Ӂенеза 37
1 Иаков а локуит ын цара Канаан, унде локуисе ка стрэин татэл сэу.
Mutta Jaakob asui siinä maassa, jossa hänen isänsä oli oleskellut muukalaisena, Kanaanin maassa.
2 Ятэ история луй Иаков: Иосиф, ла вырста де шаптеспрезече ань, пэштя оиле ку фраций луй; бэятул ачеста ера ку фиий Билхей ши ку фиий Зилпей, невестеле татэлуй сэу. Ши Иосиф спуня татэлуй лор ворбеле лор челе реле.
Tämä on kertomus Jaakobin suvusta. Kun Joosef oli seitsemäntoista vuoden vanha, oli hän veljiensä kanssa lampaita paimentamassa; hän oli nuorukaisena isänsä vaimojen Bilhan ja Silpan poikien seurassa. Ja hän kertoi isälleen, mitä pahaa kuuli heistä puhuttavan.
3 Исраел юбя пе Иосиф май мулт декыт пе тоць чейлалць фий ай сэй, пентру кэ ыл нэскусе ла бэтрынеце, ши й-а фэкут о хайнэ пестрицэ.
Ja Israel rakasti Joosefia enemmän kuin kaikkia muita poikiansa, koska hän oli syntynyt hänelle hänen vanhalla iällänsä, ja hän teetti hänelle pitkäliepeisen, hihallisen ihokkaan.
4 Фраций луй ау вэзут кэ татэл лор ыл юбя май мулт декыт пе ей тоць ши ау ынчепут сэ-л ураскэ. Ну путяу сэ-й спунэ ничо ворбэ приетеняскэ.
Kun hänen veljensä näkivät, että heidän isänsä rakasti häntä enemmän kuin kaikkia hänen veljiänsä, vihasivat he häntä eivätkä voineet puhutella häntä ystävällisesti.
5 Иосиф а висат ун вис ши л-а историсит фрацилор сэй, каре л-ау урыт ши май мулт.
Kerran Joosef näki unen ja kertoi sen veljilleen; sen jälkeen he vihasivat häntä vielä enemmän.
6 Ел ле-а зис: „Я аскултаць че вис ам висат!
Hän näet sanoi heille: "Kuulkaa, minkä unen minä olen nähnyt.
7 Ной ерам ла легатул снопилор ын мижлокул кымпулуй ши ятэ кэ снопул меу с-а ридикат ши а стат ын пичоаре, яр снопий воштри л-ау ынконжурат ши с-ау арункат ку фаца ла пэмынт ынаинтя луй.”
Katso, me olimme sitovinamme lyhteitä vainiolla, ja katso, minun lyhteeni nousi seisomaan, ja teidän lyhteenne asettuivat ympärille ja kumarsivat minun lyhdettäni."
8 Фраций луй й-ау зис: „Доар н-ай сэ ымпэрэцешть ту песте ной? Доар н-ай сэ не кырмуешть ту пе ной?” Ши л-ау урыт ши май мулт дин причина виселор луй ши дин причина кувинтелор луй.
Niin hänen veljensä sanoivat hänelle: "Sinäkö tulisit meidän kuninkaaksemme, sinäkö hallitsisit meitä?" Ja he vihasivat häntä vielä enemmän hänen uniensa ja puheidensa tähden.
9 Иосиф а май висат ун алт вис ши л-а историсит фрацилор сэй. Ел а зис: „Ам май висат ун вис! Соареле, луна ши унспрезече стеле се арункау ку фаца ла пэмынт ынаинтя мя.”
Ja hän näki vielä toisenkin unen, jonka hän kertoi veljilleen ja sanoi: "Minä näin vielä unen: katso, aurinko ja kuu ja yksitoista tähteä kumarsivat minua".
10 Л-а историсит татэлуй сэу ши фрацилор сэй. Татэл сэу л-а мустрат ши й-а зис: „Че ынсямнэ висул ачеста пе каре л-ай висат? Ну кумва вом вени еу, мама та ши фраций тэй сэ не арункэм ку фаца ла пэмынт ынаинтя та?”
Ja kun hän kertoi sen isälleen ja veljilleen, nuhteli hänen isänsä häntä ja sanoi hänelle: "Mikä uni se on, jonka sinä olet nähnyt? Olisiko minun ja äitisi ja veljiesi tultava kumartumaan sinun eteesi maahan?"
11 Фраций сэй ау ынчепут сэ-л пизмуяскэ, дар татэл сэу а цинут минте лукруриле ачестя.
Ja hänen veljensä kadehtivat häntä; mutta hänen isänsä pani tämän mieleensä.
