Ded'enu' ra Dud'uin 16
1 Basa ma, Paulus se lao raꞌahuluꞌ risiꞌ kota Derbe. Basa de, ara lao risiꞌ kota Listra. Sia naa, randaa ro atahori soruꞌ esa, nara na Timotius. Ama na, atahori Yunani. Ma ina na, atahori Yahudi mana namahere neu Yesus ena. Timotius o dadꞌi Yesus atahori na ena.
I przyszedł do Derby i do Listry; a oto tam był uczeń niektóry, imieniem Tymoteusz, syn niektórej niewiasty Żydówki wiernej a ojca Greka.
2 Basa atahori mamahereꞌ sia kota Listra ma kota Ikonium, bubꞌuluꞌ Timotius atahori maloleꞌ.
Temu świadectwo dawali bracia, którzy byli w Listrze i w Ikonii.
3 Paulus nau fo Timotius tungga no se. Te atahori Yahudi sia naa, bubꞌuluꞌ Timotius ama na atahori Yunani, de ana nda sunat tungga adat Yahudi sa. Naa de, Paulus ator fo ara sunat Timotius.
Chciał tedy Paweł, aby ten z nim szedł, którego wziąwszy, obrzezał dla Żydów, którzy byli na onych miejscach; bo wszyscy wiedzieli, że ojciec jego był Grekiem.
4 Boe ma, ara lao mia mamanaꞌ esa risiꞌ mamanaꞌ esa, de rafadꞌe neꞌetuꞌ fo Lamatuaꞌ Yesus dedenu Nara ro lasi Kristen feaꞌ ra raꞌetuꞌ mia Yerusalem.
A gdy chodzili po miastach, podawali im ku chowaniu ustawy, które były postanowione od Apostołów i starszych, którzy byli w Jeruzalemie.
5 No taꞌo naa, ara tao manggatee atahori mamahereꞌ ra rala nara. Tungga fai, atahori mamahereꞌ ra, boe ramaheta.
A tak się zbory utwierdzały w wierze i przybywało ich w liczbie na każdy dzień.
6 Basa naa ma, Paulus se lao rakandoo. Ara risiꞌ nusa Frigia ma nusa Galatia, huu Lamatualain Dula-dale Meumare Na ai se fo afiꞌ rafadꞌe Lamatualain Dudꞌui Malolen sia nusa Asia.
Tedy przeszedłszy Frygiję i Galatską krainę, zawściągnieni będąc od Ducha Świętego, aby nie opowiadali słowa Bożego w Azyi,
7 Ara losa mamanaꞌ esa natadꞌa no nusa Misia ma, rae masoꞌ sobꞌa risiꞌ nusa Bitinia. Te Yesus Dula-dale Na ai se fo afiꞌ naa reu.
Przyszedłszy do Mizyi, kusili się iść do Bitynii, ale im Duch Jezusowy nie dopuścił.
8 Basa de, ara lao seli nusa Misia, de losa kota Troas sia tasi suu na.
Tedy minąwszy Mizyję, zstąpili do Troady.
9 Tetembaꞌ naa Lamatualain natudꞌu Paulus onaꞌ meit e. Ana nita atahori sa nambariiꞌ sia tasi seriꞌ, sia nusaꞌ esa, nara na Makedonia. Atahori naa nggasi noꞌe tulu-faliꞌ nae, “Amaꞌ! Uma tulun hai dei!”
I pokazało się Pawłowi w nocy widzenie: Mąż niejaki Macedończyk stał, prosząc go i mówiąc: Przepraw się do Macedonii, a ratuj nas.
10 Paulus nita taꞌo naa ma, hai miꞌetuꞌ fo mi sia Makedonia. Hai mimihere memaꞌ Lamatualain denu hai mi mifadꞌe Dala Masodꞌan neu atahori sia tasi seriꞌ. Naa de Ana ai fo afiꞌ misiꞌ mamana feaꞌ.
A ujrzawszy to widzenie, zaraześmy się starali o to, jakobyśmy się puścili do Macedonii, będąc tego pewni, iż nas Pan powołał, abyśmy im kazali Ewangieliję.
11 Basa ma, hai sae ofaꞌ mia kota Troas, misiꞌ pulu anaꞌ esa, naran Samotrake. Mbilaꞌ neu, hai lao mikindoo misiꞌ kota esa, naran Neapolis. Basa ma, hai ondaa sia naa.
