< Лука 1 >
1 Фииндкэ мулць с-ау апукат сэ алкэтуяскэ о историсире амэнунцитэ деспре лукруриле каре с-ау петрекут принтре ной,
Että moni on ruvennut järjestänsä kirjoittamaan niistä asioista, joista meillä täydellinen tieto on,
2 дупэ кум ни ле-ау ынкрединцат чей че ле-ау вэзут ку окий лор де ла ынчепут ши ау ажунс служиторь ай Кувынтулуй,
Niinkuin ne meille sanoneet ovat, jotka sen alusta itse nähneet ja sananpalveliat olleet ovat:
3 ам гэсит ши еу ку кале, пряалесуле Теофиле, дупэ че ам фэкут черчетэрь ку де-амэнунтул асупра тутурор ачестор лукрурь де ла обыршия лор, сэ ци ле скриу ын шир унеле дупэ алтеле,
Näkyy myös minulle se hyväksi, sitte kuin minä alusta kaikki visusti tutkinut olen, että minä niitä järjestänsä sinulle kirjoittaisin, hyvä Teophilus:
4 ка сэ поць куноаште астфел темейничия ынвэцэтурилор пе каре ле-ай примит прин виу грай.
Ettäs ymmärtäisit selkiästi niiden asiain vahvan totuuden, joista sinä opetettu olet.
5 Ын зилеле луй Ирод, ымпэратул Иудеий, ера ун преот нумит Захария, дин чата луй Абия. Неваста луй ера дин фетеле луй Аарон, ши се кема Елисабета.
Herodeksen, Juudean kuninkaan, aikana oli pappi, Sakarias nimeltä, Abian vuorosta; ja hänen emäntänsä Aaronin tyttäristä, ja hänen nimensä Elisabet.
6 Амындой ерау неприхэниць ынаинтя луй Думнезеу ши пэзяу фэрэ патэ тоате порунчиле ши тоате рындуелиле Домнулуй.
Ja he olivat molemmat hurskaita Jumalan edessä, vaeltavaiset kaikissa Herran käskyissä ja säädyissä laittamattomasti,
7 Н-авяу копий, пентру кэ Елисабета ера стярпэ; ши амындой ерау ынаинтаць ын вырстэ.
Ja heillä ei ollut lasta; sillä Elisabet oli hedelmätöin, ja he olivat jo molemmat ijälliset.
8 Дар, пе кынд служя Захария ынаинтя луй Думнезеу, ла рындул четей луй,
Ja tapahtui, kuin hän vuorollansa papin virkaa toimitti Jumalan edessä,
9 дупэ обичеюл преоцией, а ешит ла сорць сэ интре сэ тэмыезе ын Темплул Домнулуй.
Papin viran tavan jälkeen, lankesi arpa hänelle, että hänen piti suitsuttaman, sitte kuin hän oli mennyt sisälle Herran templiin.
10 Ын часул тэмыерий, тоатэ мулцимя нородулуй се руга афарэ.
Ja kaikki kansan paljous rukoili ulkona suitsutuksen aikana.
11 Атунч, ун ынӂер ал Домнулуй с-а арэтат луй Захария ши а стат ын пичоаре ла дряпта алтарулуй пентру тэмыере.
Mutta hänelle ilmestyi Herran enkeli, seisoin suitsutusalttarin oikealla puolella.
12 Захария с-а ынспэймынтат, кынд л-а вэзут, ши л-а апукат фрика.
Ja kuin Sakarias hänen näki, hämmästyi hän ja pelko lankesi hänen päällenssä.
13 Дар ынӂерул й-а зис: „Ну те теме, Захарио; фииндкэ ругэчуня та а фост аскултатэ. Невастэ-та, Елисабета, ыць ва наште ун фиу, кэруя ый вей пуне нумеле Иоан.
