Даниел 4

1 „Небукаднецар, ымпэратул, кэтре тоате попоареле, нямуриле, оамений де тоате лимбиле, каре локуеск пе тот пэмынтул: Сэ авець мултэ паче!

Dari raja Nebukadnezar kepada orang-orang dari segala bangsa, suku bangsa dan bahasa, yang diam di seluruh bumi: "Bertambah-tambahlah kiranya kesejahteraanmu!

2 Ам гэсит ку кале сэ фак куноскуте семнеле ши минуниле пе каре ле-а фэкут Думнезеул чел Пряыналт фацэ де мине.

Aku berkenan memaklumkan tanda-tanda dan mujizat-mujizat yang telah dilakukan Allah yang maha tinggi kepadaku.

3 Кыт де марь сунт семнеле Луй ши кыт де путерниче сунт минуниле Луй! Ымпэрэция Луй есте о ымпэрэцие вешникэ, ши стэпыниря Луй дэйнуеште дин ням ын ням!

Betapa besarnya tanda-tanda-Nya dan betapa hebatnya mujizat-mujizat-Nya! Kerajaan-Nya adalah kerajaan yang kekal dan pemerintahan-Nya turun-temurun!

4 Еу, Небукаднецар, трэям лиништит ын каса мя ши феричит ын палатул меу.

Aku, Nebukadnezar, diam dalam rumahku dengan tenang dan hidup dengan senang dalam istanaku;

5 Ам висат ун вис каре м-а ынспэймынтат; гындуриле де каре ерам урмэрит ын патул меу ши веденииле духулуй меу мэ умпляу де гроазэ.

lalu aku mendapat mimpi yang mengejutkan aku, dan khayalanku di tempat tidurku serta penglihatan-penglihatan yang kulihat menggelisahkan aku.

6 Ам порунчит атунч сэ адукэ ынаинтя мя пе тоць ынцелепций Бабилонулуй ка сэ-мь тылкуяскэ висул.

Maka aku mengeluarkan titah, bahwa semua orang bijaksana di Babel harus dibawa menghadap aku, supaya mereka memberitahukan kepadaku makna mimpi itu.

7 Ындатэ ау венит врэжиторий, чититорий ын стеле, халдеений ши гичиторий. Ле-ам спус висул, ши ну ми л-ау путут тылкуи.

Kemudian orang-orang berilmu, ahli jampi, para Kasdim dan ahli nujum datang menghadap dan aku menceritakan kepada mereka mimpi itu, tetapi mereka tidak dapat memberitahukan maknanya kepadaku.

8 Ла урмэ де тот, с-а ынфэцишат ынаинтя мя Даниел, нумит Белтшацар дупэ нумеле думнезеулуй меу ши каре аре ын ел духул думнезеилор челор сфинць. Й-ам спус висул ши ам зис:

Pada akhirnya Daniel datang menghadap aku, yakni Daniel yang dinamai Beltsazar menurut nama dewaku, dan yang penuh dengan roh para dewa yang kudus. Lalu kuceritakan kepadanya mimpi itu:

9 ‘Белтшацаре, кэпетения врэжиторилор, штиу кэ ай ын тине духул думнезеилор сфинць ши кэ пентру тине ничо тайнэ ну есте гря, деч тылкуеште-мь веденииле пе каре ле-ам авут ын вис.

Hai Beltsazar, kepala orang-orang berilmu! Aku tahu, bahwa engkau penuh dengan roh para dewa yang kudus, dan bahwa tidak ada rahasia yang sukar bagimu! Sebab itu inilah riwayat penglihatan mimpi yang kudapat, maka ceritakanlah kepadaku maknanya.

10 Ятэ веденииле каре мь-ау трекут прин кап кынд ерам ын пат. Мэ уйтам ши ятэ кэ ын мижлокул пэмынтулуй ера ун копак фоарте ыналт.

Adapun penglihatan yang kudapat di tempat tidurku itu, demikian: di tengah-tengah bumi ada sebatang pohon yang sangat tinggi;

11 Копакул ачеста с-а фэкут маре ши путерник, вырфул луй се ынэлца пынэ ла черурь ши се ведя де ла марӂиниле ынтрегулуй пэмынт.

pohon itu bertambah besar dan kuat, tingginya sampai ke langit, dan dapat dilihat sampai ke ujung seluruh bumi.

12 Фрунза луй ера фрумоасэ ши авя роаде мулте; ын ел се гэся хранэ пентру тоць; фяреле кымпулуй се адэпостяу суб умбра луй, пэсэриле черулуй ышь фэчяу куйбул ын рамуриле луй ши орьче фэптурэ вие се хрэня дин ел.

