Матей 5
1 Кынд а вэзут Исус нороаделе, С-а суит пе мунте ши, дупэ че а шезут жос, ученичий Луй с-ау апропият де Ел.
Kun hän näki kansanjoukot, nousi hän vuorelle; ja kun hän oli istuutunut, tulivat hänen opetuslapsensa hänen tykönsä.
2 Апой а ынчепут сэ ворбяскэ ши сэ-й ынвеце астфел:
Niin hän avasi suunsa ja opetti heitä ja sanoi:
3 „Феричеде чей сэрачь ын дух, кэч а лор есте Ымпэрэция черурилор!
"Autuaita ovat hengellisesti köyhät, sillä heidän on taivasten valtakunta.
4 Феричеде чей че плынг, кэч ей вор фи мынгыяць!
Autuaita ovat murheelliset, sillä he saavat lohdutuksen.
5 Феричеде чей блынзь, кэч ейвор моштени пэмынтул!
Autuaita ovat hiljaiset, sillä he saavat maan periä.
6 Фериче де чей флэмынзь ши ынсетаць дупэ неприхэнире, кэчей вор фи сэтураць!
Autuaita ovat ne, jotka isoavat ja janoavat vanhurskautta, sillä heidät ravitaan.
7 Фериче де чей милостивь, кэчей вор авя парте де милэ!
Autuaita ovat laupiaat, sillä he saavat laupeuden.
8 Феричеде чей ку инима куратэ, кэчей вор ведя пе Думнезеу!
Autuaita ovat puhdassydämiset, sillä he saavat nähdä Jumalan.
9 Фериче де чей ымпэчуиторь, кэч ей вор фи кемаць фий ай луй Думнезеу!
Autuaita ovat rauhantekijät, sillä heidät pitää Jumalan lapsiksi kutsuttaman.
10 Феричеде чей пригониць дин причина неприхэнирий, кэч а лор есте Ымпэрэция черурилор!
Autuaita ovat ne, joita vanhurskauden tähden vainotaan, sillä heidän on taivasten valtakunta.
11 Феричева фи де вой кынд, дин причина Мя, оамений вэ вор окэры, вэ вор пригони ши вор спуне тот фелул де лукрурь реле ши неадевэрате ымпотрива воастрэ!
Autuaita olette te, kun ihmiset minun tähteni teitä solvaavat ja vainoavat ja valhetellen puhuvat teistä kaikkinaista pahaa.
12 Букураци-вэши веселици-вэ, пентру кэ рэсплата воастрэ есте маре ын черурь; кэч тот ашаау пригонит пе пророчий каре ау фост ынаинте де вой.
Iloitkaa ja riemuitkaa, sillä teidän palkkanne on suuri taivaissa. Sillä samoin he vainosivat profeettoja, jotka olivat ennen teitä.
13 Вой сунтець саря пэмынтулуй. Дар, дакэ саря ышь перде густул, прин че ышь ва кэпэта ярэшь путеря де а сэра? Атунч ну май есте бунэ ла нимик, декыт сэ фие лепэдатэ афарэ ши кэлкатэ ын пичоаре де оамень.
Te olette maan suola; mutta jos suola käy mauttomaksi, millä se saadaan suolaiseksi? Se ei enää kelpaa mihinkään muuhun kuin pois heitettäväksi ja ihmisten tallattavaksi.
14 Войсунтець лумина лумий. О четате ашезатэ пе ун мунте ну поате сэ рэмынэ аскунсэ.
Te olette maailman valkeus. Ei voi ylhäällä vuorella oleva kaupunki olla kätkössä;
15 Ши оамений н-априндлумина ка с-о пунэ суб оброк, чи о пун ын сфешник ши луминязэ тутурор челор дин касэ.
eikä lamppua sytytetä ja panna vakan alle, vaan lampunjalkaan, ja niin se loistaa kaikille huoneessa oleville.
