2 Ымпэрацилор 23
1 Ымпэратул Иосия а стрынс ла ел пе тоць бэтрыний луй Иуда ши ай Иерусалимулуй.
Padşah Yəhuda və Yerusəlimin bütün ağsaqqallarını çağırtdırıb öz yanına topladı.
2 Апой с-а суит ын Каса Домнулуй, ку тоць бэрбаций луй Иуда ши ку тоць локуиторий Иерусалимулуй, преоций, пророчий ши тот попорул, де ла чел май мик пынэ ла чел май маре. А читит ынаинтя лор тоате кувинтеле дин картя легэмынтулуй, пе каре о гэсисерэ ын Каса Домнулуй.
Padşah, onunla birgə bütün Yəhuda adamları, Yerusəlimdə yaşayanların hamısı, kahinlər, peyğəmbərlər və böyükdən kiçiyə qədər bütün xalq Rəbbin məbədinə qalxdı. O, Rəbbin məbədində tapılmış Əhd kitabının bütün sözlərini onlara eşitdirərək oxudu.
3 Ымпэратул стэтя пе скаунул луй ымпэрэтеск ши а фэкут легэмынт ынаинтя Домнулуй, ындаторинду-се сэ урмезе пе Домнул ши сэ пэзяскэ порунчиле, ынвэцэтуриле ши леӂиле Луй дин тоатэ инима ши дин тот суфлетул луй, ка сэ ымплиняскэ астфел кувинтеле легэмынтулуй ачестуя, скрисе ын картя ачаста. Ши тот попорул а интрат ын легэмынт.
Padşah sütunun yanında dayandı. O, Rəbbin önündə əhd bağladı ki, Rəbbin ardınca gedib Onun əmrlərinə, göstərişlərinə, qaydalarına bütün qəlbi, bütün varlığı ilə əməl etsin və bu kitabda yazılmış əhdin sözlərini yerinə yetirsin. Bütün xalq da onunla birgə əhd bağladı.
4 Ымпэратул а порунчит марелуй преот Хилкия, преоцилор де ал дойля рынд ши челор че пэзяу прагул сэ скоатэ дин Темплул Домнулуй тоате скулеле каре фусесерэ фэкуте пентру Баал, пентру Астартея ши пентру тоатэ оштиря черурилор ши ле-а арс афарэ дин Иерусалим, ын огоареле Кедронулуй, ши а пус сэ ле дукэ ченуша ла Бетел.
Padşah baş kahin Xilqiyaya, müavin kahinlərə və astana keşikçilərinə əmr etdi ki, Baal, Aşera və bütün səma cisimləri üçün düzəldilmiş şeylərin hamısını Rəbbin məbədindən çıxarsınlar. Onları Yerusəlimin kənarında olan Qidron vadisindəki tarlalarda yandırdı və küllərini Bet-Elə apardı.
5 А изгонит пе преоций идолилор, пушь де ымпэраций луй Иуда сэ ардэ тэмые пе ынэлцимь ын четэциле луй Иуда ши ын ымпрежуримиле Иерусалимулуй, ши пе чей че адучяу тэмые луй Баал, соарелуй, луний, зодиилор ши ынтреӂий оштирь а черурилор.
O, Yəhuda şəhərlərində və Yerusəlimin ətrafında olan səcdəgahlarda buxur yandırmaq üçün Yəhuda padşahlarının qoyduqları kahinləri və Baala, günəşə, aya, bürclərə, bütün səma cisimlərinə buxur yandıranları işdən kənar etdi.
6 А скос дин Каса Домнулуй идолул Астартеей ши л-а дус афарэ дин Иерусалим, ла пырыул Кедрон; л-а арс ла пырыул Кедрон ши л-а префэкут ын ченушэ, яр ченуша й-а арункат-о пе морминтеле копиилор попорулуй.
