Провербеле 30
1 Кувинтеле луй Агур, фиул луй Яке. Кувинтеле ынцелепте ростите де омул ачеста пентру Итиел, пентру Итиел ши пентру Укал.
Detti di Agùr figlio di Iakè, da Massa. Dice quest'uomo: Sono stanco, o Dio, sono stanco, o Dio, e vengo meno,
2 Негрешит, сунт май прост декыт орьчине ши н-ам причепере де ом.
perché io sono il più ignorante degli uomini e non ho intelligenza umana;
3 Н-ам ынвэцат ынцелепчуня ши ну куноск штиинца сфинцилор.
non ho imparato la sapienza e ignoro la scienza del Santo.
4 Чине с-а суит ла черурь ши чине с-а коборыт дин еле? Чине а адунат вынтул ын пумний луй? Чине а стрынс апеле ын хайна луй? Чине а хотэрыт тоате марӂиниле пэмынтулуй? Кум се нумеште ел ши кум ыл кямэ пе фиул сэу? Штий ту лукрул ачеста?
Chi è salito al cielo e ne è sceso? Chi ha raccolto il vento nel suo pugno? Chi ha racchiuso le acque nel suo mantello? Chi ha fissato tutti i confini della terra? Come si chiama? Qual è il nome di suo figlio, se lo sai?
5 Орьче кувынт ал луй Думнезеу есте ынчеркат. Ел есте ун скут пентру чей че се ынкред ын Ел.
Ogni parola di Dio è appurata; egli è uno scudo per chi ricorre a lui.
6 Н-адэуга нимик ла кувинтеле Луй, ка сэ ну те педепсяскэ ши сэ фий гэсит минчинос.
Non aggiungere nulla alle sue parole, perché non ti riprenda e tu sia trovato bugiardo.
7 Доуэ лукрурь Ыць чер: ну ми ле опри ынаинте де моарте!
Io ti domando due cose, non negarmele prima che io muoia:
8 Депэртязэ де ла мине неадевэрул ши кувынтул минчинос; ну-мь да нич сэрэчие, нич богэцие, дэ-мь пыня каре-мь требуе!
tieni lontano da me falsità e menzogna, non darmi né povertà né ricchezza; ma fammi avere il cibo necessario,
9 Ка ну кумва, ын белшуг, сэ мэ лепэд де Тине ши сэ зик: „Чине есте Домнул?” Сау ка ну кумва, ын сэрэчие, сэ фур ши сэ яу ын дешерт Нумеле Думнезеулуй меу.
perché, una volta sazio, io non ti rinneghi e dica: «Chi è il Signore?», oppure, ridotto all'indigenza, non rubi e profani il nome del mio Dio.
10 Ну клевети пе ун служитор ла стэпынул луй, ка сэ ну те блестеме ши сэ те фачь виноват.
Non calunniare lo schiavo presso il padrone, perché egli non ti maledica e tu non ne porti la pena.
11 Есте ун ням де оамень каре блестемэ пе татэл сэу ши ну бинекувынтязэ пе мама са.
C'è gente che maledice suo padre e non benedice sua madre.
12 Есте ун ням де оамень каре се креде курат, ши тотушь ну есте спэлат де ынтинэчуня луй.
C'è gente che si crede pura, ma non si è lavata della sua lordura.
13 Есте ун ням де оамень ай кэрор окь сунт труфашь ши каре ышь цин плеоапеле сус.
C'è gente dagli occhi così alteri e dalle ciglia così altezzose!
14 Есте ун ням де оамень ай кэрор динць сунт ниште сэбий ши але кэрор мэселе сунт ниште куците, ка сэ мэнынче пе чел ненорочит де пе пэмынт ши пе чей липсиць динтре оамень.
C'è gente i cui denti sono spade e i cui molari sono coltelli, per divorare gli umili eliminandoli dalla terra e i poveri in mezzo agli uomini.