Mutta enkeli sanoi hänelle: älä pelkää, Sakarias! sillä sinun rukoukses on kuultu ja sinun emäntäs Elisabet synnyttää sinulle pojan, ja sinun pitää kutsuman hänen nimensä Johannes.
14 Ел ва фи пентру тине о причинэ де букурие ши веселие, ши мулць се вор букура де наштеря луй.
Ja sinulle tulee ilo ja ihastus, ja monta iloitsevat hänen syntymisestänsä.
15 Кэч ва фи маре ынаинтя Домнулуй. Ну ва бя нич вин, нич бэутурэ амецитоаре, ши се ва умпле де Духул Сфынт ынкэ дин пынтечеле майчий сале.
Sillä hän tulee suureksi Herran edessä, ja viinaa ja väkevää juomaa ei hän juo, ja hän täytetään Pyhällä Hengellä jo äitinsä kohdusta.
16 Ел ва ынтоарче пе мулць дин фиий луй Исраел ла Домнул Думнезеул лор.
ja hän kääntää monta Israelin lapsista Herran, heidän Jumalansa tykö.
17 Ва мерӂе ынаинтя луй Думнезеу, ын духул ши путеря луй Илие, ка сэ ынтоаркэ инимиле пэринцилор ла копий ши пе чей неаскултэторь, ла умбларя ын ынцелепчуня челор неприхэниць, ка сэ гэтяскэ Домнулуй ун нород бине прегэтит пентру Ел.”
Ja hän käy edellä hänen edessänsä Eliaan Hengellä ja voimalla, kääntäin isäin sydämet lasten tykö ja tottelemattomat hurskasten toimen tykö, toimittaakseen Herralle valmistetun kansan.
18 Захария а зис ынӂерулуй: „Дин че вой куноаште лукрул ачеста? Фииндкэ еу сунт бэтрын, ши невастэ-мя есте ынаинтатэ ын вырстэ.”
Ja Sakarias sanoi enkelille: mistä minä sen ymmärrän? sillä minä olen vanha ja emäntäni on jo ijällinen.
19 Дрепт рэспунс, ынӂерул й-а зис: „Еу сунт Гаврил, каре стау ынаинтя луй Думнезеу; ам фост тримис сэ-ць ворбеск, ши сэ-ць адук ачастэ весте бунэ.
Niin enkeli vastasi ja sanoi hänelle: minä olen Gabriel, joka seison Jumalan edessä, ja olen lähetetty puhumaan sinulle ja saattamaan näitä iloisia sanomia sinulle.
20 Ятэ кэ вей фи мут ши ну вей путя ворби, пынэ ын зиуа кынд се вор ынтымпла ачесте лукрурь, пентру кэ н-ай крезут кувинтеле меле, каре се вор ымплини ла время лор.”
Ja katso, sinä tulet kielettömäksi ja et saa puhua hamaan siihen päivään asti, jona nämä tapahtuvat, ettet uskonut sanojani, jotka ajallansa täytetään.
21 Нородул ынсэ аштепта пе Захария ши се мира де зэбовиря луй ын Темплу.
Mutta kansa odotti Sakariasta, ja ihmettelivät, että hän niin templissä viipyi.
22 Кынд а ешит афарэ, ну путя сэ ле ворбяскэ; ши ау ынцелес кэ авусесе о ведение ын Темплу. Ел ле фэчя семне ынтруна ши а рэмас мут.
Vaan kuin hän tuli ulos, niin ei hän saanut puhua heille. Ja he ymmärsivät, että hän oli näyn templissä nähnyt. Ja hän viittasi heille, ja jäi mykäksi.
23 Дупэ че и с-ау ымплинит зилеле де службэ, Захария с-а дус акасэ.
Ja tapahtui, että hänen virkansa päivät olivat täytetyt, niin hän meni kotiansa.