Daun-daunnya indah, buahnya berlimpah-limpah, padanya ada makanan bagi semua yang hidup; di bawahnya binatang-binatang di padang mencari tempat bernaung dan di dahan-dahannya bersarang burung-burung di udara, dan segala makhluk mendapat makanan dari padanya.

13 Ын веденииле каре-мь тречяу прин кап ын патул меу, мэ уйтам ши ятэ кэ с-а коборыт дин черурь ун стрэжер сфынт.

Kemudian dalam penglihatan yang kudapat di tempat tidurku itu tampak seorang penjaga, seorang kudus, turun dari langit;

14 Ел а стригат ку путере ши а ворбит аша: «Тэяць копакул ши рупець рамуриле; скутураци-й фрунза ши рисипиць роаделе; фугэриць фяреле де суб ел ши пэсэриле дин рамуриле луй!

ia berseru dengan nyaring, demikian katanya: Tebanglah pohon itu dan potonglah dahan-dahannya, gugurkanlah daun-daunnya dan hamburkanlah buah-buahnya! Biarlah binatang-binatang lari dari bawahnya dan burung-burung dari dahan-dahannya!

15 Дар трункюл ку рэдэчиниле луй лэсаци-л ын пэмынт ши легаци-л ку ланцурь де фер ши де арамэ ын ярба де пе кымп, ка сэ фие удат де роуа черулуй ши сэ фие ла ун лок ку фяреле ын ярба пэмынтулуй.

Tetapi biarkanlah tunggulnya tinggal di dalam tanah, terikat dengan rantai dari besi dan tembaga, di rumput muda di padang; biarlah ia dibasahi dengan embun dari langit dan bersama-sama dengan binatang-binatang mendapat bagiannya dari rumput di bumi!

16 Инима луй де ом и се ва префаче ынтр-о инимэ де фярэ ши вор трече шапте времурь песте ел.

Biarlah hati manusianya berubah dan diberikan kepadanya hati binatang. Demikianlah berlaku atasnya sampai tujuh masa berlalu.

17 Хотэрыря ачаста а фост луатэ ын сфатул стрэжерилор ши пусэ ла кале ынаинтя сфинцилор, ка сэ штие чей вий кэ Чел Пряыналт стэпынеште песте ымпэрэция оаменилор, кэ о дэ куй ый плаче ши ыналцэ ын еа пе чел май де жос динтре оамень!»

Titah ini adalah menurut putusan para penjaga dan hal ini menurut perkataan orang-orang kudus, supaya orang-orang yang hidup tahu, bahwa Yang Mahatinggi berkuasa atas kerajaan manusia dan memberikannya kepada siapa yang dikehendaki-Nya, bahkan orang yang paling kecil sekalipun dapat diangkat-Nya untuk kedudukan itu.

18 Ятэ висул пе каре л-ам висат еу, ымпэратул Небукаднецар. Ту, Белтшацар, тылкуеште-л, фииндкэ тоць ынцелепций дин ымпэрэция мя ну пот сэ ми-л тылкуяскэ; ту ынсэ поць, кэч ай ын тине духул думнезеилор сфинць.’

Itulah mimpi yang telah kudapat, aku, raja Nebukadnezar; sekarang engkau, Beltsazar, katakanlah kepadaku maknanya, sebab semua orang bijaksana dari kerajaanku tidak dapat memberitahukan maknanya kepadaku; tetapi engkaulah yang sanggup, karena engkau penuh dengan roh para dewa yang kudus!"

19 Атунч, Даниел, нумит Белтшацар, а рэмас уймит о клипэ ши гындуриле луй ыл тулбурау. Ымпэратул а луат дин ноу кувынтул ши а зис: ‘Белтшацаре, сэ ну те тулбуре висул ши тылкуиря!’ Ши Белтшацар а рэспунс: ‘Домнул меу, висул ачеста сэ фие пентру врэжмаший тэй ши тылкуиря луй, пентру потривничий тэй!

Lalu berdirilah Daniel yang namanya Beltsazar, tercengang beberapa saat, pikiran-pikirannya menggelisahkan dia. Berkatalah raja: "Beltsazar, janganlah mimpi dan maknanya itu menggelisahkan engkau!" Beltsazar menjawab: "Tuanku, biarlah mimpi itu tertimpa atas musuh tuanku dan maknanya atas seteru tuanku!