Puściwszy się tedy z Troady, prostośmy bieżeli do Samotracyi, a nazajutrz do Neapolu.
12 Mia naa, hai lao tungga madꞌa ata misi kota monaeꞌ esa, naran Filipi. (Filipi, kota mana seliꞌ sa sia nusa Makedonia. Mana parenda Roma toꞌu koasa sia naa.) Hai leo fai hira sia naa.
A stamtąd do Filipowa, które jest pierwsze miasto tej części Macedonii nowo osadzone; i zostaliśmy w onem mieście przez kilka dni.
13 Nandaa no atahori Yahudi ra fai hahae ao na, hai mi sangga mamana hule-oꞌeꞌ nara. Hai mae neꞌo mamana hule-oꞌeꞌ naa, sia loe a suu na. De hai lao dea mi mia kota a, losa hambu loe esa. Sia naa, mindaa mo inaꞌ hira. De hai endoꞌ ola-olaꞌ mo se.
A w dzień sabatu wyszliśmy przed miasto nad rzekę, gdzie zwykły bywać modlitwy, a usiadłszy mówiliśmy do niewiast, które się tam były zeszły.
14 Inaꞌ naa ra, esa naran Lidia. Ana mia kota esa naran Tiatira, doo mia nusa Asia. Ana naseoꞌ teme dula maranggeoꞌ, feli na seli, fee neu atahori monaen ra. Ana manggate hule-oꞌe neu Lamatualain. Ana rena Paulus oꞌolan ma, ana simbo boe.
A niektóra niewiasta, imieniem Lidyja, która szarłat sprzedawała w mieście Tyjatyrskiem, Boga się bojąca, słuchała; której Pan otworzył serce, aby pilnie słuchała tego, co Paweł mówił.
15 Boe ma hai sarani mama Lidia no ume isi nara. Basa ma, ana noꞌe hai nae, “Ama nggare! Mete ma hei duꞌa mae au ia, umuhere tebꞌe neu Lamatuaꞌ Yesus, na, hei ima numban sia ume ngga. Ana akaꞌ a noꞌe, de hai tungga.
A gdy się ochrzciła i dom jej, prosiła, mówiąc: Ponieważeście mię osądzili wierną być Panu, wszedłszy do domu mego, mieszkajcie; i przymusiła nas.
16 Faiꞌ esa hai lao-laoꞌ misiꞌ mamana hule-oꞌeꞌ, de mindaa mo ana fetoꞌ esa mia dalaꞌ. Eni, atahori ate na. Nitu deꞌulakaꞌ tao e, de ana bisa nafadꞌe atahori ua-nale nara. Ana o bubꞌuluꞌ dedꞌeat ra huu-pata nara boe. De atahori hetar hii fee ne doiꞌ fo roꞌe mete sira ua-nale nara. Te doiꞌ naa ra, ana fetoꞌ a malangga nara hambu se, de ramasuꞌi.
I stało się, gdyśmy szli na modlitwę, iż niektóra dzieweczka, co miała ducha wieszczego, zabieżała nam, a ta wielki zysk panom swoim przynosiła, wróżąc.
17 Faiꞌ naa, hai lao ma, ana fetoꞌ naa akaꞌ tungga no hai. Ana randu nae, “Atahori ia ra, Lamatualain Mana Koasa Monaeꞌ a ana dedenu nara. Ara rema rae ratudꞌu dalaꞌ taꞌo bee fo atahori bisa rasodꞌa, ma nenemboꞌit mia sala nara!”
Ta chodząc za Pawłem i za nami, wołała mówiąc: Ci ludzie sługami są Boga najwyższego, którzy nam opowiadają drogę zbawienia.
18 Ana fetoꞌ naa randu taꞌo naa losa fai hira. Dꞌodꞌoo ma Paulus mbera rena rarandu na. De ana heoꞌ dea na, de mete nahereꞌ e, ma parenda nae, “He! Nitu deꞌulakaꞌ! No Lamatuaꞌ Yesus Koasa Na, au parenda nggo lao hela inaꞌ ia, oras ia boe!” Paulus olaꞌ basa taꞌo naa ma, nitu a nela boe.
A to czyniła przez wiele dni; ale Paweł bolejąc nad tem i obróciwszy się, rzekł onemu duchowi: Rozkazuję ci w imieniu Jezusa Chrystusa, abyś wyszedł od niej. I wyszedł onejże godziny.
