowią Euroklidon.
A gdy był okręt porwany, a nie mógł się oprzeć wiatrowi, puściwszy się płynęliśmy.
16 Hai laa-laa tungga ree ra, losa deka mo pulu anaꞌ esa, nara na Kauda. Leleꞌ naa, jukun na feꞌe nenepaꞌaꞌ sia ofa moko a deaꞌ. De hai lea jukun naa mitaꞌ mamate mara ofaꞌ ata neu.
A gdyśmy pod niektórą małą wysepkę przypłynęli, którą zowią Klauda, ledwieśmy mogli bacik zatrzymać.
17 Jukun a losa ofaꞌ ata ma, ara fefeoꞌ taliꞌ ndule ofaꞌ ao na, fo afiꞌ losa papa nara huꞌa, ma ofaꞌ a molo. Ara o ramatau, afiꞌ losa ree ra mbembesiꞌ ofaꞌ a fo ana hara sia saraꞌae Sirtis sia Afrika. De ara raꞌondaꞌ naka mana doko-doko tasiꞌ ralan, raꞌakukuraꞌ ofaꞌ a lalao na.
Który wciągnąwszy, ratunku używali, podpasawszy okręt, a bojąc się, żeby nie wpadł na hak, spuściwszy żagle, tak płynęli.
18 Anin monaeꞌ naa, humbu hai ofa ma dii-ona neu. De mbilaꞌ neu ma, atahori ofaꞌ ra nggari sudꞌi a saa ruma tasiꞌ rala reu.
A iż nami nawałności bardzo miotały, nazajutrz towary wyrzucili.
19 Fini esa na fai, ani monaeꞌ feꞌe seli. De ara boe ramatau. Naa de, ara nggari seluꞌ sudꞌi a saa ra tasiꞌ rala reu, fo ofaꞌ a namanggafa ofaꞌ a. Ofaꞌ saa-saa nara o, atahori ofaꞌ ra nggari se.
A trzeciego dnia rękami naszemi okrętowe naczynia wyrzuciliśmy.
20 Hatuꞌ-rerelon ani monaeꞌ naa nda naloeꞌ mbei saꞌ boe losa fai hira. Lume-masu namafau, de hai nda mita relo no nduuꞌ sa. Basa hai masaloe, mae neꞌo nda misodꞌa sa ena.
Lecz gdy się ani słońce, ani gwiazdy przez wiele dni nie ukazały, a nawałność niemała nalegała, na ostatek odjęta była wszystka nadzieja, żebyśmy byli mogli być zachowani.
21 Fai hira ia ra, hai nda mia-minu saa saꞌ boe. De Paulus noꞌe nala basa hai, de ana olaꞌ oi, “Toronoo nggaree! Sobꞌa hei tungga oꞌola ngga fo afiꞌ lao hela Namo Maloleꞌ a, naa, hita nda hambu susa basa ia sa, ma nda runggi saa saꞌ boe.
A gdyśmy długo nie jedli, tedy Paweł stojąc w pośrodku ich rzekł: Mieliście zaprawdę, o mężowie! usłyszawszy mię, nie puszczać się od Krety, a tak ujść tej straty i zguby.
22 Te ia naa, au oꞌe basa hei fo miꞌimamateꞌ rala mara. Dei fo hita ofa na ia nambalutu. Te afiꞌ mimitau, huu atahori esa o, nda mate saꞌ boe.
Lecz i teraz napominam was, abyście byli dobrej myśli; boć nie zginie z was żadna dusza, oprócz okrętu.
23 Naa fo basa hei bubꞌuluꞌ au ia, Lamatualain atahori Na, ma au hambu ue-tataos mia E. Tembaꞌ a, Ana denu ate Na esa mia sorga, nambariiꞌ mia bobꞌoa ngga. Ana nafadꞌe au nae,
Albowiem stanął przy mnie tej nocy Anioł Boga tego, któregom ja jest i któremu służę;
24 ‘Paulus! Afiꞌ mumutau saaꞌ boe. Dei fo musi muu mundaa mo mane monaeꞌ sia Roma fo ana nggero dedꞌea ma. Lamatualain rala malole Na neu nggo, naa de Ana tao nasodꞌa basa atahori mana sia ofaꞌ ata ia ra.’
