2 Самуел 19
1 Ау венит ши ау спус луй Иоаб: „Ятэ кэ ымпэратул плынӂе ши се желеште дин причина луй Абсалом.”
Ja Joabille ilmoitettiin: katso, kuningas itkee ja suree Absalomia.
2 Ши, ын зиуа ачея, бируинца с-а префэкут ын жале пентру тот попорул, кэч ын зиуа ачея, попорул аузя зикынду-се: „Ымпэратул есте мыхнит дин причина фиулуй сэу.”
Ja sinä päivänä oli voitosta itku kaiken kansan seassa; sillä kansa oli kuullut sinä päivänä sanottavan kuninkaan olevan murheellisen poikansa tähden.
3 Ын ачеяшь зи, попорул а интрат ын четате пе фуриш, ка ниште оамень рушинаць кэ ау фуӂит дин луптэ.
Ja kansa lymytti sinä päivänä itsensä ja ei tullut kaupunkiin; niinkuin joku kansa varastaa itsensä, joka häpee paetessansa sodassa.
4 Ымпэратул ышь акоперисе фаца ши стрига ын гура маре: „Фиул меу Абсалом! Абсалом, фиул меу, фиул меу!”
Mutta kuningas peitti kasvonsa ja huusi suurella äänellä: voi minun poikani Absalom! Absalom, minun poikani, minun poikani!
5 Иоаб а интрат ын одая унде ера ымпэратул ши а зис: „Ту акоперь азь де рушине фаца тутурор служиторилор тэй, каре ау скэпат азь вяца та, а фиилор тэй ши а фетелор тале, а невестелор тале ши а циитоарелор тале.
Niin Joab tuli kuninkaan tykö huoneeseen ja sanoi: sinä olet häväissyt tänäpänä kaikki sinun palvelias, jotka ovat sinun, ja sinun poikais ja tytärtes, emäntäis ja jalkavaimois hengen hädästä pelastaneet tänäpänä;
6 Ту юбешть пе чей че те урэск ши урэшть пе чей че те юбеск, кэч арэць азь кэ пентру тине ну сунт нич кэпетений, нич служиторь; ши вэд акум кэ, дакэ ар трэи Абсалом ши ной тоць ам фи мурит ын зиуа ачаста, лукрул ачеста ць-ар фи плэкут.
Ettäs rakastat niitä, jotka sinua vihaavat, ja vihaat niitä, jotka sinua rakastavat; sillä tänäpänä sinä ilmoitit sinus ei lukua pitävän sodanpäämiehistä eli palvelioistas, ja siitä minä tänäpänä ymmärrän, että jos Absalom ainoastansa eläis ja me kaikki olisimme tänäpänä kuolleet, se sinulle kelpais.
7 Скоалэ-те дар, ешь ши ворбеште дупэ инима служиторилор тэй! Кэч жур пе Домнул кэ, дакэ ну ешь сэ те арэць, ну ва рэмыне ун ом ку тине ын ноаптя ачаста, ши ачаста ва фи о ненорочире май ря пентру тине декыт тоате ненорочириле каре ци с-ау ынтымплат дин тинереце пынэ акум.”
Nouse siis nyt ja käy ulos, ja puhu suloisesti palvelioilles; sillä minä vannon sinulle Herran kautta, että jolles sinä käy ulos, niin ei ole yksikään mies sinun tykönäs tätä yötä; se on sinulle pahempi, kuin kaikki se vastoinkäyminen, joka sinulle hamasta nuoruudestas tähän asti on tapahtunut.
8 Атунч, ымпэратул с-а скулат ши а шезут ла поартэ. Ау спус ла тот попорул: „Ятэ кэ ымпэратул стэ ла поартэ.” Ши тот попорул а венит ынаинтя ымпэратулуй. Ынсэ Исраел фуӂисе, фиекаре ын кортул луй.
Niin nousi kuningas, ja istui portilla. Ja se ilmoitettiin kaikelle kansalle, sanoen: katso, kuningas istuu portilla. Niin kaikki kansa tuli kuninkaan eteen; vaan Israel oli paennut itsekukin majoillensa.
