Фаптеле 19
1 Пе кынд ера Аполо ын Коринт, Павел, дупэ че а трекут прин цинутуриле де сус але Асией, а ажунс ла Ефес. Аич а ынтылнит пе кыцьва ученичь
Sementara Apolos sedang ada di kota Korintus, Paulus mengambil jalan darat dan tiba di kota Efesus di mana dia bertemu dengan beberapa orang yang percaya kepada Yesus.
2 ши ле-а зис: „Аць примит вой Духул Сфынт кынд аць крезут?” Ей й-ау рэспунс: „Нич н-ам аузит мэкар кэ а фост дат ун Дух Сфынт.”
“Apakah kalian menerima Roh Kudus ketika kalian percaya?” tanya Paulus kepada mereka. “Tidak, kami belum pernah mendengar apapun tentang Roh Kudus,” jawab mereka kepadanya.
3 „Дар ку че ботез аць фост ботезаць?” ле-а зис ел. Ши ей ау рэспунс: „Ку ботезул луй Иоан.”
“Jadi baptisan siapa yang kalian terima?” tanya Paulus. “Baptisan Yohanes,” jawab mereka.
4 Атунч Павел а зис: „Иоан а ботезат ку ботезул покэинцей ши спуня нородулуй сэ крядэ ын Чел че веня дупэ ел, адикэ ын Исус.”
“Baptisan Yohanes adalah baptisan pertobatan,” kata Paulus. “Dia memberitahu mereka bahwa mereka harus percaya kepada Dia yang datang sesudah Yohanes — yaitu, mereka seharusnya percaya kepada Yesus.”
5 Кынд ау аузит ей ачесте ворбе, ау фост ботезаць ын Нумеле Домнулуй Исус.
Ketika mereka mendengar hal ini, mereka dibaptis dalam nama Tuhan Yesus.
6 Кынд шь-а пус Павел мыниле песте ей, Духул Сфынт С-а коборыт песте ей ши ворбяу ын алте лимбь ши пророчяу.
Sesudah Paulus meletakkan tangannya ke atas kepala mereka, Roh Kudus datang ke atas mereka dan mereka semua berbicara dengan berbagai bahasa — sesuai dengan bahasa yang Roh berikan kepada mereka. Dan mereka juga bernubuat.
7 Ерау кам дойспрезече бэрбаць де тоць.
Jumlah mereka kurang lebih dua belas orang.
8 Ын урмэ, Павел а интрат ын синагогэ, унде ворбя ку ындрэзнялэ. Тимп де трей лунь а ворбит ку ей деспре лукруриле привитоаре ла Ымпэрэция луй Думнезеу ши кэута сэ ындуплече пе чей че-л аскултау.
Paulus pergi ke rumah-rumah ibadah dan selama tiga bulan selanjutnya dia berbicara dengan berani kepada mereka yang datang ke tempat itu, berdiskusi dengan mereka dan mencoba meyakinkan mereka tentang kerajaan Allah.
9 Дар, фииндкэ уний рэмыняу ымпетриць ши некрединчошь ши ворбяу де рэу Каля Домнулуй ынаинтя нородулуй, Павел а плекат де ла ей, а деспэрцит пе ученичь де ей ши а ынвэцат ын фиекаре зи пе нород ын шкоала унуя нумит Тиран.
Tetapi ada di antara mereka yang berdegil, dan enggan menerima. Mereka menghina Jalan keselamatan itu di hadapan orang banyak. Jadi Paulus meninggalkan rumah ibadah itu, dengan membawa mereka yang percaya kepadanya. Lalu dia memakai balai pertemuan di Tiranus sebagai tempat pertemuan.
10 Лукрул ачеста а цинут дой ань, аша кэ тоць чей че локуяу ын Асия, иудей ши гречь, ау аузит Кувынтул Домнулуй.
Hal ini terus berlanjut selama dua tahun, dengan akibat setiap orang yang tinggal di provinsi Asia, baik orang-orang Yahudi maupun orang-orang Yunani, mendengarkan Firman Tuhan.
