Екзодул 21
1 „Ятэ леӂиле пе каре ле вей пуне ынаинтя лор.
Queste sono le norme che tu esporrai loro.
2 Дакэ вей кумпэра ун роб евреу, сэ служяскэ шасе ань ка роб, дар ын ал шаптеля, сэ ясэ слобод, фэрэ сэ плэтяскэ нимик ка деспэгубире.
Quando tu avrai acquistato uno schiavo ebreo, egli ti servirà per sei anni e nel settimo potrà andarsene libero, senza riscatto.
3 Дакэ а интрат сингур, сэ ясэ сингур; дакэ ера ынсурат, сэ ясэ ши невастэ-са ымпреунэ ку ел.
Se è entrato solo, uscirà solo; se era coniugato, sua moglie se ne andrà con lui.
4 Дакэ стэпынул луй й-а дат о невастэ ши а авут фий ши фийче ку еа, неваста ши копиий сэ фие ай стэпынулуй луй, яр ел сэ ясэ сингур.
Se il suo padrone gli ha dato moglie e questa gli ha partorito figli o figlie, la donna e i suoi figli saranno proprietà del padrone ed egli se ne andrà solo.
5 Дакэ робул ва зиче: ‘Еу юбеск пе стэпынул меу, пе невастэ-мя ши копиий мей ши ну вряу сэ ес слобод’,
Ma se lo schiavo dice: Io sono affezionato al mio padrone, a mia moglie, ai miei figli; non voglio andarmene in libertà,
6 атунч стэпынул луй сэ-л дукэ ынаинтя луй Думнезеу, сэ-л апропие де ушэ сау де стылпул уший ши стэпынул луй сэ-й гэуряскэ урекя ку о сулэ, ши робул сэ рэмынэ пентру тотдяуна ын служба луй.
allora il suo padrone lo condurrà davanti a Dio, lo farà accostare al battente o allo stipite della porta e gli forerà l'orecchio con la lesina; quegli sarà suo schiavo per sempre.
7 Дакэ ун ом ышь ва винде фата ка роабэ, еа сэ ну ясэ кум ес робий.
Quando un uomo venderà la figlia come schiava, essa non se ne andrà come se ne vanno gli schiavi.
8 Дакэ ну ва плэчя стэпынулуй ей, каре о луасе де невастэ, ел сэ-й ынлесняскэ рэскумпэраря, дар ну ва авя дрептул с-о вындэ унор стрэинь, дакэ ну-шь ва цине кувынтул.
Se essa non piace al padrone, che così non se la prende come concubina, la farà riscattare. Comunque egli non può venderla a gente straniera, agendo con frode verso di lei.
9 Дакэ о дэ де невастэ фиулуй сэу, сэ се поарте ку еа дупэ дрептул фийчелор.
Se egli la vuol dare come concubina al proprio figlio, si comporterà nei suoi riguardi secondo il diritto delle figlie.
10 Дакэ-й ва луа о алтэ невастэ, ну ва скэдя нимик пентру чя динтый дин хранэ, дин ымбрэкэминте ши дин дрептул ей де социе.
Se egli ne prende un'altra per sé, non diminuirà alla prima il nutrimento, il vestiario, la coabitazione.
11 Дакэ ну-й фаче ачесте трей лукрурь, еа ва путя еши фэрэ ничо деспэгубире, фэрэ сэ дя бань.
Se egli non fornisce a lei queste cose, essa potrà andarsene, senza che sia pagato il prezzo del riscatto.
12 Чине ва лови пе алтул ку о ловитурэ де моарте сэ фие педепсит ку моартя.
Colui che colpisce un uomo causandone la morte, sarà messo a morte.
13 Дакэ ну й-а ынтинс лацурь ши дакэ Думнезеу л-а фэкут сэ-й кадэ ын мынэ, ыць вой хотэры ун лок унде ва путя сэ фугэ.
Però per colui che non ha teso insidia, ma che Dio gli ha fatto incontrare, io ti fisserò un luogo dove potrà rifugiarsi.
14 Дар, дакэ лукрязэ чинева ку рэутате ымпотрива апроапелуй сэу, фолосинду-се де викление ка сэ-л омоаре, кяр ши де ла алтарул Меу сэ-л смулӂь, ка сэ фие оморыт.
Ma, quando un uomo attenta al suo prossimo per ucciderlo con inganno, allora lo strapperai anche dal mio altare, perché sia messo a morte.
15 Чине ва лови пе татэл сэу сау пе мама са сэ фие педепсит ку моартя.
Colui che percuote suo padre o sua madre sarà messo a morte.
16 Чине ва фура ун ом ши-л ва винде сау ыл ва цине ын мыниле луй сэ фие педепсит ку моартя.
Colui che rapisce un uomo e lo vende, se lo si trova ancora in mano a lui, sarà messo a morte.
17 Чине ва блестема пе татэл сэу сау пе мама са сэ фие педепсит ку моартя.
Colui che maledice suo padre o sua madre sarà messo a morte.
18 Дакэ се вор черта дой оамень, ши унул дин ей ва лови пе челэлалт ку о пятрэ сау ку пумнул, фэрэ сэ-й причинуяскэ моартя, дар силинду-л сэ стя ын пат,
Quando alcuni uomini rissano e uno colpisce il suo prossimo con una pietra o con il pugno e questi non è morto, ma debba mettersi a letto,
19 чел че л-а ловит сэ ну фие педепсит дакэ челэлалт се ва скула ши се ва плимба афарэ, сприжинит пе ун тояг. Нумай сэ-л деспэгубяскэ пентру ынчетаря лукрулуй луй ши сэ-л ынгрижяскэ пынэ ла виндекаре.
se poi si alza ed esce con il bastone, chi lo ha colpito sarà ritenuto innocente, ma dovrà pagare il riposo forzato e procurargli le cure.