9 Ши ын тоате семинцииле луй Исраел, тот попорул се черта зикынд: „Ымпэратул не-а избэвит дин мына врэжмашилор ноштри, ел не-а скэпат дин мына филистенилор, ши акум а требуит сэ фугэ дин царэ динаинтя луй Абсалом.
Ja kaikki kansa Israelin sukukunnista riiteli keskenänsä, sanoen: kuningas on meitä auttanut meidän vihamiestemme käsistä, Ja hän on meitä pelastanut Philistealaisilta: ja nyt täytyy hänen maakunnasta paeta Absalomin tähden.
10 Ши Абсалом, пе каре-л унсесем сэ домняскэ песте ной, а мурит ын бэтэлие. Де че ну пунець о ворбэ пентру ынтоарчеря ымпэратулуй?”
Mutta Absalom, jonka me voitelimme meillemme, on kuollut sodassa, miksi te nyt olette niin hiljaiset noutamaan kuningasta?
11 Ла рындул сэу, ымпэратул Давид а тримис сэ спунэ преоцилор Цадок ши Абиатар: „Ворбиць бэтрынилор луй Иуда ши спунеци-ле: ‘Пентру че аць фи вой чей дин урмэ пентру ынтоарчеря ымпэратулуй ын каса луй? (Кэч че се спуня ын тот Исраелул ажунсесе пынэ ла ымпэрат.)
Mutta kuningas David lähetti pappein Zadokin ja AbJatarin tykö, ja käski heille sanoa: puhukaat vanhimmille Juudassa, sanoen: miksi te olette viimeiset kuningasta kotiansa noutamaan? Sillä kaiken Israelin puhe oli ilmoitettu kuninkaan huoneessa.
12 Вой сунтець фраций мей, сунтець ос дин оаселе меле ши карне дин карня мя. Пентру че аць фи вой чей дин урмэ пентру адучеря ымпэратулуй ынапой?’
Te olette minun veljeni, minun luuni ja minun lihani: miksi te olette viimeiset noutamaan jälleen kuningasta?
13 Ши луй Амаса спунеци-й аша: ‘Ну ешть ту оаре ос дин оаселе меле ши карне дин карня мя? Сэ мэ педепсяскэ Думнезеу ку тоатэ аспримя дакэ ну вей фи ынаинтя мя пентру тотдяуна кэпетения оштирий ын локул луй Иоаб!’”
Ja sanokaat Amasalle: etkös ole minun luuni ja lihani? Jumala tehköön minulle niin ja niin, jollei sinun pidä tuleman sotaherraksi minun edessäni Joabin siaan sinun elinaikanas.
14 Давид а ынмуят инима тутурор челор дин Иуда, де паркэ ар фи фост ун сингур ом, ши ау тримис сэ спунэ ымпэратулуй: „Ынтоарче-те, ту ши тоць служиторий тэй.”
Ja hän käänsi kaikkein Juudan miesten sydämet niinkuin yhden miehen. Ja he lähettivät kuninkaalle sanan: palaja sinä ja kaikki palvelias.
15 Ымпэратул с-а ынторс ши а ажунс пынэ ла Йордан. Ши Иуда с-а дус ла Гилгал, ка сэ ясэ ынаинтя ымпэратулуй ши сэ-л факэ сэ трякэ Йорданул.
Niin kuningas tuli jälleen. Ja kuin hän lähestyi Jordania, olivat kaikki Juudan miehet tulleet Gilgaliin menemään kuningasta vastaan ja saattamaan kuningasta Jordanin ylitse.
16 Шимей, фиул луй Гера, Бениамитул, каре ера дин Бахурим, с-а грэбит сэ се кобоаре ку чей дин Иуда ынаинтя ымпэратулуй Давид.
Ja Simei Geran poika, Jeminin pojan Bahurimista, kiiruhti itsensä ja meni alas Juudan miesten kanssa kuningas Davidia vastaan.
17 Авя ку ел о мие де оамень дин Бениамин ши пе Циба, май-мареле касей луй Саул, ши пе чей чинчспрезече фий ши пе чей доуэзечь де робь ай луй Циба. Ау трекут Йорданул ын фаца ымпэратулуй.
Ja hänen kanssansa oli tuhannen miestä BenJaminista, oli myös Ziba Saulin huoneen palvelia viidentoistakymmenen poikansa kanssa ja kahdenkymmenen palvellansa kanssa; ja he kiiruhtivat heitänsä Jordanin ylitse kuninkaan eteen.
