Провербеле 24
1 Ну пизмуи пе оамений чей рэй ши ну дори сэ фий ку ей;
Non invidiare gli uomini malvagi, non desiderare di stare con loro;
2 кэч инима лор се гындеште ла прэпэд ши бузеле лор ворбеск нелеӂюирь.
poiché il loro cuore trama rovine e le loro labbra non esprimono che malanni.
3 Прин ынцелепчуне се ыналцэ о касэ ши прин причепере се ынтэреште;
Con la sapienza si costruisce la casa e con la prudenza la si rende salda;
4 прин штиинцэ се умплу кэмэриле ей де тоате бунэтэциле де прец ши плэкуте.
con la scienza si riempiono le sue stanze di tutti i beni preziosi e deliziosi.
5 Ун ом ынцелепт есте плин де путере ши чел причепут ышь оцелеште влага.
Un uomo saggio vale più di uno forte, un uomo sapiente più di uno pieno di vigore,
6 Кэч прин мэсурь кибзуите кыштиӂь бэтэлия, ши прин мареле нумэр ал сфетничилор ай бируинца.
perché con le decisioni prudenti si fa la guerra e la vittoria sta nel numero dei consiglieri.
7 Ынцелепчуня есте пря ыналтэ пентру чел небун: ел ну ва дескиде гура ла жудекатэ.
E' troppo alta la sapienza per lo stolto, alla porta della città egli non potrà aprir bocca.
8 Чине се гындеште сэ факэ рэу се кямэ ун ом плин де рэутате.
Chi trama per fare il male si chiama mestatore.
9 Гындул челуй небун ну есте декыт пэкат ши батжокориторул есте о скырбэ пентру оамень.
Il proposito dello stolto è il peccato e lo spavaldo è l'abominio degli uomini.
10 Дакэ слэбешть ын зиуа неказулуй, микэ ыць есте путеря.
Se ti avvilisci nel giorno della sventura, ben poca è la tua forza.
11 Избэвеште пе чей тырыць ла моарте ши скапэ пе чей че сунт апроапе сэ фие ынжунгияць.
Libera quelli che sono condotti alla morte e salva quelli che sono trascinati al supplizio.
12 Дакэ зичь: „Ах! н-ам штиут…”, крезь кэ ну веде Чел че кынтэреште инимиле ши Чел че вегязэ асупра суфлетулуй тэу? Ши ну ва рэсплэти Ел фиекэруя дупэ фаптеле луй?
Se dici: «Ecco, io non ne so nulla», forse colui che pesa i cuori non lo comprende? Colui che veglia sulla tua vita lo sa; egli renderà a ciascuno secondo le sue opere.
13 Фиуле, мэнынкэ мьере, кэч есте бунэ, ши фагуреле де мьере есте дулче пентру черул гурий тале!
Mangia, figlio mio, il miele, perché è buono e dolce sarà il favo al tuo palato.
14 Тот аша ши ынцелепчуня есте бунэ пентру суфлетул тэу: дакэ о вей гэси, ай ун виитор ши ну ци се ва тэя нэдеждя.
Sappi che tale è la sapienza per te: se l'acquisti, avrai un avvenire e la tua speranza non sarà stroncata.
15 Ну ынтинде курсе, нелеӂюитуле, ла локуинца челуй неприхэнит ши ну-й тулбура одихна!
Non insidiare, o malvagio, la dimora del giusto, non distruggere la sua abitazione,
16 Кэч чел неприхэнит де шапте орь каде ши се ридикэ, дар чей рэй се прэбушеск ын ненорочире.
perché se il giusto cade sette volte, egli si rialza, ma gli empi soccombono nella sventura.
17 Ну те букура де кэдеря врэжмашулуй тэу ши сэ ну ци се веселяскэ инима кынд се потикнеште ел,
Non ti rallegrare per la caduta del tuo nemico e non gioisca il tuo cuore, quando egli soccombe,
18 ка ну кумва Домнул сэ вадэ, сэ ну-Й плакэ ши сэ-Шь ынтоаркэ мыния де ла ел!
perché il Signore non veda e se ne dispiaccia e allontani da lui la collera.
19 Ну те мыния дин причина челор че фак рэу ши ну пизмуи пе чей рэй!
Non irritarti per i malvagi e non invidiare gli empi,
20 Кэч чел че фаче рэул н-аре ничун виитор ши лумина челор рэй се стинӂе.
perché non ci sarà avvenire per il malvagio e la lucerna degli empi si estinguerà.
21 Фиуле, теме-те де Домнул ши де ымпэратул ши сэ ну те аместечь ку чей неастымпэраць!
Temi il Signore, figlio mio, e il re; non ribellarti né all'uno né all'altro,
22 Кэч деодатэ ле ва вени пеиря. Ши чине поате шти сфыршитул амындурора?
perché improvvisa sorgerà la loro vendetta e chi sa quale scempio faranno l'uno e l'altro?
23 Ятэ че май спун ынцелепций: „Ну есте бине сэ ай ын ведере фаца оаменилор ын жудекэць.”
Anche queste sono parole dei saggi. Aver preferenze personali in giudizio non è bene.
24 Пе чине зиче челуй рэу: „Ту ешть бун!” ыл блестемэ попоареле ши-л урэск нямуриле.
Se uno dice all'empio: «Tu sei innocente», i popoli lo malediranno, le genti lo esecreranno,
25 Дар челор че жудекэ дрепт ле мерӂе бине ши о маре бинекувынтаре вине песте ей.
mentre tutto andrà bene a coloro che rendono giustizia, su di loro si riverserà la benedizione.
26 Ун рэспунс бун есте ка ун сэрут пе бузе.
Dà un bacio sulle labbra colui che risponde con parole rette.
27 Везь-ць ынтый де требурь афарэ, ынгрижеште де лукрул кымпулуй, ши апой апукэ-те сэ-ць зидешть каса!
Sistema i tuoi affari di fuori e fatti i lavori dei campi e poi costruisciti la casa.
28 Ну ворби ын кип ушуратик ымпотрива апроапелуй тэу; орь ай вря сэ ыншель ку бузеле тале?
Non testimoniare alla leggera contro il tuo prossimo e non ingannare con le labbra.
29 Ну зиче: „Кум мь-а фэкут ел, аша ам сэ-й фак ши еу, ый вой рэсплэти дупэ фаптеле луй!”
Non dire: «Come ha fatto a me così io farò a lui, renderò a ciascuno come si merita».
30 Ам трекут пе лынгэ огорул унуй ленеш ши пе лынгэ вия унуй ом фэрэ минте.
Sono passato vicino al campo di un pigro, alla vigna di un uomo insensato:
31 Ши ера нумай спинь, акоперит де мэрэчинь, ши зидул де пятрэ ера прэбушит.
ecco, ovunque erano cresciute le erbacce, il terreno era coperto di cardi e il recinto di pietre era in rovina.
32 М-ам уйтат бине ши ку луаре аминте ши ам трас ынвэцэтурэ дин че ам вэзут.
Osservando, riflettevo e, vedendo, ho tratto questa lezione:
33 „Сэ май дорм пуцин, сэ май аципеск пуцин, сэ май ынкручишез мыниле пуцин, ка сэ мэ одихнеск…”
un pò dormire, un pò sonnecchiare, un pò incrociare le braccia per riposare
34 Ши сэрэчия вине песте тине пе неаштептате, ка ун хоц, ши липса, ка ун ом ынармат.
e intanto viene passeggiando la miseria e l'indigenza come un accattone.