19 Ana fetoꞌ a malangga nara bubꞌuluꞌ, sira ate na koasan mopo ena ma, de ara ramanasa, huu nda hambu doiꞌ sa ena. De ara toꞌu Paulus no Silas, ma lea rendi se risiꞌ mamana naseoꞌ, sia mamana naꞌetuꞌ dedꞌeat.
A widząc panowie jej, iż zginęła nadzieja zysku ich, pojmawszy Pawła i Sylę, ciągnęli je na rynek przed urząd,
20 Losa naa ma, ara nggasi rahereꞌ rae, “Atahori ia ra, rema fo tao ralulutu hita kotan. Te sira nda hita atahori tara sa. Sira atahori Yahudi mia dodꞌooꞌ rema, rae tao kaco sia ia!
A stawiwszy je przed hetmany, rzekli: Ci ludzie czynią zamieszanie w mieście naszem, będąc Żydami:
21 Ara ranori atahori rae, tungga neuꞌ a sira atoran na, afiꞌ tao afiꞌ neu mana parenda Roma ra atoran.”
I opowiadają zwyczaje, których się nam nie godzi przyjmować ani zachowywać, ponieważ jesteśmy Rzymianie.
22 Rena taꞌo naa ma, atahori ra ramue, de reu momoko Paulus no Silas. Boe ma atahori monae mana naꞌetu dedꞌeat ra denu atahori reu sii Paulus no Silas bua nara, ma filo se.
I powstało pospólstwo przeciwko nim, a hetmani rozdarłszy szaty ich, kazali je siec rózgami.
23 Ara filo Paulus no Silas, ma tao se bui rala reu. Ara denu malangga mana naneaꞌ a fo nanea besa-bꞌesa ruꞌa se. Afiꞌ losa rela.
A gdy im wiele plag zadali, wrzucili je do więzienia przykazawszy stróżowi więzienia, aby ich dobrze opatrzył.
24 De malangga a tao se risiꞌ kama esa sia bui taladꞌa na. Ma ana langge ei nara.
Który wziąwszy takie rozkazanie, wsadził je do najgłębszego więzienia, a nogi ich zamknął w kłodę.
25 Neofaa na ma, Paulus ma Silas hule-oꞌe ma sodꞌa koa-kio Lamatualain. Atahori bui feaꞌ sia naa ra, rena sira sosodꞌa nara boe.
A o północy Paweł i Sylas modląc się, chwalili Boga pieśniami, tak że je słyszeli więźniowie.
26 Aiboiꞌ ma, rae a nanggenggoꞌ seli, losa ume bui nanggonggaꞌ. Lelesu nara o soi ao nara boe. Ma atahori bui ra rante nara mbasi hendi se.
I powstało z prędka wielkie trzęsienie ziemi, że się poruszyły grunty więzienia, i zarazem się otworzyły wszystkie drzwi, i wszystkich się związki rozwiązały.
27 Malangga a nggengger de fela, ma nita bui a lelesu na basa se manasoiꞌ. Ana nae neꞌo basa atahori bui ra rela ena. De ana lesu fela na, nae mbau nisa ao na.
A ocuciwszy się stróż więzienia i ujrzawszy otworzone drzwi u więzienia, dobył miecza, chcąc się sam zabić, mniemając, iż więźniowie pouciekali.
28 Te Paulus nggasi nahereꞌ ma ai nae, “Amaꞌ! Afiꞌ mbau misa ao ma! Te basa hai feꞌe sia ia!”
Lecz Paweł zawołał głosem wielkim, mówiąc: Nie czyń sobie nic złego: bo jesteśmy sami wszyscy.
29 Malangga a rena haraꞌ naa ma, ana namatau nae mate de nda nitaꞌ nae tao saa saꞌ boe. Ana denu rendi fee ne obor, de bui rala neu, te ao na foti. Ana sendeꞌ lululangga na neu Paulus no Silas ei nara.
A kazawszy zaświecić, wpadł tam, a drżąc przypadł do nóg Pawłowi i Syli:
30 Basa ma, ana no se dea reu, de natane nae, “Ama nggare. Au ia, susa seli. Au musi tao saa, fo hambu masodꞌaꞌ?”
A wywiódłszy je z więzienia, rzekł: Panowie! co mam czynić, abym był zbawiony?
