Деутерономул 1
1 Ятэ кувинтеле пе каре ле-а спус Мойсе ынтрегулуй Исраел динкоаче де Йордан, ын пустиу, ынтр-о кымпие, фацэ ын фацэ ку Суф, ынтре Паран, Тофел, Лабан, Хацерот ши Ди-Захаб.
Inilah perkataan-perkataan yang diucapkan Musa kepada seluruh orang Israel di seberang sungai Yordan, di padang gurun, di Araba-Yordan, di tentangan Suf, antara Paran dengan Tofel, Laban, Hazerot dan Di-Zahab.
2 (Де ла Хореб пынэ ла Кадес-Барня, пе друмул каре дуче ла мунтеле Сеир, есте о депэртаре де унспрезече зиле.)
Sebelas hari perjalanan jauhnya dari Horeb sampai Kadesh-Barnea, melalui jalan pegunungan Seir.
3 Ын ал патрузечеля ан, ын луна а унспрезечя, ын зиуа ынтый а луний, Мойсе а ворбит копиилор луй Исраел ши ле-а спус тот че-й порунчисе Домнул сэ ле спунэ.
Pada tanggal satu bulan sebelas tahun keempat puluh berbicaralah Musa kepada orang Israel sesuai dengan segala yang diperintahkan TUHAN kepadanya demi mereka,
4 Ачаста ера дупэ че а бэтут пе Сихон, ымпэратул аморицилор, каре локуя ла Хесбон, ши пе Ог, ымпэратул Басанулуй, каре локуя ла Аштарот ши ла Едрей.
setelah ia memukul kalah Sihon, raja orang Amori, yang diam di Hesybon, dan Og, raja negeri Basan, yang diam di Asytarot, dekat Edrei.
5 Динкоаче де Йордан, ын цара Моабулуй, Мойсе а ынчепут сэ лэмуряскэ леӂя ачаста ши а зис:
Di seberang sungai Yordan, di tanah Moab, mulailah Musa menguraikan hukum Taurat ini, katanya:
6 „Домнул Думнезеул ностру не-а ворбит ла Хореб, зикынд: ‘Аць локуит дестулэ време ын мунтеле ачеста.
"TUHAN, Allah kita, telah berfirman kepada kita di Horeb, demikian: Telah cukup lama kamu tinggal di gunung ini.
7 Ынтоарчеци-вэ ши плекаць; дучеци-вэ ла мунтеле аморицилор ши ын тоате ымпрежуримиле: ын кымпие, пе мунте, ын вале, ын партя де мязэзи, пе цэрмул мэрий, ын цара канааницилор ши ын Либан, пынэ ла рыул чел маре, рыул Еуфрат.
Majulah, berangkatlah, pergilah ke pegunungan orang Amori dan kepada semua tetangga mereka di Araba-Yordan, di Pegunungan, di Daerah Bukit, di Tanah Negeb dan di tepi pantai laut, yakni negeri orang Kanaan, dan ke gunung Libanon sampai Efrat, sungai besar itu.
8 Ведець, в-ам пус цара ынаинте, интраць ши луаць ын стэпынире цара пе каре Домнул а журат пэринцилор воштри, Авраам, Исаак ши Иаков, кэ о ва да лор ши семинцей лор дупэ ей.’
Ketahuilah, Aku telah menyerahkan negeri itu kepadamu; masukilah, dudukilah negeri yang dijanjikan TUHAN dengan sumpah kepada nenek moyangmu, yakni Abraham, Ishak dan Yakub, untuk memberikannya kepada mereka dan kepada keturunannya."
9 Ын время ачея, в-ам спус: ‘Еу ну вэ пот пурта сингур.
"Pada waktu itu aku berkata kepadamu, demikian: Seorang diri aku tidak dapat memikul tanggung jawab atas kamu.
10 Домнул Думнезеул востру в-а ынмулцит, ши азь сунтець фоарте мулць ла нумэр, ка стелеле черулуй.
TUHAN, Allahmu, telah membuat kamu banyak dan sesungguhnya, sekarang kamu sudah seperti bintang-bintang di langit banyaknya.
11 Домнул Думнезеул пэринцилор воштри сэ вэ мэряскэ де о мие де орь пе атыт ши сэ вэ бинекувынтезе, дупэ кум а фэгэдуит!
TUHAN, Allah nenek moyangmu, kiranya menambahi kamu seribu kali lagi dari jumlahmu sekarang dan memberkati kamu seperti yang dijanjikan-Nya kepadamu.
12 Кум аш путя сэ порт еу сингур причиниле воастре, повара воастрэ ши чертуриле воастре?
Tetapi bagaimana seorang diri aku dapat memikul tanggung jawab atas kesusahanmu, atas bebanmu dan perkaramu?
