Естера 1
1 Ера пе время луй Ахашверош, а ачелуй Ахашверош каре домня де ла Индия пынэ ын Етиопия, песте о сутэ доуэзечь ши шапте де цинутурь.
Inilah yang terjadi pada waktu Ahasweros memerintah atas kerajaan Media Persia. Wilayah kekuasaannya terdiri dari 127 provinsi, yaitu mulai dari wilayah India sampai ke Etiopia.
2 Ымпэратул Ахашверош шедя атунч пе скаунул луй ымпэрэтеск ла Суса, ын капиталэ.
Ahasweros memerintah dari dalam istananya di kota Susan. Istana itu dikelilingi dengan benteng.
3 Ын ал трейля ан ал домнией луй, а дат ун оспэц тутурор домниторилор ши служиторилор сэй. Кэпетенииле оштирий першилор ши мезилор, май-марий ши капий цинутурилор с-ау стрынс ынаинтя луй.
Pada tahun ketiga dalam masa pemerintahannya, Raja Ahasweros mengadakan pesta besar untuk semua pembesar dan kaum bangsawan— termasuk para panglima tentara Media Persia, para pangeran, dan para gubernur.
4 Ел ле-а арэтат богэция стрэлучитэ а ымпэрэцией луй ши слава минунатэ а мэримий луй ын мулте зиле, тимп де о сутэ оптзечь де зиле.
Pesta besar itu berlangsung selama enam bulan, dan selama pesta itu berlangsung raja memamerkan kepada para tamu undangan semua kekayaannya— untuk memperlihatkan betapa besar dan megah serta betapa agung dan mulia kerajaannya.
5 Дупэ че ау трекут ачесте зиле, ымпэратул а дат ынтрегулуй попор каре се афла ын капитала Суса, де ла чел май маре пынэ ла чел май мик, ун оспэц, каре а цинут шапте зиле, ын куртя грэдиний касей ымпэрэтешть.
Di akhir bulan keenam, raja mengadakan pesta lagi untuk semua pekerja di istana, baik orang penting maupun orang biasa. Pesta itu diadakan di taman istana raja selama satu minggu penuh.
6 Ковоаре албе, верзь ши албастре ерау легате, ку фуний де ин субцире ши де пурпурэ, де ниште вериӂь де арӂинт ши де ниште стылпь де мармурэ. Патурь де аур ши де арӂинт стэтяу пе о подя де порфир, де мармурэ, де сидеф ши де петре негре.
Taman yang berada di dalam istana tersebut dihiasi kain linen putih yang digantung menyerupai atap. Beberapa kain yang berwarna ungu juga digantung pada gelang-gelang yang terbuat dari perak— yaitu gelang-gelang yang sudah dipasangkan di tiang-tiang yang terbuat dari batu putih yang mahal, dan diikat menggunakan pita dari kain linen ungu. Tempat duduk para tamu berupa dipan— yang terbuat dari emas dan perak, diletakkan di atas lantai yang permukaannya dihiasi dengan potongan-potongan kecil dari berbagai jenis batu mulia, kulit mutiara, dan batu putih yang mahal. Semuanya dipasang dengan sangat rapi.
7 Яр де бэут турнау ын васе де аур, де фелурите союрь. Ера белшуг де вин ымпэрэтеск, мулцумитэ дэрничией ымпэратулуй.
Para tamu minum anggur dari berbagai tempat minum mewah yang dibuat dari emas. Persediaan anggur pun melimpah karena raja ingin setiap tamu boleh minum tanpa dibatasi dan tamu juga tidak dipaksa minum bila tidak mau. Sebab sebelumnya raja sudah memberikan perintah kepada para pelayan istana, supaya setiap tamu dilayani menurut permintaannya masing-masing.
8 Дар нимень ну ера силит сэ бя, кэч ымпэратул порунчисе тутурор оаменилор дин каса луй сэ факэ дупэ воя фиекэруя.
9 Ымпэрэтяса Васти а дат ши еа ун оспэц фемеилор ын каса ымпэрэтяскэ а ымпэратулуй Ахашверош.
Pada waktu yang bersamaan, Ratu Wasti juga mengundang para istri pejabat istana untuk berpesta di ruangan yang berbeda di istana Raja Ahasweros.
10 А шаптя зи, пе кынд инима ымпэратулуй ера веселэ де вин, а порунчит луй Мехуман, Бизта, Харбона, Бигта, Абагта, Зетар ши Каркас, чей шапте фамень каре служяу ынаинтя ымпэратулуй Ахашверош,
Pada hari terakhir pesta perayaan tersebut, ketika Raja Ahasweros sudah minum anggur sampai hatinya gembira dan mabuk, dia memanggil ketujuh pelayan khusus istana, yaitu Mehuman, Bista, Harbona, Bigta, Abagta, Setar dan Karkas.
11 сэ адукэ ын фаца луй пе ымпэрэтяса Васти ку кунуна ымпэрэтяскэ, пентру ка сэ арате фрумусеця ей попоарелор ши май-марилор сэй, кэч ера фрумоасэ ла кип.
Raja memerintahkan mereka untuk membawa Ratu Wasti ke hadapannya dengan memakai mahkota kerajaaan. Raja ingin memamerkan kecantikan istrinya kepada para tamu undangannya, sebab Ratu Wasti sangat cantik.
12 Дар ымпэрэтяса Васти н-а врут сэ винэ кынд а примит прин фамень порунка ымпэратулуй. Ши ымпэратул с-а супэрат фоарте таре, с-а апринс де мыние.
Tetapi ketika para pelayan menyampaikan perintah raja kepada Ratu Wasti, dia menolak untuk datang ke hadapan raja. Hal ini menyebabkan raja sangat marah.