18 Лунтря пусэ ла ындемына ымпэратулуй токмай порнисе ка сэ-й трякэ ши каса динколо; ши ын клипа кынд ера сэ трякэ ымпэратул Йорданул, Шимей, фиул луй Гера, с-а ынкинат ынаинтя луй.
He valmistivat alukset kuningasta ja hänen palvelioitansa ylitse vietää, tehdäksensä sitä kuninkaalle mielen nouteeksi. Mutta Simei Geran poika lankesi polvillensa kuninkaan eteen hänen mennessä Jordanin ylitse,
19 Ши а зис ымпэратулуй: „Сэ ну цинэ сямэ домнул меу де нелеӂюиря мя, сэ уйте кэ робул тэу л-а окэрыт ын зиуа кынд ымпэратул, домнул меу, ешя дин Иерусалим ши сэ ну цинэ сямэ ымпэратул де лукрул ачеста!
Ja sanoi kuninkaalle: minun herrani, älä lue minulle sitä pahaa tekoa, älä myös muistele sinun palvelias rikosta, jolla hän sinun vihoitti, herra kuningas, lähteissäs Jerusalemista: älköön kuningas sitä sydämeensä panko.
20 Кэч робул тэу мэртурисеште кэ а пэкэтуит. Ши ятэ, вин астэзь, чел динтый дин тоатэ каса луй Иосиф, ынаинтя ымпэратулуй, домнул меу.”
Sillä sinun palvelias tuntee syntiä tehneensä, ja katso, minä olen tänäpänä lähtenyt ensimäisenä koko Josephin huoneesta herraani kuningasta vastaan.
21 Атунч, Абишай, фиул Церуей, а луат кувынтул ши а зис: „Ну требуе оаре сэ моарэ Шимей пентру кэ а блестемат пе унсул Домнулуй?”
Mutta Abisai ZeruJan poika vastasi ja sanoi: eikö Simein sen edessä pitäisi kuoleman, että hän kirosi Herran voideltua?
22 Дар Давид а зис: „Че ам еу ку вой, фиий Церуей, ши пентру че вэ арэтаць астэзь потривничий мей? Астэзь сэ се омоаре оаре вреун ом ын Исраел? Ну штиу еу кэ ымпэрэцеск азь песте Исраел?”
Ja David vastasi: mitä minun on teidän kanssanne, te ZeruJan pojat, että tahdotte tänäpänä minulle tulla saatanaksi? Pitäiskö jonkun tänäpänä kuoleman Israelista? Luuletteko, etten minä tiedä tänäpänä itseni tulleeksi kuininkaaksi Israelissa?
23 Ши ымпэратул а зис луй Шимей: „Ну вей мури!” Ымпэратул й-а журат кэ ну-л ва оморы.
Sanoi siis kuningas Simeille: ei sinun pidä kuoleman; ja kuningas vannoi hänelle.
24 Мефибошет, фиул луй Саул, с-а коборыт ши ел ынаинтя ымпэратулуй. Ну-шь ынгрижисе нич пичоареле, нич барба, нич ну-шь спэласе хайнеле дин зиуа кынд плекасе ымпэратул пынэ ын зиуа кынд се ынторчя ын паче.
Tuli myös MephiBoset Saulin poika kuningasta vastaan, pesemättömillä jaloilla ja ajelemattomalla parralla; ei hän ollut myös pessyt vaatteitansa siitä päivästä, kuin kuningas läksi ja rauhassa jälleen palasi.
25 Кынд с-а дус ынаинтя ымпэратулуй ла Иерусалим, ымпэратул й-а зис: „Пентру че н-ай венит ку мине, Мефибошет?”
Kuin hän tuli Jerusalemissa kuningasta vastaan, sanoi kuningas hänelle: miksi et minun kanssani tullut, MephiBoset?
26 Ши ел а рэспунс: „Ымпэрате, домнул меу, служиторул меу м-а ыншелат, кэч робул тэу, каре есте олог, зисесе: ‘Вой пуне шауа пе мэгар, вой ынкэлека пе ел ши вой мерӂе ку ымпэратул.’
