< 1 Korintus 14 >
1 Tao mihereꞌ fo esa sue-lai esa sia basa dalaꞌ ra. Huu nda hambu dalaꞌ laen manaseliꞌ lenaꞌ sa. Sangga dalaꞌ fo Lamatualain Dula-dalen fee nggi koasa ma babꞌanggi-babꞌaꞌeꞌ fo ama bisa tao dala-dala maloleꞌ. Boe ma malolen, naeni mete ma ama hambu babꞌanggi-babꞌaꞌeꞌ fo dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin.
Strebet nach der Liebe; eifert aber um die geistlichen Gaben, vielmehr aber, daß ihr weissaget.
2 Huu mete ma atahori hambu babꞌanggi-babꞌaꞌeꞌ fo dui-bꞌengga pake dedꞌeat laen, Lamatualain Dula-dalen fee ne koasa fo nafadꞌe dalaꞌ feꞌe mana maꞌafuniꞌ. Ana nda olaꞌ no atahori laen sa, te ana olaꞌ noꞌ a Lamatualain. Nda hambu atahori mana raꞌabꞌue sia naa, rahine atahori naa oꞌolan sa.
Denn wer in einer Sprache redet, redet nicht Menschen, sondern Gott; denn niemand versteht es, im Geiste aber redet er Geheimnisse.
3 Te mete ma atahori hambu babꞌanggi-babꞌaꞌeꞌ fo dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin, ana helu-fuli neu basa atahori mana sia naa ra. Ana nafefela atahori ra nemeheren neu Lamatualain, tao manggatee rala nara, boe ma tao namahoꞌo mana susa-sonaꞌ ra.
Wer aber weissagt, redet den Menschen zur Erbauung und Ermahnung und Tröstung.
4 Atahori mana olaꞌ nendiꞌ dedꞌeat laen, tao maꞌadꞌere a aon. Te atahori mana olaꞌ dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin, ana tao maꞌadꞌere basa atahori mana maꞌabꞌueꞌ ra, naa fo basa atahori saraniꞌ dadꞌi maꞌadꞌere lenaꞌ.
Wer in einer Sprache redet, erbaut sich selbst; wer aber weissagt, erbaut die Versammlung.
5 Au hiiꞌ a basa hei olaꞌ mendiꞌ dedꞌeat laen. Te au hii lenaꞌ fai, mete ma hei olaꞌ dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin. Huu atahori mana olaꞌ dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin, nggunan lenaꞌ mia atahori mana olaꞌ nendiꞌ a dedꞌeat laen. Mete ma hita olaꞌ tendiꞌ dedꞌeat laen, naa maloleꞌ boe, sadꞌi hambu atahori rafadꞌe rahine dedꞌeat naa sosoan. No taꞌo naa, hehelu-fufuliꞌ a boe tao basa atahori saraniꞌ ra basa se rahine.
Ich wollte aber, daß ihr alle in Sprachen redetet, vielmehr aber, daß ihr weissagtet. Wer aber weissagt, ist größer, als wer in Sprachen redet, es sei denn, daß er es auslege, auf daß die Versammlung Erbauung empfange.
6 Toronoo susue nggara, e! Duꞌa sobꞌa dalaꞌ ia. Onaꞌ au uma sia hei e, fo au olaꞌ endiꞌ dedꞌeat fo ama nda mihine sa, hei hambu onton saa? Nda hambu sa, to? Te mete ma au olaꞌ o nggi, malole lenaꞌ mete ma au dui-bꞌengga Lamatualain hihii-nanaun. Malole lenaꞌ au utudꞌu dalaꞌ fo maꞌahulun nda feꞌe manggareloꞌ sa. Malole lenaꞌ au tulun hei fo mihine dalaꞌ ra no maloleꞌ lenaꞌ fai. Malole lenaꞌ au fee nesenenedꞌaꞌ soꞌal Lamatualain Dedꞌea-oꞌolan. Malole lenaꞌ au unori nggi. Naa, feꞌe naꞌena ngguna soaꞌ neu nggi, to?
Jetzt aber, Brüder, wenn ich zu euch komme und in Sprachen rede, was werde ich euch nützen, wenn ich nicht zu euch rede, entweder in Offenbarung oder in Erkenntnis oder in Weissagung oder in Lehre?
