1 Ымпэрацилор 22
1 Ау стат трей ань лиништиць, фэрэ сэ фие рэзбой ынтре Сирия ши Исраел.
ORA i Siri e gl'Israeliti stettero tre anni senza guerra fra loro.
2 Ын анул ал трейля, Иосафат, ымпэратул луй Иуда, с-а коборыт ла ымпэратул луй Исраел.
Ma l'anno terzo, essendo Giosafat, re di Giuda, sceso al re d'Israele,
3 Ымпэратул луй Исраел а зис служиторилор сэй: „Штиць кэ Рамот дин Галаад есте ал ностру. Ши ной стэм фэрэ грижэ, ын лок сэ-л луэм ынапой дин мыниле ымпэратулуй Сирией.”
il re d'Israele disse a' suoi servitori: Non sapete voi che Ramot di Galaad [è] nostra? e pur noi non parliamo di ripigliarla dalle mani del re di Siria.
4 Ши а зис луй Иосафат: „Врей сэ вий ку мине сэ луптэм ымпотрива Рамотулуй дин Галаад?” Иосафат а рэспунс ымпэратулуй луй Исраел: „Еу вой фи ка тине, попорул меу ка попорул тэу, каий мей ка ай тэй.”
Poi disse a Giosafat: Andrai tu meco alla guerra contro a Ramot di Galaad? E Giosafat disse al re d'Israele: [Fa' conto di] me come di te, e della mia gente come della tua, e de' miei cavalli come de' tuoi.
5 Апой Иосафат а зис ымпэратулуй луй Исраел: „Ынтрябэ акум, те рог, кувынтул Домнулуй.”
Ma Giosafat disse al re d'Israele: Deh! domanda oggi la parola del Signore.
6 Ымпэратул луй Исраел а стрынс пе пророчь, ын нумэр де апроапе патру суте, ши ле-а зис: „Сэ мерг сэ лупт ымпотрива Рамотулуй дин Галаад сау сэ мэ лас?” Ши ей ау рэспунс: „Суе-те ши Домнул ыл ва да ын мыниле ымпэратулуй.”
E il re d'Israele adunò i profeti, [in numero d]'intorno a quattrocent'uomini, e disse loro: Andrò io alla guerra contro a Ramot di Galaad; ovvero, me ne rimarrò io? Ed essi dissero: Vacci; e il Signore [la] darà nelle mani del re.
7 Дар Иосафат а зис: „Ну май есте аич ничун пророк ал Домнулуй, ка сэ-Л путем ынтреба?”
Ma Giosafat disse: [Evvi] qui più niun profeta del Signore, il quale noi domandiamo?
8 Ымпэратул луй Исраел а рэспунс луй Иосафат: „Май есте ун ом прин каре ам путя сэ ынтребэм пе Домнул, дар ыл урэск, кэч ну-мь пророчеште нимик бун, ну пророчеште декыт рэу: есте Мика, фиул луй Имла.” Ши Иосафат а зис: „Сэ ну ворбяскэ ымпэратул аша!”
E il re d'Israele disse a Giosafat: [Vi è bene] ancora un uomo, per lo quale noi potremmo domandare il Signore; ma io l'odio; perciocchè egli non mi profetizza giammai del bene, anzi del male; [egli è] Mica, figliuolo di Imla. E Giosafat disse: Il re non dica così.
9 Атунч, ымпэратул луй Исраел а кемат ун дрегэтор ши а зис: „Тримите ши аду ындатэ пе Мика, фиул луй Имла.”
Allora il re d'Israele chiamò un eunuco, e gli disse: Fa' prestamente venir Mica, figliuolo d'Imla.
10 Ымпэратул луй Исраел ши Иосафат, ымпэратул луй Иуда, шедяу, фиекаре пе скаунул луй де домние, ымбрэкаць ку хайнеле лор ымпэрэтешть, ын локул де ла интраря порций Самарией. Ши тоць пророчий пророчяу ынаинтя лор.
Ora il re d'Israele, e Giosafat, re di Giuda, sedevano ciascuno sopra il suo seggio, vestiti d'abiti [reali], nell'aia [che è] all'entrata della porta di Samaria, e tutti i profeti profetizzavano in presenza loro.
