< Proverbe 23 >

1 Când te așezi să mănânci cu un conducător, cu atenție ia aminte la ce este înaintea ta;
وقتی با حاکم سر سفره می‌نشینی، به خاطر بسپار با چه کسی روبرو هستی.
2 Și pune un cuțit la gâtul tău, dacă ești un om dedat apetitului.
اگر آدم پرخوری هستی، کارد بر گلویت بگذار
3 Nu dori delicatesele lui, fiindcă ele sunt mâncare înșelătoare.
و شیفتهٔ غذاهای لذیذ او نشو، زیرا ممکن است فریبی در کار باشد.
4 Nu munci ca să fii bogat; oprește-te de la propria ta înțelepciune.
عاقل باش و برای به چنگ آوردن ثروت، خودت را خسته نکن،
5 Îți vei aținti ochii asupra a ceva ce nu este? Fiindcă bogățiile cu siguranță își fac aripi; ele zboară departe ca o acvilă spre cer.
زیرا ثروت ناپایدار است و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.
6 Nu mânca pâinea aceluia ce are un ochi rău, nici nu dori delicatesele lui,
از سفرهٔ آدم خسیس غذا نخور و برای غذاهای لذیذ او حریص نباش،
7 Fiindcă așa cum gândește în inima lui, așa este el; Mănâncă și bea, îți spune el; dar inima lui nu este cu tine.
چون او حساب هر چه را که بخوری در فکرش نگه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، اما این را از ته دل نمی‌گوید.
8 Bucata pe care ai mâncat-o, o vei vărsa și îți vei pierde cuvintele dulci.
لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکرات تو بر باد خواهد رفت.
9 Nu vorbi în urechile unui prost, fiindcă va disprețui înțelepciunea cuvintelor tale.
آدم نادان را نصیحت نکن، چون او سخنان حکیمانه تو را خوار خواهد شمرد.
10 Nu scoate pietrele vechi de hotar și nu intra în câmpurile celor fără tată,
حدود ملک خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را غصب نکن،
11 Fiindcă răscumpărătorul lor este puternic; va pleda împotriva ta în cauza lor.
زیرا حامی ایشان قدرتمند است و به داد آنها خواهد رسید.
12 Dedică-ți inima instruirii și urechile tale cuvintelor cunoașterii.
وقتی دیگران تو را تأدیب می‌کنند، با تمام دل آن را بپذیر و به سخنان آموزنده‌شان گوش فرا ده.
13 Nu cruța copilul de la disciplinare, fiindcă dacă îl bați cu nuiaua, nu va muri.
از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن. چوب تنبیه او را نخواهد کشت.
14 Bate-l cu nuiaua și îi vei elibera sufletul din iad. (Sheol h7585)
او را با چوب تنبیه کن که جانش را از هلاکت نجات خواهی داد. (Sheol h7585)
15 Fiul meu, dacă inima ta este înțeleaptă, inima mea se va bucura, chiar a mea.
پسرم، اگر حکمت در دل تو باشد، دل من شاد خواهد شد
16 Da, rărunchii mei se vor bucura când buzele tale spun lucruri drepte.
و هنگامی که دهانت به راستی سخن بگوید، وجود من به وجد خواهد آمد.
17 Să nu invidieze inima ta pe păcătoși, ci rămâi în teama de DOMNUL cât este ziua de lungă.
به گناهکاران حسادت نورز، بلکه اشتیاق تو اطاعت از خداوند باشد؛
18 Căci cu siguranță este un viitor și așteptarea ta nu va fi stârpită.
زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو بر باد نخواهد رفت.
19 Ascultă fiul meu și fii înțelept și călăuzește-ți inima pe cale.
ای پسرم، عاقل باش و به سخنانم گوش فرا ده. در راه راست گام بردار
20 Nu fi printre băutorii de vin, printre destrăbălații mâncători de carne;
و با آدمهای میگسار و شکم‌پرست معاشرت نکن،
21 Fiindcă bețivul și mâncăciosul vor ajunge la sărăcie; și somnolența va îmbrăca pe un om în zdrențe.
زیرا کسانی که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج خواهند شد.
22 Dă ascultare tatălui tău care te-a născut și nu disprețui pe mama ta când este bătrână.
نصیحت پدرت را که تو را به وجود آورده گوش بگیر و مادر پیرت را خوار مشمار.
23 Cumpără adevărul și nu îl vinde; de asemenea înțelepciunea și instruirea și înțelegerea.
در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و فهم را کسب کن و به هیچ قیمت آنها را از دست نده.
24 Tatăl celui drept se va bucura mult, și cel ce naște un copil înțelept va avea bucurie de la el.
فرزندی درستکار و دانا باش تا مایهٔ شادی و خشنودی پدر و مادرت شوی.
25 Tatăl tău și mama ta vor fi veseli, și cea care te-a născut se va bucura.
26 Fiul meu, dă-mi inima ta și lasă-ți ochii să observe căile mele.
ای پسرم، به من گوش بده و از زندگی من سرمشق بگیر.
27 Fiindcă o curvă este un șanț adânc, și o femeie străină este o groapă strâmtă.
بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.
28 De asemenea ea pândește ca după pradă și înmulțește pe călcătorii de lege între oameni.
او مانند راهزن در کمین قربانیان خود می‌نشیند و باعث می‌شود مردان زیادی خیانتکار شوند.
29 Cine are vaiet? Cine are întristări? Cine are certuri? Cine are bolboroseli? Cine are răni fără motiv? Cine are roșeața ochilor?
مصیبت و بدبختی گریبانگیر چه کسی می‌شود؟ آن کیست که دائم نزاع به پا می‌کند و می‌نالد، بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟
30 Cei ce adastă îndelung la vin, cei ce se duc să caute vinul amestecat.
کسی که دائم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.
31 Nu te uita la vin când este roșu, când își arată culoarea în pahar, când se mișcă singur.
پس فریفتهٔ شراب قرمز نشو که در پیاله به تو چشمک می‌زند و سپس به نرمی از گلویت پایین می‌رود؛
32 La urmă mușcă precum un șarpe și înțeapă ca o viperă.
زیرا در پایان، مثل مار سمی تو را نیش خواهد زد و چون افعی تو را خواهد گزید.
33 Ochii tăi vor privi femei străine și inima ta va rosti lucruri perverse.
چشمانت چیزهای عجیب و غریب خواهند دید و گرفتار وهم و خیال خواهی شد.
34 Da, vei fi ca acela ce se întinde în mijlocul mării, sau ca acela ce se întinde în vârful unui catarg.
مانند کسی خواهی بود که بر سر دکل کشتی که دستخوش امواج دریاست خوابیده باشد.
35 M-au lovit, vei spune tu, și nu am fost rănit; m-au bătut și nu am simțit; când mă voi trezi? Îl voi căuta din nou.
خواهی گفت: «مرا زدند ولی دردی احساس نمی‌کنم. کی به هوش می‌آیم تا پیاله‌ای دیگر بنوشم؟»

< Proverbe 23 >