12 Фраций луй Иосиф се дусесерэ ла Сихем, ка сэ паскэ оиле татэлуй лор.
Kun hänen veljensä olivat menneet kaitsemaan isänsä lampaita Sikemiin,
13 Исраел а зис луй Иосиф: „Фраций тэй паск оиле ла Сихем! Вино, кэч вряу сэ те тримит ла ей.” „Ятэ-мэ, сунт гата”, а рэспунс ел.
sanoi Israel Joosefille: "Sinun veljesi ovat paimenessa Sikemissä; tule, minä lähetän sinut heidän luokseen". Hän vastasi: "Tässä olen".
14 Исраел й-а зис: „Ду-те, рогу-те, ши везь дакэ фраций тэй сунт сэнэтошь ши дакэ оиле сунт бине ши аду-мь вешть.” Л-а тримис астфел дин Валя Хебронулуй ши Иосиф а ажунс ла Сихем.
Ja hän sanoi hänelle: "Mene katsomaan, kuinka veljesi ja karja voivat, ja kerro sitten minulle". Niin hän lähetti hänet matkalle Hebronin laaksosta, ja hän tuli Sikemiin.
15 Пе кынд рэтэчя пе кымп, л-а ынтылнит ун ом. Омул ачела л-а ынтребат: „Че кауць?”
Ja muuan mies kohtasi hänet, hänen harhaillessaan kedolla; ja mies kysyi häneltä: "Mitä etsit?"
16 „Каут пе фраций мей”, а рэспунс Иосиф. „Спуне-мь, те рог, унде паск ей оиле?”
Hän vastasi: "Minä etsin veljiäni; sano minulle, missä he ovat paimentamassa".
17 Ши омул ачела а зис: „Ау плекат де аич, кэч й-ам аузит спунынд: ‘Хайдем ла Дотан.’” Иосиф с-а дус дупэ фраций сэй ши й-а гэсит ла Дотан.
Mies vastasi: "He lähtivät pois täältä, sillä minä kuulin heidän sanovan: 'Menkäämme Dootaniin'." Niin Joosef meni veljiensä jäljissä ja löysi heidät Dootanista.
18 Ей л-ау зэрит де департе ши, пынэ сэ се апропие де ей, с-ау сфэтуит сэ-л омоаре.
Kun he kaukaa näkivät hänet ja ennenkuin hän saapui heidän luokseen, pitivät he neuvoa tappaaksensa hänet.
19 Ей ау зис унул кэтре алтул: „Ятэ кэ вине фэуриторул де висе!
He sanoivat toisillensa: "Katso, tuolla tulee se unennäkijä!
20 Вениць акум, сэ-л оморым ши сэ-л арункэм ынтр-уна дин ачесте гропь; вом спуне кэ л-а мынкат о фярэ сэлбатикэ ши вом ведя че се ва алеӂе де виселе луй.”
Tulkaa, tappakaamme nyt hänet ja heittäkäämme hänet johonkin kaivoon ja sanokaamme: villipeto on hänet syönyt. Saammepa sitten nähdä, mitä hänen unistaan tulee."
21 Рубен а аузит лукрул ачеста ши л-а скос дин мыниле лор. Ел а зис: „Сэ ну-й луэм вяца!”
Kun Ruuben sen kuuli, tahtoi hän pelastaa hänet heidän käsistään ja sanoi: "Älkäämme lyökö häntä kuoliaaksi".
22 Рубен ле-а зис: „Сэ ну вэрсаць сынӂе, чи май бине арункаци-л ын гроапа ачаста каре есте ын пустиу ши ну пунець мына пе ел.” Кэч авя де гынд сэ-л скапе дин мыниле лор ши сэ-л адукэ ынапой ла татэл сэу.
Vielä Ruuben sanoi heille: "Älkää vuodattako verta; heittäkää hänet tähän kaivoon, joka on täällä erämaassa, mutta älkää satuttako kättänne häneen". Hän näet tahtoi pelastaa hänet heidän käsistään, saattaaksensa hänet takaisin isänsä tykö.
23 Кынд а ажунс Иосиф ла фраций сэй, ачештя л-ау дезбрэкат де хайна луй, де хайна чя пестрицэ пе каре о авя пе ел.
Kun Joosef sitten tuli veljiensä luo, riisuivat he Joosefilta hänen ihokkaansa, pitkäliepeisen, hihallisen ihokkaan, joka oli hänen yllään,
24 Л-ау луат ши л-ау арункат ын гроапэ. Гроапа ачаста ера гоалэ: ну ера апэ ын еа.
ja ottivat hänet ja heittivät hänet kaivoon; mutta kaivo oli tyhjä, siinä ei ollut vettä.