7 Onaꞌ naa boe no sudꞌi a saa mana maliiꞌ ra. Ara nda masodꞌaꞌ sa, ma ara tao liiꞌ mataꞌ-mataꞌ. Pake sulin do, sasando do, gitar, te mete ma nda ubꞌa not na sa, na neꞌo atahori nda bisa rahine oi naꞌaminaꞌ sosodꞌat bee sa boe, to?
Doch auch die leblosen Dinge, die einen Ton von sich geben, es sei Pfeife oder Harfe, wenn sie den Tönen keinen Unterschied geben, wie wird man erkennen, was gepfiffen oder geharft wird?
8 Mete ma tao tarompet liin sambu-sambu na, taꞌo bee fo soldꞌadꞌu ra rena ma bubꞌuluꞌ fo rahehere reu ratati? Hokoꞌ, to?
Denn auch wenn die Posaune einen undeutlichen Ton gibt, wer wird sich zum Kampfe rüsten?
9 Hei o onaꞌ naa boe. Mete ma hei olaꞌ mendiꞌ dedꞌeat laen, do olaꞌ mendiꞌ a dedꞌeat fo atahori nda rahine no matetuꞌ sa, naa onaꞌ hei olaꞌ mo anin. Parsumaꞌ a, huu atahori nda rahine masud ma sa!
Also auch ihr, wenn ihr durch die Sprache nicht eine verständliche Rede gebet, wie wird man wissen, was geredet wird? Denn ihr werdet in den Wind reden.
10 Hambu dedꞌeat mataꞌ hetar sia raefafoꞌ ia. Dedꞌeat ra esa-esaꞌ no eni sosoa-ndandaan!
Es gibt vielleicht so und so viele Arten von Stimmen in der Welt, und keine Art ist ohne bestimmten Ton.
11 Te mete ma au nda uhine atahori laen dedꞌeat na sa, naa nda naꞌena sosoan saa fee au sa boe. Au nda uhine se sa, ma ara o nda rahine au sa boe. Hai esa mo esa dadꞌi onaꞌ atahori fuiꞌ ra.
Wenn ich nun die Bedeutung der Stimme nicht weiß, so werde ich dem Redenden ein Barbar sein, und der Redende für mich ein Barbar.
12 Hei o onaꞌ naa boe. Hei nau hambu koasa ma babꞌanggi-babꞌaꞌeꞌ mia Lamatualain. Naa malole. Te malole lenaꞌ hei tao mihereꞌ fo hambu koasa no babꞌanggi-babꞌaꞌeꞌ fo ama bisa pake fo tulun tao maꞌadꞌereꞌ neu atahori saraniꞌ hetar!
Also auch ihr, da ihr um geistliche Gaben eifert, so suchet, daß ihr überströmend seid zur Erbauung der Versammlung.
13 Dadꞌi atahori mana olaꞌ nendiꞌ dedꞌeat laen, malole lenaꞌ hule-oꞌe noꞌe Lamatualain fee ne babꞌanggi-babꞌaꞌeꞌ fo bisa nafadꞌe dedꞌeat laen naa sosoan.
Darum, wer in einer Sprache redet, bete, auf daß er es auslege.
14 Mete ma au hule-oꞌe endiꞌ dedꞌeat laen, au hule-oꞌe siaꞌ a rala ngga, te nda uhine ae au olaꞌ saa sa boe.
Denn wenn ich in einer Sprache bete, so betet mein Geist, aber mein Verstand ist fruchtleer.
15 Dadꞌi malolen, au tao taꞌo bee? Au pake ruꞌa se, te esa-esaꞌ no fain. Au ae hule-oꞌe endiꞌ a rala ngga. Ma au o ae hule-oꞌe endiꞌ dedꞌea-oꞌolaꞌ fo uhineꞌ a. Au ae koa-kio sia rala ngga neu Lamatualain endiꞌ sosodꞌa koa-kioꞌ. Boe ma au o bisa sodꞌa sosodꞌat endiꞌ dedꞌeat fo uhineꞌ a.
Was ist es nun? Ich will beten mit dem Geiste, aber ich will auch beten mit dem Verstande; ich will lobsingen mit dem Geiste, aber ich will auch lobsingen mit dem Verstande.