11 Ши Думнезеу фэчя минунь немайпомените прин мыниле луй Павел,
Allah melakukan keajaiban-keajaiban yang tidak biasa melalui Paulus,
12 пынэ аколо кэ песте чей болнавь се пуняу басмале сау шорцурь каре фусесерэ атинсе де трупул луй ши-й лэсау болиле ши ешяу дин ей духуриле реле.
begitu luar biasa sehingga mereka mengambil sapu tangan atau kain yang pernah dijamah oleh Paulus untuk menyembuhkan orang sakit dan untuk mengusir setan.
13 Ниште ексорчишть иудей, каре умблау дин лок ын лок, ау ынчеркат сэ кеме Нумеле Домнулуй Исус песте чей че авяу духурь реле, зикынд: „Вэ жур пе Исус, пе каре-Л проповэдуеште Павел, сэ ешиць афарэ!”
Beberapa orang Yahudi yang mempraktekkan ilmu sihir memutuskan untuk menggunakan nama Yesus ketika mereka mengusir roh jahat. Kata mereka, “Aku perintahkan kamu untuk pergi di dalam nama Yesus yang diajarkan oleh Paulus itu.”
14 Чей че фэчяу лукрул ачеста ерау шапте фечорь ай луй Счева, ун преот иудеу дин чей май де сямэ.
Mereka yang melakukan hal ini adalah ketujuh anak laki-laki Skewa, seorang keturunan Yahudi yang menyatakan dirinya sebagai imam kepala.
15 Духул чел рэу ле-а рэспунс: „Пе Исус Ыл куноск ши пе Павел ыл штиу, дар вой чине сунтець?”
Tetapi suatu hari roh jahat menjawab mereka, “Aku kenal Yesus, dan aku kenal Paulus, tetapi siapa kalian?”
16 Ши омул ын каре ера духул чел рэу а сэрит асупра лор, й-а бируит пе амындой ши й-а скинӂюит ын аша фел кэ ау фуӂит гой ши рэниць дин каса ачея.
Orang yang dirasuki roh jahat itu melompat ke atas mereka dan mengalahkan mereka semua. Dia memukuli mereka dengan sangat kejam sehingga mereka harus keluar dari rumah itu, dalam keadaan telanjang dan luka parah.
17 Лукрул ачеста а фост куноскут де тоць иудеий, де тоць гречий каре локуяу ын Ефес, ши й-а апукат фрика пе тоць, ши Нумеле Домнулуй Исус ера прослэвит.
Orang-orang yang hidup di Efesus, baik orang Yahudi maupun orang Yunani mendengar tentang hal ini. Mereka semua kagum dengan peristiwa yang terjadi, dan nama Tuhan Yesus semakin dihormati.
18 Мулць дин чей че крезусерэ веняу сэ мэртурисяскэ ши сэ спунэ че фэкусерэ.
Banyak orang yang menjadi percaya kepada Tuhan serta mengakui dosa-dosa mereka, secara terbuka mengakui perbuatan-perbuatan buruk mereka.
19 Ши уний дин чей че фэкусерэ врэжиторий шь-ау адус кэрциле ши ле-ау арс ынаинтя тутурор; прецул лор с-а сокотит ла чинчзечь де мий де арӂинць.
Sebagian dari mereka yang dahulu melakukan praktek sihir mengumpulkan buku-buku sihir mereka dan membawanya untuk dibakar di depan umum. Mereka menghitung nilai semua buku yang dibakar itu, dan jumlahnya ternyata 50.000 keping perak.
20 Ку атыта путере се рэспындя ши се ынтэря Кувынтул Домнулуй.
Dengan cara ini Firman Tuhan semakin kuat dan semakin tersebar luas.
21 Дупэ че с-ау петрекут ачесте лукрурь, Павел шь-а пус де гынд сэ се дукэ ла Иерусалим, трекынд прин Мачедония ши Ахая. „Дупэ че вой мерӂе аколо”, ышь зичя ел, „требуе сэ вэд ши Рома.”