16 Тот аша сэ луминезе ши лумина воастрэ ынаинтя оаменилор, ка ейсэ вадэ фаптеле воастре буне ши сэ слэвяскэпе Татэл востру, каре есте ын черурь.
Niin loistakoon teidän valonne ihmisten edessä, että he näkisivät teidän hyvät tekonne ja ylistäisivät teidän Isäänne, joka on taivaissa.
17 Сэ ну кредець кэ ам венит сэ стрик Леӂя сау Пророчий; ам венит ну сэ стрик, чи сэ ымплинеск.
Älkää luulko, että minä olen tullut lakia tai profeettoja kumoamaan; en minä ole tullut kumoamaan, vaan täyttämään.
18 Кэч адевэрат вэ спун, кытэ времену вор трече черул ши пэмынтул, ну ва трече о йотэ сау о фрынтурэ де словэ дин Леӂе ынаинте ка сэ се фи ынтымплат тоате лукруриле.
Sillä totisesti minä sanon teille: kunnes taivas ja maa katoavat, ei laista katoa pieninkään kirjain, ei ainoakaan piirto, ennenkuin kaikki on tapahtunut.
19 Аша кэ орьчинева стрика уна дин челе май мичь дин ачесте порунчь ши ва ынвэца пе оамень аша, ва фи кемат чел май мик ын Ымпэрэция черурилор; дар орьчине ле ва пэзи ши ва ынвэца пе алций сэ ле пэзяскэ, ва фи кемат маре ын Ымпэрэция черурилор.
Sentähden, joka purkaa yhdenkään näistä pienimmistä käskyistä ja sillä tavalla opettaa ihmisiä, se pitää pienimmäksi taivasten valtakunnassa kutsuttaman; mutta joka niitä noudattaa ja niin opettaa, se pitää kutsuttaman suureksi taivasten valtakunnassa.
20 Кэч вэ спун кэ, дакэ неприхэниря воастрэ ну ва ынтреченеприхэниря кэртурарилор ши а фарисеилор, ку ничун кип ну вець интра ын Ымпэрэция черурилор.
Sillä minä sanon teille: ellei teidän vanhurskautenne ole paljoa suurempi kuin kirjanoppineiden ja fariseusten, niin te ette pääse taivasten valtakuntaan.
21 Аць аузит кэ с-а зис челор дин векиме: ‘Сэ ну учизь; орьчине ва учиде ва кэдя суб педяпса жудекэций.’
Te olette kuulleet sanotuksi vanhoille: 'Älä tapa', ja: 'Joka tappaa, se on ansainnut oikeuden tuomion'.
22 Дар Еу вэ спун кэ орьчине се мыние пе фрателе сэу ва кэдя суб педяпса жудекэций; ши орьчине ва зиче фрателуй сэу: ‘Простуле!’ вакэдя суб педяпса соборулуй; яр орьчине-й ва зиче: ‘Небунуле!’ ва кэдя суб педяпса фокулуй гееней. (Geenna g1067)
Mutta minä sanon teille: jokainen, joka vihastuu veljeensä, on ansainnut oikeuden tuomion; ja joka sanoo veljelleen: 'Sinä tyhjänpäiväinen', on ansainnut suuren neuvoston tuomion; ja joka sanoo: 'Sinä hullu', on ansainnut helvetin tulen. (Geenna g1067)
23 Аша кэ, дакэыць адучь дарул ла алтар ши аколо ыць адучь аминте кэ фрателе тэу аре чева ымпотрива та,
Sentähden, jos tuot lahjaasi alttarille ja siellä muistat, että veljelläsi on jotakin sinua vastaan,
24 ласэ-цьдарул аколо, ынаинтя алтарулуй, ши ду-те ынтый де ымпакэ-те ку фрателе тэу; апой вино де аду-ць дарул.
niin jätä lahjasi siihen alttarin eteen, ja käy ensin sopimassa veljesi kanssa, ja tule sitten uhraamaan lahjasi.