20 Дакэ ун ом ва лови ку бэцул пе робул сэу, фие бэрбат, фие фемее, ши робул моаре суб мына луй, стэпынул сэ фие педепсит.
Quando un uomo colpisce con il bastone il suo schiavo o la sua schiava e gli muore sotto le sue mani, si deve fare vendetta.
21 Дар, дакэ май трэеште о зи сау доуэ, стэпынул сэ ну фие педепсит; кэч есте арӂинтул луй.
Ma se sopravvive un giorno o due, non sarà vendicato, perché è acquisto del suo denaro.
22 Дакэ се чартэ дой оамень ши ловеск пе о фемее ынсэрчинатэ ши о фак доар сэ наскэ ынаинте де време, фэрэ алтэ ненорочире, сэ фие педепсиць ку о глоабэ пусэ де бэрбатул фемеий ши пе каре о вор плэти дупэ хотэрыря жудекэторилор.
Quando alcuni uomini rissano e urtano una donna incinta, così da farla abortire, se non vi è altra disgrazia, si esigerà un'ammenda, secondo quanto imporrà il marito della donna, e il colpevole pagherà attraverso un arbitrato.
23 Дар, дакэ се ынтымплэ о ненорочире, вей да вяцэ пентру вяцэ,
Ma se segue una disgrazia, allora pagherai vita per vita:
24 окь пентру окь, динте пентру динте, мынэ пентру мынэ, пичор пентру пичор,
occhio per occhio, dente per dente, mano per mano, piede per piede,
25 арсурэ пентру арсурэ, ранэ пентру ранэ, вынэтае пентру вынэтае.
bruciatura per bruciatura, ferita per ferita, livido per livido.
26 Дакэ ун ом ловеште окюл робулуй сэу, фие бэрбат, фие фемее, ши-л фаче сэ-шь пярдэ окюл, сэ-й дя друмул ка деспэгубире пентру окюл луй.
Quando un uomo colpisce l'occhio del suo schiavo o della sua schiava e lo acceca, gli darà la libertà in compenso dell'occhio.
27 Ши дакэ фаче сэ кадэ ун динте робулуй сэу, фие бэрбат, фие фемее, ка деспэгубире пентру динтеле луй, сэ-й дя друмул.
Se fa cadere il dente del suo schiavo o della sua schiava, gli darà la libertà in compenso del dente.
28 Дакэ ун боу ва ымпунӂе ши ва оморы пе ун бэрбат сау пе о фемее, боул сэ фие учис ку петре, карня сэ ну и се мэнынче, яр стэпынул боулуй сэ ну фие педепсит.
Quando un bue cozza con le corna contro un uomo o una donna e ne segue la morte, il bue sarà lapidato e non se ne mangerà la carne. Però il proprietario del bue è innocente.
29 Дар, дакэ боул авя обичей май ынаинте сэ ымпунгэ ши стэпынул фусесе ынштиинцат де лукрул ачеста ши ну л-а ынкис, боул сэ фие учис ку петре, дакэ ва учиде ун бэрбат сау о фемее, ши стэпынул луй сэ фие педепсит ку моартя.
Ma se il bue era solito cozzare con le corna gia prima e il padrone era stato avvisato e non lo aveva custodito, se ha causato la morte di un uomo o di una donna, il bue sarà lapidato e anche il suo padrone dev'essere messo a morte.
30 Дакэ и се пуне стэпынулуй ун прец пентру рэскумпэраря веций луй, ва плэти тот че и се ва чере.
Se invece gli viene imposta una compensazione, egli pagherà il riscatto della propria vita, secondo quanto gli verrà imposto.
31 Кынд боул ва ымпунӂе пе ун бэят сау пе о фатэ, и се ва фаче дупэ леӂя ачаста,
Se cozza con le corna contro un figlio o se cozza contro una figlia, si procederà nella stessa maniera.
32 дар, дакэ боул ымпунӂе пе ун роб, фие бэрбат, фие фемее, сэ се дя трей сикли де арӂинт стэпынулуй робулуй, ши боул сэ фие учис ку петре.
Se il bue colpisce con le corna uno schiavo o una schiava, si pagheranno al padrone trenta sicli d'argento e il bue sarà lapidato.
33 Дакэ ун ом дескоперэ о гроапэ сау дакэ ун ом сапэ о гроапэ ши н-о акоперэ ши каде ын еа ун боу сау ун мэгар,
Quando un uomo lascia una cisterna aperta oppure quando un uomo scava una cisterna e non la copre, se vi cade un bue o un asino,
34 стэпынул гропий сэ плэтяскэ стэпынулуй лор прецул витей ын арӂинт, яр вита моартэ сэ фие а луй.
il proprietario della cisterna deve dare l'indennizzo: verserà il denaro al padrone della bestia e l'animale morto gli apparterrà.
35 Дакэ боул унуй ом ымпунӂе боул унуй алт ом ши боул ачеста моаре, вор винде боул чел виу ши прецул луй ыл вор ымпэрци; вор ымпэрци ши боул морт.
Quando il bue di un uomo cozza contro il bue del suo prossimo e ne causa la morte, essi venderanno il bue vivo e se ne divideranno il prezzo; si divideranno anche la bestia morta.
36 Дар, дакэ се штия кэ боул авя обичей май ынаинте сэ ымпунгэ, ши стэпынул луй ну л-а ынкис, стэпынул ачеста сэ дя боу пентру боу, яр боул чел морт сэ-л я ел.
Ma se è notorio che il bue cozzava gia prima e il suo padrone non lo ha custodito, egli dovrà dare come indennizzo bue per bue e la bestia morta gli apparterrà.