11 Зедекия, фиул луй Кенаана, ышь фэкусе ниште коарне де фер ши а зис: „Аша ворбеште Домнул: ‘Ку коарнеле ачестя вей бате пе сириень пынэ ый вей нимичи.’”
Or Sedechia, figliuolo di Chenaana, si avea fatte delle corna di ferro, e disse: Così ha detto il Signore: Con queste [corna] tu cozzerai i Siri, finchè tu li abbia consumati.
12 Ши тоць пророчий пророчяу ла фел, зикынд: „Суе-те ла Рамот дин Галаад! Кэч вей избынди ши Домнул ыл ва да ын мыниле ымпэратулуй.”
E tutti i profeti profetizzavano in quella medesima maniera, dicendo: Sali contro a Ramot di Galaad, e tu prospererai, e il Signore [la] darà in mano del re.
13 Солул каре се дусесе сэ кеме пе Мика й-а ворбит аша: „Ятэ кэ пророчий, ынтр-ун глас, пророческ бине ымпэратулуй; сэ фие дар ши кувынтул тэу ка ал фиекэруя дин ей! Вестеште-й бине!”
Ora il messo ch'era andato a chiamar Mica, gli parlò, dicendo: Ecco ora, i profeti tutti ad una voce predicono del bene al re; deh! sia il tuo parlare conforme al parlare dell'uno di essi, e predici[gli] del bene.
14 Мика а рэспунс: „Виу есте Домнул кэ вой вести че-мь ва спуне Домнул.”
Ma Mica disse: [Come] il Signore vive, io dirò ciò che il Signore mi avrà detto.
15 Кынд а ажунс ла ымпэрат, ымпэратул й-а зис: „Мика, сэ мерӂем сэ луптэм ымпотрива Рамотулуй дин Галаад сау сэ не лэсэм?” Ел а рэспунс: „Суе-те, кэч вей избынди ши Домнул ыл ва да ын мыниле ымпэратулуй.”
Egli adunque venne al re. E il re gli disse: Mica, andremo noi alla guerra contro a Ramot di Galaad; ovvero, ce ne rimarremo noi? Ed egli gli disse: Va' pure, e tu prospererai, e il Signore [la] darà in mano del re.
16 Ши ымпэратул й-а зис: „Де кыте орь требуе сэ те пун сэ журь кэ ну-мь вей спуне декыт адевэрул ын Нумеле Домнулуй?”
E il re gli disse: Fino a quante volte ti scongiurerò io che tu non mi dica altro che la verità, a nome del Signore?
17 Мика а рэспунс: „Вэд тот Исраелул рисипит пе мунць, ка ниште ой каре н-ау пэстор. Ши Домнул зиче: ‘Оамений ачештя н-ау стэпын; сэ се ынтоаркэ фиекаре акасэ ын паче.’”
Allora egli [gli] disse: Io vedeva tutto Israele sparso su per i monti, come pecore che non hanno pastore; e il Signore diceva: Costoro son senza signore; ritornisene ciascuno a casa sua in pace.
18 Ымпэратул луй Исраел а зис луй Иосафат: „Ну ць-ам спус кэ ел ну пророчеште нимик бун деспре мине, чи пророчеште нумай рэу?”
Allora il re d'Israele disse a Giosafat: Non ti diss'io, ch'egli non mi profetizzerebbe alcun bene, anzi del male?
19 Ши Мика а зис: „Аскултэ дар кувынтул Домнулуй! Ам вэзут пе Домнул стынд пе скаунул Луй де домние ши тоатэ оштиря черурилор стынд лынгэ Ел, ла дряпта ши ла стынга Луй.
E [Mica gli] disse: Perciò, ascolta la parola del Signore: Io vedeva il Signore assiso sopra il suo trono, e tutto l'esercito del cielo ch'era presente davanti a lui, a destra ed a sinistra.
20 Ши Домнул а зис: ‘Чине ва амэӂи пе Ахаб ка сэ се суе ла Рамот дин Галаад ши сэ пярэ аколо?’ Ши ау рэспунс унул ынтр-ун фел, алтул ынтр-алтул.