25 Каутэде те ымпакэ деграбэ ку пырышул тэу, кытэвреме ешть ку ел пе друм, ка ну кумва пырышул сэ те дя пе мына жудекэторулуй, жудекэторул сэ те дя пе мына темничерулуй ши сэ фий арункат ын темницэ.
Suostu pian sopimaan riitapuolesi kanssa, niin kauan kuin vielä olet hänen kanssaan tiellä, ettei riitapuolesi vetäisi sinua tuomarin eteen ja tuomari antaisi sinua oikeudenpalvelijalle, ja ettei sinua pantaisi vankeuteen.
26 Адевэрат ыць спун кэ ну вей еши де аколо пынэ ну вей плэти чел дин урмэ бэнуц.
Totisesti minä sanon sinulle: sieltä et pääse, ennenkuin maksat viimeisenkin rovon.
27 Аць аузит кэ с-а зис челор дин векиме: ‘Сэ ну прякурвешть.’
Te olette kuulleet sanotuksi: 'Älä tee huorin'.
28 Дар Еу вэ спун кэ орьчине се уйтэла о фемее ка с-о пофтяскэ, а ши прякурвит ку еа ын инима луй.
Mutta minä sanon teille: jokainen, joka katsoo naista himoiten häntä, on jo sydämessään tehnyt huorin hänen kanssansa.
29 Дакэ, деч, окюл тэу чел дрепт те фаче сэ казь ын пэкат, скоате-лши ляпэдэ-л де ла тине; кэч есте спре фолосул тэу сэ пярэ унул дин мэдулареле тале ши сэ ну-ць фие арункат тот трупул ын геенэ. (Geenna g1067)
Jos sinun oikea silmäsi viettelee sinua, repäise se pois ja heitä luotasi; sillä parempi on sinulle, että yksi jäsenistäsi joutuu hukkaan, kuin että koko ruumiisi heitetään helvettiin. (Geenna g1067)
30 Дакэ мына та чя дряптэ те фаче сэ казь ын пэкат, тае-о ши ляпэд-о де ла тине; кэч есте спре фолосул тэу сэ пярэ унул дин мэдулареле тале ши сэ ну-ць фие арункат тот трупул ын геенэ. (Geenna g1067)
Ja jos sinun oikea kätesi viettelee sinua, hakkaa se poikki ja heitä luotasi; sillä parempi on sinulle, että yksi jäsenistäsi joutuu hukkaan, kuin että koko ruumiisi menee helvettiin. (Geenna g1067)
31 С-а зис ярэшь: ‘Орьчинеышь ва лэса неваста сэ-й дя о карте де деспэрцире.’
On sanottu: 'Joka hylkää vaimonsa, antakoon hänelle erokirjan'.
32 Дар Еу вэ спун кэ орьчинеышь ва лэса неваста, ын афарэ нумай де причинэ де курвие, ый дэ прилеж сэ прякурвяскэ; ши чине ва луа де невастэ пе чя лэсатэ де бэрбат прякурвеште.
Mutta minä sanon teille: jokainen, joka hylkää vaimonsa muun kuin huoruuden tähden, saattaa hänet tekemään huorin, ja joka nai hyljätyn, tekee huorin.
33 Аць май аузит ярэшь кэ с-а зис челор дин векиме: ‘Сэ нужурь стрымб; чи сэымплинешть фацэ де Домнул журэминтеле тале.’
Vielä olette kuulleet sanotuksi vanhoille: 'Älä vanno väärin', ja: 'Täytä Herralle valasi'.
34 Дар Еу вэ спун: Сэ ну журацьничдекум; нич пе чер, пентру кэ есте скаунулде домние ал луй Думнезеу;
Mutta minä sanon teille: älkää ensinkään vannoko, älkää taivaan kautta, sillä se on Jumalan valtaistuin,
35 нич пе пэмынт, пентру кэ есте аштернутул пичоарелор Луй; нич пе Иерусалим, пентру кэ есте четатямарелуй Ымпэрат.