16 Huu mete ma ho pake dedꞌeat laen fo koa-kio Lamatualain mia rala ma, ma hambu atahori sia naa nda nahine dalaꞌ naa ra sa, taꞌo bee fo ana bisa ralaꞌ sa no nggo? Leleꞌ ho moꞌe makasi mbali Lamatualain mendiꞌ dedꞌeat laen, taꞌo bee fo ana naꞌahei no nggo nae, “Naa, tebꞌe!” Nda bisa sa, to? Huu nda nahine dedꞌeam sa.
Sonst, wenn du mit dem Geiste preisen wirst, wie soll der, welcher die Stelle des Unkundigen einnimmt, das Amen sprechen zu deiner Danksagung, da er ja nicht weiß, was du sagst?
17 Ho bisa moꞌe makasi mbali Lamatualain taꞌo naa. Te naa nda tao maꞌadꞌere atahori laen ralan sa.
Denn du danksagst wohl gut, aber der andere wird nicht erbaut.
18 Mbei ma hei nda bubꞌuluꞌ sa, te au olaꞌ endiꞌ dedꞌeat laen lenaꞌ basa nggi. Au oꞌe makasi mbali Lamatualain, huu Ana tao au bisa olaꞌ taꞌo naa.
Ich danke Gott, ich rede mehr in einer Sprache als ihr alle.
19 Te mete ma atahori mamahereꞌ ra raꞌabꞌue, malole lenaꞌ au olaꞌ endiꞌ a dedꞌeat eꞌekuꞌ dekeꞌ limaꞌ a, mana tao se bisa rahine, fo au unori se, afiꞌ losa au olaꞌ loa-naruꞌ endiꞌ dedꞌeat laen, ma pake dedꞌeat mana leꞌu-loloꞌ, fo ara nda rahine.
Aber in der Versammlung will ich lieber fünf Worte reden mit meinem Verstande, auf daß ich auch andere unterweise, als zehntausend Worte in einer Sprache.
20 Toronoo susue nggara e! Mete ma hei nau mihine sobꞌa dalaꞌ sa, na hei musi minori dudꞌuꞌa onaꞌ atahori lasiꞌ ra. Afiꞌ dudꞌuꞌa onaꞌ anadikiꞌ ra! Te neu dala deꞌulakaꞌ, hei musi onaꞌ anadikiꞌ, nda mana nahine tao dala deꞌulakaꞌ ra sa, huu rala nara meuꞌ.
Brüder, werdet nicht Kinder am Verstande, sondern an der Bosheit seid Unmündige, am Verstande aber werdet Erwachsene.
21 Sia Lamatualain Susura Meumaren, nenesuraꞌ oi: “Hita Lamatuan olaꞌ nae, ‘Au ae pake atahori mana olaꞌ nendiꞌ dedꞌeat laen ra, fo Au olaꞌ fee neu atahori nusa Israꞌel. Te mae au olaꞌ taꞌo bee boe o, ara nda nau rena Au sa.’”
Es steht in dem Gesetz geschrieben: “Ich will in anderen Sprachen und durch andere Lippen zu diesem Volke reden, und auch also werden sie nicht auf mich hören, spricht der Herr.”
22 Huu naa, hei mita, mete ma atahori olaꞌ rendiꞌ dedꞌeat laen, naa dadꞌi tanda fee atahori nda feꞌe ramahere Lamatuaꞌ sa, fo rita koasa Na. Naa nda tulun atahori mana ramahere ena neu Lamatuaꞌ sa. Te mete ma atahori olaꞌ dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin, naa tulun atahori mana ramahere ena neu E. Naa nda tulun atahori mana nda feꞌe ramahere neu E sa.
Daher sind die Sprachen zu einem Zeichen, nicht den Glaubenden, sondern den Ungläubigen; die Weissagung aber nicht den Ungläubigen, sondern den Glaubenden.
23 Mete ma basa hei miꞌibꞌue, ma basa nggi olaꞌ mendiꞌ dedꞌeat laen-laen, ma atahori nda feꞌe mamahereꞌ ra sa, do atahori mana nda feꞌe nahine dalaꞌ ia ra sa, masoꞌ sia taladꞌa mara ena, na dei fo ara duꞌa taꞌo bee? Tantu ara rae, “Atahori mana sia ia ra ramulu ena!”