E il Signore disse: Chi indurrà Achab, acciocchè salga contro a Ramot di Galaad, e vi muoia? E l'uno diceva una cosa, e l'altro un'altra.
21 Ши ун дух а венит ши с-а ынфэцишат ынаинтя Домнулуй ши а зис: ‘Еу ыл вой амэӂи.’
Allora uscì fuori uno spirito, il quale si presentò davanti al Signore, e disse: Io l'indurrò. E il Signore gli disse: Come?
22 Домнул й-а зис: ‘Кум?’ ‘Вой еши’, а рэспунс ел, ‘ши вой фи ун дух де минчунэ ын гура тутурор пророчилор луй.’ Домнул а зис: ‘Ыл вей амэӂи ши-ць вей ажунӂе цинта; ешь ши фэ аша!’
Ed egli disse: Io uscirò fuori, e sarò spirito di menzogna nella bocca di tutti i suoi profeti. E [il Signore gli] disse: [Sì], tu l'indurrai, e anche ne verrai a capo; esci fuori, e fa' così.
23 Ши акум, ятэ кэ Домнул а пус ун дух де минчунэ ын гура тутурор пророчилор тэй каре сунт де фацэ. Дар Домнул а хотэрыт лукрурь реле ымпотрива та.”
Ora dunque, ecco, il Signore ha messo uno spirito di menzogna nella bocca di tutti questi tuoi profeti, e il Signore ha pronunziato del male contro a te.
24 Атунч, Зедекия, фиул луй Кенаана, апропиинду-се, а ловит пе Мика песте образ ши а зис: „Пе унде а ешит Духул Домнулуй дин мине ка сэ-ць ворбяскэ?”
Allora Sedechia, figliuolo di Chenaana, si accostò, e percosse Mica in su la guancia, e disse: Onde si è partito lo Spirito del Signore da me, per parlar teco?
25 Мика а рэспунс: „Вей ведя ын зиуа кынд вей умбла дин одае ын одае ка сэ те аскунзь.”
E Mica disse: Ecco, tu [il] vedrai al giorno che tu entrerai di camera in camera per appiattarti.
26 Ымпэратул луй Исраел а зис: „Я пе Мика, ду-л ла Амон, май-мареле четэций, ши ла Иоас, фиул ымпэратулуй,
E il re d'Israele disse [ad uno]: Prendi Mica, e menalo ad Amon, capitano della città, ed a Gioas, figliuolo del re.
27 ши сэ ле спуй: ‘Аша ворбеште ымпэратул: «Пунець пе омул ачеста ла ынкисоаре ши хрэници-л ку пыня ши ку апа ынтристэрий пынэ кынд мэ вой ынтоарче ын паче.»’”
E di' loro: Così ha detto il re: Mettete costui in prigione, e cibatelo di pane e d'acqua strettamente, finchè io ritorni in pace.
28 Ши Мика а зис: „Дакэ те вей ынтоарче ын паче, Домнул н-а ворбит прин мине.” Апой а май зис: „Аузиць, попоаре тоате.”
E Mica disse: Se pur tu ritorni in pace, il Signore non avrà parlato per me. Poi disse: Voi, popoli tutti, ascoltate.
29 Ымпэратул луй Исраел ши Иосафат, ымпэратул луй Иуда, с-ау суит ла Рамот дин Галаад.
Il re d'Israele adunque salì con Giosafat, re di Giuda, contro a Ramot di Galaad.
30 Ымпэратул луй Исраел а зис луй Иосафат: „Вряу сэ-мь скимб хайнеле ка сэ мерг ла луптэ, дар ту ымбракэ-те ку хайнеле тале ымпэрэтешть.” Ши ымпэратул луй Исраел шь-а скимбат хайнеле ши с-а дус ла луптэ.
E il re d'Israele disse a Giosafat: Io mi travestirò, e [così] entrerò nella battaglia; ma tu, vestiti delle tue vesti. Il re d'Israele adunque si travestì, e [così] entrò nella battaglia.
31 Ымпэратул Сирией дэдусе урмэтоаря порункэ челор трейзечь ши доуэ де кэпетений але карелор луй: „Сэ ну вэ луптаць нич ку чей мичь, нич ку чей марь, чи сэ вэ луптаць нумай ку ымпэратул луй Исраел.”