Aşera bütünü Rəbbin məbədindən Yerusəlimin kənarına, Qidron vadisinə çıxartdı. Onu Qidron vadisində yandırdı, əzib toz etdi və tozunu adi adamların qəbirləri üstünə səpələyib murdarladı.
7 А дэрымат каселе содомицилор каре ерау ын Каса Домнулуй ши унде фемеиле ымплетяу кортурь пентру Астартея.
Rəbbin məbədində məbəd fahişəliyi ilə məşğul olan kişilərin evlərini dağıtdı. Qadınlar orada Aşera üçün çadırlar toxuyurdular.
8 А адус пе тоць преоций дин четэциле луй Иуда; а пынгэрит ынэлцимиле унде ардяу преоций тэмые, де ла Геба пынэ ла Беер-Шеба, ши а дэрымат ынэлцимиле де ла порць, чя каре ера ла интраря порций луй Иосуа, кэпетения четэций, ши чя каре ера ла стынга порций четэций.
Yoşiya Yəhuda şəhərlərindən bütün kahinləri gətirtdi, Gevadan Beer-Şevaya qədər bu kahinlərin buxur yandırdıqları səcdəgahları murdar etdi. Şəhər rəisi Yeşuanın darvazasının girəcək yerində, sol tərəfdə olan şəhər darvazasındakı səcdəgahları dağıtdı.
9 Тотушь преоций ынэлцимилор ну се суяу ла алтарул Домнулуй ын Иерусалим, чи мынкау азиме ын мижлокул фрацилор лор.
Lakin səcdəgahların kahinləri Yerusəlimdə Rəbbin qurbangahına qalxmırdılar, amma qardaşları ilə birlikdə mayasız çörək yeyirdilər.
10 Ымпэратул а пынгэрит Тофетул, ын валя фиилор луй Хином, ка нимень сэ ну-шь май трякэ фиул сау фийка прин фок ын чинстя луй Молох.
Yoşiya Ben-Hinnom vadisində olan Tofeti murdar etdi ki, heç kəs oğlunu ya qızını Molek üçün oda qurban verməsin.
11 А ындепэртат де ла интраря Касей Домнулуй каий пе каре ымпэраций луй Иуда ый ынкинасерэ соарелуй, лынгэ одая дрегэторулуй Нетан-Мелек, каре локуя ын махала, ши а арс ын фок кареле соарелуй.
O, Rəbbin məbədinə, saray xidmətçisi Natan-Melekin həyətdə olan otağına Yəhuda padşahlarının günəşə həsr etdikləri atların gətirilməsinə son qoydu və günəş arabalarını odda yandırdı.
12 Ымпэратул а дэрымат алтареле де пе акоперишул одэий де сус а луй Ахаз, пе каре ле фэкусерэ ымпэраций луй Иуда, ши алтареле пе каре ле фэкусе Манасе ын челе доуэ курць але Касей Домнулуй; дупэ че ле-а сфэрымат ши ле-а луат де аколо, ле-а арункат цэрына ын пырыул Кедрон.
Axazın yuxarı otağının damında Yəhuda padşahlarının düzəltdiyi qurbangahları və Rəbbin məbədinin iki həyətində Menaşşenin düzəltdiyi qurbangahları da padşah dağıtdı. Onları orada qırıb əzdi və tozlarını Qidron vadisinə səpələdi.
13 Ымпэратул а пынгэрит ынэлцимиле каре ерау ын фаца Иерусалимулуй, пе партя дряптэ а Мунтелуй Перзэрий, ши пе каре ле зидисе Соломон, ымпэратул луй Исраел, Астартеей, урычуня сидониенилор, луй Кемош, урычуня Моабулуй, ши луй Милком, урычуня фиилор луй Амон.
Yerusəlimin şərq tərəfində, Həlak dağının cənub tərəfində Sidonluların iyrənc bütü Aştoret, Moavlıların iyrənc bütü Kemoş və Ammonluların iyrənc bütü Milkom üçün İsrail padşahı Süleymanın düzəltdiyi səcdəgahları padşah murdar etdi.