Wenn nun die ganze Versammlung an einem Orte zusammenkommt und alle in Sprachen reden, und es kommen Unkundige oder Ungläubige herein, werden sie nicht sagen, daß ihr von Sinnen seid?
24 Onaꞌ itaꞌ basa hei ola-olaꞌ dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin, ma atahori nda feꞌe namahere sa, do atahori nda feꞌe nahine dalaꞌ ia ra sa, ara masoꞌ risiꞌ hei taladꞌa mara. Tantu atahori naa nae rena saa fo hei ola-olaꞌ naa. Dadꞌi saa fo hei olaꞌ naa, natudꞌu sala-kilu nara, de ana nau paresaꞌ masodꞌan no lutuꞌ-leloꞌ.
Wenn aber alle weissagen, und irgend ein Ungläubiger oder Unkundiger kommt herein, so wird er von allen überführt, von allen beurteilt;
25 Boe ma dala-dalaꞌ deꞌulakaꞌ fo ana naꞌafuniꞌ sia ralan, dei fo tabuka fo basa atahori rahine. Basa ma atahori naa sendeꞌ lululanggan mbali Lamatualain nae, “Wee! Lamatualain sia taladꞌa mara ena!”
das Verborgene seines Herzens wird offenbar, und also, auf sein Angesicht fallend, wird er Gott anbeten und verkündigen, daß Gott wirklich unter euch ist.
26 Dadꞌi toronoo susue nggara, e! Leleꞌ hei miꞌibꞌue, atahori esa-esaꞌ no babꞌanggi-babꞌaꞌen. Ruma sodꞌa sosodꞌa koa-kio Lamatualain. Ruma ranori atahori soꞌal Lamatuaꞌ. Ruma fai rafadꞌe dalaꞌ mana mia Lamatualain, fo maꞌahulun feꞌe mana maꞌafuniꞌ a. Ruma olaꞌ rendiꞌ dedꞌeat laen. Boe ma ruma fai bisa rafadꞌe dedꞌeat naa sosoan. Basa dalaꞌ naa ra, ara musi tao fo tao maꞌadere atahori laen ra nemeheren.
Was ist es nun, Brüder? Wenn ihr zusammenkommet, so hat ein jeder [von euch] einen Psalm, hat eine Lehre, hat eine Sprache, hat eine Offenbarung, hat eine Auslegung; alles geschehe zur Erbauung.
27 Mete ma hambu ruma hiiꞌ a olaꞌ rendiꞌ dedꞌeat laen, na naa malole. Te itaꞌ atahori rua do telu o, dai ena. Nda parlu atahori hetar sa. Esa olaꞌ basa, dei fo esa olaꞌ fai. Boe ma musi hambu atahori mana bisa nafadꞌe sira dedꞌean sosoan.
Wenn nun jemand in einer Sprache redet, so sei es zu zwei oder höchstens drei und nacheinander, und einer lege aus.
28 Mete ma nda hambu atahori bisa nafadꞌe dedꞌeat naa sosoan sa, na, afiꞌ olaꞌ mendiꞌ dedꞌeat laen sia atahori hetar matan. Hela fo ara olaꞌ onaꞌ naa siaꞌ a rala nara. Sira o bisa olaꞌ ro Lamatualain onaꞌ naa boe.
Wenn aber kein Ausleger da ist, so schweige er in der Versammlung, rede aber sich selbst und Gott.
29 Leleꞌ ama miꞌibꞌue, mae atahori rua do telu o olaꞌ rafadꞌe Lamatualain hehelu-fufulin. Laen ra musi timba-tai malolole oꞌola nara.
Propheten aber laßt zwei oder drei reden, und die anderen laßt urteilen.
30 Te mete ma Lamatualain natudꞌu fo mihine dalaꞌ sa dalahulun feꞌe maꞌafuniꞌ, fee neu atahori esa mana endoꞌ rena sia naa, atahori naa musi nafadꞌe hehelu-fufuliꞌ na neu basa mana sia naa ra. Boe ma atahori mana olaꞌ sia mataꞌ musi naloeꞌ, fo fee kakaꞌeꞌ neu atahori mana feꞌe nema rena mia Lamatualain, fo ana olaꞌ.