Mówiąc: Nie bój się, Pawle! musisz stawiony być przed cesarzem, a oto darował ci Bóg wszystkich, którzy płyną z tobą.
25 Dadꞌi toronoo nggare. Hei afiꞌ masaloe. Au umehere tebꞌe saa fo Lamatualain nafadꞌe au tembaꞌ a, dei fo dadꞌi taꞌo naa.
Przetoż bądźcie dobrej myśli, mężowie! albowiem wierzę Bogu, że tak będzie, jako mi powiedziano.
26 Te dei fo ofaꞌ ia laa-laa nisiꞌ pulu esa.”
A musimy opaść na niektórej wyspie.
27 Leleꞌ naa, ree-anin poꞌa naꞌamiminaꞌ ofaꞌ a, de hai laa-laa fai sanahulu haa ena mia tasi Adria. Te mbei ma fai banggi rua na ma, atahori ofaꞌ ra medꞌa na hai deka mo madꞌaꞌ ata ena.
A gdy przyszła noc czternasta, a myśmy się błąkali po morzu Adryjatyckiem, około północy zdało się żeglarzom, iż się im okazywała niektóra kraina.
28 Ara dou oeꞌ a rae rahine oeꞌ a roroma na. Ara uku ma, ree rua nulu. Ofaꞌ a mata neu mbei ma, ara dou seluꞌ oeꞌ a, de hambu oeꞌ a roroma na, ree sana hulu lima.
Tedy spuściwszy sznur z ołowiem, znaleźli głębiej dwadzieścia sążni; a maluczko odpłynąwszy, zasię spuścili ołów i znaleźli piętnaście sążni.
29 Basa se ramatau, afiꞌ losa ofaꞌ a hara neu fatu mbiaꞌ. Dadꞌi raꞌondaꞌ naka deaꞌ ra haaꞌ se. Ma basa hai hule-huleꞌ, fo manggarelo lai-lai.
A bojąc się, aby snać na miejsca ostre nie wpadli, zrzuciwszy cztery kotwice z steru, pragnęli, aby dzień był.
30 Te atahori ofaꞌ ra rala ralaꞌ sa, fo rae rela hela ofaꞌ a nenee. De raꞌondaꞌ jukun, tao onaꞌ rae raꞌondaꞌ naka mataꞌ ra.
A gdy żeglarze myślili z okrętu uciec i spuścili bacik na morze, chcąc rzekomo od przodku okrętu zarzucać kotwice,
31 Te Paulus nafadꞌe dudꞌuꞌa deꞌulakaꞌ nara neu malangga soldꞌadꞌu no soldꞌadꞌu nara nae, “Mete ma atahori ofaꞌ ra nda rahani ofaꞌ ata sa, naa mate basa hei.”
Rzekł Paweł setnikowi i żołnierzom: Jeźli ci nie zostaną w okręcie, wy zachowani być nie możecie.
32 Ara rena Paulus olaꞌ taꞌo naa ma, soldꞌadꞌu ra edi-etu jukun tali na, de hela e laa-laa. De atahori ofaꞌ ra nda rela rala sa.
Tedy żołnierze obcięli powrozy u bacika i dopuścili mu odpaść.
33 Reorendu ma, Paulus kokoe basa atahori ra fo raa-rinu. Ana oi, “Nggarei rua ia, hita endoꞌ a, ma hule-huleꞌ a, no nda taa-tinu saa saꞌ boe.
A między tem niż się rozedniało, napominał Paweł wszystkie, aby pokarm przyjęli, mówiąc: Dziś temu czternasty dzień, jako czekając trwacie bez pokarmu, nic nie jedząc.