20 Копакул пе каре л-ай вэзут, каре се фэкусе атыт де маре ши путерник ынкыт и се ынэлца вырфул пынэ ла черурь ши се ведя де ла тоате капетеле пэмынтулуй,

Pohon yang tuanku lihat itu, yang bertambah besar dan kuat, yang tingginya sampai ke langit dan yang terlihat sampai ke seluruh bumi,

21 копакул ачеста, а кэруй фрунзэ ера аша де фрумоасэ ши каре авя роаде атыт де мулте ши ын каре ера хранэ пентру тоць, суб каре се адэпостяу фяреле кымпулуй ши ын рамуриле кэруя ышь фэчяу куйбул пэсэриле черулуй,

yang daun-daunnya indah dan buahnya berlimpah-limpah dan padanya ada makanan bagi semua yang hidup, yang di bawahnya ada binatang-binatang di padang dan di dahan-dahannya bersarang burung-burung di udara--

22 ешть ту, ымпэрате, каре ай ажунс маре ши путерник, а кэруй мэриме а крескут ши с-а ынэлцат пынэ ла черурь ши а кэруй стэпынире се ынтинде пынэ ла марӂиниле пэмынтулуй.

tuankulah itu, ya raja, tuanku yang telah bertambah besar dan kuat, yang kebesarannya bertambah sampai ke langit, dan yang kekuasaannya sampai ke ujung bumi!

23 Ымпэратул а вэзут пе ун стрэжер сфынт коборынду-се ши зикынд: «Тэяць копакул ши нимичици-л, дар трункюл ку рэдэчиниле луй лэсаци-л ын пэмынт ши легаци-л ку ланцурь де фер ши де арамэ ын ярба де пе кымп, ка сэ фие удат де роуа черулуй ши сэ стя ла ун лок ку фяреле кымпулуй пынэ вор трече шапте времурь песте ел.»

Tentang yang tuanku raja lihat, yakni seorang penjaga, seorang kudus, yang turun dari langit, sambil berkata: Tebanglah pohon ini dan binasakanlah dia, tetapi biarkanlah tunggulnya ada di dalam tanah, terikat dengan rantai dari besi dan tembaga, di rumput muda di padang, dan biarlah ia dibasahi dengan embun dari langit dan mendapat bagiannya bersama-sama dengan binatang-binatang di padang, hingga sudah berlaku yang demikian atasnya sampai tujuh masa berlalu--

24 Ятэ тылкуиря ачестуй фапт, ымпэрате, ятэ хотэрыря Челуй Пряыналт, каре се ва ымплини асупра домнулуй меу, ымпэратул.

inilah maknanya, ya raja, dan inilah putusan Yang Mahatinggi mengenai tuanku raja:

25 Те вор изгони дин мижлокул оаменилор, вей локуи ла ун лок ку фяреле кымпулуй ши ыць вор да сэ мэнынчь ярбэ ка ла бой; вей фи удат де роуа черулуй ши шапте времурь вор трече песте тине, пынэ вей куноаште кэ Чел Пряыналт стэпынеште песте ымпэрэция оаменилор ши о дэ куй вря.

tuanku akan dihalau dari antara manusia dan tempat tinggal tuanku akan ada di antara binatang-binatang di padang; kepada tuanku akan diberikan makanan rumput, seperti kepada lembu, dan tuanku akan dibasahi dengan embun dari langit; dan demikianlah akan berlaku atas tuanku sampai tujuh masa berlalu, hingga tuanku mengakui, bahwa Yang Mahatinggi berkuasa atas kerajaan manusia dan memberikannya kepada siapa yang dikehendaki-Nya.

26 Порунка сэ ласе трункюл ку рэдэчиниле копакулуй ынсямнэ кэ ымпэрэция та ыць ва рэмыне цие ындатэ че вей рекуноаште стэпыниря Челуй че есте ын черурь.

Yang dikatakan tentang membiarkan tunggul pohon itu, berarti: kerajaan tuanku akan kembali tuanku pegang segera sesudah tuanku mengakui, bahwa Sorgalah yang mempunyai kekuasaan.

27 Де ачея, ымпэрате, плакэ-ць сфатул меу! Пуне капэт пэкателор тале ши трэеште ын неприхэнире, рупе-о ку нелеӂюириле тале ши ай милэ де чей ненорочиць, ши поате кэ ци се ва прелунӂи феричиря!’

Jadi, ya raja, biarlah nasihatku berkenan pada hati tuanku: lepaskanlah diri tuanku dari pada dosa dengan melakukan keadilan, dan dari pada kesalahan dengan menunjukkan belas kasihan terhadap orang yang tertindas; dengan demikian kebahagiaan tuanku akan dilanjutkan!"

28 Тоате ачесте лукрурь с-ау ымплинит асупра ымпэратулуй Небукаднецар.

Semuanya itu terjadi atas raja Nebukadnezar;

29 Дупэ доуэспрезече лунь, пе кынд се плимба пе акоперишул палатулуй ымпэрэтеск дин Бабилон,

sebab setelah lewat dua belas bulan, ketika ia sedang berjalan-jalan di atas istana raja di Babel,

30 ымпэратул а луат кувынтул ши а зис: ‘Оаре ну есте ачеста Бабилонул чел маре пе каре ми л-ам зидит еу, ка лок де шедере ымпэрэтяскэ, прин путеря богэцией меле ши спре слава мэрецией меле?’

berkatalah raja: "Bukankah itu Babel yang besar itu, yang dengan kekuatan kuasaku dan untuk kemuliaan kebesaranku telah kubangun menjadi kota kerajaan?"