Älkääkä maan kautta, sillä se on hänen jalkojensa astinlauta, älkää myöskään Jerusalemin kautta, sillä se on suuren Kuninkaan kaupunki;
36 Сэ ну журь нич пе капул тэу, кэч ну поць фаче ун сингур пэр алб сау негру.
Äläkä vanno pääsi kautta, sillä et sinä voi yhtäkään hiusta tehdä valkeaksi etkä mustaksi;
37 Фелулвостру де ворбире сэ фие: ‘Да, да; ну, ну’; че трече песте ачесте кувинте вине де ла чел рэу.
vaan olkoon teidän puheenne: 'On, on', tahi: 'ei, ei'. Mitä siihen lisätään, se on pahasta.
38 Аць аузит кэ с-а зис: ‘Окь пентру окь ши динте пентру динте.’
Te olette kuulleet sanotuksi: 'Silmä silmästä ja hammas hampaasta'.
39 Дар Еу вэ спун: Сэну вэ ымпотривиць челуй че вэ фаче рэу. Чи, орькуйте ловеште песте образул дрепт, ынтоарче-й ши пе челэлалт.
Mutta minä sanon teille: älkää tehkö pahalle vastarintaa; vaan jos joku lyö sinua oikealle poskelle, käännä hänelle toinenkin;
40 Орькуй вря сэ се жудече ку тине ши сэ-ць я хайна, ласэ-й ши кэмаша.
ja jos joku tahtoo sinun kanssasi käydä oikeutta ja ottaa ihokkaasi, anna hänen saada vaippasikin;
41 Дакэ те силештечинева сэ мерӂь ку ел о милэ де лок, мерӂь ку ел доуэ.
ja jos joku pakottaa sinua yhden virstan matkalle, kulje hänen kanssaan kaksi.
42 Челуй че-ць чере, дэ-й; ши нуынтоарче спателе челуй че вря сэ се ымпрумуте де ла тине.
Anna sille, joka sinulta anoo, äläkä käännä selkääsi sille, joka sinulta lainaa pyytää.
43 Аць аузит кэ с-а зис: ‘Сэюбешть пе апроапеле тэу ши сэурэшть пе врэжмашул тэу.’
Te olette kuulleet sanotuksi: 'Rakasta lähimmäistäsi ja vihaa vihollistasi'.
44 Дар Еу вэ спун: Юбицьпе врэжмаший воштри, бинекувынтаць пе чей че вэ блестемэ, фачець бине челор че вэ урэск ши ругаци-вэ пентру чей че вэ асупрескши вэ пригонеск,
Mutta minä sanon teille: rakastakaa vihollisianne ja rukoilkaa niiden puolesta, jotka teitä vainoavat,
45 ка сэ фиць фий ай Татэлуй востру каре есте ын черурь; кэч Ел фаче сэ рэсарэсоареле Сэу песте чей рэй ши песте чей бунь ши дэ плоае песте чей дрепць ши песте чей недрепць.
että olisitte Isänne lapsia, joka on taivaissa; sillä hän antaa aurinkonsa koittaa niin pahoille kuin hyvillekin, ja antaa sataa niin väärille kuin vanhurskaillekin.
46 Дакэ юбицьнумай пе чей че вэ юбеск, че рэсплатэ май аштептаць? Ну фак аша ши вамеший?
Sillä jos te rakastatte niitä, jotka teitä rakastavat, mikä palkka teille siitä on tuleva? Eivätkö publikaanitkin tee samoin?
47 Ши дакэ ымбрэцишаць ку драгосте нумай пе фраций воштри, че лукру необишнуит фачець? Оаре пэгыний ну фак ла фел?
Ja jos te osoitatte ystävällisyyttä ainoastaan veljillenne, mitä erinomaista te siinä teette? Eivätkö pakanatkin tee samoin?
48 Вой фицьдар десэвыршиць, дупэ кумши Татэл востру чел череск есте десэвыршит.
Olkaa siis te täydelliset, niinkuin teidän taivaallinen Isänne täydellinen on."