Ora il re di Siria avea comandato ai suoi capitani de' carri, [ch'erano] trentadue: Non combattete contro a piccoli, nè contro a grandi, ma contro al re d'Israele solo.
32 Кынд ау зэрит кэпетенииле карелор пе Иосафат, ау зис: „Негрешит, ачеста есте ымпэратул луй Исраел.” Ши с-ау апропият де ел сэ-л ловяскэ. Иосафат а скос ун ципэт.
Perciò, quando i capitani de' carri ebbero veduto Giosafat, dissero: Certo, egli [è] il re d'Israele; e si voltarono a lui, per combatter [contro a lui]; ma Giosafat gridò.
33 Кэпетенииле карелор, вэзынд кэ ну есте ымпэратул луй Исраел, с-ау депэртат де ел.
E quando i capitani de' carri ebber veduto ch'egli non [era] il re d'Israele, si rivolsero indietro da lui.
34 Атунч, ун ом а трас ку аркул ла ынтымпларе ши а ловит пе ымпэратул луй Исраел ла ынкеетура платошей. Ымпэратул а зис кэрэушулуй сэу: „Ынтоарче ши скоате-мэ дин кымпул де бэтае, кэч сунт греу рэнит.”
Allora qualcuno tirò con l'arco a caso, e ferì il re d'Israele fra le falde e la corazza; laonde egli disse al suo carrettiere: Volta la mano, e menami fuor del campo; perciocchè io son ferito.
35 Лупта а фост дин че ын че май крынченэ ын зиуа ачея. Ымпэратул а стат дрепт ын карул луй ын фаца сириенилор ши сяра а мурит. Сынӂеле а курс дин ранэ ынэунтрул карулуй.
Ma la battaglia si rinforzò in quel dì; onde il re fu rattenuto nel carro contro a' Siri, e morì in su la sera; e il sangue della piaga colò nel cavo del carro.
36 Ла апусул соарелуй, с-а стригат прин тоатэ табэра: „Сэ плече фиекаре ын четатя луй ши сэ плече фиекаре ын цара луй,
E come il sole tramontava, passò un bando per il campo, dicendo: [Riducasi] ciascuno alla sua città, ed al suo paese.
37 кэч а мурит ымпэратул.” С-ау ынторс ла Самария ши ымпэратул а фост ынгропат ла Самария.
E il re morì, e fu portato in Samaria, e quivi fu seppellito.
38 Кынд ау спэлат карул ын язул Самарией, кыний ау линс сынӂеле луй Ахаб, ши курвеле с-ау скэлдат ын ел, дупэ кувынтул пе каре-л спусесе Домнул.
E il carro fu tuffato nel vivaio di Samaria; le arme vi furono eziandio lavate; ed i cani leccarono il sangue di Achab, secondo la parola del Signore ch'egli avea pronunziata.
39 Челелалте фапте але луй Ахаб, тот че а фэкут ел, каса де филдеш пе каре а зидит-о ши тоате четэциле пе каре ле-а зидит ну сунт скрисе оаре ын Картя Кроничилор ымпэрацилор луй Исраел?
Ora, quant'è al rimanente de' fatti di Achab, e tutto quello ch'egli fece, e la casa d'avorio ch'egli edificò, e tutte le città ch'egli edificò; queste cose non [sono] esse scritte nel Libro delle Croniche dei re d'Israele?
40 Ахаб а адормит ку пэринций сэй. Ши, ын локул луй, а домнит фиул сэу Ахазия.
Così Achab giacque co' suoi padri; ed Achazia, suo figliuolo, regnò in luogo suo.
41 Иосафат, фиул луй Аса, а ынчепут сэ домняскэ песте Иуда ын ал патруля ан ал луй Ахаб, ымпэратул луй Исраел.
OR Giosafat, figliuolo di Asa, avea cominciato a regnare sopra Giuda l'anno quarto di Achab, re d'Israele.
42 Иосафат ера де трейзечь ши чинч де ань кынд с-а фэкут ымпэрат ши а домнит доуэзечь ши чинч де ань ла Иерусалим. Мама са се нумя Азуба, фата луй Шилхи.