31 Ну се сфыршисе ынкэ ворба ачаста а ымпэратулуй, ши ун глас с-а коборыт дин чер ши а зис: ‘Афлэ, ымпэрате Небукаднецар, кэ ци с-а луат ымпэрэция!

Raja belum habis bicara, ketika suatu suara terdengar dari langit: "Kepadamu dinyatakan, ya raja Nebukadnezar, bahwa kerajaan telah beralih dari padamu;

32 Те вор изгони дин мижлокул оаменилор ши вей локуи ла ун лок ку фяреле кымпулуй; ыць вор да сэ мэнынчь ярбэ ка ла бой ши вор трече песте тине шапте времурь пынэ вей рекуноаште кэ Чел Пряыналт стэпынеште песте ымпэрэция оаменилор ши кэ о дэ куй вря!’

engkau akan dihalau dari antara manusia dan tempat tinggalmu akan ada di antara binatang-binatang di padang; kepadamu akan diberikan makanan rumput seperti kepada lembu; dan demikianlah akan berlaku atasmu sampai tujuh masa berlalu, hingga engkau mengakui, bahwa Yang Mahatinggi berkuasa atas kerajaan manusia dan memberikannya kepada siapa yang dikehendaki-Nya!"

33 Кяр ын клипа ачея с-а ымплинит кувынтул ачела асупра луй Небукаднецар. А фост изгонит дин мижлокул оаменилор, а мынкат ярбэ ка боий, трупул й-а фост удат де роуа черулуй пынэ й-а крескут пэрул ка пенеле вултурулуй ши унгииле ка гяреле пэсэрилор.

Pada saat itu juga terlaksanalah perkataan itu atas Nebukadnezar, dan ia dihalau dari antara manusia dan makan rumput seperti lembu, dan tubuhnya basah oleh embun dari langit, sampai rambutnya menjadi panjang seperti bulu burung rajawali dan kukunya seperti kuku burung.

34 Дупэ тречеря времий сорочите, еу, Небукаднецар, ам ридикат окий спре чер ши мь-а венит ярэшь минтя ла лок. Ам бинекувынтат пе Чел Пряыналт, ам лэудат ши слэвит пе Чел че трэеште вешник, Ачела а кэруй стэпынире есте вешникэ ши а кэруй ымпэрэцие дэйнуеште дин ням ын ням.

Tetapi setelah lewat waktu yang ditentukan, aku, Nebukadnezar, menengadah ke langit, dan akal budiku kembali lagi kepadaku. Lalu aku memuji Yang Mahatinggi dan membesarkan dan memuliakan Yang Hidup kekal itu, karena kekuasaan-Nya ialah kekuasaan yang kekal dan kerajaan-Nya turun-temurun.

35 Тоць локуиторий пэмынтулуй сунт о нимика ынаинтя Луй; Ел фаче че вря ку оастя черурилор ши ку локуиторий пэмынтулуй ши нимень ну поате сэ стя ымпотрива мыний Луй, нич сэ-Й зикэ: ‘Че фачь?’

Semua penduduk bumi dianggap remeh; Ia berbuat menurut kehendak-Nya terhadap bala tentara langit dan penduduk bumi; dan tidak ada seorangpun yang dapat menolak tangan-Nya dengan berkata kepada-Nya: "Apa yang Kaubuat?"

36 Ын время ачея, мь-а венит минтя ынапой; слава ымпэрэцией меле, мэреция ши стрэлучиря мя ми с-ау дат ынапой; сфетничий ши май-марий мей дин ноу м-ау кэутат; ам фост пус ярэшь песте ымпэрэция мя ши путеря мя а крескут.

Pada waktu akal budiku kembali kepadaku, kembalilah juga kepadaku kebesaran dan kemuliaanku untuk kemasyhuran kerajaanku. Para menteriku dan para pembesarku menjemput aku lagi; aku dikembalikan kepada kerajaanku, bahkan kemuliaan yang lebih besar dari dahulu diberikan kepadaku.

37 Акум, еу, Небукаднецар, лауд, ыналц ши слэвеск пе Ымпэратул черурилор, кэч тоате лукрэриле Луй сунт адевэрате, тоате кэиле Луй сунт дрепте ши Ел поате сэ смеряскэ пе чей че умблэ ку мындрие!”

Jadi sekarang aku, Nebukadnezar, memuji, meninggikan dan memuliakan Raja Sorga, yang segala perbuatan-Nya adalah benar dan jalan-jalan-Nya adalah adil, dan yang sanggup merendahkan mereka yang berlaku congkak.