24 Песте кытва тимп, Елисабета, неваста луй, а рэмас ынсэрчинатэ ши с-а цинут аскунсэ де тот чинч лунь. „Кэч”, зичя еа,
Mutta niiden päiväin jälkeen tuli hänen emäntänsä Elisabet raskaaksi ja salasi itsensä viisi kuukautta, sanoen:
25 „ятэ че мь-а фэкут Домнул, кынд Шь-а арункат окий спре мине, ка сэ-мь я окара динтре оамень.”
Ja näin on Herra minulle tehnyt niinä päivinä, kuin hän minun puoleeni katsoi, että hän ottais pois minun ylönkatseeni ihmisten seassa.
26 Ын луна а шася, ынӂерул Гаврил а фост тримис де Думнезеу ынтр-о четате дин Галилея, нумитэ Назарет,
Mutta kuudentena kuukautena lähetettiin enkeli Gabriel Jumalalta Galilean kaupunkiin, jonka nimi oli Nasaret,
27 ла о фечоарэ логодитэ ку ун бэрбат, нумит Иосиф, дин каса луй Давид. Нумеле фечоарей ера Мария.
Neitseen tykö, joka oli kihlattu miehelle, jonka nimi oli Joseph, Davidin huoneesta; ja neitseen nimi oli Maria.
28 Ынӂерул а интрат ла еа ши а зис: „Плекэчуне цие, кэрея ци с-а фэкут маре хар; Домнул есте ку тине, бинекувынтатэ ешть ту ынтре фемей!”
Ja enkeli tuli sisälle hänen tykönsä ja sanoi: terve, armoitettu! Herra on sinun kanssas: siunattu sinä vaimoin seassa!
29 Тулбуратэ фоарте мулт де кувинтеле ачестя, Мария се ынтреба сингурэ че путя сэ ынсемне ураря ачаста.
Mutta kuin hän näki hänen, hämmästyi hän hänen puheestansa ja ajatteli, millinen se tervehdys oli.
30 Ынӂерул й-а зис: „Ну те теме, Марие; кэч ай кэпэтат ындураре ынаинтя луй Думнезеу.
Ja enkeli sanoi hänelle: älä pelkää, Maria! sillä sinä löysit armon Jumalan tykönä.
31 Ши ятэ кэ вей рэмыне ынсэрчинатэ ши вей наште ун Фиу, кэруя Ый вей пуне нумеле Исус.
Ja katso, sinä siität kohdussas ja synnytät Pojan, ja sinun pitää kutsua hänen nimensä Jesus.
32 Ел ва фи маре ши ва фи кемат Фиул Челуй Пряыналт; ши Домнул Думнезеу Ый ва да скаунул де домние ал татэлуй Сэу Давид.
Sen pitää oleman suuren ja pitää kutsuttaman Ylimmäisen Pojaksi. Ja Herra Jumala antaa hänelle Davidin hänen isänsä istuimen,
33 Ва ымпэрэци песте каса луй Иаков ын вечь, ши Ымпэрэция Луй ну ва авя сфыршит.” (aiōn )
Ja hänen pitää Jakobin huoneen kuningas ijankaikkisesti oleman ja hänen valtakunnallansa ei pidä loppua oleman. (aiōn )
34 Мария а зис ынӂерулуй: „Кум се ва фаче лукрул ачеста, фииндкэ еу ну штиу де бэрбат?”
Niin sanoi Maria enkelille: kuinka tämä tulee, sillä en minä miehestä mitään tiedä?
35 Ынӂерул й-а рэспунс: „Духул Сфынт Се ва коборы песте тине, ши путеря Челуй Пряыналт те ва умбри. Де ачея, Сфынтул каре Се ва наште дин тине ва фи кемат Фиул луй Думнезеу.
Ja enkeli vastasi ja sanoi hänelle: Pyhä Henki tulee sinun päälles ja Ylimmäisen voima varjoo sinun: sentähden myös se pyhä, joka sinusta syntyy, pitää kutsuttaman Jumalan Pojaksi.