Ja hän sanoi: herra kuningas, minun palveliani on pettänyt minun; sillä palvelias ajatteli: minä satuloitsen aasin, ajan ja vaellan sillä kuninkaan tykö; sillä palvelias on ontuva.
27 Ши ел а ыннегрит пе робул тэу ла домнул меу, ымпэратул. Дар домнул меу, ымпэратул, есте ка ун ынӂер ал луй Думнезеу. Фэ че вей креде.
Ja vielä päälliseksi on hän kantanut minun herrani kuninkaan edessä palvelias päälle; vaan herrani kuningas on kuin Jumalan enkeli, tee siis mitä sinulle on kelvollinen.
28 Кэч тоць чей дин каса татэлуй меу ау фост ниште оамень вредничь де моарте ынаинтя ымпэратулуй, домнул меу, ши тотушь ту ай пус пе робул тэу ын рындул челор че мэнынкэ ла масэ ку тине. Че дрепт май пот авя еу ши че ам сэ чер еу ымпэратулуй?”
Sillä koko minun isäni huone ei ole muu ollut kuin kuoleman kansa herrani kuninkaan edessä, ja sinä olet palvelias istuttanut niiden sekaan, jotka sinun pöydältäs syövät; mikä oikeus on minulla enää huutaa kuninkaan tykö?
29 Ымпэратул й-а зис: „Че май ворбешть атыта? Ам спус: ‘Ту ши Циба вець ымпэрци пэмынтуриле.’”
Kuningas sanoi hänelle: mitäs tahdot enää puhua asiastas? Minä olen sanonut: sinun ja Ziban pitää keskenänsä jakaman pellon.
30 Ши Мефибошет а зис ымпэратулуй: „Сэ я кяр тотул, кэч ымпэратул, домнул меу, се ынтоарче ын паче акасэ.”
Niin MephiBoset sanoi kuninkaalle: ottakaan hän sen kokonansa, että herrani kuningas on rauhassa kotiansa palannut.
31 Барзилай, Галаадитул, с-а коборыт дин Рогелим ши а трекут Йорданул ымпреунэ ку ымпэратул, ка сэ-л петрякэ пынэ динколо де Йордан.
Ja Barsillai Gileadilainen tuli Rogelimista ja meni kuninkaan kanssa Jordanin ylitse, saattamaan häntä Jordanin ylitse.
32 Барзилай ера фоарте бэтрын, ын вырстэ де оптзечь де ань. Ел ынгрижисе де ымпэрат ын тимпул шедерий луй ла Маханаим, кэч ера ун ом фоарте богат.
Ja Barsillai oli sangen ijällinen, jo kahdeksankymmenen vuotinen; hän oli ravinnut kuningasta, kuin hän Mahanaimissa oli; sillä hän oli sangen jalo mies.
33 Ымпэратул а зис луй Барзилай: „Вино ку мине, ши те вой хрэни ла мине, ын Иерусалим.”
Ja kuningas sanoi Barsillaille: seuraa minua, minä ravitsen sinun minun kanssani Jerusalemissa.
34 Дар Барзилай а рэспунс ымпэратулуй: „Кыць ань вой май трэи, ка сэ мэ суй ку ымпэратул ла Иерусалим?
Mutta Barsillai sanoi kuninkaalle: kuinka monta vuotta minulla enää on elää, että minä menisin kuninkaan kanssa Jerusalemiin?
35 Еу сунт астэзь ын вырстэ де оптзечь де ань. Пот еу сэ май куноск че есте бун ши че есте рэу? Поате робул тэу сэ май айбэ вреун густ пентру че мэнынкэ ши бя? Пот еу сэ май ауд гласул кынтэрецилор ши кынтэрецелор? Ши пентру че сэ май фие робул тэу о поварэ пентру домнул меу, ымпэратул?
Minä olen jo tänäpänä kahdaksankymmenen ajastaikainen, tietäisinkö minä, mikä hyvä eli paha olis? eli maistaisko palvelias, mitä hän syö ja juo? taikka kuulisinko minä silleen veisaajain ja laulajain ääntä? Miksi palvelias pitäis vaivaaman herraani kuningasta?