14 А сфэрымат стылпий идолешть ши а дэрымат астартееле, ши локул лор л-а умплут ку оасе оменешть.
O, sütunları parça-parça etdi, Aşera bütlərini kəsdi və onların yerlərini insan sümükləri ilə doldurdu.
15 А дэрымат ши алтарул де ла Бетел ши ынэлцимя фэкутэ де Иеробоам, фиул луй Небат, каре фэкусе пе Исраел сэ пэкэтуяскэ; а арс ынэлцимя ши а префэкут-о ын цэрынэ ши а арс идолул Астартеей.
Həmçinin Bet-Eldə olan qurbangahı və İsrailə günah etdirmiş Nevat oğlu Yarovamın düzəltdiyi səcdəgahı dağıtdı. O, səcdəgahı yandırdı və əzib toz etdi, Aşera bütünü də yandırdı.
16 Иосия, ынторкынду-се ши вэзынд морминтеле каре ерау аколо ын мунте, а тримис сэ я оаселе дин морминте ши ле-а арс пе алтар ши л-а пынгэрит, дупэ кувынтул Домнулуй ростит прин омул луй Думнезеу каре вестисе ачесте лукрурь.
Yoşiya dönüb qarşısındakı dağda olan qəbirləri gördü və sümükləri qəbirlərdən götürtdü. Bu işləri qabaqcadan söyləyən Allah adamının dediyi Rəbbin sözünə görə onları qurbangah üzərində yandırıb onu murdar etdi.
17 Ел а зис: „Че есте мормынтул ачеста пе каре-л вэд?” Оамений дин четате й-ау рэспунс: „Есте мормынтул омулуй луй Думнезеу каре а венит дин Иуда ши а стригат ымпотрива алтарулуй дин Бетел лукруриле ачестя пе каре ле ымплинешть ту.”
Yoşiya dedi: «Orada gördüyüm abidə nədir?» Şəhərin adamları ona dedilər: «Yəhudadan gələn Allah adamının qəbridir. O, Bet-El qurbangahına qarşı sənin etdiyin bu işləri qabaqcadan söyləmişdi».
18 Ши ел а зис: „Лэсаци-л; нимень сэ ну-й миште оаселе!” Астфел, ау пэстрат оаселе луй ымпреунэ ку але пророкулуй каре венисе дин Самария.
O dedi: «Ona toxunmayın, heç kəs onun sümüklərini narahat etməsin». Onun və Samariyadan gələn peyğəmbərin sümüklərinə toxunmadılar.
19 Иосия а май ынлэтурат тоате темплеле идолешть але ынэлцимилор каре се афлау ын четэциле Самарией ши пе каре ле фэкусерэ ымпэраций луй Исраел ка сэ мыние пе Домнул; а фэкут ку еле ынтокмай кум фэкусе ын Бетел.
Yoşiya Samariya şəhərlərində olan bütün səcdəgahlardakı məbədləri aradan qaldırdı. İsrail padşahları bu məbədləri tikib Rəbbi qəzəbləndirmişdilər. O, Bet-Eldə etdiyi bütün işləri bu yerlərdə də etdi.
20 А ынжунгият пе алтаре пе тоць преоций ынэлцимилор каре ерау аколо ши а арс пе еле оасе де оамень. Апой с-а ынторс ла Иерусалим.
Yoşiya qurbangahların üstündə həmin səcdəgahlardakı bütün kahinləri qurban gətirdi və insan sümükləri yandırdı. Sonra Yerusəlimə qayıtdı.
21 Ымпэратул а дат урмэтоаря порункэ ынтрегулуй попор: „Прэзнуиць Паштеле ын чинстя Домнулуй Думнезеулуй востру, кум есте скрис ын ачастэ карте а легэмынтулуй.”
Padşah bütün xalqa əmr edib dedi: «Bu Əhd kitabında yazıldığına görə Allahınız Rəbb üçün Pasxa bayramını keçirin».