13 Луаць дин семинцииле воастре ниште бэрбаць ынцелепць, причепуць ши куноскуць ши-й вой пуне ын фрунтя воастрэ.’
Kemukakanlah dari suku-sukumu orang-orang yang bijaksana, berakal budi dan berpengalaman, maka aku akan mengangkat mereka menjadi kepala atas kamu.
14 Вой мь-аць рэспунс ши аць зис: ‘Чея че спуй ту сэ фачем есте ун лукру бун.’
Lalu kamu menjawab aku: Memang baik apa yang kauanjurkan untuk dilakukan itu.
15 Ам луат атунч пе кэпетенииле семинциилор воастре, бэрбаць ынцелепць ши куноскуць, ши й-ам пус ын фрунтя воастрэ дрепт кэпетений песте о мие, кэпетений песте о сутэ, кэпетений песте чинчзечь ши кэпетений песте зече, ка дрегэторь ын семинцииле воастре.
Kemudian aku mengambil kepala-kepala sukumu, yakni orang-orang yang bijaksana dan berpengalaman, lalu aku mengangkat mereka menjadi pemimpin atas kamu, yakni sebagai kepala pasukan seribu, kepala pasukan seratus, kepala pasukan lima puluh dan kepala pasukan sepuluh dan sebagai pengatur pasukan bagi suku-sukumu.
16 Ам дат, ын ачелашь тимп, урмэтоаря порункэ жудекэторилор воштри: ‘Сэ аскултаць пе фраций воштри ши сэ жудекаць дупэ дрептате неынцелеӂериле фиекэруя ку фрателе луй сау ку стрэинул.
Dan pada waktu itu aku memerintahkan kepada para hakimmu, demikian: Berilah perhatian kepada perkara-perkara di antara saudara-saudaramu dan berilah keputusan yang adil di dalam perkara-perkara antara seseorang dengan saudaranya atau dengan orang asing yang ada padanya.
17 Сэ ну кэутаць ла фаца оаменилор ын жудекэциле воастре; сэ аскултаць пе чел мик ка ши пе чел маре; сэ ну вэ темець де нимень, кэч Думнезеу е Чел каре фаче дрептате. Ши кынд вець гэси о причинэ пря гря, с-о адучець ынаинтя мя, ка с-о ауд.’
Dalam mengadili jangan pandang bulu. Baik perkara orang kecil maupun perkara orang besar harus kamu dengarkan. Jangan gentar terhadap siapapun, sebab pengadilan adalah kepunyaan Allah. Tetapi perkara yang terlalu sukar bagimu, harus kamu hadapkan kepadaku, supaya aku mendengarnya.
18 Аша в-ам порунчит, ын время ачея, тот че авяць де фэкут.
Demikianlah aku pada waktu itu memerintahkan kepadamu segala hal yang harus kamu lakukan."
19 Ам плекат дин Хореб ши ам стрэбэтут тот пустиул ачела маре ши грозав пе каре л-аць вэзут; ам луат друмул каре дуче ын мунтеле аморицилор, кум не порунчисе Домнул Думнезеул ностру, ши ам ажунс ла Кадес-Барня.
"Kemudian kita berangkat dari Horeb dan berjalan melalui segenap padang gurun yang besar dan dahsyat yang telah kamu lihat itu, ke arah pegunungan orang Amori, seperti yang diperintahkan kepada kita oleh TUHAN, Allah kita; lalu kita sampai ke Kadesh-Barnea.
20 Ши еу в-ам зис: ‘Аць ажунс ла мунтеле аморицилор пе каре ни-л дэ Домнул Думнезеул ностру.
Ketika itu aku berkata kepadamu: Kamu sudah sampai ke pegunungan orang Amori, yang diberikan kepada kita oleh TUHAN, Allah kita.
21 Ятэ кэ Домнул Думнезеул тэу ыць пуне цара ынаинте; суе-те, я-о ын стэпынире, кум ць-а спус Домнул Думнезеул пэринцилор тэй; ну те теме ши ну те ынспэймынта.’
Ketahuilah, TUHAN, Allahmu, telah menyerahkan negeri itu kepadamu. Majulah, dudukilah, seperti yang difirmankan kepadamu oleh TUHAN, Allah nenek moyangmu. Janganlah takut dan janganlah patah hati.
22 Вой в-аць апропият ку тоций де мине ши аць зис: ‘Сэ тримитем ниште оамень ынаинтя ноастрэ ка сэ искодяскэ цара ши сэ не адукэ рэспунс ку привире ла друмул пе каре не вом суи ын еа ши асупра четэцилор ын каре вом ажунӂе.’