13 Атунч, ымпэратул а ворбит ку ынцелепций каре куноштяу обичеюриле времий. Кэч аша се пуняу ла кале требуриле ымпэратулуй – ынаинтя тутурор челор че куноштяу леӂиле ши дрептул.
Mendengar jawaban Ratu Wasti, raja langsung meminta nasihat dari ketujuh penasihat tertinggi dalam kerajaannya. Mereka ini adalah: Karsena, Setar, Admata, Tarsis, Merses, Marsena dan Memukan. Raja sering meminta nasihat mereka, karena ketujuh pejabat ini merupakan ahli dalam persoalan hukum dan adat.
14 Авя лынгэ ел пе Каршена, пе Шетар, пе Адмата, пе Тарсис, пе Мерес, пе Марсена, пе Мемукан, шапте домниторь ай Персией ши Медией, каре ведяу фаца ымпэратулуй ши каре авяу локул ынтый ын ымпэрэцие.
15 „Че требуе”, а зис ел, „сэ се факэ ымпэрэтесей Васти дупэ леӂе, пентру кэ н-а ымплинит че й-а порунчит ымпэратул Ахашверош прин фамень?”
Raja berkata, “Menurut hukum, tindakan apa yang harus kita ambil atas Ratu Wasti? Aku sudah mengutus pelayan-pelayanku kepadanya untuk menyuruh dia datang kepadaku. Tetapi dia tidak taat pada perintahku.”
16 Мемукан а рэспунс ынаинтя ымпэратулуй ши домниторилор: „Ну нумай фацэ де ымпэрат с-а пуртат рэу ымпэрэтяса Васти, чи ши фацэ де тоць домниторий ши тоате попоареле каре сунт ын тоате цинутуриле ымпэратулуй Ахашверош.
Seorang penasihat raja bernama Memukan berkata, “Tuanku Raja, Ratu Wasti tidak hanya melakukan kesalahan kepada Tuanku, tetapi dia juga melakukan kesalahan kepada semua pejabat— bahkan kepada semua laki-laki di kerajaan Tuanku!
17 Кэч фапта ымпэрэтесей ва ажунӂе ла куноштинца тутурор фемеилор ши ле ва фаче сэ-шь несокотяскэ бэрбаций. Еле вор зиче: ‘Ымпэратул Ахашверош а порунчит сэ и се адукэ ынаинте ымпэрэтяса Васти, ши еа ну с-а дус.’
Semua wanita di seluruh kerajaan akan mendengar apa yang dilakukan oleh Ratu Wasti, dan mereka akan mengatakan, ‘Raja memerintahkan Ratu Wasti datang kepadanya, tetapi dia menolak.’ Dan mereka akan menggunakan itu sebagai alasan untuk tidak taat kepada suami mereka masing-masing.
18 Ши, дин зиуа ачаста, крэеселе Персией ши Медией каре вор афла де фапта ымпэрэтесей вор ворби тот аша тутурор кэпетениилор ымпэратулуй; де аич ва вени мулт диспрец ши мыние.
Sebelum hari ini berakhir, ketika para istri mendengar apa yang sudah ratu lakukan, mereka juga akan menolak untuk harus tunduk kepada suami, dan mereka tidak akan menghormati suaminya lagi. Sehingga hal itu akan membuat semua suami menjadi sangat marah.
19 Дакэ ымпэратул гэсеште ку кале, сэ се дя порункэ дин партя луй ши сэ се скрие ын леӂиле першилор ши мезилор, ку арэтаря кэ ну требуе сэ се калче о порункэ ымпэрэтяскэ, дупэ каре Васти сэ ну се май арате ынаинтя ымпэратулуй Ахашверош. Яр ымпэратул сэ дя вредничия де ымпэрэтясэ алтея май бунэ декыт еа.
Jika berkenan bagi Tuanku Raja, keluarkan suatu surat perintah bahwa Ratu Wasti tidak dapat menghadap raja lagi, dan surat perintah itu akan dimasukkan dalam undang-undang Media Persia sehingga tidak dapat dihapus. Lalu Tuanku Raja menyerahkan kedudukan ratu kepada perempuan lain yang lebih layak dari dia.
20 Порунка ымпэратулуй се ва вести астфел ын тоатэ ымпэрэция луй, кэч есте маре, ши тоате фемеиле вор да чинсте бэрбацилор лор, де ла маре пынэ ла мик.”
Dengan demikian, ketika surat perintah Tuanku Raja diumumkan, maka semua istri, baik dari para pejabat maupun masyarakat biasa, akan menghormati dan menaati suami mereka.”
21 Пэреря ачаста а фост примитэ де ымпэрат ши де домниторь, ши ымпэратул а лукрат дупэ кувынтул луй Мемукан.
Raja dan para pejabat lainnya setuju dengan usulan Memukan itu.
22 А тримис скрисорь тутурор цинутурилор дин ымпэрэция луй, фиекэруй цинут дупэ скриеря луй ши фиекэруй попор дупэ лимба луй; еле спуняу кэ орьче бэрбат требуе сэ фие стэпын ын каса луй ши кэ ва ворби лимба попорулуй сэу.
Maka raja menyuruh supaya surat perintah itu ditulis dan dikirim kepada semua provinsi dalam setiap bahasa dan jenis tulisan yang digunakan oleh penduduk di seluruh daerah kerajaannya. Surat perintah itu menyatakan bahwa semua suami memiliki kuasa penuh untuk mengatur segala sesuatu di dalam rumah tangganya sendiri, dan bahasa suku suami, harus menjadi bahasa yang digunakan di dalam keluarga.