22 Паште ка ачестя ну се прэзнуисерэ дин время кынд жудекау жудекэторий пе Исраел ши ын тот тимпул ымпэрацилор луй Исраел ши ымпэрацилор луй Иуда.
İsrailə hökm edən hakimlərin dövründən bəri, İsrail və Yəhuda padşahlarının bütün dövrü boyu Pasxa bayramı belə keçirilməmişdi.
23 Чи абя ын ал оптспрезечеля ан ал ымпэратулуй Иосия с-ау прэзнуит ачесте Паште ын чинстя Домнулуй, ла Иерусалим.
Ancaq Yoşiyanın padşahlığının on səkkizinci ilində bu Pasxa Rəbb üçün Yerusəlimdə keçirildi.
24 Май мулт, Иосия а стырпит пе чей че кемау духуриле, пе чей че спуняу вииторул, терафимий, идолий ши тоате урычуниле каре се ведяу ын цара луй Иуда ши ла Иерусалим, ка сэ ымплиняскэ астфел кувинтеле леӂий скрисе ын картя пе каре о гэсисе преотул Хилкия ын Каса Домнулуй.
Bundan başqa, Yoşiya Rəbbin məbədində kahin Xilqiyanın tapdığı kitabda yazılan Qanunun sözlərinə əməl edərək cindarları və ruhçağıranları, ev bütlərini və başqa bütləri – Yəhuda ölkəsində və Yerusəlimdə gözünə dəyən bütün mənfur şeyləri məhv etdi.
25 Ынаинте де Иосия, н-а фост ничун ымпэрат каре сэ се ынтоаркэ ла Домнул ка ел, дин тоатэ инима, дин тот суфлетул ши дин тоатэ путеря луй, ынтокмай дупэ тоатэ леӂя луй Мойсе, ши, кяр дупэ ел, н-а фост ничунул ка ел.
Musanın bütün Qanununa görə bütün qəlbi, bütün varlığı, bütün gücü ilə onun kimi Rəbbə üz tutan bir padşah nə ondan əvvəl, nə də ondan sonra oldu.
26 Тотушь Домнул ну С-а ынторс дин юцимя мынией Луй челей марь де каре ера апринс ымпотрива луй Иуда дин причина тутурор челор че фэкусе Манасе ка сэ-Л мыние.
Ancaq Menaşşenin Rəbbi qəzəbləndirmək üçün etdiyi bütün əməllərindən ötrü Rəbb Yəhudalılara qarşı alovlanan böyük qəzəbindən dönmədi.
27 Ши Домнул а зис: „Вой лепэда ши пе Иуда динаинтя Мя, кум ам лепэдат пе Исраел, ши вой лепэда четатя ачаста а Иерусалимулуй, пе каре о алесесем, ши каса деспре каре зисесем: ‘Аколо ва фи Нумеле Меу.’”
Rəbb dedi: «İsrailliləri gözümün önündən rədd etdiyim kimi Yəhudalıları da rədd edəcəyəm, seçdiyim şəhər Yerusəlimdən və “adım orada olacaq” dediyim məbəddən üz döndərəcəyəm».
28 Челелалте фапте але луй Иосия ши тот че а фэкут ел ну сунт скрисе оаре ын Картя Кроничилор ымпэрацилор луй Иуда?
Yoşiyanın qalan işləri və etdiyi hər şey barədə Yəhuda padşahlarının salnamələr kitabında yazılmışdır.
29 Пе время са, Фараон Неко, ымпэратул Еӂиптулуй, с-а суит ымпотрива ымпэратулуй Асирией, ла рыул Еуфратулуй. Ымпэратул Иосия й-а ешит ынаинте, ши Фараон л-а оморыт ла Мегидо кум л-а вэзут.