Beberapa saat sesudah semua peristiwa ini, Paulus memutuskan untuk berangkat ke Yerusalem, melewati Makedonia dan Akaya. “Setelah saya ke sana, saya harus pergi ke Roma,” katanya.
22 А тримис ын Мачедония пе доуэ дин ажутоареле луй, пе Тимотей ши Ераст, яр ел а май рэмас кытэва време ын Асия.
Dia mengirim dua orang yang selalu membantu dia dalam pelayanannya, yaitu Timotius dan Eratus, ke Makedonia, sementara dia tinggal sesaat lamanya di provinsi Asia.
23 Пе время ачея, с-а фэкут о маре тулбураре ку привире ла Каля Домнулуй.
Sekitar waktu inilah mulai timbul masalah yang besar berkaitan dengan Jalan.
24 Ун арӂинтар, нумит Димитрие, фэчя темпле де арӂинт де-але Дианей ши адучя лукрэторилор сэй ну пуцин кыштиг ку еле.
Seorang pria bernama Demetrius, seorang tukang perak, sedang membuat replika perak kecil dari kuil dewi Artemis. Usaha ini memberi keuntungan besar bagi pengusahanya.
25 Й-а адунат ла ун лок, ымпреунэ ку чей де ачеяшь месерие, ши ле-а зис: „Оаменилор, штиць кэ богэция ноастрэ атырнэ де месерия ачаста
Demetrius memanggil teman-teman yang memiliki usaha yang sama untuk berkumpul dan berkata, “Rekan-rekan sekalian, kalian tahu bahwa melalui bisnis inilah kita mendapatkan penghasilan kita.
26 ши ведець ши аузиць кэ Павел ачеста, ну нумай ын Ефес, дар апроапе ын тоатэ Асия, а ындуплекат ши а абэтут мулт нород ши зиче кэ зеий фэкуць де мынь ну сунт думнезей.
Seperti yang sudah kalian lihat dan dengar — bukan hanya di kota Efesus ini, tetapi hampir di seluruh wilayah Asia — orang yang bernama Paulus ini sudah menyakinkan dan menghasut banyak orang, mengatakan kepada mereka bahwa tidak ada dewa yang bisa dibuat oleh tangan manusia.
27 Примеждия каре вине дин ачест фапт ну есте нумай кэ месерия ноастрэ каде ын диспрец, дар ши кэ темплул марий зеице Диана есте сокотит ка о нимика, ши кяр мэреция ачелея каре есте чинститэ ын тоатэ Асия ши ын тоатэ лумя есте нимичитэ.”
Jadi bukan hanya usaha kita akan berada dalam bahaya karena orang-orang tidak akan lagi menghormatinya, tetapi kuil dari dewi besar Artemis juga akan dianggap tidak berharga. Dewi Artemis sendiri juga akan disingkirkan dari posisinya sebagai dewi yang dipuja oleh setiap orang baik di Asia maupun di seluruh dunia.”
28 Кувинтеле ачестя й-ау умплут де мыние ши ау ынчепут сэ стриӂе: „Маре есте Диана ефесенилор!”
Ketika para pengusaha itu mendengar ucapan Demetrius, mereka menjadi marah dan berteriak, “Besarlah Artemis, dewi orang Efesus!”
29 Тоатэ четатя с-а тулбурат. Ау нэвэлит ку тоций ынтр-ун гынд ын тятру ши ау луат ку ей пе мачедонений Гаюс ши Аристарх, товарэший де кэлэторие ай луй Павел.
Seluruh kota menjadi benar-benar kacau. Orang-orang bergegas menuju ke stadion, menyeret Gayus dan Aristarkus, teman seperjalanan Paulus yang berasal dari Makedonia.
30 Павел воя сэ винэ ынаинтя нородулуй, дар ну л-ау лэсат ученичий.
Paulus berpikir untuk menemui orang banyak itu, tetapi yang lain tidak mengijinkan dia melakukannya.
31 Кяр ши уний дин май-марий Асией, каре-й ерау приетень, ау тримис ла ел сэ-л роаӂе сэ ну се дукэ ла тятру.