E Giosafat [era] d'età di trentacinque anni, quando cominciò a regnare, e regnò venticinque anni in Gerusalemme. E il nome di sua madre [era] Azuba, figliuola di Silai.
43 Ел а умблат ын тоатэ каля татэлуй сэу, Аса, ши ну с-а абэтут делок де ла еа, фэкынд че есте плэкут ынаинтя Домнулуй. Нумай кэ ынэлцимиле н-ау фост ындепэртате: попорул тот май адучя жертфе ши тэмые пе ынэлцимь.
Ed egli camminò per tutte le vie di Asa, suo padre, [e] non se ne rivolse, facendo ciò che piace al Signore. Nondimeno gli alti luoghi non furono tolti via; il popolo sacrificava ancora e faceva profumi negli alti luoghi.
44 Иосафат а трэит ын паче ку ымпэратул луй Исраел.
Oltre a ciò, Giosafat fece pace col re d'Israele.
45 Челелалте фапте але луй Иосафат, испрэвиле ши рэзбоаеле луй ну сунт скрисе оаре ын Картя Кроничилор ымпэрацилор луй Иуда?
Ora, quant'è al rimanente de' fatti di Giosafat, e le prodezze ch'egli fece, e le guerre ch'egli ebbe; queste cose non [son] elleno scritte nel Libro delle Croniche dei re di Giuda?
46 Ел а скос дин царэ пе содомиций каре май рэмэсесерэ де пе время татэлуй сэу, Аса.
Egli tolse ancora via dal paese il rimanente de' cinedi, ch'erano rimasti al tempo di Asa, suo padre.
47 Ын Едом ну ера ымпэрат пе атунч: кырмуя ун дрегэтор.
Or in quel tempo non [vi era] re in Edom; il Governatore [era in luogo del] re.
48 Иосафат а фэкут корэбий дин Тарс ка сэ мяргэ ла Офир сэ адукэ аур, дар ну с-ау дус, кэч корэбииле с-ау сфэрымат ла Ецион-Гебер.
Giosafat fece un navilio di Tarsis, per andare in Ofir, per dell'oro; ma non andò; perciocchè le navi si ruppero in Esion-gheber.
49 Атунч, Ахазия, фиул луй Ахаб, а зис луй Иосафат: „Врей ка служиторий мей сэ мяргэ ымпреунэ ку ай тэй пе корэбий?” Дар Иосафат н-а воит.
Allora Achazia, figliuolo di Achab, disse a Giosafat: Vadano i miei servitori co' tuoi, sopra il navilio; ma Giosafat non volle.
50 Иосафат а адормит ку пэринций сэй ши а фост ынгропат ку пэринций сэй ын четатя татэлуй сэу Давид. Ши ын локул луй а домнит фиул сэу Иорам.
E Giosafat giacque co' suoi padri, e fu seppellito co' suoi padri nella Città di Davide, suo padre; e Gioram, suo figliuolo, regnò in luogo suo.
51 Ахазия, фиул луй Ахаб, а ынчепут сэ домняскэ песте Исраел ла Самария, ын ал шаптеспрезечеля ан ал луй Иосафат, ымпэратул луй Иуда. А домнит дой ань песте Исраел.
Achazia, figliuolo di Achab, cominciò a regnare sopra Israele, in Samaria, l'anno decimosettimo di Giosafat, re di Giuda; e regnò due anni sopra Israele.
52 Ел а фэкут че есте рэу ынаинтя Домнулуй ши а умблат ын каля татэлуй сэу ши ын каля мамей сале ши ын каля луй Иеробоам, фиул луй Небат, каре фэкусе пе Исраел сэ пэкэтуяскэ.
E fece quello che dispiace al Signore, e camminò per la via di suo padre e di sua madre; e per la via di Geroboamo, figliuolo di Nebat, il quale avea fatto peccare Israele.
53 А служит луй Баал ши с-а ынкинат ынаинтя луй ши а мыният пе Домнул Думнезеул луй Исраел, кум фэкусе ши татэл сэу.
E servì a Baal, e l'adorò, e dispettò il Signore Iddio d'Israele, interamente come avea fatto suo padre.