36 Ятэ кэ Елисабета, рудения та, а зэмислит ши еа ун фиу ла бэтрынеце; ши еа, кэрея и се зичя стярпэ, есте акум ын а шася лунэ.
Ja katso, Elisabet sinun lankos siitti myös pojan vanhalla ijällänsä, ja tämä on kuudes kuukausi hänelle, joka kutsuttiin hedelmättömäksi.
37 Кэч ничун кувынт де ла Думнезеу ну есте липсит де путере.”
Sillä ei Jumalan edessä ole yhtään asiaa mahdotointa.
38 Мария а зис: „Ятэ, роаба Домнулуй; факэ-ми-се дупэ кувинтеле тале!” Ши ынӂерул а плекат де ла еа.
Niin sanoi Maria: katso, Herran piika! tapahtukoon minulle sinun sanas jälkeen! Ja enkeli läksi hänen tyköänsä.
39 Мария с-а скулат кяр ын зилеле ачеля ши а плекат ын грабэ спре мунць, ынтр-о четате а луй Иуда.
Mutta Maria nousi niinä päivinä ja meni kiiruusti ylös mäkikyliin Juudan kaupunkiin.
40 А интрат ын каса луй Захария ши а урат де бине Елисабетей.
Ja tuli Sakariaan huoneeseen ja tervehti Elisabetia.
41 Кум а аузит Елисабета ураря Марией, й-а сэлтат прункул ын пынтече, ши Елисабета с-а умплут де Духул Сфынт.
Ja tapahtui, kuin Elisabet kuuli Marian tervehdyksen, hyppäsi lapsi hänen kohdussansa. Ja Elisabet täytettiin Pyhällä Hengellä,
42 Еа а стригат ку глас таре: „Бинекувынтатэ ешть ту ынтре фемей ши бинекувынтат есте родул пынтечелуй тэу.
Ja hän huusi suurella äänellä ja sanoi: siunattu olet sinä vaimoin seassa, ja siunattu on sinun kohtus hedelmä!
43 Кум мь-а фост дат мие сэ винэ ла мине майка Домнулуй меу?
Ja kusta se minulle tulee, että minun Herrani äiti tulee minun tyköni?
44 Фииндкэ ятэ, кум мь-а ажунс ла урекь гласул урэрий тале, мь-а сэлтат прункул ын пынтече де букурие.
Sillä katso, kuin sinun tervehdykses ääni tuli minun korviini, hyppäsi lapsi ilosta minun kohdussani.
45 Фериче де ачея каре а крезут; пентру кэ лукруриле каре й-ау фост спусе дин партя Домнулуй се вор ымплини.”
Ja autuas sinä, joka uskoit; sillä ne täytetään, mitkä sinulle ovat sanotut Herralta.
46 Ши Мария а зис: „Суфлетул меу мэреште пе Домнул
Ja Maria sanoi: Minun sieluni suuresti ylistää Herraa,
47 ши ми се букурэ духул ын Думнезеу, Мынтуиторул меу,
Ja minun henkeni iloitsee Jumalassa, minun vapahtajassani,
48 пентру кэ а привит спре старя смеритэ а роабей Сале. Кэч ятэ кэ, де акум ынколо, тоате нямуриле ымь вор зиче феричитэ,
Että hän katsoi piikansa nöyryyttä; sillä katso, tästedes pitää kaikkein sukukuntain minua autuaaksi kutsuttaman:
49 пентру кэ Чел Атотпутерник а фэкут лукрурь марь пентру мине. Нумеле Луй есте сфынт,
Sillä Voimallinen on suuria ihmeitä tehnyt minun kohtaani, ja hänen nimensä on pyhä,
50 ши ындураря Луй се ынтинде дин ням ын ням песте чей че се тем де Ел.
Ja hänen laupiutensa pysyy suvusta sukuun niille, jotka häntä pelkäävät.
51 Ел а арэтат путере ку брацул Луй; а рисипит гындуриле пе каре ле авяу чей мындри ын инима лор.