Onun dövründə Misir padşahı firon Neko Fərat çayına tərəf Aşşur padşahının üstünə hücum etmək istədi. Padşah Yoşiya onunla qarşılaşmağa çıxdı. Firon Neko Yoşiya ilə Megiddoda qarşılaşıb onu öldürdü.
30 Служиторий луй л-ау луат морт ынтр-ун кар, л-ау адус дин Мегидо ла Иерусалим ши л-ау ынгропат ын мормынтул сэу. Ши попорул цэрий а луат пе Иоахаз, фиул луй Иосия: ей л-ау унс ши л-ау фэкут ымпэрат ын локул татэлуй сэу.
Adamları onun cəsədini Megiddodan götürüb araba ilə Yerusəlimə gətirdilər və öz qəbrində basdırdılar. Ölkə xalqı Yoşiyanın oğlu Yehoaxazı götürüb məsh etdi və onu atasının yerinə padşah etdi.
31 Иоахаз авя доуэзечь ши трей де ань кынд с-а фэкут ымпэрат ши а домнит трей лунь ла Иерусалим. Мама са се кема Хамутал, фата луй Иеремия, дин Либна.
Yehoaxaz padşah olduğu vaxt iyirmi üç yaşında idi və Yerusəlimdə üç ay padşahlıq etdi. Anası Livnalı Yeremyanın qızı olub adı Xamutal idi.
32 Ел а фэкут че есте рэу ынаинтя Домнулуй, ынтокмай кум фэкусерэ пэринций луй.
O, atalarının etdiyi kimi Rəbbin gözündə pis olan işlər etdi.
33 Фараон Неко л-а пус ын ланцурь ла Рибла, ын цара Хаматулуй, ка сэ ну май домняскэ ла Иерусалим, ши а пус асупра цэрий о глоабэ де о сутэ де таланць де арӂинт ши де ун талант де аур.
Firon Neko Xamat torpağındakı Rivlada onu əsir aldı ki, Yerusəlimdə padşahlıq edə bilməsin. O, ölkə üzərinə bir talant qızıl və yüz talant gümüş miqdarında xərac qoydu.
34 Ши Фараон Неко а пус ымпэрат пе Елиаким, фиул луй Иосия, ын локул татэлуй сэу Иосия ши й-а скимбат нумеле ын Иоиаким. А луат пе Иоахаз, каре а мерс ын Еӂипт ши а мурит аколо.
Firon Neko Yoşiyanın oğlu Elyaqimi atası Yoşiyanın yerinə padşah etdi və onun adını dəyişdirib Yehoyaqim qoydu. Yehoaxazı isə götürüb apardı. Yehoaxaz Misirə gəlib orada öldü.
35 Иоиаким а дат луй Фараон арӂинтул ши аурул, дар а требуит сэ пунэ бир асупра цэрий ка сэ скоатэ арӂинтул ачеста черут де Фараон; а хотэрыт партя фиекэруя ши а черут де ла попорул цэрий арӂинтул ши аурул пе каре требуя сэ-л дя луй Фараон Неко.
Yehoyaqim firona qızıl-gümüş verdi və fironun istədiyi qədər gümüş vermək üçün ölkə üzərinə vergi qoydu. O, firon Nekoya vermək üçün ölkə xalqından hər kəsə təyin olunmuş məbləğə görə qızıl-gümüş alırdı.
36 Иоиаким авя доуэзечь ши чинч де ань кынд а ажунс ымпэрат ши а домнит унспрезече ань ла Иерусалим. Мама са се кема Зебуда, фата луй Педая, дин Рума.
Yehoyaqim padşah olduğu vaxt iyirmi beş yaşında idi və Yerusəlimdə on bir il padşahlıq etdi. Anası Rumalı Pedayanın qızı olub adı Zevida idi.
37 Ел а фэкут че есте рэу ынаинтя Домнулуй, ынтокмай кум фэкусерэ пэринций сэй.
O, atalarının etdiyi kimi Rəbbin gözündə pis olan işlər etdi.