34 Dadꞌi au oꞌe fo ata taa-tinu mbei dei, naa fo ata maꞌadere baliꞌ. Au umuhere ae, hita esa nda mate saꞌ boe. Basa hita tasodꞌaꞌ.”
Dlatego proszę was, abyście pokarm przyjęli; bo to służy ku zachowaniu waszemu, gdyż żadnego z was włos z głowy nie spadnie.
35 Paulus olaꞌ basa ma, ana haꞌi roti, ma hule-oꞌe mbali Lamatualain sia basa se mata nara. Basa ma, ana haꞌi nala potoꞌ esa, de naa.
A to rzekłszy i chleb wziąwszy, podziękował Bogu przed wszystkimi i złamawszy począł jeść.
36 Ara rita taꞌo naa ma, rala nara manggatee baliꞌ, ma ara tungga raa boe. Basa hai mana sia ofaꞌ ata, atahori natun rua hitu nulu nee. Basa hai mia.
Zatem wszyscy będąc lepszej myśli i sami pokarm przyjmowali.
A było nas wszystkich dusz w okręcie dwieście siedmdziesiąt i sześć.
38 Hai mia miꞌibeta ma, ara nggari hendi karon are-gandum tasiꞌ rala neu, fo ramanggafa seluꞌ ofaꞌ fai.
Będąc tem pokarmem nasyceni, ulżenie czynili okrętowi, wyrzucając zboże w morze.
39 Manggarelo ma, atahori ofaꞌ ra rita madꞌa ata. Te ara nda ritaꞌ rae, naa, pulu bee saꞌ boe. Ara rita retaan esa, de ramahena rae, mete ma bisa, rendi ofaꞌ tungga fatu mbiaꞌ ra sia tasiꞌ naa, fo risiꞌ retaan naa.
A gdy był dzień, nie poznali ziemi; wszakże obaczyli niejaką odnogę mającą brzeg, do którego uradzili jeźliby mogło być, przybić okręt.
40 De ara edi-etu tali naka ra sia tasi, ma raꞌondaꞌ uli a, fo neuli ofaꞌ a. Ara lea laa anaꞌ mana sia mataꞌ, fo anin nendi ofaꞌ a retaan neu.
A wyciągnąwszy kotwice, puścili się na morze; a rozpuściwszy zawiasy sterowe i podniósłszy żagiel po wietrze, mieli się do brzegu;
41 Te ofaꞌ a sara dai mbuku saraꞌaeꞌ sia tasiꞌ a rala, de hara sia naa, nda naꞌaundaꞌ saa. Boe ma, ree monaeꞌ a popoꞌa nambalutu ofaꞌ a deaꞌ.
Ale napadłszy na miejsce, które miało z obu stron morze, otrącili okręt; a przodek okrętu uwięznąwszy, został nie ruszając się, lecz zad rozbijał się od gwałtownych wałów.
42 Soldꞌadꞌu ra rita taꞌo naa ma, ara rae tao risa atahori bui ra. Ara ramatau, afiꞌ losa atahori bui ra, nane madꞌaꞌ ata reu, fo rela.
Tedy żołnierze radzili, aby więźnie pozabijali, iżby który wypłynąwszy nie uciekł.
43 Te malangga soldꞌadꞌu Yulius ai soldꞌadꞌu nara, huu ana nae fee Paulus nasodꞌa. De ana parenda, basa atahori mana nane rahineꞌ ra, nane madꞌaꞌ ata reu.
Ale setnik chcąc zachować Pawła, pohamował je od tego przedsięwzięcia i rozkazał tym, którzy mogli pływać, aby się wprzód w morze puścili i na brzeg wyszli;
44 Ma ana denu atahori nda mana nane ralaꞌ ra sa, toꞌu papaꞌ do sudꞌi a saa, fo tungga ree ra madꞌaꞌ ata reu. No taꞌo naa, basa hai losa madꞌaꞌ ata no masodꞌaꞌ.
Inni zasię, niektórzy na deskach, a niektórzy na sztukach okrętu. I tak się stało, że wszyscy zdrowo wyszli na ziemię.