Hän osoitti voiman käsivarrellansa ja hajotti koriat heidän sydämensä mielestä.
52 А рэстурнат пе чей путерничь де пе скаунеле лор де домние ши а ынэлцат пе чей смериць.
Voimalliset on hän kukistanut istuimelta ja korotti nöyrät.
53 Пе чей флэмынзь й-а сэтурат де бунэтэць, ши пе чей богаць й-а скос афарэ ку мыниле гоале.
Isoovat täytti hän hyvyydellä ja jätti rikkaat tyhjäksi.
54 А венит ын ажуторул робулуй Сэу Исраел, кэч Шь-а адус аминте де ындураря Са –
Hän korjasi palvelijansa Israelin, muistain omaa laupiuttansa,
55 кум фэгэдуисе пэринцилор ноштри – фацэ де Авраам ши сэмынца луй ын вяк.” (aiōn )
(Niinkuin hän on puhunut meidän isillemme, Abrahamille ja hänen siemenellensä) ijankaikkisesti. (aiōn )
56 Мария а рэмас ымпреунэ ку Елисабета кам трей лунь. Апой с-а ынторс акасэ.
Ja Maria oli hänen tykönänsä lähes kolme kuukautta ja palasi kotiansa.
57 Елисабетей и с-а ымплинит время сэ наскэ; ши а нэскут ун фиу.
Mutta Elisabetin synnyttämisen aika täytettiin, ja hän synnytti pojan.
58 Вечиний ши руделе ей ау аузит кэ Домнул а арэтат маре ындураре фацэ де еа ши се букурау ымпреунэ ку еа.
Ja hänen kylällisensä ja lankonsa kuulivat, että Herra oli tehnyt suuren laupiuden hänen kanssansa, ja he iloitsivat hänen kanssansa.
59 Ын зиуа а опта, ау венит сэ тае прункул ымпрежур ши вояу сэ-й пунэ нумеле Захария, дупэ нумеле татэлуй сэу.
Ja tapahtui kahdeksantena päivänä, että he tulivat lasta ympärileikkaamaan, ja kutsuivat hänen isänsä nimeltä Sakarias.
60 Дар мама луй а луат кувынтул ши а зис: „Ну. Чи аре сэ се кеме Иоан.”
Niin vastasi hänen äitinsä ja sanoi: ei suinkaan; vaan hän pitää kutsuttaman Johannes.
61 Ей й-ау зис: „Нимень дин руденииле тале ну поартэ нумеле ачеста.”
Ja he sanoivat hänelle: ei ole ketään sinun sukukunnassas, joka kutsutaan sillä nimellä.
62 Ши ау ынчепут сэ факэ семне татэлуй сэу, ка сэ штие кум ар вря сэ-й пунэ нумеле.
Niin he viittasivat hänen isällensä, miksi hän tahtoi hänen nimittää.
63 Захария а черут о тэблицэ де скрис ши а скрис, зикынд: „Нумеле луй есте Иоан.” Ши тоць с-ау минунат.
Ja hän anoi taulua ja kirjoitti: Johannes on hänen nimensä. Ja kaikki ihmettelivät.
64 Ын клипа ачея, и с-а дескис гура, и с-а дезлегат лимба, ши ел ворбя ши бинекувынта пе Думнезеу.
Niin kohta aukeni hänen suunsa ja hänen kielensä, ja puhui kiittäin Jumalaa.
65 Пе тоць вечиний й-а апукат фрика, ши ын тот цинутул ачела мунтос ал Иудеий се ворбя деспре тоате ачесте лукрурь.
Ja pelko tuli kaikkein heidän kylällistensä päälle, ja kaikissa Juudean mäkikylissä ilmoitettiin kaikki nämä sanat.
66 Тоць чей че ле аузяу ле пэстрау ын инима лор ши зичяу: „Оаре че ва фи прункул ачеста?” Ши мына Домнулуй ера ынтр-адевэр ку ел.