36 Робул тэу ва мерӂе пуцин динколо де Йордан ку ымпэратул. Де алтфел, пентру че мь-ар фаче ымпэратул ачастэ бинефачере?
Sinun palvelias menee vähä Jordanin ylitse kuninkaan kanssa: minkätähden kuningas tahtoo minulle näin kostaa?
37 Сэ се ынтоаркэ робул тэу ши сэ мор ын четатя мя, лынгэ мормынтул татэлуй меу ши ал мамей меле! Дар ятэ кэ робул тэу Кимхам ва трече ку ымпэратул, домнул меу; фэ че вей креде пентру ел.”
Salli siis nyt palvelias palata jällensä, että minä kuolisin minun kaupungissani ja haudattaisiin isäni ja äitini hautaan: ja katso, tässä on sinun palvelias Kimeham, hän menköön herrani kuninkaan kanssa: ja tee hänelle, mitä sinulle on kelvollinen.
38 Ымпэратул а зис: „Кимхам сэ трякэ ымпреунэ ку мине ши вой фаче пентру ел че вей вря; тот че вей дори де ла мине, ыць вой да!”
Kuningas vastasi: Kimehamin pitää seuraaman minua ylitse, ja minä teen hänelle, mikä sinulle on otollinen, ja kaikki mitäs minulta anot, teen minä sinulle.
39 Дупэ че тот попорул а трекут Йорданул ши дупэ че л-а трекут ши ымпэратул, ымпэратул л-а сэрутат пе Барзилай ши л-а бинекувынтат. Ши Барзилай с-а ынторс акасэ.
Kuin kaikki kansa ja kuningas olivat menneet Jordinin ylitse, antoi kuningas Barsillain suuta ja siunasi häntä, ja hän palasi kotiansa.
40 Ымпэратул с-а ындрептат спре Гилгал, ынсоцит де Кимхам. Тот попорул луй Иуда ши жумэтате дин попорул луй Исраел петрекусерэ пе ымпэрат динколо де Йордан.
Niin kuningas meni Gilgaliin ja Kimeham seurasi häntä; ja kaikki Juudan väki oli saattanut kuningasta ylitse, niin myös puoli Israelin kansasta.
41 Дар тоць бэрбаций луй Исраел ау венит ла ымпэрат ши й-ау зис: „Пентру че те-ау фурат фраций ноштри, бэрбаций луй Иуда, ши ау трекут пе ымпэрат песте Йордан, ымпреунэ ку каса луй ши ку тоць оамений луй Давид?”
Ja katso, silloin tulivat kaikki Israelin miehet kuninkaan tykö ja sanoivat hänelle: miksi meidän veljemme Juudan miehet ovat varastaneet sinun ja vieneet kuninkaan perheinensä Jordanin ylitse, kaikki myös Davidin miehet hänen kanssansa.
42 Тоць бэрбаций луй Иуда ау рэспунс бэрбацилор луй Исраел: „Фииндкэ ымпэратул не есте рудэ. Ши че аць гэсит аич, ка сэ вэ мынияць? Ам трэит ной пе келтуяла ымпэратулуй? Не-а фэкут ел дарурь?”
Niin vastasivat kaikki Juudan miehet Israelin miehille: sillä kuningas on meitä läheisempi, miksi te sentähden niin närkästytte? Vai luuletteko te, että me jollakulla olemme kuninkaalta ravitut, taikka joitakin lahjoja saaneet?
43 Ши бэрбаций луй Исраел ау рэспунс бэрбацилор луй Иуда: „Ымпэратул есте де зече орь май мулт ал ностру ши кяр ла Давид авем май мулт дрепт декыт вой. Пентру че не-аць несокотит? Н-ам фост ной чей динтый каре ам спус сэ се ынтоаркэ ымпэратул ностру?” Ши бэрбаций луй Иуда ау ворбит ку май мултэ асприме декыт бэрбаций луй Исраел.
Niin Israelin miehet vastasivat Juudan miehiä, sanoen: meillä on kymmenen osaa kuninkaassa, enemmin myös David meille tulee kuin teille: kuinka siis sinä olet minua niin halvaksi lukenut, ettei minun olisi sopinut ensimäisenä olla kuningastani noutamassa? Mutta Juudan miehet puhuivat tuimemmin kuin Israelin miehet.