Beberapa pejabat dari provinsi Asia, yang adalah kawan-kawan Paulus, juga mengirim pesan memohon agar dia tidak masuk ke dalam stadion.
32 Уний стригау уна, алций алта, кэч адунаря ера ын ынвэлмэшялэ ши чей май мулць нич ну штияу пентру че се адунасерэ.
Beberapa orang yang berkumpul berteriak tentang satu hal, yang lainnya berteriak tentang hal lain, sebab orang-orang yang sudah berkumpul itu sedang kebingungan — banyak dari mereka tidak paham mengapa mereka berkumpul di sana.
33 Атунч, ау скос дин нород пе Александру, пе каре иудеий ыл ымпинӂяу ынаинте. Александру а фэкут семн ку мына ши воя сэ се апере ынаинтя нородулуй.
Orang-orang Yahudi yang ada dalam kerumunan itu mendorong agar Aleksander mau maju ke depan. Aleksander memberi tanda dengan tangannya agar mereka diam, dia ingin memberi penjelasan kepada orang banyak itu.
34 Дар кынд л-ау куноскут кэ есте иудеу, ау стригат тоць ынтр-ун глас, тимп де апроапе доуэ часурь: „Маре есте Диана ефесенилор!”
Tetapi ketika orang banyak menyadari bahwa Aleksander adalah seorang Yahudi, mereka semua meneriakkan lantunan perkataan, “Besarlah Artemis, dewi orang Efesus!” selama kurang lebih dua jam.
35 Тотушь логофэтул а потолит нородул ши а зис: „Бэрбаць ефесень, чине есте ачела каре ну штие кэ четатя ефесенилор есте пэзитоаря темплулуй марий Диане ши а кипулуй ей кэзут дин чер?
Sesudah sekretaris kota berhasil membuat gerombolan itu mereda, dia berkata kepada mereka, “Hai orang-orang Efesus, siapa yang tidak tahu bahwa kota orang Efesus adalah penjaga dari dewi besar Artemis dan tentang patungnya yang jatuh dari langit?
36 Фииндкэ нимень ну поате сэ тэгэдуяскэ лукрул ачеста, требуе сэ вэ потолиць ши сэ ну фачець нимик ку порнире некибзуитэ.
Karena kenyataan-kenyataan ini tidak bisa disangkal, kalian seharusnya tetap tenang — jangan melakukan tindakan yang terburu-buru.
37 Кэч аць адус аич пе оамений ачештя, каре ну сунт виноваць нич де жефуиря темплулуй, нич де хулэ ымпотрива зеицей ноастре.
Kalian membawa orang-orang ini ke mari, tetapi mereka tidak merampok kuil-kuil ataupun menghujat dewi kita.
38 Деч, дакэ, ын адевэр, Димитрие ши мештерий луй ау сэ се плынгэ ымпотрива куйва, сунт зиле де жудекатэ ши сунт дрегэторь; сэ се пыраскэ уний пе алций.
Jadi jika Demetrius dan rekan-rekannya memiliki keluhan terhadap seseorang, baiklah mereka membawa pengaduan mereka ke pengadilan.
39 Дар, дакэ умблаць дупэ алтчева, се ва хотэры ынтр-о адунаре леӂуитэ.
Jika ada masalah-masalah lain, bisa diselesaikan dalam sidang rakyat yang sah.
40 Ной, де фапт, сунтем ын примеждие сэ фим ынвинуиць де рэскоалэ пентру челе ынтымплате астэзь, кэч н-авем ничун темей ка сэ путем ындрептэци зарва ачаста.”
Bahkan kita sendiri sedang dalam bahaya menjadi terdakwa sebagai penanggung jawab kerusuhan yang timbul hari ini, sebab tidak ada alasan untuk menimbulkan keributan, dan kita tidak bisa memberi penjelasan tentang ini.”
41 Дупэ ачесте кувинте, а дат друмул адунэрий.
Sesudah sang sekretaris selesai berbicara, dia membubarkan kerumunan itu.