31 Paulus se rataa rae, “Dala na taꞌo ia: mumuhere Lamatuaꞌ Yesus, fo Ana fee masodꞌaꞌ neu nggo mo ume isi mara.”
A oni rzekli: Wierz w Pana Jezusa Chrystusa, a będziesz zbawiony, ty i dom twój.
32 Paulus no Silas ola-olaꞌ ro malangga bui a ma basa ume isi nara. Ara rafadꞌe Lamatuaꞌ Yesus Dala Masodꞌa Na neu se.
I opowiadali mu słowo Pańskie i wszystkim, którzy byli w domu jego.
33 Neofaa naa ma, malangga bui a no Paulus ma Silas de reu tao rameu bisu fo ara filo se afi sa. Basa ma, ara sarani malangga naa no ume isi nara.
A wziąwszy je onejże godziny w nocy, omył rany ich i ochrzcił się zaraz, on i wszyscy domownicy jego.
34 Basa boe ma, ana no se nisiꞌ ume na fo ara raa. No ume isi nara ramahoꞌo seli, huu ramahere Lamatualain ena.
A wprowadziwszy je do domu swego, nagotował im stół i weselił się ze wszystkim domem swoim, uwierzywszy Bogu.
35 Fefetu na ma, atahori monaen mana raꞌetuꞌ dedꞌeat naa, fee haraꞌ neu malangga bui, fo mboꞌi Paulus se mia bui a.
A gdy był dzień, posłali hetmani sługi miejskie, mówiąc: Wypuść one ludzie.
36 Rena taꞌo naa ma, malangga bui a nafadꞌe haraꞌ naa neu Paulus nae, “Ama nggare. Atahori monaen ra raꞌetuꞌ fo mboꞌi nggi. De amaꞌ se baliꞌ no masodꞌaꞌ.”
I oznajmił stróż więzienia te słowa Pawłowi, iż hetmani posłali, abyście byli wypuszczeni: teraz tedy wyszedłszy, idźcie w pokoju.
37 Te Paulus nda simbo sa, de nafadꞌe mana nendi haraꞌ a nae, “Afiꞌ taꞌo naa! Hai ia, miꞌena hak atahori Roma. De hai moꞌe hahambu mara. Mana parenda ra musi nggero hai dedꞌea ma, tungga atoran. Matetu na, musi endoꞌ dedꞌeat, dei fo hukun atahori. Te ara nda tao taꞌo naa sa. Ara nda endoꞌ dedꞌeat sa, fo sangga sala mara saa, te ara filo hai neuꞌ ena mia atahori hetar mata nara. Nda naꞌena salaꞌ saa sa te, tao hai bui rala mii. Ia tebꞌe-tebꞌeꞌ nda tungga atoran mana parenda Roma sa. Te ia ma, rae mboꞌi neꞌefuniꞌ hai mia bui rala, fo atahori nda rahine hai sala saa saꞌ boe? Nda taꞌo naa saa. Denu malangga ra rema mboꞌi hai. Taꞌo naa dei fo hai nau.”
Ale im Paweł rzekł: Usiekłszy nas jawnie rózgami nie przekonanych, gdyżeśmy są ludzie Rzymianie, wrzucili do więzienia; a teraz nas potajemnie wyganiają? Nic z tego; ale sami niech przyjdą i wyprowadzą nas.
38 Mana nendi haraꞌ a neu nafadꞌe baliꞌ Paulus oꞌola na ma, malangga ra feꞌe bubꞌuluꞌ ruꞌa se raꞌena hak sia Roma boe. De ara ramatau seli.
Tedy powiedzieli hetmanom słudzy miejscy te słowa. I zlękli się, usłyszawszy, że byli Rzymianie,
39 Basa ma, ara bui rala reu, rataa sala nara ma roꞌe maaf mbali Paulus no Silas. Dei de, mboꞌi ruꞌa se mia bui a ma roꞌe se lao hela kota naa.
A przyszedłszy, przeprosili ich, a wywiódłszy ich, prosili ich, aby wyszli z miasta.
40 Paulus se lao hela bui a ma, ara risiꞌ mama Lidia ume na. Sia naa, ara raꞌabꞌue ro atahori mamahereꞌ ra. Ranori se ma tao manggatee rala nara seluꞌ. Dei de, ara lao hela kota naa.
Wyszedłszy tedy z więzienia, weszli do Lidyi, a ujrzawszy braci pocieszyli je i odeszli.