15 Липитоаря аре доуэ фете: „Дэ! дэ!” Трей лукрурь сунт несэциоасе, патру лукрурь ну зик ничодатэ: „Дестул!”,
La sanguisuga ha due figlie: «Dammi! Dammi!». Tre cose non si saziano mai, anzi quattro non dicono mai: «Basta!»:
16 ши ануме: Локуинца морцилор, фемея стярпэ, пэмынтул, каре ну есте сэтул де апэ, ши фокул, каре ну зиче ничодатэ: „Дестул!” (Sheol h7585)
gli inferi, il grembo sterile, la terra mai sazia d'acqua e il fuoco che mai dice: «Basta!». (Sheol h7585)
17 Пе окюл каре ышь бате жок де татэл сэу ши несокотеште аскултаря де мамэ ыл вор скоби корбий де ла пырыу ши ыл вор мынка пуий де вултур.
L'occhio che guarda con scherno il padre e disprezza l'obbedienza alla madre sia cavato dai corvi della valle e divorato dagli aquilotti.
18 Трей лукрурь сунт май пресус де путериле меле ши кяр патру пе каре ну ле пот причепе:
Tre cose mi sono difficili, anzi quattro, che io non comprendo:
19 урма вултурулуй пе чер, урма шарпелуй пе стынкэ, урма корабией ын мижлокул мэрий ши урма омулуй ла о фатэ.
il sentiero dell'aquila nell'aria, il sentiero del serpente sulla roccia, il sentiero della nave in alto mare, il sentiero dell'uomo in una giovane.
20 Тот аша есте ши каля фемеий прякурве: еа мэнынкэ ши се штерӂе ла гурэ ши апой зиче: „Н-ам фэкут нимик рэу.”
Tale è la condotta della donna adultera: mangia e si pulisce la bocca e dice: «Non ho fatto niente di male!».
21 Трей лукрурь фак сэ се рэскоале о царэ ши патру лукрурь ну ле поате суфери:
Per tre cose freme la terra, anzi quattro cose non può sopportare:
22 ун роб каре а ынчепут сэ ымпэрэцяскэ, ун небун каре аре пыне дин белшуг,
uno schiavo che diventi re, uno stolto che abbia viveri in abbondanza,
23 о фемее диспрецуитэ каре се мэритэ ши о роабэ каре моштенеште пе стэпынэ-са.
una donna gia trascurata da tutti che trovi marito e una schiava che prenda il posto della padrona.
24 Патру виетэць сунт май мичь пе пэмынт, ши тотушь динтре челе май ынцелепте:
Quattro esseri sono fra le cose più piccole della terra, eppure sono i più saggi dei saggi:
25 фурничиле, каре ну сунт ун попор таре, дар ышь прегэтеск храна вара;
le formiche, popolo senza forza, che si provvedono il cibo durante l'estate;
26 шоаречий де мунте, каре ну сунт ун попор путерник, дар ышь ашазэ локуинца ын стынчь;
gli iràci, popolo imbelle, ma che hanno la tana sulle rupi;
27 лэкустеле н-ау ымпэрат, ши тотушь порнеск тоате ын чете;
le cavallette, che non hanno un re, eppure marciano tutte insieme schierate;
28 пэянженул ыл поць принде ку мыниле ши се гэсеште тотушь ын каселе ымпэрацилор.
la lucertola, che si può prender con le mani, ma penetra anche nei palazzi dei re.
29 Трей фиинце ау о цинутэ фрумоасэ ши патру ау мерс мэрец:
Tre esseri hanno un portamento maestoso, anzi quattro sono eleganti nel camminare:
30 леул, витязул добитоачелор, каре ну се дэ ынапой динаинтя нимэнуй,
il leone, il più forte degli animali, che non indietreggia davanti a nessuno;
31 калул ынкингат гата ши цапул ши ымпэратул кэруя нимень ну-й поате ста ымпотривэ.
il gallo pettoruto e il caprone e un re alla testa del suo popolo.
32 Дакэ мындрия те ымпинӂе ла фапте де небуние ши дакэ ай гындурь реле, пуне мына ла гурэ:
Se ti sei esaltato per stoltezza e se poi hai riflettuto, mettiti una mano sulla bocca,
33 кэч батеря лаптелуй дэ смынтынэ, скэрпинаря насулуй дэ сынӂе ши стоарчеря мынией дэ чертурь.
poiché, sbattendo il latte ne esce la panna, premendo il naso ne esce il sangue, spremendo la collera ne esce la lite.