25 Апой ау шезут сэ мэнынче. Ридикынду-шь окий, ау вэзут о чатэ де исмаелиць венинд дин Галаад; кэмилеле лор ерау ынкэркате ку тэмые, ку ляк алинэтор ши смирнэ, пе каре ле дучяу ын Еӂипт.
Senjälkeen he istuivat aterioimaan. Ja kun he nostivat silmänsä, näkivät he ismaelilaismatkueen tulevan Gileadista; heidän kamelinsa kuljettivat kumihartsia, balsamia ja hajupihkaa, ja he olivat viemässä niitä Egyptiin.
26 Атунч, Иуда а зис фрацилор сэй: „Че вом кыштига сэ учидем пе фрателе ностру ши сэ-й аскундем сынӂеле?
Silloin Juuda sanoi veljillensä: "Mitä hyötyä meillä on siitä, että surmaamme veljemme ja salaamme hänen verensä?
27 Вениць май бине сэ-л виндем исмаелицилор ши сэ ну пунем мына пе ел, кэч есте фрателе ностру, карне дин карня ноастрэ.” Ши фраций луй л-ау аскултат.
Tulkaa, myykäämme hänet ismaelilaisille, mutta älköön kätemme sattuko häneen, sillä hän on meidän veljemme, meidän omaa lihaamme." Ja hänen veljensä kuulivat häntä.
28 Ла тречеря негусторилор мадианиць, ау трас ши ау скос пе Иосиф афарэ дин гроапэ ши л-ау вындут ку доуэзечь де сикли де арӂинт исмаелицилор, каре л-ау дус ын Еӂипт.
Kun nyt midianilaiset kauppiaat menivät siitä ohitse, vetivät veljet Joosefin ylös kaivosta; ja he myivät Joosefin kahdestakymmenestä hopeasekelistä ismaelilaisille. Nämä veivät Joosefin Egyptiin.
29 Рубен с-а ынторс ла гроапэ ши ятэ кэ Иосиф ну май ера ын гроапэ. Ел шь-а рупт хайнеле,
Kun sitten Ruuben palasi kaivolle, niin Joosefia ei enää ollut kaivossa. Silloin hän repäisi vaatteensa,
30 с-а ынторс ла фраций сэй ши а зис: „Бэятул ну май есте! Че мэ вой фаче еу?”
palasi veljiensä luo ja sanoi: "Poika on kadonnut. Voi minua, minne minä joudun!"
31 Ей ау луат атунч хайна луй Иосиф ши, жунгиинд ун цап, й-ау ынмуят хайна ын сынӂе.
Niin he ottivat Joosefin ihokkaan, teurastivat vuohipukin ja kastoivat ihokkaan vereen.
32 Ау тримис татэлуй лор хайна чя пестрицэ, пунынд сэ-й спунэ: „Ятэ че ам гэсит! Везь дакэ есте хайна фиулуй тэу сау ну.”
Sitten he lähettivät tuon pitkäliepeisen, hihallisen ihokkaan kotiin isälleen ja sanoivat: "Tämän me löysimme; tarkasta, onko se poikasi ihokas vai eikö".
33 Иаков а куноскут-о ши а зис: „Есте хайна фиулуй меу! О фярэ сэлбатикэ л-а мынкат! Да, Иосиф а фост фэкут букэць!”
Ja tarkastettuaan sen hän sanoi: "Tämä on minun poikani ihokas. Villipeto on hänet syönyt; totisesti, Joosef on raadeltu kuoliaaksi."
34 Ши шь-а рупт хайнеле, шь-а пус ун сак пе коапсе ши а желит мултэ време пе фиул сэу.
Ja Jaakob repäisi vaatteensa, pani säkin lanteilleen ja suri poikaansa pitkät ajat.
35 Тоць фиий ши тоате фийчеле луй ау венит ка сэ-л мынгые, дар ел ну воя сэ примяскэ ничо мынгыере, чи зичя: „Плынгынд мэ вой коборы ла фиул меу, ын Локуинца морцилор.” Ши плынӂя астфел пе фиул сэу. (Sheol h7585)
Ja kaikki hänen poikansa ja tyttärensä kävivät häntä lohduttamaan, mutta hän ei huolinut lohdutuksesta, vaan sanoi: "Murehtien minä menen tuonelaan poikani tykö". Ja hänen isänsä itki häntä. (Sheol h7585)
36 Мадианиций л-ау вындут ын Еӂипт луй Потифар, ун дрегэтор ал луй Фараон, ши ануме кэпетения стрэжерилор.
Mutta midianilaiset myivät hänet Egyptiin Potifarille, joka oli faraon hoviherra ja henkivartijain päämies.