Ja kaikki, jotka tämän kuulivat, panivat sydämiinsä, sanoen: minkäs luulet tästä lapsesta tulevan? Sillä Herran käsi oli hänen kanssaan.
67 Захария, татэл луй, с-а умплут де Духул Сфынт, а пророчит ши а зис:
Ja Sakarias ja hänen isänsä täytettiin Pyhällä Hengellä ja ennusti, sanoen:
68 „Бинекувынтат есте Домнул Думнезеул луй Исраел, пентру кэ а черчетат ши а рэскумпэрат пе попорул Сэу.
Kiitetty olkoon Herra, Israelin Jumala! sillä hän on etsinyt ja lunastanut kansansa,
69 Ши не-а ридикат о мынтуире путерникэ ын каса робулуй Сэу Давид,
Ja on meille korottanut autuuden sarven, Davidin palveliansa huoneessa,
70 кум вестисе прин гура сфинцилор Сэй пророчь, каре ау фост дин векиме; (aiōn )
Niinkuin hän on muinen puhunut pyhäin prophetainsa suun kautta, (aiōn )
71 мынтуире де врэжмаший ноштри ши дин мына тутурор челор че не урэск!
Vapahtaaksensa meitä meidän vihollisiltamme ja kaikkein kädestä, jotka meitä vihaavat:
72 Астфел Ышь аратэ Ел ындураря фацэ де пэринций ноштри ши Ышь адуче аминте де легэмынтул Луй чел сфынт,
Osoittaaksensa laupiutta meidän isillemme ja muistaaksensa pyhää liittoansa,
73 потривит журэмынтулуй прин каре Се журасе пэринтелуй ностру Авраам,
Ja sitä valaa, jonka hän vannoi Abrahamille, meidän isällemme, meille antaaksensa:
74 кэ, дупэ че не ва избэви дин мына врэжмашилор ноштри, не ва ынгэдуи сэ-Й служим фэрэ фрикэ,
Että me, vapahdetut vihollistemme kädestä, häntä pelkäämättä palvelesimme,
75 трэинд ынаинтя Луй ын сфинцение ши неприхэнире, ын тоате зилеле веций ноастре.
Pyhyydessä ja hurskaudessa hänen edessänsä kaikkena meidän elinaikanamme.
76 Ши ту, прункуле, вей фи кемат пророк ал Челуй Пряыналт. Кэч вей мерӂе ынаинтя Домнулуй, ка сэ прегэтешть кэиле Луй
Ja sinä poikainen pitää kutsuttaman Ylimmäisen prophetaksi; sillä sinun pitää käymän Herran kasvoin edessä, valmistamaan hänen teitänsä,
77 ши сэ дай попорулуй Сэу куноштинца мынтуирий, каре стэ ын ертаря пэкателор луй;
Ja antaman autuuden tunnon hänen kansallensa, heidäin synteinsä anteeksi saamiseksi,
78 даторитэ марий ындурэрь а Думнезеулуй ностру, ын урма кэрея не-а черчетат Соареле каре рэсаре дин ынэлциме,
Meidän Jumalan sydämellisen laupiuden kautta, jolla meitä on etsinyt koitto ylhäältä,
79 ка сэ луминезе пе чей че зак ын ынтунерикул ши ын умбра морций ши сэ не ындрепте пичоареле пе каля пэчий!”
Valaisemaan niille, jotka pimeissä ja kuolon varjoissa istuvat, ja ojentamaan meidän jalkamme rauhan tielle.
80 Яр прункул крештя ши се ынтэря ын дух. Ши а стат ын локурь пустий пынэ ын зиуа арэтэрий луй ынаинтя луй Исраел.
Mutta lapsi kasvoi ja vahvistui hengessä, ja oli korvessa siihen päivään asti, jona hänen piti Israelin kansan eteen tuleman.