Lalu kamu sekalian mendekati aku dan berkata: Marilah kita menyuruh beberapa orang mendahului kita untuk menyelidiki negeri itu bagi kita dan membawa kabar kepada kita tentang jalan yang akan kita lalui, dan tentang kota-kota yang akan kita datangi.
23 Пэреря ачаста ми с-а пэрут бунэ ши ам луат дойспрезече оамень динтре вой, кыте ун ом де фиекаре семинцие.
Hal itu kupandang baik. Jadi aku memilih dari padamu dua belas orang, dari tiap-tiap suku seorang.
24 Ей ау плекат, ау трекут мунтеле ши ау ажунс пынэ ла валя Ешкол ши ау искодит цара.
Mereka pergi dan berjalan ke arah pegunungan, lalu sampai ke lembah Eskol, kemudian menyelidiki negeri itu.
25 Ау луат ын мынь дин роаделе цэрий ши ни ле-ау адус; не-ау фэкут о даре де сямэ ши ау зис: ‘Бунэ царэ не дэ Домнул Думнезеул ностру!’
Maka mereka mengambil buah-buahan negeri itu dan membawanya kepada kita. Pula mereka membawa kabar kepada kita, demikian: Negeri yang diberikan TUHAN, Allah kita, kepada kita itu baik.
26 Дар вой н-аць врут сэ вэ суиць ын еа ши в-аць рэзврэтит ымпотрива порунчий Домнулуй Думнезеулуй востру.
Tetapi kamu tidak mau berjalan ke sana, kamu menentang titah TUHAN, Allahmu.
27 Аць кыртит ын кортуриле воастре ши аць зис: ‘Пентру кэ не урэште, де ачея не-а скос Домнул дин цара Еӂиптулуй, ка сэ не дя ын мыниле аморицилор ши сэ не нимичяскэ.
Kamu menggerutu di dalam kemahmu serta berkata: Karena TUHAN membenci kita, maka Ia membawa kita keluar dari tanah Mesir untuk menyerahkan kita ke dalam tangan orang Amori, supaya dimusnahkan.
28 Унде сэ не суим? Фраций ноштри не-ау ынмуят инима, зикынд: «Попорул ачела есте ун попор май маре ши май ыналт ла статурэ декыт ной; четэциле сунт марь ши ынтэрите пынэ ла чер; ба ынкэ, ам вэзут аколо ши копий де-ай луй Анак.»’
Ke manakah pula kita maju? Saudara-saudara kita telah membuat hati kita tawar dengan mengatakan: Orang-orang itu lebih besar dan lebih tinggi dari pada kita, kota-kota di sana besar dan kubu-kubunya sampai ke langit, lagipula kami melihat orang-orang Enak di sana.
29 Еу в-ам зис: ‘Ну вэ ынспэймынтаць ши ну вэ фие фрикэ де ей.
Ketika itu aku berkata kepadamu: Janganlah gemetar, janganlah takut kepada mereka;
30 Домнул Думнезеул востру, каре мерӂе ынаинтя воастрэ, Се ва лупта Ел Ынсушь пентру вой, потривит ку тот че а фэкут пентру вой суб окий воштри ын Еӂипт.’
TUHAN, Allahmu, yang berjalan di depanmu, Dialah yang akan berperang untukmu sama seperti yang dilakukan-Nya bagimu di Mesir, di depan matamu,
31 Апой, ын пустиу, ай вэзут кэ Домнул Думнезеул тэу те-а пуртат кум поартэ ун ом пе фиул сэу, пе тот друмул пе каре л-аць фэкут пынэ ла сосиря воастрэ ын локул ачеста.
dan di padang gurun, di mana engkau melihat bahwa TUHAN, Allahmu, mendukung engkau, seperti seseorang mendukung anaknya, sepanjang jalan yang kamu tempuh, sampai kamu tiba di tempat ini.
32 Ку тоате ачестя, вой н-аць авут ынкредере ын Домнул Думнезеул востру,
Tetapi walaupun demikian, kamu tidak percaya kepada TUHAN, Allahmu,
33 каре мерӂя ынаинтя воастрэ пе друм, ка сэ вэ кауте ун лок де попосире: ноаптя ынтр-ун фок, ка сэ вэ арате друмул пе каре требуя сэ мерӂець, ши зиуа ынтр-ун нор.
yang berjalan di depanmu di perjalanan untuk mencari tempat bagimu, di mana kamu dapat berkemah: dengan api pada waktu malam dan dengan awan pada waktu siang, untuk memperlihatkan kepadamu jalan yang harus kamu tempuh."