Wenn aber einem anderen, der dasitzt, eine Offenbarung wird, so schweige der erste.
31 Matetun, basa hei bisa dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin. Te helaꞌ atahori esa olaꞌ dei, dei fo feꞌe fee nonoon ena. No taꞌo naa, basa atahori bisa rena, basa se bisa ranori, ma ara bisa medꞌa rala nara boe manggatee lenaꞌ fai.
Denn ihr könnt einer nach dem anderen alle weissagen, auf daß alle lernen und alle getröstet werden.
32 Misinedꞌa te, atahori mana olaꞌ dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin, musi nauli nahine aon. Boe ma, esa bisa nahani esa, ma laen ra raꞌatataaꞌ rala aon.
Und die Geister der Propheten sind den Propheten untertan.
33 Te sia Lamatualain nda hambu nemue-neanggiꞌ sa. Basaꞌ e nenelinu-afiꞌ no maloleꞌ. Sia bee-bꞌee, mete ma atahori mamahereꞌ ra raꞌabꞌue, eni onaꞌ ia:
Denn Gott ist nicht ein Gott der Unordnung, sondern des Friedens, wie in allen Versammlungen der Heiligen.
34 Inaꞌ ra musi endoꞌ nee-nee. Sira afiꞌ olaꞌ naeꞌ. Musi tao rerenaꞌ neu malangga nara. Huu Lamatualain Hohoro-lalanen olaꞌ naꞌo naa boe, to?
[Eure] Weiber sollen schweigen in den Versammlungen, denn es ist ihnen nicht erlaubt zu reden, sondern unterwürfig zu sein, wie auch das Gesetz sagt.
35 De mete ma inaꞌ ruma rae ratane dalaꞌ esa, na, hela fo baliꞌ na natane siaꞌ a saon. Te mete ma inaꞌ ra ramue-raanggi sia ume hule-oꞌeꞌ a, naa tao neꞌemamaeꞌ a!
Wenn sie aber etwas lernen wollen, so sollen sie daheim ihre eigenen Männer fragen; denn es ist schändlich für ein Weib, in der Versammlung zu reden.
36 Hei dudꞌuꞌa mara ona bee? Huu Lamatualain Dedꞌea-oꞌolan nda nema mia nggi sa! Boe ma Dedꞌea-oꞌolan nda fee neuꞌ a hei mana sia kota Korintus sa! Dudꞌuꞌa malolole dei!
Oder ist das Wort Gottes von euch ausgegangen? Oder ist es zu euch allein gelangt?
37 Mete ma hambu atahori sa nae eni bisa dui-bꞌengga nala Lamatualain hehelu-fufulin, do, duꞌa oi eni simbo koasa mia Lamatualain Dula-dalen, na, eni mesaꞌ ne bubꞌuluꞌ, au mana suraꞌ dalaꞌ naa fee neu nggi na, hohoro-lalaneꞌ naa nda mia au sa, te parendaꞌ naa mia Yesus, hita Lamatuan.
Wenn jemand sich dünkt, ein Prophet zu sein oder geistlich, so erkenne er, was ich euch schreibe, daß es ein Gebot des Herrn ist.
38 Mete ma hambu atahori nda nau simbo dalaꞌ ia ra sa, na, ama afiꞌ simbo e boe.
Wenn aber jemand unwissend ist, so sei er unwissend.
39 Toronoo susue nggara, e! Tao mihere no maꞌadꞌereꞌ fo hambu koasa dui-bꞌengga Lamatualain hehelu-fufulin. Boe ma afiꞌ ena-ai atahori mae, sudꞌi boe olaꞌ mendiꞌ dedꞌeat laen fai.
Daher, Brüder, eifert danach zu weissagen, und wehret nicht, in Sprachen zu reden.
40 Dadꞌi mete ma hei miꞌibꞌue, na, milalao basa dalaꞌ ia ra no matetuꞌ, tungga ndoon. Dalaꞌ esa laoꞌ dei, dei fo laen ra tungga. Milalao basa dalaꞌ ra no maloleꞌ. Afiꞌ mimue-mianggi.
Alles aber geschehe anständig und in Ordnung.