34 Домнул а аузит гласул кувинтелор воастре. С-а мыният ши а журат зикынд:
"Ketika TUHAN mendengar gerutumu itu, Ia menjadi murka dan bersumpah:
35 ‘Ничунул дин бэрбаций каре фак парте дин ачест ням рэу ну ва ведя цара ачея бунэ пе каре ам журат кэ о вой да пэринцилор воштри,
Tidak seorangpun dari orang-orang ini, angkatan yang jahat ini, akan melihat negeri yang baik, yang dengan sumpah Kujanjikan untuk memberikannya kepada nenek moyangmu,
36 афарэ де Калеб, фиул луй Иефуне. Ел о ва ведя, ши цара ын каре а мерс о вой да луй ши копиилор луй, пентру кэ а урмат ын тотул каля Домнулуй.’
kecuali Kaleb bin Yefune. Dialah yang akan melihat negeri itu dan kepadanya dan kepada anak-anaknya akan Kuberikan negeri yang diinjaknya itu, karena dengan sepenuh hati ia mengikuti TUHAN.
37 Домнул С-а мыният ши пе мине дин причина воастрэ ши а зис: ‘Нич ту ну вей интра ын еа.
Juga kepadaku TUHAN murka oleh karena kamu, dan Ia berfirman: Juga engkau tidak akan masuk ke sana.
38 Иосуа, фиул луй Нун, служиторул тэу, ва интра ын еа; ынтэреште-л, кэч ел ва пуне пе Исраел ын стэпыниря цэрий ачелея.
Yosua bin Nun, pelayanmu, dialah yang akan masuk ke sana. Berilah kepadanya semangat, sebab dialah yang akan memimpin orang Israel sampai mereka memiliki negeri itu.
39 Ши прунчий воштри, деспре каре аць зис: «Вор фи де жаф!», ши фиий воштри, каре ну куноск азь нич бинеле, нич рэул, ей вор интра ын еа; да, лор ле-о вой да ши ей о вор стэпыни.
Dan anak-anakmu yang kecil, yang kamu katakan akan menjadi rampasan, dan anak-anakmu yang sekarang ini yang belum mengetahui tentang yang baik dan yang jahat, merekalah yang akan masuk ke sana dan kepada merekalah Aku akan memberikannya, dan merekalah yang akan memilikinya.
40 Дар вой, ынтоарчеци-вэ ши плекаць ын пустиу, ынспре Маря Рошие.’
Tetapi kamu ini, baliklah, berangkatlah ke padang gurun, ke arah Laut Teberau."
41 Вой аць рэспунс ши мь-аць зис: ‘Ам пэкэтуит ымпотрива Домнулуй; не вом суи ши не вом бате, кум не-а порунчит Домнул Думнезеул ностру.’ Ши в-аць ынчинс фиекаре армеле ши в-аць ынкуметат сэ вэ суиць пе мунте.
"Lalu kamu menjawab, katamu kepadaku: Kami berbuat dosa kepada TUHAN. Kami mau maju berperang, menurut segala yang diperintahkan kepada kami oleh TUHAN, Allah kita. Dan setiap orang dari padamu menyandang senjata perangnya, sebab kamu menganggap mudah untuk berjalan maju ke arah pegunungan.
42 Домнул мь-а зис: ‘Спуне-ле: «Ну вэ суиць ши ну вэ луптаць, кэч Еу ну сунт ын мижлокул востру; ну кэутаць сэ фиць бэтуць де врэжмаший воштри.»’
Tetapi TUHAN berfirman kepadaku: Katakanlah kepada mereka: Janganlah kamu maju dan janganlah kamu berperang, sebab Aku tidak ada di tengah-tengahmu, nanti kamu terpukul kalah oleh musuhmu.
43 Еу в-ам спус, дар н-аць аскултат, чи в-аць рэзврэтит ымпотрива порунчий Домнулуй ши в-аць суит семець пе мунте.
Dan aku berbicara kepadamu tetapi kamu tidak mendengarkan, kamu menentang titah TUHAN; kamu berlaku terlalu berani dan maju ke arah pegunungan.
44 Атунч амориций, каре локуеск пе мунтеле ачеста, в-ау ешит ынаинте ши в-ау урмэрит ка албинеле; в-ау бэтут дин Сеир пынэ ла Хорма.
Kemudian orang Amori yang diam di pegunungan itu keluar menyerbu kamu, dan mereka mengejar kamu seperti lebah dan mengalahkan kamu dari Seir sampai Horma.
45 Ла ынтоарчеря воастрэ, аць плынс ынаинтя Домнулуй, дар Домнул ну в-а аскултат гласул ши н-а луат аминте ла вой.
Lalu kamu pulang dan menangis di hadapan TUHAN; tetapi TUHAN tidak mendengarkan tangisanmu dan tidak memberi telinga kepada suaramu.
46 Ши аша аць рэмас ла Кадес, унде аць стат мултэ време.
Demikianlah kamu lama tinggal di Kadesh, yakni sepanjang waktu kamu tinggal di sana."
